Την Τετάρτη 11 Δεκέμβρη ξεκίνησε η συζήτηση στη Βουλή του νέου κρατικού προϋπολογισμού του 2025 που θα ολοκληρωθεί με ψηφοφορία την Κυριακή 15 Δεκέμβρη.
Ο νέος προϋπολογισμός, αποτυπώνοντας το ύψος και τις πηγές των εσόδων του κράτους καθώς και το πού και σε ποιο μέγεθος αυτά θα κατευθυνθούν, ως κρατικές δαπάνες, δείχνει ποια θα είναι η πολιτική της κυβέρνησης Μητσοτάκη το 2025 και πώς σκοπεύει να κάνει την αναδιανομή του μεγάλου μέρους του εθνικού εισοδήματος που αντλεί μέσω της φορολογίας. Μια αναδιανομή που, όπως προκύπτει από το σχέδιο κρατικού προϋπολογισμού που έχει φέρει προς έγκριση στη Βουλή, προεξοφλεί μετάγγιση ακόμα μεγαλύτερου μέρους του λαϊκού εισοδήματος προς τις τσέπες της ντόπιας οικονομικής ολιγαρχίας και των ξένων δανειστών.
Ο κρατικός προϋπολογισμός για το 2025 αυξάνει κι άλλο το ύψος της ήδη δυσβάστακτης συνολικής φορολογίας κατά 2,5 δισ.€ (από 66,7 δισ.€ το 2024 σε 69,2 δισ.€ το 2025 ), σε ένα ποσοστό 3,7% που είναι μεγαλύτερο του προβλεπόμενου πληθωρισμού 2,1%. Η αύξηση αυτή θα επιβαρύνει κατά κύριο λόγο τα λαϊκά στρώματα. Θα προέλθει:
Πρώτο, από την αύξηση κατά 4,1% της άμεσης φορολογίας (από 24,2 δισ.€ το 2024, τα έσοδα θα ανέλθουν σε 25,2 δισ.€ το 2025), μια αύξηση που είναι διπλάσια από τον προβλεπόμενο πληθωρισμό. Ειδικότερα, η αύξηση του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων, που κατά το μεγαλύτερο μέρος καλύπτεται από μισθωτούς και συνταξιούχους, θα εκτιναχθεί κατά ποσοστό 6,3%, τριπλάσιο του προβλεπόμενου πληθωρισμού.
Δεύτερο, από την αύξηση της έμμεσης φορολογίας κατά 4,7% (από 36,4 δισ.€ το 2024, σε 38,1 δισ.€ το 2025, αύξηση επίσης υπερδιπλάσια από τον προβλεπόμενο πληθωρισμό. Ειδικότερα, το μέγιστο μέρος της έμμεσης φορολογίας που είναι ο ΦΠΑ και πληρώνεται κατ’ εξοχήν από τα λαϊκά στρώματα θα αυξηθεί κατά 5,1%, ποσοστό υπερδιπλάσιο του προβλεπόμενου πληθωρισμού.
Σε αντιδιαστολή οι φόροι εισοδήματος «νομικών προσώπων» που αναφέρονται κυρίως σε φορολογία κερδών εταιρειών θα αυξηθούν κατά ποσοστό μόλις στο μισό του προβλεπόμενου πληθωρισμού.
Πάνω σε αυτή την αυξανόμενη φορολεηλασία του ελληνικού λαού στηρίζει η κυβέρνηση τα «πρωτογενή πλεονάσματα» του κρατικού προϋπολογισμού, που δεν πάνε βέβαια για κάλυψη κοινωνικών αναγκών, αλλά κυρίως για την πληρωμή των δανειστών του κράτους. Χωρίς, όμως, να μειώνεται και το δημόσιο χρέος που το 2024 ανήλθε σε 365 δισ.€ και σε 365 δισ.€ εκτιμάται ότι θα παραμείνει και το 2025! Έτσι, η αυξανόμενη φορολεηλασία, σύμφωνα και με το Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό Διαρθρωτικό Σχέδιο 2025-2028, που κατατέθηκε μαζί με το σχέδιο του νέου προϋπολογισμού, θα συνεχισθεί για τα επόμενα τρία χρόνια για να δημιουργηθούν «πρωτογενή πλεονάσματα» πάνω από 6 δισ.€!
Η κυβέρνηση θέλει το 2025 να εισπράξει ακόμα πιο διογκωμένα φοροέσοδα που θα αγγίξουν το 30% του ΑΕΠ(!) αλλά και να τα κατανείμει ακόμα πιο άνισα σε βάρος των λαϊκών κοινωνικών αναγκών. Είναι χαρακτηριστικό το τι προδιαγράφει για τους μισθούς και τις συντάξεις, καθώς και για τις δημόσιες κοινωνικές υπηρεσίες της δημόσιας Ασφάλισης, της Πρόνοιας, της Υγείας και της Παιδείας:
Προβλέπει μείωση (-0,3%) των συνολικών δαπανών προς τους εργαζόμενους (από 14.939 δισ.€ το 2024 σε 14.889 δισ.€). Αυτήν την κατεύθυνση μείωσης των μισθών, λίγο πριν την ψήφιση του νέου κρατικού προϋπολογισμού, φρόντισε να την «δέσει» για το σύνολο της οικονομίας με την ψήφιση του νόμου που καταργεί τις συλλογικές διαπραγματεύσεις για τον κατώτατο μισθό και επιτάσσει το ύψος του να καθορίζεται με κυβερνητική απόφαση.
Προβλέπει, επίσης, για τις συντάξεις μια πενιχρότατη αύξηση (2,4%), κατώτερη από τον πληθωρισμό του 2024 (2,7%), που προεξοφλεί μείωση του πραγματικού συνταξιουχικού εισοδήματος. Επιπλέον 700.000 συνταξιούχοι, εξαιτίας της λεγόμενης προσωπικής διαφοράς που έχει καθηλώσει τις συντάξεις απ’ το 2016, δεν θα πάρουν ούτε κι αυτή την πολύ μικρή ονομαστική αύξηση. Θα διατηρηθεί, επίσης, η Ειδική Εισφορά Αλληλεγγύης για το Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης Γενεών (ΑΚΑΓΕ), κράτηση που θα αφαιρέσει και το 2025 886 εκατ.€ από τις συντάξεις.
Στα Ασφαλιστικά Ταμεία θα επιβληθεί νέα μείωση ασφαλιστικών εισφορών κατά 1% που θα πλήξει τα οικονομικά τους, καθώς για το 2025 προβλέπεται μείωση του αποθεματικού των ταμείων κατά 311 εκατ.€, από 958 εκατ.€ το 2024 σε 647 εκατ.€ το 2025. Από το 2019 αθροιστικά αυτές οι μειώσεις έχουν φτάσει στο 5,4% και αποτελούν παχυλή παροχή για την εργοδοσία. Με αυτή τη μέθοδο επεκτείνεται το έδαφος για τη συμπίεση των ασφαλιστικών παροχών από το ΕΦΚΑ και για την ιδιωτικοποίηση της ασφάλισης.
Στον τομέα της Πρόνοιας το κονδύλι για τα επιδόματα ανεργίας παραμένει καθηλωμένο (από 1,799 δισ.€ το 2024 γίνεται 1,830 δισ.€ το 2025, μια αύξηση μικρότερη από τον προβλεπόμενο πληθωρισμό). Αντίθετα, τα κονδύλια προς τους επιχειρηματίες για «προγράμματα απασχόλησης και κατάρτισης» που τους εξασφαλίζουν φτηνό εργατικό δυναμικό θα αυξηθούν κατά 17, 9%(!), από 609 εκατ. το 2024 σε 715 εκατ.€ το 2025.
Στον τομέα της δημόσιας Παιδείας οι τακτικές ονομαστικές δαπάνες του Υπουργείου Παιδείας αυξάνονται μόλις κατά 0,1% (…ένα εικοστό του προβλεπόμενου πληθωρισμού) που ισοδυναμεί με παραπέρα μείωση των πραγματικών δαπανών για την Παιδεία.
Στον τομέα της δημόσιας Υγείας καταγράφεται για τις τακτικές ονομαστικές δαπάνες του υπουργείου Υγείας μια αύξηση από 6.051 εκατ.€ σε 6.608 εκατ.€, πολύ κάτω από τις τεράστιες ανάγκες της δημόσιας Υγείας.
Αντίθετα, τα κονδύλια του κρατικού προϋπολογισμού που δίνονται υπό τη μορφή επιχορηγήσεων και «κίνητρων» στις μεγάλες, κυρίως, επιχειρήσεις αυξάνονται κατά 7,6% σε ποσοστό υπερτριπλάσιο του προβλεπόμενου πληθωρισμού (απο 13,1 δισ.€ το 2024 σε 14,1 δισ.€ το 2025). Σχεδόν διπλάσιο θα είναι και το ποσό των δαπανών για την παραλαβή εξοπλισμών (από 896 εκατ.€ το 2024 σε 1, 6 δισ.€ το 2025), με τους υπολογισμούς να καταγράφουν δαπάνες 4,9 δισ.€ για εξοπλισμούς το 2024-2025 και με προοπτική αυτές να αυξηθούν τα επόμενα χρόνια.
Είναι φανερό ότι ο νέος κρατικός προϋπολογισμός, σε ό,τι αφορά τα λαϊκά εισοδήματα και τις δημόσιες κοινωνικές υπηρεσίες, προαναγγέλλει είτε μείωση είτε πάγωμα των πραγματικών κρατικών δαπανών, ενώ είναι γαλαντόμος σε παροχές προς το μεγάλο κεφάλαιο και στην εξυπηρέτηση των δανειστών, της πολιτικής της ΝΑΤΟικής στρατιωτικοποίησης και των πολυδάπανων εξοπλισμών.
Ωστόσο, αν και είναι σαφές και άμεσα ορατό πως προοιωνίζεται μια παραπέρα επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης των εργαζομένων, των συνταξιούχων και των λαϊκών στρωμάτων του ελληνικού λαού μέσα στο 2025, μια παραπέρα συνέχιση της αντιδραστικής πολιτικής της κυβέρνησης της ΝΔ, οι δυνάμεις που κυριαρχούν σήμερα στα όργανα του μαζικού κινήματος, πρώτα απ’ όλα του εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος, για μια ακόμα φορά με τη γραμμή τους μπλοκάρισαν την εργατική και λαϊκή κινητοποίηση για την απόκρουση του νέου κρατικού προϋπολογισμού. Άφησαν αναξιοποίητες τις δυνατότητες πανεργατικής και παλλαϊκής κινητοποίησης που διαφάνηκαν στην πανελλαδική απεργία της 20ης Νοέμβρη. Η ηγεσία της ΓΣΕΕ κήρυξε για μια ακόμα φορά σιωπητήριο αφήνοντας ανενόχλητη την κυβέρνηση Μητσοτάκη να προωθήσει το νέο αντιλαϊκότερο κρατικό προϋπολογισμό. Η ηγεσία της ΑΔΕΔΥ περιορίστηκε σε μια εντελώς χλωμή κινητοποίηση, περιορισμένη στα δημοσιοϋπαλληλικά οικονομικά αιτήματα, με στάση εργασίας και συγκέντρωση στο υπουργείο Οικονομικών το μεσημέρι της Τετάρτης 11/12. Ενώ και το ΠΑΜΕ εξάντλησε όλη του την «πάλη» ενάντια στον κρατικό προϋπολογισμό σε ένα ξεχωριστό απογευματινό συλλαλητήριο των συνδικάτων που ελέγχει στο Σύνταγμα, την ίδια, μάλιστα, μέρα που το μεσημέρι έκανε συλλαλητήριο η ΑΔΕΔΥ.
Οι πολιτικές του συμβιβασμού και της υποταγής στην κυβερνητική πολιτική, της αδράνειας, του περιορισμού και της διάσπασης των εργατοϋπαλληλικών κινητοποιήσεων έχυσε, έτσι, ξανά νερό στο μύλο της αντιλαϊκής πολιτικής της κυβέρνησης Μητσοτάκη.
Ωστόσο, η μεγαλύτερη όξυνση των προβλημάτων που αυτή επιφέρει -και αυτό θα κάνει και ο νέος κρατικός προϋπολογισμός- δεν θα μπορέσει να αντιμετωπισθεί παρά μόνο με την ανάπτυξη μαζικών αγώνων που πρέπει να πάρουν πανεργατικό-παλλαϊκό χαρακτήρα. Προς αυτή την κατεύθυνση πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειές τους οι ταξικές-αγωνιστικές δυνάμεις του μαζικού εργατικού και λαϊκού κινήματος.
