Οι υπεραισιόδοξες
εκτιμήσεις…
Το «θαύμα» του ελληνικού τουρισμού έζησε για άλλη μια φορά η χώρα. Με διθυραμβικές δηλώσεις πριν την έναρξη της φετινής καλοκαιρινής περιόδου, κυβερνητικά στελέχη και ΜΜΕ προϊδέαζαν από νωρίς για «χρονιά-ρεκόρ», για «πρωτοφανή σεζόν», για «αφίξεις που θα ξεπεράσουν κάθε προηγούμενο» και άλλα πολλά ηχηρά. Χωρίς να έχει κλείσει ακόμη η τουριστική σεζόν, είναι δεδομένο πως τη φετινή χρονιά καταγράφηκαν σαφώς πολύ χαμηλότεροι δείκτες σε σχέση με την περσινή, κάτι το οποίο συνηγορείται σιωπηλά και αθόρυβα …προς το παρόν. Σε κάθε περίπτωση, το γεγονός πως ακόμη δεν έχουν ανακοινωθεί αριθμοί και στοιχεία για τις αφίξεις και τα έσοδα (τη στιγμή που κάθε άλλη χρονιά ήδη από τον Ιούλιο τα ΜΜΕ σπεύδουν να ανακοινώσουν τις εκτιμήσεις για τα «σπασμένα κοντέρ») είναι δηλωτικό της φθίνουσας πορείας που σημείωσε φέτος ο ελληνικός τουρισμός.
…και η πραγματικότητα
Ήδη από τον Ιούνιο ήταν φανερό πως η τουριστική κίνηση δεν ανταποκρινόταν τόσο στις επιδιώξεις της κυβέρνησης, όσο και στα δημοσιεύματα στο διαδίκτυο και τον τύπο. Από την άλλη, αντικρουόμενα και αλληλογρονθοκοπούμενα στοιχεία, σιωπή για τους τουριστικούς κολοσσούς και ανάδειξη μόνο εκείνων των προορισμών που φέτος σημείωσαν μια ορισμένη άνοδο σε σχέση με την περσινή χρονιά. Όλα αυτά συνηγορούν στο γεγονός πως πράγματι φέτος δεν επιβεβαιώθηκαν οι υπεραισιόδοξες προβλέψεις και εκτιμήσεις για τον τουριστικό «μύθο». Για μια ακόμη φορά αποδεικνύεται πως ο τουρισμός, η υποτιθέμενη «βαριά βιομηχανία» της χώρας, δεν είναι παρά «γίγαντας με πήλινα πόδια».
Η εξωφρενική ακρίβεια και η τεράστια άνοδος των τιμών δεν ήταν δυνατό να μην επηρεάσουν την τουριστική κίνηση στη χώρα μας. Πέρυσι ήταν χιλιάδες οι λαϊκές οικογένειες και οι εργαζόμενοι που κάτω από το βάρος της φτώχειας και της ακρίβειας πραγματοποίησαν ελάχιστες και ολιγοήμερες έως και μηδαμινές διακοπές. Δίπλα σ’ αυτούς ήρθαν φέτος να προστεθούν περισσότεροι, για τους οποίους οι διακοπές τείνουν να μετατραπούν -αν δεν έχουν ήδη μετατραπεί- σε είδος πολυτέλειας. Η διαρκής συρρίκνωση της εγχώριας τουριστικής κίνησης, η αδυναμία ολόκληρων κομματιών του λαού να παραθερίσουν έστω και για λίγες μέρες, η νεολαία που επισκέπτεται τα νησιά της χώρας μόνο ως εργαζόμενη σε αυτά, είναι που συνθέτουν το μωσαϊκό του ελληνικού «τουριστικού θαύματος».
Η ακρίβεια φέτος δεν άφησε ανεπηρέαστες ούτε τις χώρες της Ευρώπης, στις οποίες στηρίζεται βασικά ο εγχώριος τουρισμός. Την ίδια πολιτική της φτώχειας, της ακρίβειας και της ανεργίας αντιμετωπίζουν άλλωστε και οι εργαζόμενοι και οι λαοί της Ευρώπης, η οποία στέρησε σε χιλιάδες εργαζόμενους τη δυνατότητα και το δικαίωμα να πραγματοποιήσουν έστω και ολιγοήμερες διακοπές.
Εργαζόμενοι σε καθεστώς γαλέρας
και διακοπές για τους «έχοντες»
Φέτος, για μια ακόμη χρονιά, ενώ τα ελληνικά νησιά μετατρέπονται σε τουριστικά θέρετρα, οι παραλίες «πνίγονται» στις ξαπλώστρες και τις ομπρέλες των επιχειρήσεων, ολόκληρες εκτάσεις γης καταστρέφονται για να χτιστούν υπερπολυτελή ξενοδοχειακά συγκροτήματα και φανταχτερά εστιατόρια, τα χωριά -ιδιαίτερα στους δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς- ερειπώνουν όλο το χρόνο για να μεταλλαχθούν σε νησίδες ευτελούς διασκέδασης το καλοκαίρι, ο λαός καταδικάζεται στη φτώχεια και την εξαθλίωση, μετρώντας τον πενιχρό μισθό που τελειώνει πριν τελειώσει ο μήνας.
Ανεξάρτητα, βέβαια, από τη φετινή ύφεση της τουριστικής κίνησης, οι μεγαλοεπιχειρηματίες του τουρισμού με τα υπερκέρδη, με τις υπέρογκες ανατιμήσεις, με τις κρατικές ενισχύσεις, με την καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος και των λαϊκών παραδόσεων του τόπου διατήρησαν τα υπέρογκα έσοδά τους.
Από την άλλη πλευρά, ο κόσμος της δουλειάς και της βιοπάλης, ο κόσμος των χιλιάδων ξενοδοχοϋπαλλήλων, των χιλιάδων εργαζόμενων στον τουρισμό και την εστίαση. Που δουλεύουν με ελάχιστες απολαβές οι οποίες πολλές φορές δεν ξεπερνούν καν τον κατώτατο μισθό, με ωράρια-λάστιχο, με απλήρωτες υπερωρίες, χωρίς άδειες και ρεπό, χωρίς επιδόματα και δώρα, που ζουν 4 και 5 μήνες ο ένας πάνω στον άλλο σε κοντέινερ ή σε δωμάτια χωρίς παράθυρα, κάτω από άθλιες συνθήκες, που αναγκάζονται να δουλεύουν μέσα στο άγχος και την πίεση και να ανέχονται την περιφρόνηση, την εξύβριση και σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμη και τον ξυλοδαρμό από τους εργοδότες τους και που εν τέλει αποτελούν την πραγματική ατμομηχανή της τουριστικής βιομηχανίας. Αυτή είναι η σκληρή πραγματικότητα πίσω από το «θαύμα» του ελληνικού τουρισμού. Δεν είναι καθόλου τυχαίο και ασήμαντο το γεγονός πως για δεύτερη φορά τα κενά στον κλάδο φέτος ξεπέρασαν τα 40.000, ενδεικτικό των άθλιων συνθηκών εργασίας για τους εποχιακούς εργαζόμενους.
Πίσω από τη βιτρίνα των εσόδων της φετινής χρονιάς, των εικόνων διασκέδασης στα δελτία των 8, πίσω από τους πανηγυρικούς τίτλους στις φιλοκυβερνητικές εφημερίδες κρύβεται η άγρια εκμετάλλευση των εργαζομένων και το ανελέητο κυνήγι του κέρδους. Η αισχροκέρδεια, που επιχειρήθηκε από τους μεγαλοεργοδότες να δικαιολογηθεί στη βάση των ευρύτερων ανατιμήσεων, τη φετινή χρονιά ξεπέρασε κάθε όριο, ιδιαίτερα στα πλοία και τα ξενοδοχεία, όπου οι τιμές αυξήθηκαν έως και 40% στην πρώτη περίπτωση και έως και 120% στη δεύτερη, μετατρέποντας τις διακοπές σε είδος πολυτελείας για χιλιάδες εργαζόμενους.
Γίγαντας με πήλινα πόδια το τουριστικό «θαύμα»
Το τουριστικό «θαύμα» αποδείχτηκε για μια ακόμη χρονιά «χάρτινος πύργος». Η μετατροπή των διακοπών σε είδος πολυτέλειας για τους πολλούς δεν μπορεί παρά να έχει τον αρνητικό της αντίκτυπο σε έναν κλάδο πάνω στον οποίο στηρίζεται ένα πελώριο μέγεθος της ελληνικής οικονομίας. Η βαθύτατη εξάρτηση της χώρας μας από τον ιμπεριαλισμό, η διάλυση της βιομηχανικής και αγροτικής παραγωγής, με την ταυτόχρονη ανεπίσημη ανακήρυξη της Ελλάδας σε «γκαρσόνι της Ευρώπης» ήταν και είναι δεδομένο πως σε συνθήκες οικονομικής κρίσης και εξωφρενικών ανατιμήσεων θα οδηγήσουν το κάποτε δημοφιλές μότο του υπουργείου τουρισμού «Ζήσε τον μύθο σου στη Ελλάδα» στη σκληρή πραγματικότητα των πυρκαγιών, των πλημμυρών και των διακοπών για λίγους και εκλεκτούς.
