Μιλώντας στο συνέδριο με θέμα «Δημογραφικό 2022: Η μεγάλη πρόκληση», τόσο ο πρωθυπουργός Κυρ. Μητσοτάκης όσο και η Υπουργός Παιδείας Ν. Κεραμέως ανακοίνωσαν ότι, στο πλαίσιο των «προσπαθειών τους» για την αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος της χώρας προτίθενται, από το προσεχές σχολικό έτος 2022 – 2023, να επεκτείνουν το ωράριο λειτουργίας των παιδικών σταθμών, νηπιαγωγείων και Δημοτικών Σχολείων ως τις 18:00.
Η Ν. Κεραμέως σημείωσε πως το μέτρο θα εφαρμοστεί πιλοτικά στο 50% των ολοήμερων σχολείων, δηλαδή περίπου σε 5.000 σχολεία σε ολόκληρη την επικράτεια, και το ωράριο θα διευρυνθεί έως τις 5:30 το απόγευμα, με πρόβλεψη επέκτασης έως τις 6 στο μέλλον.
Η υπουργός έκανε λόγο για «σημαντική δέσμη ρυθμίσεων», που έχει διττό στόχο: την επέκταση του ωραρίου «για να διευκολύνει τους εργαζόμενους γονείς» και την «ποιοτική αναβάθμιση των προγραμμάτων σπουδών».
Ξέρει πολύ καλά η υπουργός Παιδείας ότι τα ζαχαρένια λόγια και η εκτόξευση ελπίδων εξουθενώνουν τις αντιδράσεις εκείνων που είναι εθισμένοι στις υποσχέσεις παρά στις διεκδικήσεις.
Βέβαια οι εικόνες των μαθητών που σιτίζονται πάνω στα ίδια θρανία που το πρωί κάνουν μάθημα κουβαλώντας το κατσαρολάκι (θερμομπώλ) με το φαγητό από το σπίτι τους, χωρίς μόνιμο και επαρκές προσωπικό καθαριότητας, χωρίς ζεστό φαγητό, χωρίς τραπεζοκόμους, σε σχολεία και νηπιαγωγεία χωρίς τους απαραίτητους εκπαιδευτικούς, χωρίς υποστηρικτικό προσωπικό (νοσηλευτές/νοσηλεύτριες, ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς κλπ), χωρίς κατάλληλα και σύγχρονα κτήρια και υποδομές θα έφταναν για ν’ ανατρέψουν πλήρως την απατηλή και κατασκευασμένη εικόνα που επιχειρούν να δημιουργήσουν στην ελληνική κοινωνία οι παραπάνω εξαγγελίες.
Και, όπως δηλώνει ο Πρόεδρος του Συλλόγου Εκπαιδευτικών ΠΕ Δημήτρης Πολυχρονιάδης, αν η κυβέρνηση της ΝΔ ήθελε να αντιμετωπίσει ουσιαστικά και ριζικά το πρόβλημα της υπογεννητικότητας στη χώρα όφειλε:
α) να εξασφαλίσει σταθερή και μόνιμη εργασία με αξιοπρεπείς μισθούς και εργασιακά δικαιώματα για τους νέους ανθρώπους, οι οποίοι πλήττονται από την ανεργία και τους αντεργατικούς νόμους που υιοθετεί και εφαρμόζει η κυβέρνηση και
β) να θεσμοθετήσει ένα πλαίσιο αυξημένων δικαιωμάτων προστασίας των νέων εργαζόμενων που αποκτούν παιδιά (προστασία της μητρότητας και πατρότητας από τις απολύσεις, άδειες στις/στους εργαζόμενους επί πληρωμή από την εργασία τους για την ανατροφή των παιδιών τους, επιδόματα ανατροφής για τα παιδιά που γεννιούνται στη χώρα μας κλπ).
Αναποδογυρίζοντας το ψέμα
Αν ξεφύγουμε λίγο από τις γενικές «υποσχετικές» του ολοήμερου και της επέκτασης του ωραρίου του, του τύπου «οι μαθητές αναπτύσσουν τις δεξιότητες και τα ταλέντα τους, κατανοούν την αξία της συνεργατικής μάθησης, καλλιεργείται η αυτενέργεια για μάθηση, ενθαρρύνεται η ευρηματικότητά τους», που μπορεί ο καθένας να αλιεύσει στους τσελεμεντέδες όλων των εκπαιδευτικών αλλαγών των τελευταίων πολλών χρόνων και έρθουμε στις συγκεκριμένες στοχεύσεις του ολοήμερου, έτσι όπως αυτές αναδεικνύονται στην επιχειρηματολογία στήριξής του, θα ανακαλύψουμε ότι το κεντρικό του σύνθημα «Μια νέα γενιά μεγαλώνει σε μια ακόμη καλύτερη ελληνική πραγματικότητα» στηρίζεται σε δύο βασικούς πυλώνες:
α. Το ολοήμερο σχολείο εξυπηρετεί «κοινωνικές ανάγκες» γεφυρώνοντας ικανοποιητικά την ασυμφωνία των ωραρίων εργασίας των γονιών και του σχολικού ωραρίου του μαθητή.
β. «Η προετοιμασία και η μελέτη των μαθητών ολοκληρώνεται στο σχολείο. Ο μαθητής έχει ελεύθερο χρόνο για ατομικές ή οικογενειακές δραστηριότητες, καθώς διδάσκεται αποτελεσματικά τις γνώσεις που είναι υποχρεωμένοι οι γονείς να αναζητήσουν στην ελεύθερη αγορά».
Να το πούμε καθαρά. Το ολοήμερο σχολείο έρχεται να εξυπηρετήσει και να νομιμοποιήσει «κοινωνικές ανάγκες» που είναι προϊόντα της επιβολής των πιο απάνθρωπων, σκληρών και εκμεταλλευτικών εργασιακών σχέσεων. Πρόκειται, δηλαδή, για ένα σχολείο που έρχεται να υπηρετήσει ως ταπεινή θεραπαινίδα την «ανταγωνιστικότητα» της «ελεύθερης οικονομίας» μας, κοντολογίς ένα μοντέλο το οποίο, αντί να μειώνει τον χρόνο εργασίας στη βάση της τεχνολογικής εξέλιξης, τον αυξάνει και τον ελαστικοποιεί, καταβροχθίζοντας στην κυριολεξία κάθε έννοια ελεύθερου χρόνου των εργαζόμενων γονέων.
Σε αυτές τις συνθήκες και σε αυτές τις «κοινωνικές ανάγκες» ευθυγραμμίζεται αυτό το ολοήμερο σχολείο και όχι στις μορφωτικές και ψυχοσυναισθηματικές ανάγκες των μαθητών. Γι’ αυτό και η απασχόλησή τους ευθυγραμμίζεται με τα ελαστικά και απάνθρωπα ωράρια εργασίας των εργαζόμενων γονιών τους. Το εξαντλητικό ωράριο των εργαζομένων εφαρμόζεται στον χώρο αγωγής παιδιών. Η λογική της διαρκούς απασχόλησης και αποτελεσματικότητας μεταφέρεται στον παιδαγωγικό κόσμο. Η απόλυτη οργάνωση και ο ακριβής εκ των προτέρων και άνωθεν επιβαλλόμενος καθορισμός κάθε δράσης που συνιστά βασικό χαρακτηριστικό γνώρισμα κάθε επιχείρησης κυριαρχεί στον χώρο του σχολείου επί 9-10 ώρες. Η λογική του ελεύθερου παιχνιδιού, του αυτοκαθορισμού ως δράσης και η επιλογή των μορφών επικοινωνίας εκ μέρους των παιδιών εκμηδενίζονται, καθώς επανέρχεται η απαρχαιωμένη παιδαγωγική του ιδρυματισμού, συνθλίβοντας βασικές αρχές της σύγχρονης ψυχοπαιδαγωγικής, οι οποίες καθορίζουν απόλυτα ότι η δημιουργική αφομοίωση των γνώσεων προϋποθέτει κανονικά διαστήματα σωματικής και ψυχοπνευματικής ξεκούρασης.
Έτσι, λοιπόν, το σχολείο μετατρέπεται σε ίδρυμα. Και δεν είναι άγνωστα τα συμπτώματα του ιδρυματισμού, που μπορούν να εκδηλώσουν κάποια παιδιά. Δειλία, μελαγχολία, κλάμα, απομονωτισμός, απόρριψη του κόσμου, επιβράδυνση της ψυχικής και φυσικής εξέλιξης, επιβράδυνση στην αντίδραση στους ερεθισμούς, κινητική αδεξιότητα, ανορεξία, άρνηση φαγητού, απώλεια βάρους, αϋπνία είναι μερικά που μνημονεύουν οι ειδικοί.
Και το χειρότερο είναι ότι ο καθημερινός Γολγοθάς πολλών μαθητών δεν σταματά με τη λήξη του ωραρίου του ολοήμερου σχολείου, αφού στο πρόγραμμά τους υπάρχουν ώρες για τα φροντιστήρια ξένων γλωσσών, αλλά και για άλλες δραστηριότητες, όπως χορός, γυμναστική, που δεν μπορεί να καλύψει το σχολείο.
Έτσι, βέβαια, μέχρι την ηλικία της ένταξης στην παραγωγική διαδικασία θα έχουν αφομοιώσει παρόμοια ωράρια εργασίας στην κοινωνία του μέλλοντος, όπου το 8ωρο θα θεωρείται παρωχημένο, όπως και το μοντέλο της μόνιμης εργασίας με συγκεκριμένα δικαιώματα και κατακτήσεις.
