Στο πρόσφατο ταξίδι του στις ΗΠΑ, για τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, ο Ερντογάν δεν συναντήθηκε με τον Τζο Μπάιντεν. Πριν φύγει από τη Νέα Υόρκη ο Τούρκος πρόεδρος δήλωσε ότι δεν ξεκίνησαν καλά οι σχέσεις του με τον Αμερικανό ομόλογό του. «Ειλικρινά δεν μπορώ να πω ότι υπάρχει μια υγιής διαδικασία στις σχέσεις της Τουρκίας με τις ΗΠΑ», ανέφερε μεταξύ άλλων.
Κανείς δεν μπορεί να παρέμβει από ποια χώρα, πόσο και τι θα αγοράσουμε όσον αφορά τα αμυντικά συστήματα, δήλωσε ο Τούρκος Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν σε ερώτηση εάν θα αγοράσουν και νέα συστοιχία S400 από τη Μόσχα. «Εμείς είμαστε αυτοί που θα αποφασίσουμε για αυτό», είπε ο Τούρκος Πρόεδρος, ενώ ανέφερε ότι τα εξήγησε όλα στον Μπάιντεν. Η αγορά S-400 από την Άγκυρα οδήγησε σε αμερικανικές κυρώσεις και ρήξη στις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών. Η Ουάσινγκτον επανειλημμένα έχει προειδοποιήσει με νέες κυρώσεις σε περίπτωση νέας αγοράς του ρωσικού συστήματος.
Στην «πολυπλοκότητα» της σχέσης των ΗΠΑ με την Τουρκία αναφέρθηκε ο υποψήφιος για τη θέση του Αμερικανού πρέσβη στην Τουρκία, Τζεφ Φλέικ. Ο Φλέικ χαρακτήρισε την Τουρκία «έναν απαραίτητο σύμμαχο για τις ΗΠΑ», αναφερόμενος ειδικά στον ρόλο που διαδραματίζει σε κρίσιμες ζώνες όπως στην Κεντρική Ασία (Ναγκόρνο Καραμπάχ, Αφγανιστάν), αλλά και την Ανατολική Μεσόγειο, με επιλογές που συχνά προκαλούν αντιδράσεις σε ΝΑΤΟϊκούς και άλλους συμμάχους της.
Αμέσως μετά τις ΗΠΑ, ο Ερντογάν επισκέφθηκε τη Ρωσία για συνομιλίες με τον Πούτιν γιά μία σειρά ζητημάτων με γεωπολιτική και οικονομική σημασία στις πολύπλευρες σχέσεις που έχουν αναπτύξει οι δύο χώρες. Πρόκειται γιά δύσκολες σχέσεις αφού η Τουρκία πρέπει να ακροβατεί ανάμεσα στον ρόλο της ως μέλος του ΝΑΤΟ και στον περιφερειακό ρόλο που διεκδικεί, καθώς εκεί εμπλέκεται η Ρωσία και συχνά τα συμφέροντά τους συγκρούονται. Η αγορά των S 400 έχει οξύνει τις σχέσεις με τις ΗΠΑ, στη Συρία και τη Λιβύη βρίσκεται σε αντίπαλα στρατόπεδα με την Ρωσία, στο Ναγκόρνο Καραμπάχ η Ρωσία δεν βλέπει με καθόλου καλό μάτι την εμπλοκή της Τουρκίας, ενώ υπάρχει έντονη δυσαρέσκεια για την προμήθεια τουρκικών οπλικών συστημάτων στην Ουκρανία. Παρόλα αυτά όμως η Μόσχα ελέγχει «το παιχνίδι» με την Τουρκία, έχει εγκαταστήσει σε αυτήν τεράστια οικονομικά συμφέροντα, ιδιαίτερα στον τομέα της ενέργειας, αλλά και του εμπορίου, ενώ της «βάζει φρένο» όταν αυτό χρειαστεί, εκμεταλλευόμενη την ανάγκη του Ερντογάν να «παίζει σε δύο ταμπλό», διεκδικώντας ρόλο και οφέλη και από την Δύση. Όλο αυτό το «πακέτο» αποτέλεσε και την ατζέντα της πρόσφατης συνάντησης στο Σότσι με τον Πούτιν.
Στη Συρία η Τουρκία υποστηρίζει μαχητές που προσπάθησαν να ανατρέψουν τον Άσαντ, ενώ η Ρωσία βοήθησε στην ενίσχυση του Άσαντ μετά από μια δεκαετία συγκρούσεων. Και οι δύο πλευρές διαμαρτύρονται για παραβιάσεις της εκεχειρίας που συμφώνησαν πριν από 18 μήνες στη βορειοδυτική περιοχή Ιντλίμπ, το τελευταίο προπύργιο των ανταρτών που έμεινε στη Συρία. «Το κύριο σημείο της ατζέντας είναι η Συρία, δηλαδή το Ιντλίμπ», δήλωσε ανώτερος Τούρκος αξιωματούχος, γιά τις συνομιλίες στο Σότσι. «Οι όροι που καθορίζονται στη συμφωνία του Ιντλίμπ δεν έχουν εφαρμοστεί πλήρως». Τη συμφωνία του Μαρτίου 2020 ακολούθησαν στρατιωτικές συγκρούσεις που έφεραν την Τουρκία και τη Ρωσία κοντά στη σύγκρουση και εκτόπισαν σχεδόν ένα εκατομμύριο ανθρώπους.
Πριν τη συνάντηση Τούρκοι αξιωματούχοι δήλωσαν ότι ο Ερντογάν θα πιέσει τον Πούτιν να επιστρέψει στην εκεχειρία που συμφωνήθηκε πέρυσι για να τερματιστεί η επίθεση του ρωσικού και του συριακού στρατού εναντίον μαχητών που υποστηρίζονται από την Τουρκία στην περιοχή Ιντλίμπ της Συρίας. Ο Ερντογάν είπε στον Πούτιν ότι «τα βήματα που κάνουμε από κοινού όσον αφορά τη Συρία έχουν μεγάλη σημασία. Η ειρήνη εκεί εξαρτάται από τις σχέσεις Τουρκίας-Ρωσίας». Ο Πούτιν έκανε μόνο μια φευγαλέα αναφορά στη Συρία στα εισαγωγικά σχόλιά του, λέγοντας ότι είναι ένας από τους τομείς όπου οι δύο χώρες συνεργάζονται με αρκετή επιτυχία. Είπε μάλιστα ότι οι διαπραγματεύσεις με την Τουρκία είναι μερικές φορές δύσκολες, αλλά ότι οι δύο χώρες έχουν μάθει πώς να βρίσκουν αμοιβαία επωφελείς συμβιβασμούς.
Παρότι δεν υπήρξε αναφορά στο θέμα της πιθανής αγοράς από την Τουρκία περισσότερων ρωσικών συστοιχιών πυραυλικής άμυνας S-400, ο Ερντογάν σε μια προφανή αναφορά στους Αμερικανούς, είπε στον Πούτιν, ότι θέλει να συζητήσει περαιτέρω την αμυντική συνεργασία, ανεξάρτητα από τις αντιρρήσεις των ΗΠΑ. «Στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, τα συνηθισμένα άτομα μας ρώτησαν ειδικά για ορισμένα θέματα, συγκεκριμένα φυσικά», είπε ο Ερντογάν στον Πούτιν. «Τους δώσαμε την απαραίτητη απάντηση ούτως ή άλλως. Δεν είναι δυνατόν για μας να γυρίσουμε πίσω μετά τα βήματα που κάναμε. Το πιστεύω ιδιαίτερα αυτό: έχει μεγάλη σημασία για εμάς να συνεχίσουμε ενισχύοντας καθημερινά τους δεσμούς Τουρκίας-Ρωσίας». Ο Ερντογάν είχε δηλώσει ότι η Τουρκία εξακολουθεί να προτίθεται να προμηθευτεί μια δεύτερη συστοιχία S-400, λέγοντας ότι καμία χώρα δεν μπορεί να υπαγορεύσει τις ενέργειες της Άγκυρας.
Η Ρωσική πλευρά δεν παρέλειψε να αναφερθεί σε ένα ακόμη «αγκάθι» στις σχέσεις της με την Τουρκία, εκφράζοντας την έντονη ανησυχία της Μόσχας για την πώληση μη επανδρωμένων αεροσκαφών από την Τουρκία στην Ουκρανία, κατά τη συνάντηση στο Σότσι. Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, τόνισε οτι η Μόσχα ανησυχεί για την πώληση των drones από την Τουρκία στην Ουκρανία. «Το Κρεμλίνο θεωρεί τη στρατιωτική-τεχνική συνεργασία μεταξύ Τουρκίας και Ουκρανίας ως σημαντικό ζήτημα, αλλά ανησυχεί ότι το Κίεβο θα χρησιμοποιήσει τα τουρκικά όπλα εναντίον των Ρώσων πολιτών στην περιοχή του Ντονμπάς», πρόσθεσε ο Πεσκόφ.. Η τουρκική εταιρεία «Bayraktar» πούλησε το 2019 έξι μη επανδρωμένα αεροσκάφη τυπου TB-2 Baykar SİHA στον ουκρανικό στρατό, ενώ το Κίεβο ανακοίνωσε ότι σχεδιάζει να αγοράσει άλλα 4 εφέτος.
Χτυπώντας ο Πούτιν «μια στο καρφί και μια στο πέταλο», αφού έθιξε τα ανοικτά ζητήματα με την Τουρκία, υπενθυμίζοντας στον Ερντογάν τα όρια που του θέτει «κόβοντάς του τα φτερά» στον περιφερειακό ρόλο που διεκδικεί, εστίασε στον ενεργειακό και γενικότερο οικονομικό τομέα όπου η Ρωσία επωφελείται πολλαπλά από την Τουρκία.
Στη συνάντηση δεν υπήρξε υπογραφή συμφωνιών, με τον Πούτιν να τονίζει ότι η Τουρκία είναι προστατευμένη από την κρίση φυσικού αερίου που έχει πλήξει την Ευρώπη, χάρη στον ρωσικής κατασκευής αγωγό φυσικού αερίου TurkStream. «Και τώρα, που βλέπουμε τις αρκετά δύσκολες, ταραχώδεις εξελίξεις στην ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου, η Τουρκία αισθάνεται απολύτως σίγουρη και σταθερή», δήλωσε ο Πούτιν αναφερόμενος στο αγωγό φυσικού αερίου TurkStream, που ξεκινάει από την Ρωσία, διασχίζει την Μαύρη Θάλασσα και καταλήγει στην Τουρκία.
Τα χερσαία τμήματα της σύνδεσης του αγωγού εκτείνονται περαιτέρω προς τη νότια Ευρώπη και αποτελούν μέρος των σχεδίων της Μόσχας να παρακάμψει τον πολιτικό της αντίπαλο, την Ουκρανία, στις εξαγωγές φυσικού αερίου που πραγματοποιεί στις προσοδοφόρες ευρωπαϊκές αγορές. Η Ρωσία έθεσε σε λειτουργία τον αγωγό φυσικού αερίου TurkStream με ετήσια δυναμικότητα 31,5 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων, στις αρχές του 2020. Η ρωσική πετρελαϊκή εταιρεία Gazprom ανακοίνωσε ότι αύξησε τις συνολικές προμήθειες φυσικού αερίου προς την Τουρκία κατά σχεδόν 160% από την αρχή του έτους.
