Στις 31-10-2023, ο Υφυπουργός Υγείας Δημήτρης Βαρτζόπουλος, παρουσίασε στο Υπουργικό Συμβούλιο το νέο Νομοσχέδιο για την Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση στο οποίο, μεταξύ άλλων, προβλέπεται η σύσταση Εθνικού Οργανισμού Πρόληψης και Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων (Ε.Ο.Π.Α.Ε.). Στον Οργανισμό αυτό που θα είναι Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου (ΝΠΙΔ) θα ενταχθούν και θα διαλειτουργούν όλοι οι εγκεκριμένοι οργανισμοί και φορείς απεξάρτησης.
Στον ΕΟΠΑΕ θα ενταχθούν το ΚΕΘΕΑ (Κέντρο Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων, Ιδιωτικού Δικαίου), ο ΟΚΑΝΑ (Οργανισμός κατά των Ναρκωτικών, Ιδιωτικού Δικαίου) και όλα τα Δημόσια Προγράμματα Απεξάρτησης που λειτουργούν στα Νοσοκομεία (Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης, Νοσοκομείο Κέρκυρας, Ιωαννίνων και Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής). Αυτό σημαίνει ότι η Μονάδα Απεξάρτησης 18 άνω αποσπάται από το Εθνικό Σύστημα Υγείας και εντάσσεται σε έναν οργανισμό που είναι ΝΠΙΔ, τον ΕΟΠΑΕ. Το ίδιο ισχύει και για όλα τα Θεραπευτικά Προγράμματα που λειτουργούν εντός του ΕΣΥ.
Ο ΕΟΠΑΕ θα διοικείται από ΔΣ που θα ορίζει η κυβέρνηση, θα έχει την ευελιξία που έχουν τα ΝΠΙΔ, σε οικονομικό και διοικητικό επίπεδο, σε επίπεδο συμβάσεων και συνεργασίας με άλλους ιδιωτικούς φορείς και την ευελιξία να προσλαμβάνει προσωπικό με σχέσεις εργασίας διαφορετικές από αυτές που ισχύουν στο ΕΣΥ. Αυτό θα έχει ως συνέπεια με την ένταξη στον ΕΟΠΑΕ να αλλάξει το εργασιακό καθεστώς των εργαζόμενων στα Δημόσια Προγράμματα Απεξάρτησης.
Σύμφωνα με το 18 άνω συγχώνευση σε ένα τόσο μεγάλο Οργανισμό (1500 εργαζομένων) αλλάζει τη φυσιογνωμία των Θεραπευτικών Προγραμμάτων, δημιουργεί ένα γραφειοκρατικό σύστημα διαχείρισης και διοίκησης που αναπόφευκτα θα οδηγήσει στην απώλεια της ιδιαίτερης κουλτούρας και φιλοσοφίας των Προγραμμάτων και του θεραπευτικού πλουραλισμού, καθώς και του θεραπευτικού συνεχούς. Τα στοιχεία αυτά είναι πολύ σημαντικά για τους εξαρτημένους ανθρώπους, για την επιλογή που θα κάνουν και την θεραπευτική σχέση που αναπτύσσουν καθώς εντάσσονται σε θεραπεία.
Ακόμα, αναφέρεται σε ανακοίνωση του 18 ανω, και αν το νέο νομοσχέδιο προβλέπει διακριτή λειτουργία ανάμεσα στα Θεραπευτικά Προγράμματα, ο Οργανισμός θα αναπτύξει μια δική του δυναμική συγκεντροποίησης και αλληλοεπικάλυψης με κίνδυνο τα Θεραπευτικά Προγράμματα που σήμερα λειτουργούν να χαθούν, να συγχωνευθούν και να ομογενοποιηθούν. Μέσα από αυτή τη διαδικασία θα ακυρωθεί στην πράξη η αυτονομία του 18 άνω, η φιλοσοφία του και η δυνατότητά του να προσελκύει τα εξαρτημένα άτομα.
ANAKOINΩΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΚΕΦΑΛΗΣ ΤΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΚΕΘΕΑ
Την πλήρη αντίθεσή τους στη σχεδιαζόμενη συγχώνευση των εγκεκριμένων θεραπευτικών οργανισμών και προγραμμάτων για τις εξαρτήσεις σε έναν υπερφορέα εκφράζει το Συμβούλιο Υπευθύνων Προγραμμάτων & Τομέων ΚΕΘΕΑ, με υπόμνημα που απέστειλε στην ηγεσία του Υπουργείου Υγείας.
Το υπόμνημα επισημαίνει ότι ο σχεδιασμός του Υπουργείου δεν συνοδεύεται από κλινικά, οικονομικά και διοικητικά στοιχεία και γίνεται ερήμην των εμπλεκόμενων φορέων. Μια παραποιημένη εικόνα της σημερινής πραγματικότητας, με αποσιώπηση πολλών δεδομένων, προβάλλεται για την αιτιολόγησή του. Το υπόμνημα καταλήγει σημειώνοντας:
Το ζήτημα του εθνικού συντονισμού δεν επιλύεται με διοικητικά μέτρα. Καμία τέτοιου εύρους αλλαγή στον χώρο θεραπευτικής αντιμετώπισης των εξαρτήσεων δεν μπορεί να γίνει ερήμην όσων τον υπηρετούν.
