Η πυρκαγιά που ξέσπασε πρόσφατα στο ΚΥΤ της Μόριας κατέστρεψε ολοσχερώς τη δομή και οδήγησε στο δρόμο τους χιλιάδες πρόσφυγες που διαβιούσαν εκεί, με αποτέλεσμα να μείνουν χωρίς τροφή, νερό και στέγη. Απέναντι στο νέο προσφυγικό δράμα, η κυβέρνηση, αφού έστειλε τα ΜΑΤ απέναντι στους πρόσφυγες αντιμετωπίζοντάς τους με χημικά και καταστολή στην προσπάθεια των τελευταίων να αναζητήσουν πρώτες βοήθειες σε κοντινές πόλεις, στη συνέχεια ξεκίνησε τη μεταφορά τους στη νέα δομή στο Καρά Τεπέ, απειλώντας μάλιστα πως αν οι πρόσφυγες αρνηθούν τότε θα χρησιμοποιηθούν εκ νέου τα ΜΑΤ και η αστυνομία για να γίνει αυτό. Ο υπουργός μετανάστευσης και ασύλου μπορεί να διαφημίζει πως «μέσα σε ελάχιστες μέρες μια νέα δομή δημιουργήθηκε και προσφέρει ασφάλεια κανονική, νερό και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη στους 9.500 αιτούντες άσυλο που βρίσκονται στη δομή», όμως οι συνθήκες που επικρατούν στη νέα δομή, την καθιστούν ακόμα ένα κολαστήριο – στρατόπεδο συγκέντρωσης για πρόσφυγες και μετανάστες. Στη νέα δομή δεν υπάρχει αρκετό διαθέσιμο νερό για όλους, ούτε επαρκής χώρος για σκηνές με αποτέλεσμα οι πρόσφυγες να στοιβάζονται σα σαρδέλες, ενώ την ίδια στιγμή επικρατούν συνθήκες πείνας. Οι υγειονομικές συνθήκες άλλωστε που επικρατούν στη νέα δομή, όπως και στην προηγούμενη της Μόριας, αποτυπώνονται και στα εκατοντάδες κρούσματα κορονοϊού που έχουν εκδηλωθεί, καθώς και στον τρόπο διαχείρισής τους από την πλευρά της κυβέρνησης, που στην πραγματικότητα με την πολιτική της αφήνει ανοχύρωτους τους πρόσφυγες απέναντι στην πανδημία.
Τις μέρες που ακολούθησαν την πυρκαγιά, από τους πιο επίσημους εκπροσώπους της ΕΕ ακούστηκε ξανά και ξανά η ανάγκη επίδειξης αλληλεγγύης από τα κράτη – μέλη της προς τους κατατρεγμένους πρόσφυγες. Θα ήταν φυσικά αστείο -αν δεν ήταν τόσο εξοργιστικό- να μιλάνε για αλληλεγγύη οι εκπρόσωποι της ιμπεριαλιστικής ΕΕ, που με την πολιτική της και τις ιμπεριαλιστικές πολεμικές εκστρατείες, στις οποίες συμμετέχει, έχει οδηγήσει και αυτή στην καταστροφή ολόκληρων χωρών και στον ξεριζωμό και την προσφυγιά τους λαούς των χωρών αυτών. Η ίδια ιμπεριαλιστική υποκρισία αναδεικνύεται για μια ακόμα φορά και στην τοποθέτηση της επιτρόπου Εσωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ Ίλβα Γιόχανσον η οποία δήλωσε πως: «Δεν θα έχουμε πλέον Μόριες. Η Μόρια δεν υπάρχει πια και πρέπει να σιγουρευτούμε ότι δεν θα έχουμε περισσότερες Μόριες στο μέλλον. Δεν θα έλεγα ότι δεν είναι το αποτέλεσμα της πολιτικής της ΕΕ, είναι το αποτέλεσμα της έλλειψης ευρωπαϊκής πολιτικής, μιας κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής μετανάστευσης και ασύλου. Θα προτείνω ένα νέο Σύμφωνο την Τετάρτη (23/9). Και ελπίζω να καταλήξουμε σε συμφωνία και συμβιβασμό, ώστε να έχουμε έναν πιο συνεπή και συνεκτικό τρόπο αντιμετώπισης της μετανάστευσης στην Ευρώπη».
Το αν θα έχουμε φυσικά νέες Μόριες και το πώς η ΕΕ σκοπεύει να αντιμετωπίσει το προσφυγικό ζήτημα γίνεται αντιληπτό από το ίδιο το περιεχόμενο αυτού του συμφώνου που προτάθηκε στις Βρυξέλλες από την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, τον αντιπρόεδρο της Κομισιόν, Μαργαρίτη Σχοινά και την Ιλβα Γιόχανσον, οι οποίοι παρουσίασαν την πρόταση της Κομισιόν για το ευρωπαϊκό Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο, το νέο Δουβλίνο όπως ονομάζεται.
Το νέο σύμφωνο που προτάθηκε περιλαμβάνει ορισμένους βασικούς άξονες που αναδεικνύουν την αντιπροσφυγική πολιτική της ΕΕ. Σύμφωνα με αυτό, αναμένεται να ενισχυθεί ο ρόλος της frontex, με αποτέλεσμα να επιταχυνθούν οι διαδικασίες ασύλου ή καλύτερα οι διαδικασίες απελάσεων. Μάλιστα, για να αυξηθούν οι επιστροφές προς τις χώρες προέλευσης, θα οριστεί από την Κομισιόν ένας συντονιστής, ο οποίος θα υποστηρίζεται από ένα δίκτυο “ειδικών” στα κράτη-μέλη.
Έργο του συντονιστή θα είναι η εντατικοποίηση των διαπραγματεύσεων με τις χώρες προέλευσης. Μάλιστα, όπως τόνισε η ίδια η Ίλβα Γιόχανσον, η ΕΕ στοχεύει στην «αυξημένη αποτελεσματικότητα στις επιστροφές» (στις χώρες προέλευσής τους) των μεταναστών που μετά την εξέταση των αιτημάτων τους δεν δικαιούνται άσυλο. Στην κατεύθυνση αυτή εντάσσεται και η επιτάχυνση των διαδικασιών εξέτασης υποθέσεων μεταναστών που έχουν χαμηλές πιθανότητες να λάβουν διεθνή προστασία, καθώς προέρχονται από χώρες από τις οποίες ένα μόνο μικρό ποσοστό αιτημάτων ασύλου ικανοποιείται. Η εξέταση των αιτημάτων ασύλου όσων υπάγονται σε αυτήν την κατηγορία θα πραγματοποιείται στα σύνορα και μέσα σε διάστημα δώδεκα εβδομάδων.
Συνολικά οι προέλεγχοι στα σύνορα, όπως ονομάζονται, θα αφορούν τους πρόσφυγες που κατάφεραν να φτάσουν στα εξωτερικά σύνορα της Ευρώπης ή διασώθηκαν στη θάλασσα και θα περιλαμβάνουν την άμεση καταγραφή και ταυτοποίησή τους καθώς, και την καταχώρησή τους στη βάση δεδομένων Eurodac. Φυσικά μια τέτοια διαδικασία θα έχει ως αποτέλεσμα χιλιάδες άνθρωποι να εγκλωβιστούν στα σύνορά μας, με αποτέλεσμα την επανάληψη και την ένταση καταστάσεων, όπως αυτή του περασμένου Φλεβάρη – Μάρτη με τον εγκλωβισμό χιλιάδων προσφύγων στον Έβρο.
Το νέο σύμφωνο προβλέπει πως, σε περίπτωση που κάποια κράτη-μέλη δεν αναλάβουν να δεχθούν πρόσφυγες στο έδαφός τους, πρέπει να αναλάβουν το κόστος επιστροφής στις χώρες καταγωγής τους όσων οι αιτήσεις για άσυλο απορρίπτονται, ενώ αν η επιστροφή τους δεν γίνει κατορθωτή μέσα σε οχτώ μήνες, οφείλουν να τους κρατήσουν στο έδαφός τους. Την ίδια στιγμή, υποτίθεται πως αναθεωρείται η συμφωνία του Δουβλίνου σύμφωνα με την οποία η χώρα εισόδου είναι υπεύθυνη για την επεξεργασία αιτήματος ασύλου. Έτσι, υπεύθυνη για το αίτημα ασύλου θα μπορεί να είναι εκείνη η χώρα, στην οποία ένας μετανάστης έχει αδελφό ή αδελφή που εργάζεται ή σπουδάζει. Φυσικά, η συντριπτική πλειοψηφία των προσφύγων και των μεταναστών που εισέρχονται στην ΕΕ -τόσο αυτοί όσο και οι οικογένειές τους- εισέρχονται για πρώτη φορά και δεν εντάσσονται στην παραπάνω κατηγορία.
Το αποτέλεσμα όλων των παραπάνω μέτρων που προβλέπει το νέο σύμφωνο δεν είναι πως δεν θα έχουμε περισσότερες Μόριες στο μέλλον, όπως είπε η επίτροπος εσωτερικών υποθέσεων, ούτε φυσικά η αποτύπωση της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης, όπως διατυμπανίζουν κορυφαία στελέχη της ΕΕ. Το αποτέλεσμα θα είναι ακριβώς το αντίθετο και θα περιλαμβάνει μαζικές απελάσεις προσφύγων με συνοπτικές διαδικασίες, εγκλωβισμό προσφύγων και μεταναστών στα ευρωπαϊκά σύνορα και νέα κολαστήρια – στρατόπεδα συγκέντρωσης.
