Για μια ακόμα φορά οι τράπεζες πρωταγωνιστούν σε ένα προκλητικό κερδοσκοπικό παιχνίδι, αξιοποιώντας τη νέα λεηλασία του λαϊκού εισοδήματος, μέσω του πληθωρισμού και της ακρίβειας. Η απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) να προχωρήσει σε αλλεπάλληλες αυξήσεις του βασικού επιτοκίου, για να ελέγξει τον πληθωρισμό, έχει ήδη επιφέρει μια ιδιαίτερα μεγάλη και απότομη αύξηση στο κόστος δανεισμού των νοικοκυριών (και των επιχειρήσεων), απειλώντας με τη δημιουργία μιας νέας γενιάς υπερχρεωμένων δανειοληπτών και «κόκκινων» δανείων, με τραγικές κοινωνικές συνέπειες.
Η αύξηση των επιτοκίων περνά αυτόματα στα νοικοκυριά, καθώς η μεγάλη πλειονότητα των δανείων στη χώρα μας (το 90%) είναι κυμαινόμενου επιτοκίου, συνδεδεμένου με το «euribor». Έτσι, κάθε μεταβολή του βασικού επιτοκίου της ΕΚΤ περνάει αμέσως στα δάνεια. Από την αρχή του ράλι αυξήσεων των επιτοκίων, οι δόσεις των στεγαστικών δανείων έχουν σημειώσει πέντε φορές άνοδο. Η αύξηση στη μηνιαία δόση θα φτάσει το 30%, μετά την ολοκλήρωση των αυξήσεων από την ΕΚΤ, επιβαρύνοντας δραστικά τον οικογενειακό προϋπολογισμό, σε μια συγκυρία που η ενεργειακή κρίση και ο πληθωρισμός αδειάζουν τις τσέπες μισθωτών και συνταξιούχων.
Το προκλητικό είναι ότι για τις επιχειρήσεις η αύξηση του επιτοκίου δανεισμού θα είναι περιορισμένη, καθώς μέρος μόνο της ανόδου θα περάσει στα επιχειρηματικά δάνεια, ενώ μεγάλο μέρος θα απορροφηθεί με επιδότηση των τραπεζών από το κράτος! Οι τέσσερις συστημικές τράπεζες έλαβαν εγγυήσεις ύψους 32 δισ. ευρώ για να «ξεφορτωθούν» κόκκινα δάνεια. Η Ολομέλεια μάλιστα του Αρείου Πάγου έδωσε τη δυνατότητα στις εταιρείες διαχείρισης (servicers) για επίσπευση των πλειστηριασμών και των κατασχέσεων, για λογαριασμό των «κορακιών της αγοράς» («funds»).
Οι αλλεπάλληλες άλλωστε τροπολογίες του προκρούστειου νομοθετικού πλαισίου που έκαναν όλες οι κυβερνήσεις δεν είχαν κανένα ουσιαστικό αντίκρισμα για τους οφειλέτες, αφού η πρωτοβουλία των κινήσεων παραμένει πάντα στην πλευρά των τραπεζών. Στα «βράχια» έπεσε και ο λεγόμενος εξωδικαστικός μηχανισμός, αφού, ενώ οι αιτήσεις διαπραγμάτευσης έφταναν στις 50.000, εν τέλει -εν μέσω των πολλών εμποδίων που προβλέπει ο νόμος- ρυθμίστηκαν οφειλές μόνο 2-3 χιλιάδων.
Έτσι το 2022 είχαμε 365 πλειστηριασμούς την ημέρα, με τα κέρδη των Τραπεζών να φτάνουν τα 3,5 δισ. Σύμφωνα με στοιχεία της Γιούροστατ, το 1/3 (34,2%) του διαθέσιμου εισοδήματος πηγαίνει στο κόστος στέγασης (νοίκια), με την Ελλάδα μάλιστα να αναδεικνύεται «πρωταθλήτρια» στον εν λόγω δείκτη, πολύ μπροστά από τη δεύτερη Δανία (25,4%) και τη Γερμανία (24,5%). Ένας στους δύο χρωστάει σε δάνεια, νοίκια ή ΔΕΚΟ.
Μέσα σε όλα αυτά, η κυβέρνηση φέρνει ένα ακόμα νομοσχέδιο, που επιταχύνει εκβιασμούς και πλειστηριασμούς της λαϊκής κατοικίας, βυθίζοντας τα λαϊκά στρώματα ακόμη πιο βαθιά στη φτώχεια και την εξαθλίωση.
Το νέο νομοσχέδιο που ενσωματώνει ντιρεκτίβες της ΕΕ και που έχει, ως συνήθως, τον απατηλό, ψευδεπίγραφο τίτλο «Διαφάνεια, ανταγωνισμός, προστασία ευάλωτων – Ενσωμάτωση Ευρωπαϊκής Οδηγίας, επανεισαγωγή του Προγράμματος Ηρακλής» ή αλλιώς «Ηρακλής 3», δίνει ένα ακόμη τεράστιο κρατικό πακέτο ύψους 2 δισ. ευρώ στις τράπεζες ως εγγυήσεις για τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, που αν εκπέσουν θα επιβαρύνουν το χρέος, δηλαδή το λαό. Πυρήνας του νομοσχεδίου είναι η νομιμοποίηση της αγοραπωλησίας των μη εξυπηρετούμενων («κόκκινων») δανείων και η δημιουργία μιας «δευτερογενούς» αγοράς, με περαιτέρω αγοραπωλησίες μεταξύ τέτοιων «αγοραστών πιστώσεων», (τιτλοποίηση των «κόκκινων» δανείων μέσω κρατικής εγγύησης), κάτι αντίστοιχο δηλαδή, αλλά σε πολλαπλάσια μεγέθη, που είχε γίνει με την αμερικάνικη «Lehman Brothers», που κατέρρευσε το 2008, λόγω αδυναμίας εξυπηρέτησης των τιτλοποιημένων «κόκκινων» δανείων.
Στην εισηγητική έκθεση του νομοσχεδίου, σαν στόχος του αναφέρεται η «στήριξη και εξυγίανση των τραπεζών». Στην ουσία όμως έρχεται να θωρακίσει ακόμα πιο πολύ τα συμφέροντα των τραπεζών, των «funds», του χρηματοπιστωτικού συστήματος συνολικά, με κρατικές εγγυήσεις, φοροαπαλλαγές κ.ά. σε βάρος των δανειοληπτών, των χρεωμένων νοικοκυριών, γενικότερα του λαού.
Έτσι μεταξύ των άλλων περιλαμβάνει προκλητικές ρυθμίσεις, με μια εξ αυτών να επιτρέπει στα κοράκια των «funds» να παρίστανται στο δικαστήριο σε βάρος των οφειλετών, που το σπίτι τους «βγαίνει στο σφυρί» και να τους εκβιάζουν.
Όσο για το ενδιαφέρον τους δήθεν για τους «ευάλωτους» δανειολήπτες, προωθούνται κάποιες τυπικές διαδικασίες ενημέρωσης, σε μη δεσμευτικές κατευθύνσεις προς τα πιστωτικά ιδρύματα, ενώ τους δίνει τη δυνατότητα(;) να χειριστούν πολύπλοκες ηλεκτρονικές πλατφόρμες, με υπολογιστικά συστήματα που έχουν διαμορφωθεί από τους πιστωτές, να προσκομίσουν πλήθος δικαιολογητικά, έγγραφα σε ασφυκτικές προθεσμίες, να αποδεχτούν ότι κατά τη διαδικασία αυτή αίρεται κάθε απόρρητο κλπ.
Προωθεί τέλος τη λειτουργία του θεσπισθέντος με το Ν.4738/2020 Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης* (ΦΑΕ -αποκαλυπτικό ακρωνύμιο- ιδιωτικός φορέας ο οποίος θα επιλεγεί από το κράτος κατόπιν δημόσιου διεθνούς διαγωνισμού), που θα συγκεντρώσει στην ιδιοκτησία του πλήθος ακινήτων και δεν θα επιβαρύνεται με φόρους, αλλά θα απολαμβάνει φοροαπαλλαγές, όπως το εφοπλιστικό κεφάλαιο, ενώ αντίθετα η διαδικασία μεταβίβασης της κύριας κατοικίας στον ΦΑΕ θα επιβαρύνει τον «ευάλωτο» οφειλέτη.
Είναι συνεπώς ένα ακόμη νομοσχέδιο που επιταχύνει τους εκβιασμούς και πλειστηριασμούς της πρώτης – κύριας κατοικίας και άλλων περιουσιακών στοιχείων χιλιάδων λαϊκών οικογενειών και το «ξεκαθάρισμα» των «κόκκινων» δανείων. Όπως φαίνεται και από τον τίτλο του είναι συνέχεια προηγούμενων («Ηρακλής 1», «Ηρακλής 2»), αποτέλεσμα των πολιτικών που ακολούθησαν όλες οι μέχρι τώρα κυβερνήσεις, με τη σταδιακή άρση της όποιας ελάχιστης προστασίας της πρώτης κατοικίας από το 2010, με τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς, την καταστολή, το ιδιώνυμο για όσους αντιστέκονται στους πλειστηριασμούς, την παραχώρηση των «κόκκινων» δανείων στα αρπακτικά «funds» του ΣΥΡΙΖΑ, με τον πτωχευτικό νόμο της ΝΔ στη συνέχεια κ.ά.
Πώς λοιπόν να μην συνυπογράψουν την πολιτική που ξεσπιτώνει το λαό οι «ευρωλιγούρηδες» των ΣΥΡΙΖΑ-ΠΑΣΟΚ, ψηφίζοντας το μισό νομοσχέδιο της ΝΔ (το ΠΑΣΟΚ 56 από τα 121 και ο ΣΥΡΙΖΑ 51 από τα 121 άρθρα του νομοσχεδίου); Πιο συγκεκριμένα, ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ ψήφισαν «δαγκωτά» σχεδόν όλα τα άρθρα που αφορούν την ενσωμάτωση της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2021/2167 για τα Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια (ΜΕΔ), ενώ οι «επαναστάτες χωρίς αιτία» της «Νέας(;) Αριστεράς» ψήφισαν «παρών», γιατί όπως διευκρίνισε ο Τσακαλώτος, «η χώρα είναι υποχρεωμένη να ενσωματώνει τις Οδηγίες, αλλά και γιατί κάνει ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση».
Και πώς να μην τριπλασιαστούν μετά από όλα αυτά οι Άμεσες Ξένες Επενδύσεις (ΑΞΕ) σε αγοραπωλησίες ακινήτων («realestate») μέσα σε μια χρονιά, ξεπερνώντας στο πρώτο δεκάμηνο του 2023 τα 1,7 δισ. ή το 40% των συνολικών ξένων επενδύσεων. Αυτή είναι η ανάπτυξη που υπόσχεται ο Μητσοτάκης και επιβραβεύουν οι ξένοι οίκοι αξιολόγησης, με την απόκτηση της «ανώτερης επενδυτικής βαθμίδας», με εργαζόμενους να μην μπορούν να πληρώσουν τα στεγαστικά δάνεια, αλλά με τις τράπεζες να έχουν 6 δισ. εισπράξεις σε ένα 9μηνο μόνο από τόκους.
Μέσα σε αυτόν το μαύρο απειλητικό ορίζοντα, με την ακρίβεια, τη φτώχεια, την υποτέλεια, το εργατολαϊκό κίνημα πρέπει να διεκδικήσει και να παλέψει ενάντια στους πλειστηριασμούς και τις κατασχέσεις, για την διαγραφή των χρεών των λαϊκών οικογενειών προς τράπεζες-κράτος-ΔΕΚΟ, για την κατάργηση όλου του νομοθετικού πλαισίου απελευθέρωσης των πλειστηριασμών, τη θέσπιση του ακατάσχετου της πρώτης λαϊκής κατοικίας, για ένα ευρύ πρόγραμμα εργατικής κατοικίας.
* Ο ΦΑΕ αγοράζει την 1η κατοικία του οφειλέτη και υποχρεούται να τη μισθώσει στον πολίτη για 12 έτη. Με τον τρόπο αυτό θα αποφεύγονται(;) οι εξώσεις, που θα επέρχονταν εάν αποκτούσε τρίτος το ακίνητο. Ο φορέας, κατά τη διάρκεια της 12ετούς μίσθωσης και μέχρι τη λήξη αυτής, υποχρεούται να επαναπωλήσει την κατοικία στον πολίτη, εφόσον αυτός ανακάμψει οικονομικά(;) και εφόσον είναι συνεπής ως προς την καταβολή του μισθώματος(;). Το Κράτος (ΟΠΕΚΑ) παρέχει μηνιαίο επίδομα ενοικίου στον πολίτη για να τον βοηθήσει να παραμείνει στην κατοικία.
