Δυσοίωνες εξελίξεις για τη νέα χρονιά προμηνύουν οι συνεχιζόμενες τουρκικές προκλήσεις σε βάρος της κυριαρχίας Ελλάδας και Κύπρου. Προκλήσεις που συνοδεύονται από κλιμακούμενη πολεμική ρητορική των ιθυνόντων της Άγκυρας και ενθαρρύνονται από τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις σε Δύση και Ανατολή.
Σε αυτό το πλαίσιο ο ύπατος εκπρόσωπος της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Μπορέλ, σε μια ανασκόπηση εφ’ όλης της ύλης για το 2021, σχετικά με την Τουρκία εκτιμά ότι «Η κατάσταση στη Λιβύη φαίνεται να έχει σταθεροποιηθεί, με τις εκλογές να έχουν αναβληθεί ξανά και οι εντάσεις με την Τουρκία στην Ανατολική Μεσόγειο τείνουν να εκτονωθούν φέτος», χαϊδεύοντας έτσι την τουρκική επιθετικότητα και διαψεύδοντας τις προσδοκίες που καλλιεργεί η κυβέρνηση Μητσοτάκη για κυρώσεις σε βάρος της Άγκυρας.
Ταυτόχρονα η Ουάσιγκτον παρά τις διαφωνίες της για την Ρωσοτουρκική προσέγγιση, ιδιαίτερα στους εξοπλισμούς με την αγορά των S-400, δεν παύει να επαινεί τον ρόλο της Άγκυρας στον Καύκασο, στην Κεντρική Ασία και στο Αφγανιστάν, στα Βαλκάνια και στην Αφρική. Είναι ενδεικτική η αναφορά για την πρόσφατη επικοινωνία τών υπουργών εξωτερικών ΗΠΑ και Τουρκίας, του εκπρόσωπου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, ο οποίος τόνισε ότι στο επίκεντρο της συνομιλίας βρέθηκαν η σημασία του συνεχούς συντονισμού σχετικά με την απειλή της ρωσικής κλιμάκωσης στην Ουκρανία, τα θέματα σχετικά με το Κέρας της Αφρικής και ο διορισμός Ειδικού Απεσταλμένου από την Τουρκία για τη διαδικασία εξομάλυνσης με την Αρμενία.
Κι αυτά σε μια περίοδο που η κυβέρνηση Ερντογάν επαναφέρει το σύνολο των επεκτατικών διεκδικήσεών της θέτοντας ανοιχτά θέμα κυριαρχίας των νησιών του Αιγαίου και στην Κύπρο να παρουσιάζει τη διχοτόμηση σαν μοναδική ρεαλιστική «λύση». Την ίδια στιγμή με την αρχή της χρονιάς το «Ορούτς Ρέις» ξαναβγαίνει για σεισμογραφικές έρευνες, μέχρι και τις 22 Γενάρη, στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Ρόδου και Κύπρου, ενώ σε επίδειξη δύναμης προχώρησε τις μέρες αυτές, με μαζικές παραβιάσεις και υπερπτήσεις πάνω από ελληνικά νησιά και με μη επανδρωμένα πολεμικά αεροσκάφη.
Η καταγραφή των επεκτατικών φιλοδοξιών της Άγκυρας ξεκίνησε με επιστολή που έστειλε στον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, που συνοψίζει τη «νέα προσέγγιση» της Τουρκίας για την Κύπρο. Στην επιστολή διατυπώνεται ο ισχυρισμός ότι με βάση τις Συμφωνίες της Ζυρίχης και του Λονδίνου, ούτε εισβολή έγινε ούτε κατοχή υπάρχει! Κατά συνέπεια οι εγγυήσεις με τη στρατιωτική παρουσία στο νησί δεκάδων χιλιάδων Τούρκων στρατιωτών είναι «περισσότερο επίκαιρη και αναγκαία από ποτέ». Στο επίκεντρο της επιχειρηματολογίας υπέρ του Αττίλα βρίσκεται το φυσικό αέριο, όπου δηλώνεται ότι «Απέναντι στις επίμονες μονομερείς ενέργειες της ελληνοκυπριακής πλευράς, η τουρκοκυπριακή πλευρά δεν έχει άλλη επιλογή παρά να λάβει ισοδύναμα και αμοιβαία μέτρα για την προστασία των εγγενών και αναφαίρετων δικαιωμάτων του τουρκοκυπριακού λαού επί των υδρογονανθράκων σε όλο το νησί».
Αναφορικά με την επέκταση στην Αμμόχωστο δηλώνεται αλαζονικά ότι η περίκλειστη περιοχή των Βαρωσίων αποτελεί τμήμα της «Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου», που έχει αποκλειστική δικαιοδοσία και εξουσία, ενώ το «άνοιγμα» -αρπαγή της Αμμοχώστου- έγινε σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο που «θα σέβεται και θα προστατεύει πλήρως τα δικαιώματα ιδιοκτησίας».
Στην ίδια κατεύθυνση ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, που έκανε τον απολογισμό της χρονιάς. Επανέλαβε την τουρκική πολιτική για το «όραμα της λύσης δύο κρατών» στην Κύπρο και αντιστρέφοντας την πραγματικότητα επέρριψε την ευθύνη της έντασης στην ελληνική πλευρά. Ταυτόχρονα υπενθύμισε ότι στην (προαναφερθείσα) επιστολή που έστειλε στον ΟΗΕ καταγράφεται η θέση της Τουρκίας πως «σε περίπτωση της παραβίασης του καθεστώτος της αποστρατιωτικοποίησης των νησιών του Αιγαίου είναι συζητήσιμη και η κυριαρχία τους».
Τη σκυτάλη πήρε ο Υπουργός Άμυνας, Ακάρ, διατυπώνοντας στην ουσία απειλή στρατιωτικής απειλής στο Καστελόριζο το οποίο κατά τα λεγόμενά του καθώς «βρίσκεται σε απόσταση 1.950 μέτρων, ένας σπουδαστής της στρατιωτικής ακαδημίας μπορεί να φτάσει εκεί κολυμπώντας». Συνέχισε λέγοντας: «Μιλάμε για ένα νησί 10 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Για το νησί αυτό διεκδικούν θαλάσσια περιοχή ευθύνης 40.000 τ.μ. (…) Όταν λέμε “όχι” σε αυτό, μας χαρακτηρίζουν ως “επεκτατικούς”. Περιμένουμε να καταλάβουν πως με τέτοιες ενέργειες και τέτοια ρητορική δεν θα φτάσουν πουθενά»… Επίσης, απέδωσε στην Ελλάδα «επιδείξεις εξοπλισμού» με τις οποίες (οι Έλληνες) «προσπαθούν να αποκτήσουν υπεροχή απέναντι στην Τουρκία, όμως εμείς τονίζουμε πως αυτός είναι μάταιος κόπος». Και κάλεσε την ελληνική κυβέρνηση να εγκαταλείψει «τις προκλητικές ενέργειες και δηλώσεις που αυξάνουν την ένταση… Εμείς λέμε αν χρειάζεται να κάτσουμε να μιλήσουμε και μειώσουμε τις ασκήσεις. Αλλά οι γείτονές μας με ασκήσεις, με NAVTEX και με συμμαχίες αυτό το υπονομεύουν». Για να καταλήξει στοχοποιώντας τις τριμερείς συνεργασίες της Ελλάδας (με Ισραήλ, Αίγυπτο και Γαλλία): «Εμείς είμαστε εντός του ΝΑΤΟ, πρέπει να φανεί πως οι νέες τεχνητές συμμαχίες θα βλάψουν το ΝΑΤΟ».
Στο μεταξύ ξεκίνησαν οι γεωτρητικές εργασίες της ΕΞΟΝ ΜΟΜΠΙΛ στο θαλάσσιο τμήμα 10 της κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, λίγο μετά την απευθείας ανάθεση από τη Λευκωσία στην ίδια κοινοπραξία και των δικαιωμάτων στο οικόπεδο 5. Μιλώντας στην τουρκική Βουλή, λίγες μέρες μετά την υπογραφή της συμφωνίας για την αξιοποίηση του «οικοπέδου» 5 της κυπριακής ΑΟΖ από την κοινοπραξία της αμερικανικής «ExxonMobil» και της αραβικών συμφερόντων «Qatar Energy», ο Τσαβούσογλου δήλωσε ότι οι δύο κολοσσοί διαβεβαίωσαν την Άγκυρα πως δεν θα πραγματοποιήσουν γεωτρήσεις στο σημείο της «τουρκικής υφαλοκρηπίδας», καθώς η τουρκική πλευρά επιμένει πως μέρος του συγκεκριμένου «οικοπέδου» ανήκει στην υφαλοκρηπίδα της. «Κανείς δεν θα εισέλθει στην υφαλοκρηπίδα μας χωρίς την άδειά μας», είπε. «Κανείς δεν θα εισέλθει στις περιοχές που έχει αδειοδοτήσει η ΤΔΒΚ χωρίς την άδειά μας. Όποιος κι αν είναι αυτός. Στο κάτω μέρος του τεμαχίου 5, υπάρχει δική μας υφαλοκρηπίδα. Στο τεμάχιο 5 οι ΗΠΑ και το Κατάρ υποσχέθηκαν ότι δεν θα μπουν στην υφαλοκρηπίδα μας».
Στη συνάντηση στην Αθήνα του υπουργού Εξωτερικών με τον ομόλογό του της Σαουδικής Αραβίας ο Δένδιας αναφέρθηκε στους στενούς δεσμούς των δύο χωρών στην άμυνα, το εμπόριο, τις επενδύσεις, την ενέργεια, τον πολιτισμό. Επισήμανε ότι έχουν κιόλας επιτευχθεί σημαντικά βήματα την τελευταία διετία, αρχής γενομένης από τη συμφωνία αμυντικού χαρακτήρα επί τη βάσει της οποίας απεστάλη συστοιχία αμυντικών πυραύλων Patriot στο Βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας.
«Η Ελλάδα αισθάνεται, έτσι, ότι συνεισφέρει στην ασφάλεια όχι μόνο της Σαουδικής Αραβίας, αλλά και στην ενεργειακή ασφάλεια της ευρύτερης περιοχής και της Ευρώπης», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Δένδιας, ενώ πρόσθεσε πως οι δύο πλευρές βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο αναφορικά με τη σύναψη και άλλων διμερών συμφωνιών στρατηγικού και οικονομικού ενδιαφέροντος.
Το 2017, επί ΣΥΡΙΖΑ, όταν ο υπουργός Άμυνας Καμένος προσπαθούσε να πουλήσει βλήματα στη Σαουδική Αραβία, η τότε αντιπολίτευση της ΝΔ ξεσηκώνοντας θόρυβο στη Βουλή μιλούσε για σκάνδαλα και μίζες μεσαζόντων και εγκαλούσε την κυβέρνηση ότι πουλάει πυρομαχικά που η Σαουδάραβες θα χρησιμοποιούσαν κατά των αμάχων της Υεμένης. Ωστόσο ο πόλεμος στην Υεμένη συνεχίζεται με την ίδια ένταση και η ΝΔ υπό την εποπτεία των υπερατλαντικών «προστατών» της κάνει στροφή 180 μοιρών.
Αλλά και η Άγκυρα επιδιώκει την επαναπροσέγγισή της με τους άλλους «πρωταγωνιστές» της περιοχής, όπως η Αίγυπτος και το Ισραήλ, ξεχνώντας τους Αδελφούς Μουσουλμάνους και τους Παλαιστίνιους που εξακολουθούν να βρίσκονται υπό συνεχή διωγμό. Καταλυτικό ρόλο παίζουν τα δίκτυα που θα τροφοδοτούν με την ενέργεια (πετρέλαιο, φυσικό αέριο, ηλεκτρισμός) της Μέσης Ανατολής την Ευρώπη.
Ο Τούρκος ΥΠΕΞ Τσαβούσογλου διαμηνύει προς το Κάιρο ότι «αν η Αίγυπτος υπογράψει συμφωνία καθορισμού θαλάσσιων περιοχών ευθύνης (με την Τουρκία), τότε θα αποκτήσει μεγαλύτερη θαλάσσια περιοχή ευθύνης».
Αντίστοιχα τον τελευταίο καιρό πυκνώνουν οι αναφορές για αποκλιμάκωση στις σχέσεις Τουρκίας – Ισραήλ. Πρόσφατα ο πρόεδρος της Τουρκίας είχε μακρά τηλεφωνική επικοινωνία με τον ισραηλινό ομόλογό του. Σύντομα αναμένεται ότι οι πρεσβευτές σε Άγκυρα και Τελ Αβιβ θα επιστρέψουν στα καθήκοντά τους.
