Πρόωρες βουλευτικές εκλογές έγιναν στην Ολλανδία, μετά την παραίτηση του πρωθυπουργού, Μ. Ρούτε, τον περασμένο Ιούλη και την «κατάρρευση» του κυβερνητικού συνασπισμού (Λαϊκό Κόμμα για την Ελευθερία και τη Δημοκρατία – VVD, Χριστιανική Ενωση – CD, D66, Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα – CDA), μετά από διαφωνία για το «ακριβές μείγμα» της αυστηρότερης μεταναστευτικής πολιτικής που θα ακολουθήσει η χώρα. Στην ηγεσία του VVD βρίσκεται τώρα η κουρδικής καταγωγής Ντιλάν Γιεζιλγκόζ.
Το ακροδεξιό – «ευρωσκεπτικιστικό» Κόμμα της Ελευθερίας (PVV) του Γκερτ Βίλντερς, με θέσεις και ρητορική για «αποϊσλαμοποίηση» και για έξοδο από την ΕΕ, κέρδισε τις βουλευτικές εκλογές στην Ολλανδία. Το PVV συγκέντρωσε σχεδόν το 23,6% των ψήφων, υπερδιπλασιάζοντας το ποσοστό του από τις εκλογές του 2021 (είχε 10,8%) και καταλαμβάνει τις 37 από τις 150 έδρες.
Ο Βίλντερς προστίθεται έτσι στον κατάλογο των πολιτικών της ευρωπαϊκής Ακροδεξιάς: η Μαρίν Λεπέν στη γαλλική αντιπολίτευση, ο Βίκτορ Όρμπαν πρωθυπουργός στην Ουγγαρία, η Τζόρτζια Μελόνι πρωθυπουργός στην Ιταλία, ο Σαντιάγο Αμπασκάλ του Vox στην ισπανική αντιπολίτευση, ο Ρόμπερτ Φίτσο προ διμήνου εκλεγείς πρωθυπουργός στη Σλοβακία, για να αναφέρουμε μόνο μερικά παραδείγματα.
Στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας ο Βίλντερς επικεντρώθηκε σε θέματα όπως το κόστος ζωής, όμως το προεκλογικό του πρόγραμμα περιλαμβάνει δημοψήφισμα για την παραμονή ή όχι της Ολλανδίας στην ΕΕ, το πάγωμα των διαδικασιών παροχής ασύλου, σε μια φάση που συνολικά η ΕΕ προωθεί «αυστηροποίηση» των διαδικασιών παροχής ασύλου, αύξηση των απελάσεων και ένταση της καταστολής κατά μεταναστών και προσφύγων.
Το PVV θέλει «λιγότερο Ισλάμ» στην Ολλανδία, λιγότερη «μη δυτική μετανάστευση», να αποκατασταθούν οι έλεγχοι στα ολλανδικά σύνορα και να επαναπροωθούνται οι αιτούντες άσυλο που προσπαθούν να μπουν στη χώρα. Ήδη μια σειρά κρατών της ΕΕ, όπως η Γερμανία, η Πολωνία, η Τσεχία, η Σλοβακία, έχουν επαναφέρει ελέγχους στα σύνορά τους. Οι «παράτυποι» μετανάστες θα συλλαμβάνονται και θα απελαύνονται, αναφέρει το πρόγραμμα του Βίλντερς, κάτι που αποφάσισε πρόσφατα και η Γερμανία. Όπως και στη Σουηδία, το PVV υποστηρίζει ότι οι Σύροι πρόσφυγες, η αίτηση των οποίων για παροχή ασύλου έχει γίνει δεκτή, επίσης θα απελαύνονται, διότι «κάποιες περιοχές της Συρίας είναι πλέον ασφαλείς». Οι μετανάστες που έχουν λάβει άδεια παραμονής, θα τη χάνουν «αν πάνε διακοπές στη χώρα καταγωγής τους».
Αναφορικά με την ΕΕ, το PVV επιδιώκει μια «Ολλανδία κυρίαρχη, υπεύθυνη για το δικό της νόμισμα, τα σύνορά της και να υιοθετεί δικούς της κανόνες». Καταγγέλλει την ΕΕ ως «έναν θεσμό που υφαρπάζει ολοένα και περισσότερες εξουσίες, μονοπωλεί τα χρήματα των φορολογούμενων και μας επιβάλλει τις διαταγές της».
Στην εξωτερική πολιτική το PVV διακηρύσσει ότι η Ολλανδία «είναι μεγάλος φίλος της μοναδικής πραγματικής δημοκρατίας στη Μέση Ανατολή, του Ισραήλ» και «οι σχέσεις με το Ισραήλ θα ενισχυθούν, μεταξύ άλλων, μεταφέροντας την πρεσβεία μας στην Ιερουσαλήμ». Δεσμεύεται να κλείσει την ολλανδική αντιπροσωπεία στη Ραμάλα, έδρα της «διεφθαρμένης Παλαιστινιακής Αρχής».
Για την Ουκρανία ο Βίλντερς έχει δηλώσει επανειλημμένα ότι η Ολλανδία θα πρέπει να σταματήσει να της παρέχει όπλα, καθώς η χώρα τα χρειάζεται για την άμυνά της.
Παρά όμως την επικράτησή του το PVV είναι δύσκολο να σχηματίσει κυβέρνηση και ήδη αναζητεί εταίρους για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού. Ο Βίλντερς θα χρειαστεί να στηριχθεί από τουλάχιστον δύο με τρία κόμματα, με το VVD και το κεντρώο νεοσύστατο κόμμα «Νέο Κοινωνικό Συμβόλαιο» (NSC) να διαφαίνονται ως οι πιθανότεροι υποψήφιοι. Ωστόσο, τα δύο κόμματα έχουν ξεκαθαρίσει ότι δεν διαπραγματεύονται την παραμονή της χώρας στην ΕΕ. Ο αρχηγός του PVV δήλωσε ωστόσο «πεπεισμένος ότι μπορούμε να καταλήξουμε σε συμφωνία» και «θα κυβερνήσουμε».
Δεν πρόλαβαν να αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις και ναυάγησαν αφού ο Γκομ φαν Στρίεν, ο οποίος είχε οριστεί από τον Βίλντερς να διεξαγάγει τις διαπραγματεύσεις, παραιτήθηκε καθώς κατηγορήθηκε από τα ολλανδικά ΜΜΕ ότι έχει διαπράξει απάτες στους κόλπους της επιχείρησής του.
Η πρωτιά του ακροδεξιού κόμματος του Βίλντερς στην Ολλανδία αναθέρμανε τη συζήτηση για τους όρους συμμετοχής πολλών χωρών στην ΕΕ, με δεδομένη και την όξυνση των εσωτερικών αντιθέσεων που εδώ και χρόνια «ροκανίζουν» τα θεμέλια της Ε.Ε. Η Μαρίν Λεπέν υπερασπίστηκε ειδικά την πρόταση του PVV για διοργάνωση δημοψηφίσματος, μιλώντας για «καλή είδηση όταν οι άνθρωποι μπορούν να εκφραστούν» και ειρωνευόμενη τα «κακά νέα» όταν «όπως το 2005, τους επιβάλλεται μια Συνθήκη» (δημοψήφισμα στη Γαλλία), και κατέληξε ότι «είναι στο χέρι του ολλανδικού λαού να επιλέξει το πεπρωμένο του, όπως έκανε και ο βρετανικός λαός».
