Διχασμένη σε ένα ακόμα κορυφαίο ζήτημα παραδέρνει η ΕΕ. Πρόκειται για την επικύρωση ή μη της τελικής συμφωνίας με τις χώρες της MERCOSUR (Bραζιλία, Αργεντινή, Ουρουγουάη, Παραγουάη και Βολιβία). Στόχος της συμφωνίας είναι η εντατικοποίηση του εμπορίου αγαθών και υπηρεσιών μεταξύ των συμβαλλόμενων μερών, με την εξάλειψη των εμπορικών φραγμών και των τελωνειακών δασμών και την «τυποποίηση των κανόνων και των κανονισμών».
Τα σχετικά πολυσύνθετα και πολυκύμαντα, όπως αποδεικνύεται, παζάρια του κοινοτικού διευθυντηρίου με τις χώρες της Λατινικής Αμερικής έχουν ξεκινήσει από το 1999. Η Κομισιόν απαιτεί από τις χώρες του MERCOSUR να δεσμευτούν έναντι συγκεκριμένων πολιτικών, όπως για την καταπολέμηση της αποψίλωσης των δασών. Στοχεύει παράλληλα στη δημιουργία «μηχανισμού» που θα επιτρέψει την αναστολή της εμπορικής συμφωνίας εάν μια χώρα λάβει μέτρα που αντιβαίνουν στη συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα. Από την πλευρά τους οι χώρες της ΜERCOSUR πιέζουν ώστε να αποκτήσουν «ρήτρες διασφάλισης» σχετικά με την εισαγωγή ευρωπαϊκών οχημάτων καθώς και «μεγαλύτερο περιθώριο ελιγμών στις δημόσιες συμβάσεις».
Υπέρ της εν λόγω συμφωνίας τάσσεται αναφανδόν η Γερμανία. «Η συμφωνία πρέπει επιτέλους να ολοκληρωθεί τώρα, μετά από περισσότερα από 20 χρόνια», δήλωσε ο Γερμανός καγκελάριος, Σολτς, στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του G20 στο Ρίο ντε Τζανέιρο. «Οι συμφωνίες ελευθέρου εμπορίου έκαναν την Ευρώπη ισχυρότερη, μείωσαν την εξάρτησή μας από την Κίνα και εξασφάλισαν πρόσβαση σε νέες αγορές για τις εταιρείες μας», πρόσθεσε. Η Γερμανία πιέζει για την οριστική επικύρωση της συμφωνίας μέχρι το τέλος του έτους και έχει στο πλευρό της τις ιβηρικές χώρες, Ισπανία και Πορτογαλία, που λόγω του αποικιοκρατικού παρελθόντος τους διαθέτουν αδιαμφισβήτητους δεσμούς και ερείσματα στις χώρες της Νότιας Αμερικής. Ωστόσο για μια ακόμα φορά ο γερμανογαλλικός άξονας παραμένει βαθιά διασπασμένος καθώς η Γαλλία αρνείται πεισματικά να εγκρίνει τη συμφωνία. «Δεν θα εγκαταλείψουμε τη διατροφική κυριαρχία μας. Η Γαλλία δε θα υποστηρίξει τη συμφωνία ΕΕ-MERCOSUR στην τρέχουσα εκδοχή της», ξεκαθάρισε ο Μακρόν κατά τη συνάντησή του με τον ακροδεξιό Μίλεϊ της Αργεντινής. Ο Μίλεϊ, αρνητής της κλιματικής αλλαγής αποτελεί άλλο ένα εμπόδιο στη δημιουργία της ζώνης ελευθέρων συναλλαγών της ΕΕ με την αγορά της Λατινικής Αμερικής (πρόκειται για μια αγορά 780 εκ. ανθρώπων που καταβάλλουν κάθε χρόνο περίπου 120 δισ. ευρώ στο εμπόριο αγαθών και υπηρεσιών). Αξίζει να σημειωθεί ότι για να τορπιλιστεί η συμφωνία με τη MERCOSUR, πρέπει η Γαλλία να βρει υποστήριξη από άλλες 4 χώρες που αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 35% του πληθυσμού της ΕΕ. Μέχρι στιγμής ανοιχτός πολέμιος της ΜERCOSUR είναι και η Αυστρία, ενώ Πολωνία και Ιταλία κρατούν επαμφοτερίζουσα στάση.
Από την πλευρά της η Φον ντερ Λάιεν έχει ταχθεί πολλάκις υπέρ της άμεσης ολοκλήρωσης της συμφωνίας. Ιδιαίτερα στη συγκυρία, καθώς με την επανεκλογή Τραμπ και την επιβολή τσουχτερών δασμών και εμπορικών πολέμων που αυτός προανήγγειλε για τις εισαγωγές στις ΗΠΑ, το Διευθυντήριο των Βρυξελλών αναζητά διακαώς την προώθηση «ελεύθερων» εμπορικών συμφωνιών με τρίτες χώρες. Προσπαθώντας ωστόσο να ισορροπήσει μεταξύ των αντιτιθέμενων συμφερόντων του γερμανογαλλικού άξονα, η πρόεδρος της Κομισιόν δήλωσε με νόημα «ο διάβολος βρίσκεται στις λεπτομέρειες…η τελική ευθεία είναι η πιο σημαντική αλλά επιπλέον συχνά η πιο δύσκολη». Με φόντο μάλιστα την περιοδεία Σι Τζινπίνγκ σε Περού και Βραζιλία και τις νέες εμβληματικού χαρακτήρα οικονομικοπολιτικές συμφωνίες που σύναψε ο ραγδαία ανερχόμενος κινέζικος ιμπεριαλισμός, που συνεχίζει την γεωπολιτική διείσδυσή του (και) στην εν λόγω περιοχή, πληθαίνουν οι «ανησυχίες» των Ευρωπαίων διπλωματών που βλέπουν απειλητικά το ενδεχόμενο «αν η ΕΕ δεν προχωρήσει (σ.σ. με την ΜERCOSUR), τότε θα βρεθούν άλλοι, όπως η Κίνα».
Σε κάθε περίπτωση, ενάντια στη συμφωνία με τη MERCOSUR τάσσονται οι Ευρωπαίοι αγρότες, καθώς λόγω των διαφορετικών κριτηρίων που υπόκεινται τα προϊόντα τους έναντι των εισαγόμενων (κυρίως σε ό,τι αφορά την απαγόρευση ορισμένων φυτοφαρμάκων που δεν επιβάλλεται στις χώρες της Λατινικής Αμερικής), θα ζημιωθεί η ανταγωνιστικότητά τους. Με δυο λόγια οι αγρότες της ΕΕ κάνουν λόγο για αθέμιτο ανταγωνισμό, τονίζοντας ότι τα φθηνά αγροτικά, αδασμολόγητα προϊόντα από τη MERCOSUR, που δεν επιβαρύνονται από τις υψηλές και κοστοβόρες προδιαγραφές που είναι υποχρεωτικές για την ευρωπαϊκή οικονομία, θα κατακλύσουν την ευρωπαϊκή αγορά. Μάλιστα η Γαλλίδα ευρωβουλευτής της αριστεράς Aubry τόνισε ότι σε ένα ρεσιτάλ αποθέωσης της καταπολέμησης υποτίθεται «των στρεβλώσεων στην αγορά», το 30% των φυτοφαρμάκων που έχουν εγκριθεί στις χώρες της ΜERCOSUR και είναι απαγορευμένα στην ΕΕ, θα εξακολουθήσουν να εισέρχονται σε αυτήν!!!
Μπροστά στον κίνδυνο του οριστικού ξεκληρίσματος φτωχομεσαίων αγροτικών νοικοκυριών, αγροτικές κινητοποιήσεις ξέσπασαν το προηγούμενο δεκαπενθήμερο σε μια σειρά ευρωπαϊκές χώρες. Στις 13/11 στις Βρυξέλλες 200 αγρότες με 30 τρακτέρ από τη Βαλονία διαδήλωσαν έξω από το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο. Με τη σειρά τους λίγες μέρες αργότερα οι Γάλλοι αγρότες απέκλεισαν με τα τρακτέρ τους τους κεντρικούς δρόμους σε όλη τη χώρα, μετατρέποντας συμβολικά τα χωράφια τους σε νεκροταφεία «φυτεύοντας ξύλινους σταυρούς». Οι Πολωνοί αγρότες απέκλεισαν στις 23/11 το συνοριακό πέρασμα Medyka προς την Ουκρανία, εμποδίζοντας για ένα 24ωρο την είσοδο των ουκρανικών φορτηγών και επιτρέποντας μόνο ένα φορτηγό την ώρα να εξέρχεται από την Πολωνία. Θυμίζουν στην κυβέρνηση Τουσκ πως ο εγχώριος γεωργικός τομέας ήδη δέχεται πιέσεις από τη διατεταγμένη από τα επιτελεία της ΕΕ αθρόα εισαγωγή ουκρανικών αγροτικών προϊόντων. Εξίσου μαζικές ήταν οι κινητοποιήσεις και στην Ισπανία, τη Γερμανία και την Ιταλία, όπου η ένωση Confagricultura κάνει λόγο για την ανάγκη μιας αρχής αμοιβαιότητας που απαιτεί από τους παραγωγούς της MERCOSUR να σέβονται τα ίδια περιβαλλοντικά και υγειονομικά πρότυπα που απαιτούνται για τους Ευρωπαίους αγρότες.
