Θρυαλλίδα επιτάχυνσης των πολιτικών εξελίξεων που επιτείνουν την πολιτική αστάθεια και ρευστότητα και οδηγούν σε κατάσταση κρίσης τη Σερβία αποτελεί το σιδηροδρομικό δυστύχημα στο Νόβισαντ την 1η του περασμένου Νοέμβρη με τραγικό απολογισμό 15 νεκρούς και δεκάδες τραυματίες.
Το δυστύχημα «αλά Τέμπη» και η ορμητική είσοδος στο προσκήνιο ευρύτατων εργατολαϊκών και φοιτητικών μαζών αποτέλεσαν καταλύτη ραγδαίων εξελίξεων στο πολιτικό σκηνικό, κονταίνοντας πολιτικά τον Σέρβο πρόεδρο.
Το κίνημα του Νόβισαντ έσπευσαν από την πρώτη στιγμή να το εκμεταλλευτούν πολιτικά για τους δικούς τους μικροκομματικούς σκοπούς οι δυνάμεις της ποικιλώνυμης αντιπολίτευσης. Σε μια πρώτη φάση μετέτρεψαν σε ρινγκ την αίθουσα του κοινοβουλίου όπου πραγματοποιούνταν η συζήτηση του προϋπολογισμού για το 2025, προκαλώντας τη διακοπή της. Ο Βούτσιτς κατήγγειλε την ανταρσία αυτή των κομμάτων της αντιπολίτευσης δημαγωγώντας πως στόχος τους ήταν να αποτρέψουν την ψήφιση του προϋπολογισμού «για να εμποδίσουν τους συνταξιούχους να λάβουν αυξημένες συντάξεις και τους εργαζόμενους του δημόσιου τομέα να δουν αυξήσεις στους μισθούς τους». Στριμωγμένος από τον παλμό και τον όγκο των κινητοποιήσεων παίζει για εσωτερική κατανάλωση το «αντιδυτικό χαρτί», καταγγέλοντας συλλήβδην και χωρίς καμία διάκριση όλες τις λαϊκές εκδηλώσεις ως «υποκινούμενες και χρηματοδοτούμενες από τη Δύση». Οργανώνει παράλληλα αντισυγκεντρώσεις οπαδών του που τις πληρώνει λέει «ο ίδιος και το κόμμα του και όχι η USAID και η NED».
Ο Βούτσιτς επιχειρεί με διάφορους χειρισμούς (διάβαζε:ανοίγματα προς Ρωσία και Κίνα) να αντιρροπήσει τις πιέσεις του δυτικού ιμπεριαλισμού των ΗΠΑ –ΝΑΤΟ-ΕΕ (που επιδιώκουν ως γνωστόν την άνευ όρων υποταγή της Σερβίας στα κελεύσματά τους). Στα πλαίσια αυτά επιδόθηκε κατά την προσφιλή του τακτική σε ένα ακόμα ρεσιτάλ «πατριωτικής»-αντιδυτικής δημαγωγίας. «Ακόμα και αν νομίζουν πως είμαι ο Άσαντ και ότι θα το σκάσω κάπου, δεν πρόκειται να το κάνω. Θα πολεμήσω για τη Σερβία και θα υπηρετήσω μόνο το Σέρβικο λαό και όλους τους άλλους πολίτες της Σερβίας, δε θα υπηρετήσω ποτέ τους ξένους, αυτούς που επιδιώκουν να νικήσουν, να ταπεινώσουν και να καταστρέψουν τη χώρα μας». Αντιμετωπίζοντας τους διαδηλωτές με το καρότο (αλλά και με το μαστίγιο της καταστολής) και επιχειρώντας να επικοινωνήσει με το περί δικαίου λαϊκό αίσθημα, ο Σέρβος πρόεδρος επιδόθηκε και σε επιμέρους ελιγμούς «αυτοκάθαρσης». Ανακοίνωσε την παραίτηση του υπουργού μεταφορών, της διευθύντριας της αρχής σιδηροδρομικών υποδομών, ενώ θυσίασε και τον πρωθυπουργό Βούτσεβιτς και τον δήμαρχο του Νόβισαντ Τζούριτς. Προανήγγειλε επίσης αύξηση 20% της κρατικής χρηματοδότησης για την τριτοβάθμια εκπαίδευση και απένειμε χάρη σε 13 φοιτητές και καθηγητές που αντιμετώπιζαν ποινικές διώξεις. Κατέστησε δε το Βελιγράδι την πρώτη ευρωπαϊκή πρωτεύουσα με πληθυσμό άνω του ενός εκατομμυρίου που παρέχει δωρεάν μετακινήσεις στις δημόσιες συγκοινωνίες από 1/1/2025. Τέλος ο Βούτσιτς έκανε λόγο για τη διενέργεια συμβουλευτικού δημοψηφίσματος εκ του ασφαλούς, μιας και κάτι τέτοιο δεν έχει δεσμευτικό χαρακτήρα.
Ωστόσο, παρά τις προσχηματικές μανούβρες του Σέρβου προέδρου, οι λαϊκές κινητοποιήσεις που ζητούν να αποδοθεί δικαιοσύνη και να μη συγκαλυφθεί το έγκλημα ολοένα και δυναμώνουν και μαζικοποιούνται. Έτσι στις 24 Γενάρη πραγματοποιήθηκε γενική απεργία, ενώ οι φοιτητές του Βελιγραδίου πραγματοποίησαν πορεία 100 χιλιομέτρων προς το Νόβισαντ στην επέτειο των τριών μηνών από το έγκλημα. Αντίστοιχη πορεία πραγματοποιήθηκε και προς το Κραγκούγεβατς και η επίμαχη διαδήλωση στις 15/2 είχε βαθιά συμβολικό χαρακτήρα, καθώς στην ομώνυμη πόλη ψηφίστηκε το πρώτο σερβικό σύνταγμα το 1835. Κάπως έτσι, οξύνεται διαρκώς η πολιτική κρίση στη Σερβία με τον Βούτσιτς να αποκλείει προσώρας το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών. Αξίζει να σημειωθεί πως μπροστά στο ενδεχόμενο κατάρρευσης του έντονα κλυδωνιζόμενου καθεστώτος Βούτσιτς, ο Αμερικανός πρέσβης στο Βελιγράδι κάλεσε τους διαδηλωτές «να γυρίσουν σπίτι τους». Στο ίδιο μήκος κύματος η Ζαχάροβα εκ μέρους του ρώσικου υπουργείου εξωτερικών προέβη στην εξής δήλωση: «Δεν μπορούμε να αφήσουμε το χάος να επικρατήσει στη Σερβία…είναι εξαιρετικά σημαντικό οι διαδηλωτές και πριν από όλα οι ηγέτες της κοινής γνώμης να επιδείξουν λογική».
Βουλευτικές εκλογές στο Κόσοβο
Πραγματοποιήθηκαν στις 9 Φλεβάρη οι βουλευτικές εκλογές στο κοσοβάρικο προτεκτοράτο. Από τις 120 έδρες του κοινοβουλίου οι 20 ανήκουν στους εκπροσώπους των μειονοτήτων και από αυτές οι 10 στη σερβική κοινότητα. Το ΚΙΝΗΜΑ ΑΥΤΟΔΙΑΘΕΣΗ του Κούρτι πήρε το 41,2% αλλά έχασε την πολυπόθητη αυτοδυναμία, αφού καταλαμβάνει 47 έδρες. Το κόμμα του Κούρτι κατέγραψε απώλειες 9%. Έτσι τα παζάρια αναμένεται να ενταθούν καθώς τώρα δεν αρκούν για τον σχηματισμό κυβέρνησης οι 10 βουλευτές των μειονοτικών μη σερβικών κομμάτων, με τα οποία ο Κούρτι συνεργαζόταν στην προηγούμενη βουλή. Τη δεύτερη θέση κατέλαβε το PDK που ίδρυσε ο υπόδικος εγκληματίας πολέμου Χ. Θάτσι. Στις σέρβικες περιοχές, η Σέρβικη Λίστα που υποστηρίζεται από τον Βούτσιτς διατήρησε την παντοδυναμία της, καταλαμβάνοντας και τις 10 έδρες της σερβικής κοινότητας. Να θυμίσουμε πως παραμονές Χριστουγέννων απορρίφθηκε σε μια πρώτη φάση η υποψηφιότητα της Σέρβικης Λίστας,σε μια ακόμα μονομερή κίνηση του χαϊδεμένου Αμερικανολακέ Κούρτι που ακυρώθηκε, καθώς οι δυτικοί προστάτες του εκφράσανε την ανησυχία τους για την υπονόμευση της διεξαγωγής ελεύθερων και δίκαιων εκλογών. Για απόπειρα του Κούρτι να προχωρήσει με τη βοήθεια των συμμάχων του σε εθνοκάθαρση των Σέρβων στο Κοσσυφοπέδιο έκανε σωστά λόγο ο Βούτσιτς.
