Το μενού της συνάντησης κορυφής Μέρκελ-Πούτιν, που έλαβε χώρα στη Μόσχα στις 20 Αυγούστου, περιλάμβανε όλο το πλέγμα των διμερών σχέσεων στο οποίο αντιπαρατίθενται, ανταγωνίζονται αλλά και συνεργάζονται τα δύο ιμπεριαλιστικά κράτη. Στην τελευταία επίσκεψη της Μέρκελ ως καγκελαρίου συζητήθηκαν η σύγκρουση στην Ανατολική Ουκρανία, η αντιπαράθεση για τη Λευκορωσία, η αποχώρηση απ’ το Αφγανιστάν, οι διεργασίες στη Λιβύη, ο αγωγός Nord Stream 2, η υπόθεση Ναβάλνι, η ανάπτυξη των διμερών οικονομικών σχέσεων κ.ά.
Υποδεχόμενος τη Γερμανίδα καγκελάριο, κατά τη διήμερή της επίσκεψη, ο Πούτιν τόνισε τη στενή εταιρική σχέση που έχει αναπτυχθεί μεταξύ των δύο χωρών παρά τις κατά καιρούς τριβές αλλά και την παρέμβαση τρίτων χωρών, κυρίως των ΗΠΑ.
Εξήρε δε τον ιδιαίτερο ρόλο που έπαιξε η Μέρκελ στη διαμόρφωση αυτής της σχέσης αμβλύνοντας τις αντιδράσεις τμημάτων της πλουτοκρατίας στο εσωτερικό της Γερμανίας, που έχουν άλλα συμφέροντα. «Η Γερμανία παραμένει ένας από τους βασικούς μας εταίρους τόσο στην Ευρώπη όσο και παγκόσμια, μεταξύ άλλων και χάρη στις προσπάθειές σας ως καγκελαρίου τα τελευταία 16 χρόνια. Η Γερμανία είναι για εμάς ο δεύτερος εμπορικός και οικονομικός εταίρος μετά την Κίνα. Παρά την αρκετά σοβαρή ύφεση το 2020, το διμερές εμπόριο έχει σχεδόν διπλασιαστεί το πρώτο εξάμηνο», είπε ο Πούτιν.
Ο Ρώσος πρόεδρος υπενθύμισε πως η «η Ρωσία φιλοξενεί το Έτος Γερμανίας, με επίκεντρο την οικονομική ανάπτυξη» και τόνισε πως οι δύο ηγέτες «διατηρούμε μόνιμη τηλεφωνική επικοινωνία», ενώ εξήρε τον εποικοδομητικό ρόλο της Μέρκελ για την «ειρήνευση» στη Λιβύη.
Από τη μεριά της η Μέρκελ σημείωσε πως «παρά τις βαθιές διαφορές», Μόσχα και Βερολίνο βρίσκονται σε διάλογο «και πρέπει να συνεχίσουμε να μιλάμε, να ταξινομήσουμε και να καθορίσουμε τις γερμανορωσικές σχέσεις». Φυσικά δεν ήταν δυνατό να μην αναφερθεί στην υπόθεση Ναβάλνι, διαφωνώντας με τον ρώσο πρόεδρο, μιας και η επίσκεψή της συνέπεσε με την επέτειο της φερόμενης δηλητηρίασής του.
Όπως ήταν φυσικό τις συνομιλίες επηρέασε έντονα η κατάσταση στο Αφγανιστάν. Ο Πούτιν σημείωσε ότι η κατάληψη της χώρας από τους Ταλιμπάν αποτελεί τη νέα πολιτική πραγματικότητα και εξέφρασε την ελπίδα να τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους για ασφάλεια των κατοίκων και των ξένων διπλωματικών αποστολών. «Όλη αυτή η διαδικασία θα πρέπει να παρακολουθείται προσεκτικά από τη διεθνή κοινότητα με τον συντονιστικό ρόλο του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ», ξεκαθάρισε.
Πρόσθεσε ότι η Ρωσία θα πρέπει να ενώσει τις δυνάμεις της με τις ΗΠΑ και την ΕΕ «για τον αφγανικό λαό» και για «σταθερότητα στη χώρα» και υπογράμμισε ότι το σημαντικό είναι «να μην επιτρέψουμε τώρα τη διείσδυση τρομοκρατών στα εδάφη γειτονικών κρατών, που θα εμφανίζονται ως πρόσφυγες».
Η Μέρκελ χαρακτήρισε «πολύ πιεστική» την κατάσταση στο Αφγανιστάν και «απογοητευτικό» το ότι οι Ταλιμπάν βρίσκονται στην εξουσία. Εμφανίστηκε ρεαλίστρια ξεκαθαρίζοντας ότι «αυτή είναι η κατάσταση τώρα» και επικεντρώθηκε στον απεγκλωβισμό των συνεργατών των κατοχικών δυνάμεων και στην αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας.
Σε ό,τι αφορά την Ουκρανία, αμέσως επόμενο σταθμό της Γερμανίδας καγκελαρίου, η οποία ήθελε έτσι να κρατήσει τις ισορροπίες, οι δύο ηγέτες εξέφρασαν τη στήριξή τους στο σχήμα της Νορμανδίας (Γερμανία, Γαλλία, Ουκρανία, Ρωσία), το οποίο η Ουκρανία θέλει να «εμπλουτίσει» με ΗΠΑ και Βρετανία και στις συμφωνίες του Μινσκ για την ειρήνευση στην Ανατολική Ουκρανία. Μάλιστα ο Ρώσος Πρόεδρος κατήγγειλε πως τον τελευταίο μήνα υπάρχουν καθημερινές παραβιάσεις της εκεχειρίας στο Ντονμπάς από τις ουκρανικές δυνάμεις και ζήτησε την παρέμβαση της Μέρκελ προς το Κίεβο.
Αναφερόμενος στην επικείμενη ολοκλήρωση του αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream 2, μιας και απομένουν μόνο 15 χιλιόμετρα, ο Πούτιν διαβεβαίωσε τη Μέρκελ ότι η Ρωσία θα σεβαστεί τις υποχρεώσεις της βάσει της συμφωνίας διέλευσης φυσικού αερίου με την Ουκρανία. Πρόσθεσε δε πως η Μόσχα περιμένει και από την Ευρωπαϊκή Ένωση να μοιραστεί σκέψεις σχετικά με τις προβλεπόμενες εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου μετά το 2024.
Λίγες μέρες πριν από την επίσκεψη Μέρκελ στην Ουκρανία, ο Ουκρανός Πρόεδρος, Β. Ζελένσκι, δήλωσε πως δεν είναι ευχαριστημένος με τη συμβιβαστική συμφωνία ΗΠΑ – Γερμανίας σχετικά με τον αγωγό αφού εκτιμά πως θίγει τα συμφέροντα της χώρας του, παρακάμπτοντάς την.
Η συμφωνία προβλέπει ότι η Ουάσινγκτον θα αναστείλει τις κυρώσεις που έχει επιβάλει σε εταιρείες που εμπλέκονται στον αγωγό, ενώ το Βερολίνο θα επενδύσει σε ενεργειακές υποδομές στην Ουκρανία και θα διευκολύνει την παράταση της συμφωνίας διέλευσης ρωσικού φυσικού αερίου μεταξύ Ουκρανίας – Ρωσίας (λήγει το 2024), για έως και δέκα χρόνια.
Κατά τη συνάντηση του Ζελένσκι με τη Μέρκελ, ο Ουκρανός πρόεδρος χαρακτήρισε τον αγωγό ως «ένα γεωπολιτικό όπλο κατά της Ουκρανίας και της Ευρώπης», τονίζοντας ότι «κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί πως οι βασικοί κίνδυνοι με την ολοκλήρωση του “Nord Stream 2” θα βαρύνουν την Ουκρανία».
Από τη μεριά της η Μέρκελ για να καθησυχάσει αυτές τις ανησυχίες παρέπεμψε στην γερμανο-αμερικανική συμφωνία που προβλέπει την «επιβολή κυρώσεων εάν το αέριο χρησιμοποιηθεί ως όπλο» από τη μεριά της Μόσχας.
Πρέπει τέλος να σημειωθεί ότι ο Ζελένσκι επρόκειτο να συναντηθεί με τον Αμερικανό πρόεδρο Μπάϊντεν, που με τη σειρά του επιδιώκει να λειάνει τις διαφορές και να “γλυκάνει” κάπως τον “ριγμένο” κατά τα άλλα Ουκρανό πρόεδρο.
