Λος Άντζελες – Καλιφόρνια. Εικοσιπέντε ημέρες απόλυτης καταστροφής από τις πυρκαγιές Palisades και Eaton. 29 νεκροί. Περισσότερα από 155 τετραγωνικά χιλιόμετρα κατεστραμμένα. Χιλιάδες σπίτια ισοπεδωμένα. Ζημιές άνω των 250 δισεκατομμυρίων δολαρίων, καθώς καταστράφηκαν ολόκληρες γειτονιές, συμπεριλαμβανομένων των Pacific Palisades και Altadena.
Αυτός είναι ένας πρόχειρος απολογισμός των καταστροφικών πυρκαγιών που ξέσπασαν στις 7 Ιανουαρίου και τέθηκαν υπό πλήρη έλεγχο αφού έκαιγαν για περισσότερες από τρεις εβδομάδες. Πρόκειται για μια τεραστίων διαστάσεων οικολογική καταστροφή.
Ξύλινοι σκελετοί κοντά σε δασικές εκτάσεις
Στην Καλιφόρνια, οι περισσότεροι σκελετοί των σπιτιών είναι ξύλινοι, το ξύλο ως βασικό δομικό υλικό επιλέγεται λόγω αφθονίας αλλά και πολύ υψηλής σεισμικότητας της περιοχής. Μιλάμε για σπίτια τα οποία χτίζονται μέσα σε μία εβδομάδα. Πρώτα μπαίνει ο σκελετός, ακολουθούν οι ξύλινες πλάκες από την εσωτερική μεριά, η μόνωση και μετά η εξωτερική πλευρά της κατασκευής η οποία συχνά είναι από βινύλιο.
Πολλές από τις πανάκριβες οικίες έχουν πισίνες με πολύ νερό. Παρ’ όλα αυτά δεν έχουν εγκατασταθεί συστήματα ενεργής πυροπροστασίας έτσι ώστε να αξιοποιείται αυτό το νερό. Τα χόρτα χρειάζονται 20 με 30 δευτερόλεπτα για να καούν, οι θάμνοι 3 με 5 λεπτά και ένα ψηλό δάσος χρειάζεται 10 λεπτά για να “αρπάξει”. Τα σπίτια όμως καίγονται για ώρες. Οι ξύλινες βίλες έχουν πια επεκταθεί μέσα στο δάσος, πάνω στους λόφους, το γεγονός πως αυτά τα σπίτια είναι πολυτελή δεν σημαίνει ότι είναι και ασφαλή ή πυρίμαχα.
Σύμφωνα με επιστήμονες, η δημιουργία αυτών των ζωνών μείξης δάσους-οικισμών ευθύνεται σε πολύ μεγάλο βαθμό για τα σημερινά αποτελέσματα των πυρκαγιών εν μέσω των ακραίων συνθηκών που δημιουργεί ολοένα και πιο συχνά η κλιματική κρίση.
Καλιφόρνια: Πώς ξέσπασαν οι φωτιές
Οι αρχές ερευνούν τα αίτια των πυρκαγιών που έπληξαν το Λος Άντζελες, εξετάζοντας διάφορα σενάρια για την έναρξή τους.
Στην περίπτωση της πυρκαγιάς Palisades, οι ερευνητές αναλύουν εάν μια μικρότερη φωτιά, την οποία οι πυροσβέστες πίστευαν ότι είχαν σβήσει, αναζωπυρώθηκε από τους θυελλώδεις ανέμους.
Για την πυρκαγιά Eaton, η έρευνα επικεντρώνεται στο αν οι εταιρείες κοινής ωφέλειας έπαιξαν ρόλο στην εκδήλωσή της. Δικαστής του Ανώτατου Δικαστηρίου του Λος Άντζελες διέταξε την εταιρεία ηλεκτρισμού Southern California Edison να διατηρήσει όλο τον εξοπλισμό, τα δεδομένα και τα στοιχεία που σχετίζονται με τη φωτιά στο Eaton.
Ήδη, ομάδα ιδιοκτητών κατοικιών έχει κινηθεί νομικά κατά της Southern California Edison, υποστηρίζοντας ότι ο εξοπλισμός της προκάλεσε τη φωτιά. Οι αρχές εξετάζουν το ενδεχόμενο η εστία της πυρκαγιάς να ξεκίνησε από τη βάση ενός ηλεκτρικού πυλώνα σε λόφο του φαραγγιού Eaton.
Η Καλιφόρνια έχει βρεθεί ξανά αντιμέτωπη με καταστροφικές πυρκαγιές που προκλήθηκαν από εξοπλισμό εταιρειών κοινής ωφέλειας. Το σύστημα ηλεκτροδότησης, το οποίο στο παρελθόν έχει αποτελέσει την αφορμή για πολλές πυρκαγιές στην πολιτεία των ΗΠΑ, είναι παρόμοιο με το ελληνικό, δηλαδή παλιό και απόλυτα εκτεθειμένο στο περιβάλλον.
Η Camp Fire, η πιο φονική πυρκαγιά στην ιστορία της πολιτείας, που στοίχισε τη ζωή σε 85 ανθρώπους και κατέστρεψε ολοσχερώς την πόλη Paradise, ξεκίνησε από παλιό ηλεκτρικό εξοπλισμό που παρουσίασε βλάβη και προκάλεσε σπινθήρες στη βλάστηση.
Η Pacific Gas and Electric (PG&E), η εταιρεία ηλεκτρισμού που θεωρήθηκε υπεύθυνη για την τραγωδία, ομολόγησε την ενοχή της σε δεκάδες κατηγορίες ανθρωποκτονίας εξ αμελείας. Κατέβαλε 560 εκατομμύρια δολάρια σε τοπικές αρχές και προχώρησε σε συμβιβασμό ύψους 13,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων με τους επιζώντες της Camp Fire και άλλων φονικών πυρκαγιών.
Στο έλεος της ιδιωτικής ασφάλισης
Παράλληλα, τα τελευταία χρόνια βρίσκεται σε εξέλιξη στην Καλιφόρνια μία βαθιά «ασφαλιστική κρίση» στο κομμάτι της ασφάλισης για τον κίνδυνο της δασικής πυρκαγιάς. Λόγω των συχνών πυρκαγιών που πλήττουν την περιοχή, από το 2020 έως το 2022 οι ασφαλιστικές εταιρείες αρνήθηκαν να ανανεώσουν 2,8 εκατομμύρια ασφαλιστήρια κατοικίας στην πολιτεία της Καλιφόρνιας, εκ των οποίων τα 531.000 στο Λος Άντζελες. Παράλληλα αρνούνται να συνάψουν νέα ασφαλιστήρια στις περιοχές της πολιτείας που θεωρούνται υψηλού κινδύνου για δασικές πυρκαγιές, οι οποίες αντιπροσωπεύουν ένα μεγάλο κομμάτι της.
Μπροστά στην κατάσταση αυτή αρκετοί ιδιοκτήτες ακινήτων κατέφυγαν στη λύση του California FAIR Plan, ενός ασφαλιστικού προγράμματος που έχει σχεδιαστεί από το Τμήμα Ασφάλισης της Κυβέρνησης της Καλιφόρνιας και δεν αντλεί πόρους από τους φορολογούμενους, αλλά από μία ομάδα ασφαλιστικών εταιρειών οι οποίες το διαχειρίζονται. Έχει πολύ πιο ακριβά ασφάλιστρα από αυτά των κλασικών ασφαλιστηρίων κατοικίας και παρέχει πολύ λιγότερες καλύψεις.
Μειωμένη χρηματοδότηση της υποστελεχωμένης πυροσβεστικής
Παρά το βεβαρυμένο ιστορικό της περιοχής, η δήμαρχος του Λος Άντζελες, Κάρεν Μπας, μείωσε τον προϋπολογισμό της πυροσβεστικής κατά 17,5 εκατομμύρια δολάρια για το οικονομικό έτος 2024-2025, με πολλούς να εκφράζουν έντονες ανησυχίες ότι η προτεραιότητα στη χρηματοδότηση της αστυνομίας έναντι των πυροσβεστικών υπηρεσιών υπονομεύει τη δημόσια ασφάλεια. Η κρίση προσωπικού της πυροσβεστικής υπηρεσίας, που επιδεινώθηκε από τις περικοπές στον προϋπολογισμό, γίνεται ακόμη πιο τραγική αν αναλογιστεί κανείς ότι υπάρχουν περισσότερα από χίλια άτομα που επιθυμούν την ένταξή τους στο σώμα, όπως καταγράφεται στην αντίστοιχη λίστα αναμονής.
Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με το Fortune, το 40% της πυροσβεστικής δύναμης της Καλιφόρνια αποτελούν κρατούμενοι, ρισκάροντας τη ζωή τους για μόλις πέντε με δέκα δολάρια την ημέρα. Παρά τον εξαιρετικά επικίνδυνο χαρακτήρα της εργασίας τους, οι μισθοί τους παρέμειναν σημαντικά χαμηλότεροι από τον κατώτατο μισθό της χώρας, σε μια πρακτική που εγείρει έντονες ηθικές ανησυχίες σχετικά με την καταναγκαστική εργασία σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης.
Άφαντη η πολιτεία
Παρά τις εκατοντάδες πυρκαγιές που έχει υποστεί η Καλιφόρνια τις τελευταίες δεκαετίες, η αντίδραση της Πολιτείας, κι αυτή τη φορά, ήταν δραματικά ανεπαρκής. Δημοσιεύματα αναφέρουν ότι ο κυβερνήτης της Καλιφόρνια είχε ενημερωθεί πέντε μέρες νωρίτερα για το ενδεχόμενο πυρκαγιάς πρωτοφανούς έκτασης, ωστόσο δεν πάρθηκε κανένα αποτρεπτικό μέτρο. Σε μια περιοχή που ξύλινες κατασκευές συμφύονται με δασικές εκτάσεις, που ενσκήπτουν συχνά ανεξέλεγκτοι θυελλώδεις άνεμοι και που το ηλεκτρικό δίκτυο είναι παρωχημένο, η επόμενη τραγωδία είναι θέμα χρόνου.
