Το αποκαλούμενο «dunkelflaute», η ακριβής μετάφραση από τη γερμανική ορολογία στην ελληνική γλώσσα είναι η «σκοτεινή νηνεμία», ήρθε να δικαιολογήσει τις τιμές του ρεύματος, όπου μέσα σε 5 μέρες η χονδρεμπορική τιμή του αυξήθηκε στο Χρηματιστήριο Ενέργειας κατά 150%. Συγκεκριμένα, από το Σάββατο 9 Νοέμβρη έως και την Τετάρτη 13 Νοέμβρη η τιμή της μεγαβατώρας έχει αυξηθεί από τα 91,92 ευρώ στα 229,84 ευρώ.
Η αύξηση αυτή οφείλεται, σύμφωνα με στελέχη των εταιρειών ενέργειας, στις καιρικές συνθήκες που επικρατούν στην Ευρώπη αυτή την περίοδο, όπου δεν υπάρχει ούτε αρκετός αέρας ούτε αρκετή ηλιοφάνεια για την παραγωγή ρεύματος από τις ΑΠΕ (Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας). Κατά συνέπεια, όταν δεν λειτουργούν τα αιολικά πάρκα εξαιτίας της άπνοιας και τα φωτοβολταϊκά εξαιτίας της λιγοστής ηλιοφάνειας, το έλλειμμα ισχύος καλύπτεται από τις συμβατικές μονάδες ηλεκτροπαραγωγής. Δηλαδή τα εργοστάσια με καύσιμο το φυσικό αέριο και άλλα ορυκτά καύσιμα, τα οποία είναι και ακριβότερα.
Έτσι από τα μέσα της περασμένης εβδομάδας, η ενέργεια για την ηλεκτροπαραγωγή καλύπτεται από ένα συνδυασμό παραδοσιακών πηγών (αέριο, άνθρακας, πετρέλαιο, ξύλο) ο οποίος και αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 70% της συνολικής παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στη Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ολλανδία. Ενώ στην Ελλάδα η ηλεκτροπαραγωγή γίνεται με ποσοστό μόλις 24,2% από ΑΠΕ, με 52,1% με φυσικό αέριο, ενώ συνεισφέρει και ο λιγνίτης με 12,1%. Ταυτόχρονα, για την αύξηση της τιμής του ρεύματος, πρέπει να συνυπολογιστεί και το γεγονός ότι τα συστήματα αποθήκευσης ενέργειας (αντλησιοταμίευση και βιομηχανικές μπαταρίες) αλλά και η διασύνδεση μεταξύ κρατών βρίσκονται σε εμβρυακό στάδιο και δεν υπάρχει τρόπος η παραγόμενη ενέργεια την περίοδο που λειτουργούν οι ΑΠΕ να αποθηκευτεί. Κάνοντας έτσι όλο και πιο σύνηθες φαινόμενο τη ραγδαία αύξηση των τιμών του ρεύματος, φέρνοντας τη χώρα μας σε όλο και μεγαλύτερο βαθμό εξάρτησης από το ακριβό φυσικό αέριο και το χρηματιστήριο ενέργειας.
Κι ενώ συμβαίνουν όλα αυτά, ο πρωθυπουργός, Κυρ. Μητσοτάκης, μίλησε στην 29η Διάσκεψη του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή για την ανάγκη έντασης της συνέχισης της πολιτικής της «πράσινης μετάβασης». Αδιαφορώντας για το γεγονός ότι πάνω από το 40% του πληθυσμού στην Ελλάδα δηλώνει ότι τον τελευταίο χρόνο άφησε 1 – 2 λογαριασμούς ρεύματος απλήρωτους, ενώ πάνω από το 25% δηλώνει ότι δεν μπορεί να ζεστάνει ή να δροσίσει επαρκώς το σπίτι του. Αλλά και ότι συνολικά οι οφειλές από απλήρωτους λογαριασμούς ρεύματος ξεπερνούν τα 500 εκατ. ευρώ το χρόνο, ενώ πάνω από 200.000 νοικοκυριά ζουν με την απειλή της διακοπής του ρεύματος. Την ίδια ώρα που συμβαίνουν αυτά, τα κέρδη των παραγωγών ενέργειας έφτασαν σε δυσθεώρητα ύψη. Η ΔΕΗ φτάνει τα 459 εκατ. ευρώ, η «Mytilineos» στα 184 εκατ., η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ τα 81,7 εκατ. ευρώ και η «Motor Oil Hellas» στα 49 εκατ. ευρώ.
Έτσι, την ώρα που στην ΕΕ αρχίζει να αμφισβητεί σε ποια έκταση οι ανανεώσιμες και πράσινες πηγές ενέργειας πρέπει να έχουν τη θέση τους στην οικονομική ζωή της, η κυβέρνηση συνεχίζει την αύξηση των μονάδων παραγωγής ρεύματος από ΑΠΕ, δίνοντας μια σειρά επιδοτήσεων σε ιδιώτες παρόχους, καταλαμβάνοντας μάλιστα μια από τις υψηλότερες θέσεις στην ΕΕ. Ενδεικτικές είναι οι προβλέψεις του νέου Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), όπου προβλέπονται γιγάντιες επενδύσεις γύρω από την ενεργειακή μετάβαση της χώρας ως το 2050, και το συνολικό προϋπολογισμό περίπου στα 426 δισ. ευρώ, για επενδύσεις σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα. Κάνοντας έτσι ξεκάθαρη την προτεραιότητά της: τα κέρδη των παρόχων και των κατασκευαστικών εταιρειών έρχονται πάνω από τις ανάγκες του λαού.
Τσουχτερό όσο ποτέ το ρεύμα για τον ελληνικό λαό
Κανονικό βραχνά για το χειμαζόμενο λαό μας αποτελούν (ιδιαίτερα εδώ και ένα χρόνο αφότου θεσμοθετήθηκαν τα περιβόητα «πολύχρωμα τιμολόγια») οι διαδοχικές ιλιγγιώδεις ανατιμήσεις στα τιμολόγια του ηλεκτρικού ρεύματος, μετατρέποντάς το σε «είδος πολυτελείας» και πανάκριβο εμπόρευμα για τη συντριπτική πλειοψηφία της κοινωνίας. Η κυβέρνηση των «αρίστων» της Δεξιάς και τα παπαγαλάκια της στα έντυπα, ηλεκτρονικά και ραδιοτηλεοπτικά μέσα αναμασούν μονότονα το ιδεολόγημα του «ελεύθερου ανταγωνισμού» και ορκίζονται στην ικανότητα της ελεύθερης και συνάμα ασύδοτης αγοράς δήθεν να «αυτορρυθμίζεται». Δε διστάζουν να μετατρέπουν το μαύρο σε άσπρο, τονίζοντας από καιρού εις καιρόν ότι τάχα «με τις παρεμβάσεις μας στο ρεύμα συγκρατήθηκαν οι τιμές… Σήμερα το ρεύμα δεν είναι πρόβλημα» (Κυρ. Μητσοτάκης, 5 Μάη 2024).
Πίσω, ωστόσο, από τις πρωθυπουργικές επιδείξεις αυτοθαυμασμού και αλαζονείας, με πάγιο στόχο τη συγκάλυψη των εγκληματικών κυβερνητικών ευθυνών και την καλλιέργεια κλίματος «κοινωνικής αμνησίας» για τα έργα και ημέρες της ΝΔ (και) στον τομέα της ενέργειας, τα πεισματάρικα γεγονότα που βοούν κονιορτοποιούν τα ασύστολα ψεύδη των γαλάζιων αρίστων, καταδεικνύοντας αυτό που ο κόσμος έχει τούμπανο. Ότι δηλαδή η νεοφιλελεύθερη αντιλαϊκή πολιτική της «απελευθέρωσης της αγοράς» – ιδιωτικοποίησης και ξεπουλήματος της ΔΕΗ στα ξένα (αυστραλιανά κτλ μονοπώλια) οδήγησε στην εκτόξευση των τιμών του ρεύματος, βαθαίνοντας την ενεργειακή εξάρτηση της χώρας. Πράγματι ο Μητσοτάκης, βασιλικότερος του βασιλέως, έσπευσε καθ’ υπόδειξη του γερμανικού ιμπεριαλισμού και προς όφελος του πανίσχυρου γερμανικού κατασκευαστικού κεφαλαίου των ΑΠΕ να κλείσει άρον-άρον τις λιγνιτικές μονάδες της χώρας μας, εξαρτώντας την παραγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας κατά βάση από το πανάκριβο υγροποιημένο φυσικό αέριο που εισάγεται από τους στρατηγικούς συμμάχους (διάβαζε δυνάστες) των ΗΠΑ. Όλα αυτά στο όνομα της «καθαρής – πράσινης ενέργειας», αψηφώντας επιδεικτικά τις εκθέσεις των καθ’ ύλην αρμόδιων (ΓΕΝΟΠ), σύμφωνα με τις οποίες με τις νέες τεχνολογίες καύσης ο λιγνίτης μπορεί να είναι και στους ρύπους ανταγωνιστικός και ως προς το φυσικό αέριο.
Παράλληλα ο ελληνικός λαός υπερχρεώθηκε από την εισαγωγή των κοστοβόρων και ενεργειακά ασύμφορων ΑΠΕ (ανεμογεννήτριες, φωτοβολταϊκά), προς τέρψη αφενός των Γερμανών επικυρίαρχων και αφετέρου των ντόπιων υπεργολάβων-αεριτζήδων επενδυτών της ενέργειας. Ο ίδιος ο Μυτιληναίος σε ανύποπτο χρόνο επιβεβαιώνοντας τα περί …ενεργειακής ανεπάρκειας των ΑΠΕ, ομολόγησε πως ο λαός μας πληρώνει το …μάρμαρο της μετάβασης στην πράσινη ενέργεια (το πέρασμα δηλαδή μέσω της απολιγνιτοποίησης από το λιγνίτη που εξασφάλιζε εν πολλοίς την ενεργειακή αυτάρκεια στη χώρα μας και τα σταθερά και φθηνότερα τιμολόγια στη Ευρώπη, στην εισαγωγή πανάκριβου φυσικού αερίου και ΑΠΕ) και κατά συνέπεια στη «νέα εποχή» της εξωφρενικής ακρίβειας στην ηλεκτρική κτλ ενέργεια.
Για αυτήν την ασύδοτη κερδοσκοπική-ληστρική δράση των παρόχων ενέργειας δούλεψε υποδειγματικά και η προηγούμενη κυβέρνηση του σοσιαλδημοκρατικού ΣΥΡΙΖΑ, εγκαινιάζοντας με τις ευλογίες και τις οδηγίες της ιμπεριαλιστικής ΕΕ τα περιβόητα ΝΟΜΕ. Με αυτά η ΔΕΗ υποχρεώθηκε να πουλάει ρεύμα στους παρόχους σε εξευτελιστικές τιμές κάτω του κόστους. Κάπως έτσι -και με την εισαγωγή στο Χρηματιστήριο της Ενέργειας το 2019 επί Τσίπρα- η ΔΕΗ οδηγήθηκε σε πλήρη απαξίωση-διάλυση, σε τροχιά ολοκληρωτικής ιδιωτικοποίησης με το ρεύμα να μετατρέπεται και τυπικά σε προϊόν αχαλίνωτης κερδοσκοπίας των ιδιωτών παρόχων.
Η κυβέρνηση της Δεξιάς, απογειώνοντας τη νεοφιλελεύθερη πολιτική που πιστά ακολουθήθηκε και από τις προηγούμενες ευρωπαιόδουλες κυβερνήσεις, επιβάλλει και νέα «ενεργειακά» χαράτσια στον πολύπαθο λαό μας. Σύμφωνα με το αναθεωρημένο σχέδιο για την ενέργεια και το κλίμα που σκάρωσε η ΝΔ υπό το άγρυπνο βλέμμα του διευθυντηρίου των Βρυξελλών, θα μεταγγιστούν από το σώμα της ελληνικής κοινωνίας προς τους παρόχους -στο όνομα πάντα της «πράσινης μετάβασης»- πάνω από 9 δισ. ευρώ το 2024, και περίπου 11,6 δισ. την πενταετία 2025-2030. Το ζοφερό καθεστώς της ενεργειακής φτώχειας για τα ευρύτατα εργατολαϊκά στρώματα διαιωνίζεται και από τις πρόσφατες πρόνοιες της ΝΔ, αφενός να καταργήσει από τις αρχές του 2025 την υποχρεωτικότητα στα πράσινα τιμολόγια (που η τιμή τους είναι σταθερή και γνωστή από την αρχή του μήνα), πριμοδοτώντας τη μετατροπή τους σε κίτρινα, πορτοκαλί (που η τιμή τους εξαρτάται πιο άμεσα από το χρηματιστήριο της ενέργειας), ακόμα και σε μπλε τιμολόγια με τις γνωστές τσουχτερές ρήτρες αποδέσμευσης. Αφετέρου, επειδή η ζήτηση σε ενέργεια τις πρωινές ώρες είναι χαμηλή και οι επενδυτές των ΑΠΕ δεν έχουν τα προσδοκώμενα κέρδη, η ΝΔ μεταφέρει στις πρωινές ώρες τις πιο χαμηλές τιμές του νυχτερινού τιμολογίου για να αυξηθεί η ζήτηση (διάβαζε για το αυγάτεμα των κερδών των επενδυτών ΑΠΕ).
