Αντιδραστική επίθεση στο δημόσιο σχολείο
Ο εξοβελισμός ορισμένων μαθημάτων που βρίσκονταν στα «σύνορα» του εκπαιδευτικού μαθησιακού κέντρου δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία. Εδώ και πάρα πολύ καιρό ο νεοφιλελεύθερος Μινώταυρος ήθελε να σφαγιάσει έναν ευρύτερο χάρτη. Έτσι, η Κοινωνιολογία, το Σχέδιο, η Πολιτική Παιδεία και η Οικιακή Οικονομία βρέθηκαν στο μάτι του κυκλώνα. Δεν είναι διόλου υπερβολή αν πούμε ότι τα νεοφιλελεύθερα προτάγματα συμβαδίζουν με ακραίες αναχρονιστικές απόψεις. Θέλουν ένα σχολείο με λιγότερους εκπαιδευτικούς, λιγότερους μαθητές, λιγότερα μαθήματα, κοντολογίς, λιγότερα «λεφτά για την παιδεία».
Αυτό προετοιμάζει και θεμελιώνει ένα ταξικότερο σχολείο και ανοίγει τις πόρτες ώστε μία σειρά μαθημάτων, όπως σ’ αυτή τη φάση το Ελεύθερο και Γραμμικό Σχέδιο, να διδάσκονται εκτός σχολείου, δηλαδή για όποιους έχουν χοντρό πορτοφόλι. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι προτάσεις του εκπαιδευτικού κινήματος -που πρώτος επεξεργάστηκε και προώθησε ο Εκπαιδευτικός Όμιλος- όπως το δημόσιο σχολείο να δίνει πιστοποίηση σε ξένες γλώσσες και Η/Υ παραγνωρίστηκαν από όλες τις κυβερνήσεις για να βασιλεύουν οι ιδιώτες και η παραπαιδεία.
Αλλά οι ιδεοληψίες της άρχουσας τάξης και του πιο επιθετικού όπλου της που είναι η κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν σταματούν εδώ. Το φθηνό, πειθαρχημένο και εξεταστικοκεντρικό σχολείο συμπιέζεται από τη λεγόμενη αριστεία και την ανάδειξη των προτύπων σχολείων σε σχολεία-ναυαρχίδες. Θέλουν να περιθωριοποιήσουν το δημόσιο-δωρεάν σχολείο, μ’ άλλα λόγια ν’ αυξήσουν τους κοινωνικούς φραγμούς για τα παιδιά των φτωχών τάξεων. Η πολιτική τους φέρνει τη δυσοσμία του σκοταδισμού, των προκαταλήψεων και των δεισιδαιμονιών, της κοινωνικής οπισθοδρόμησης και της συντήρησης. Με όχημα το Δημόσιο Σχολείο και την εκπαίδευση θέλουν να εδραιώσουν την ιδεολογική τους κυριαρχία στις νεότερες γενιές.Ένα τσούρμο «επιστήμονες» και ΜΜΕ εργάζονται χρόνια και χρόνια σ’ αυτήν την κατεύθυνση και μόνο οι μεγάλοι αγώνες των εκπαιδευτικών-μαθητών σταμάτησαν αυτόν τον αντιδραστικό κατήφορο.
Η ιστορική εξέλιξη
Στις αρχές της δεκαετίας του ’80 η κυβέρνηση Α. Παπανδρέου εγκαινιάζει 50 περίπου Πολυκλαδικά Σχολεία. Επρόκειτο για ένα δειλό και μετέωρο βήμα που εγκαταλείφθηκε γρήγορα ενώ ΚΑΜΙΑ κυβέρνηση δεν μπόρεσε ή δεν ήθελε να μετατρέψει τα θρησκευτικά, την κατήχηση και τα συμπαρομαρτούντα μεσαιωνικού τύπου σε ιστορία των θρησκειών με προαιρετική παρακολούθηση. (Ο Αναστάσιος της Αλβανίας συνέγραψε ανάλογο βιβλίο).
Έτσι το Δημόσιο Λύκειο διχάστηκε στα ΓΕΛ και τα ΕΠΑΛ, όπου στα δεύτερα φοιτούν κατά κανόνα τα παιδιά εργατών, αγροτών και εργαζομένων. Οι εξελίξεις και η επιστημονικά τεκμηριωμένη πίεση του εκπαιδευτικού κινήματος επέβαλαν το «άνοιγμα» του σχολείου σε περισσότερα γνωστικά αντικείμενα τα οποία συγκροτούν μία σύγχρονη εφηβική προσωπικότητα, ανεξάρτητα αν τα αφυδάτωσαν, τα στρέβλωσαν και σε κάποιες περιπτώσεις τα κατάντησαν νεκρό γράμμα.
Άλλωστε, όσο το λύκειο θα είναι ο προθάλαμος για τις εξετάσεις σε ΑΕΙ/ΤΕΙ μία σειρά μαθημάτων θα απαξιώνονται στο βωμό του εξεταστικού σφαγείου που ακούει στο όνομα «Πανελλήνιες». Όλες οι κυβερνήσεις και όλων των δυνατών συνδυασμών στόχευαν στις εξετάσεις και σε βραχύβια μπαλώματα. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο «πολύς» ΣΥΡΙΖΑ δεν άνοιξε ούτε 1(!) σχολείο από τα 1500 που έκλεισε η Διαμαντοπούλου και ο Αρβανιτόπουλος. Στο ίδιο διάστημα τα μυαλά λαού και νεολαίας γανώνονταν από ιδεολογήματα για την αριστεία, τα πρότυπα σχολεία, τη σύνδεση σχολείου-αγοράς, έκλεισαν οι σχολικές βιβλιοθήκες και έπεσε το μορφωτικό εργατολαϊκό επίπεδο. Όξυνε όλες τις αντιθέσεις στο σχολείο, αύξησε τον ανταγωνισμό και τον εγωισμό, προώθησε τον καριερισμό και το «επί πτωμάτων».
Να μαθαίνεις ή πώς να μαθαίνεις
Από τις αρχές του ’90 και με τις γνωστές κυβερνήσεις το σχολείο αποκτά μία νεοφιλελεύθερη σημαία. Σημασία δεν έχει το να μαθαίνεις αλλά ο τρόπος, κοντολογίς σημασία δεν έχει το περιεχόμενο των μαθημάτων και τα διδάγματα που απορρέουν από το γνωστικό αντικείμενο αλλά η «τεχνική του μανθάνειν». Ας δώσουμε ένα παράδειγμα για να γίνει κατανοητό. Το διήγημα του Α. Σαμαράκη «Το ποτάμι» από το έργο του “Ζητείται Ελπίς” παρουσιάζει δύο στρατιώτες από αντίπαλους στρατούς να γδύνονται για να απολαύσουν το καθαρό νερό ενός ποταμού. Η γλώσσα τους που τους προδίδει καταλήγει στο θάνατο του ενός.
Αναμφίβολα πρόκειται για μία ευφυή σύλληψη αντιπολεμικού χαρακτήρα. Η διδασκαλία του βασισμένη στη νέα τεχνική αναδεικνύει το διάλογο, την κορύφωση, την προοικονομία, κλπ. Αλλά ποιοι είναι οι στρατοί; Ποιοι και γιατί πολεμούν; Με ποιανού το μέρος είναι το δίκιο; Μήπως πολεμάει η σβάστικα το σφυροδρέπανο και το κόκκινο αστέρι; Μήπως πολεμούν φασίστες και αντιφασίστες στην Ισπανία το 1936; Διότι ο Α. Σαμαράκης γράφει το έργο στις αρχές του 1950 καταγγέλλοντας «εν γένει» τον πόλεμο, μετεωριζόμενος ανάμεσα στον αστισμό και τον σοσιαλισμό. Έχουν λοιπόν λόγο οι εκπαιδευτικοί όχι μόνο για την ποσότητα, αλλά και για την ποιότητα των μαθημάτων. Δεν είναι «σκαφτιάδες», αλλά σκαφτιάδες για τη διαμόρφωση της νέας γενιάς και κάθε άλλη σκέψη, είτε είναι νεοφιλελεύθερη πονηριά, είτε «αγωνιστική κουταμάρα».
Έτσι λοιπόν
-Η αλλαγή των κοινωνικών μαθημάτων σ’ όφελος των τεχνοκρατικών αφυδατώνει περισσότερο τον εναπομείναντα «ανθρωπιστικό» χαρακτήρα του σχολείου, ώστε να προσομοιάζει περισσότερο και καλύτερα σ’ ένα σχολείο της αγοράς και της αγοραίας σκέψης.
-Η επέκταση του «μαθαίνω πώς να μαθαίνω» μεταφέρει τη διδασκαλία σε τεχνικές κονσέρβας που φροντιστηριοποιούν τη σχολική τάξη.
-Εκδιώκει από τα σχολεία εκατοντάδες εκπαιδευτικούς και με πρόσχημα την οικονομική κρίση προσπαθεί να μπαλώσει τα κενά με την τηλεργασία, την ωρομισθία και τη μισή δουλειά.
-Αυξάνει με την τράπεζα θεμάτων την ταξικότητα του σχολείου και σιγά-σιγά ξεβράζει τους φτωχούς από το δημόσιο-δωρεάν σχολείο καθιερώνοντας ένα σχολείο για λίγους κι εκλεκτούς.
Το φθηνό και ταξικό σχολείο δεν πολεμιέται με τα μάτια προς τα μέσα.
Η εσωστρέφεια, η παραίτηση και ο συμβιβασμός δεν μπορεί να είναι τα όπλα μας, ούτε φυσικά οι επιτροπές έξω από τα συνδικάτα. Αν πρέπει να ανατραπούν οι συσχετισμοί αυτό θα γίνει:
-Με τα μάτια στραμμένα στα παιδιά και τους φτωχούς αυτής της χώρας
-Με αλλαγή των συσχετισμών
-Με μαζικό και παρατεταμένο αγώνα που να σχεδιαστεί από τώρα.
Ως Εκπαιδευτικός Όμιλος καλούμε όσους βιώνουν την «έξωση» να συγκροτήσουμε ένα μάχιμο στρατό εκπαιδευτικών ικανό να οργανώνεται, να σκέφτεται και να πολεμά. Ακόμα κι αν πέρασε η κυβέρνηση Μητσοτάκη το αντιδραστικό νομοθετικό πλαίσιο, να αναγκαστεί να περπατήσει πυρπολημένη γη.
Γιατί η εκπαίδευση της νέας γενιάς είναι πολύ σοβαρό ζήτημα για να την αφήσουμε στους τεχνικούς της εξουσίας.
Αν αγωνιστούμε, θα νικήσουμε!
