Στις 21 Νοεμβρίου πραγματοποιήθηκαν γενικές εκλογές στη Χιλή, που θεωρούνταν ιστορικής σημασίας, καθώς είχε προηγηθεί η μεγάλη λαϊκή εξέγερση του 2019, η οποία ανέτρεψε μια σειρά αντιλαϊκές πολιτικές της κυβέρνησης του Σεμπαστιάο Πινιέρα. Άνοιξε επίσης τον δρόμο για την αναθεώρηση του συντάγματος, προκειμένου η χώρα να ξεκόψει μια και καλή με την κληρονομιά της δικτατορίας του Αουγκούστο Πινοσέτ. Στην εκλογή της αναθεωρητικής επιτροπής επεκράτησαν υποψήφιοι που εξέφραζαν τα αιτήματα του λαϊκού κινήματος του προηγούμενου διαστήματος. Με βάση όλα αυτά, πολλοί θεωρούσαν ότι ο γενικώς θεωρούμενος προοδευτικός, Γκάμπριελ Μπόριτς, θα λάμβανε την πρώτη θέση στην εκλογή για επόμενος πρόεδρος της Χιλής. Η προσδοκία αυτή όμως δεν επιβεβαιώθηκε στις κάλπες την 21η Νοεμβρίου.
Γκάμπριελ Μπόριτς αναφέρεται να πρωταγωνίστησε σε ένα φοιτητικό ξεσηκωμό το 2011 και εκλέγεται ως ανεξάρτητος βουλευτής από το 2014. Ηγείται του κόμματος «Κοινωνική Σύγκλιση» και του κομματικού συνασπισμού Apruebo Dignidad και θεωρείται ο υποψήφιος που συνενώνει και εκφράζει τις δυνάμεις του ξεσηκωμού του 2019 και έπειτα. Ο βασικός του αντίπαλος, γύρω από τον οποίο συσπειρώνεται η ακροδεξιά αντίδραση ονομάζεται Χοσέ Αντόνιο Καστ και είναι ανοιχτός θιασώτης και θαυμαστής του Πινοσέτ και της δικτατορίας του. Άλλωστε ο αδερφός του Μιγκέλ κατά τη διάρκειά της διετέλεσε κεντρικός τραπεζίτης της Χιλής.
Παράλληλα το τελευταίο διάστημα έχουν φουντώσει οι φήμες ότι ο πατέρας του ήταν αξιωματικός των Ναζί, που κατέφυγε στη Χιλή. Ο ίδιος αποκρούει αυτές τις φήμες, ενώ παράλληλα έχει δημοσιευθεί έγγραφο που πιστώνει την ένταξη ενός Μίκαελ Καστ στο ναζιστικό κόμμα το 1942, χωρίς όμως να μπορεί να αποδειχθεί προς το παρόν ότι πρόκειται για τον πατέρα του. Σε κάθε περίπτωση και ενάντια σε προβλέψεις και προσδοκίες, ο Χοσέ Αντόνιο Καστ, με το Ρεπουμπλικάνικο κόμμα και το Χριστιανικό Κοινωνικό Μέτωπο κατέλαβε την πρώτη θέση στον πρώτο γύρο των εκλογών, όσον αφορά την ανάδειξη προέδρου της χώρας με το 27.9% των ψήφων, ενώ ακολούθησε ο Μπόριτς με το 25.8%. Ο δεύτερος γύρος θα διεξαχθεί στις 19 Δεκεμβρίου και η ανησυχία είναι ότι ο Καστ, με βάση τη διάταξη των υπολοίπων δυνάμεων, έχει πιο πολλές εφεδρείες να αντλήσει.
Όσον αφορά τις εκλογές για τη Γερουσία και τη Βουλή φαίνεται να μην υπήρξαν ιδιαίτερες μεταβολές στη διάταξη των δυνάμεων. Η αποχή ανήλθε στο 53% των ψηφοφόρων. Αυτοί που ελπίζουν σε νίκη του Μπόριτς επισημαίνουν ότι μια μεγαλύτερη κινητοποίηση ψηφοφόρων στον δεύτερο γύρο, θα τον ευνοήσει.
Όπως και να ‘χει, η ανάδειξη στην πρώτη θέση ενός ανοικτού λάτρη του Πινοσέτ, δείχνει ότι η χώρα δεν πρόκειται να ξεμπλέξει εύκολα με την πολιτική και κοινωνική κληρονομιά του. Φαίνεται να υπάρχουν κοινωνικές δυνάμεις οι οποίες τήρησαν σιγή κατά τη διάρκεια του ξεσηκωμού και εκφράστηκαν τώρα στις εκλογές. Παράλληλα θεωρείται ότι η εκλογή ενός «αριστερού» υποψήφιου όπως ο Μπόριτς, φοβίζει πολλούς Χιλιανούς, όχι λόγω των πολιτικών που αυτός πρεσβεύει, αλλά επειδή μπορεί να λειτουργήσει σαν καταλύτης ενός νέου πραξικοπήματος, όπως αυτό που ανέτρεψε τον Αλιέντε. Άλλοι επισημαίνουν τον ανοργάνωτο και χαώδη ως επί το πλείστον χαρακτήρα του ξεσηκωμού του 2019, ως αιτία του αναπάντεχου αποτελέσματος.
Άραγε είναι ασύνδετη αυτή η εξέλιξη και με την συνεχιζόμενη πανδημία και το πέπλο φόβου που απλώνει πάνω στους λαούς; Η Χιλή έχει χτυπηθεί ιδιαίτερα από την πανδημία του νέου κορονοϊού. Μάλλον δε θα ήταν σωστό να αγνοηθεί και αυτό το στοιχείο.
Σε κάθε περίπτωση, αν ο Χοσέ Αντόνιο Καστ αναδειχθεί πρόεδρος της Χιλής, θα υπάρξει μια ιδιαίτερα έκρυθμη κατάσταση, με τη διαδικασία αναθεώρησης του συντάγματος σε εξέλιξη και με πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις που πρωταγωνιστούν σε αυτήν, να είναι εχθρικές απέναντί του.
