Βαθαίνει η οικονομική κρίση με ανυπολόγιστες συνέπειες
Είναι λίγο πολύ γνωστές και καθημερινά ανανεούμενες οι εξελίξεις γύρω από την κρίση που έχει ξεσπάσει αρχικά στο τραπεζικό σύστημα της Αμερικής και που γρήγορα έχει επεκταθεί και στην Ευρώπη.
Συνοπτικά το έναυσμα δόθηκε με την κατάρρευση της Silicon Valley Bank (SVB), την 16η από άποψη μεγέθους τράπεζα των ΗΠΑ, για να ακολουθήσει μετά η Signature Bank, μια μικρότερη σε μέγεθος τράπεζα της Νέας Υόρκης, συνδεδεμένη όμως με την SVB, και με το συνεχώς μεταβαλλόμενο τοπίο να ακολουθήσουν και άλλες τράπεζες που ίσως πάρουν σειρά.
Στα χρηματιστήρια οι μετοχές των τραπεζών έχουν ακολουθήσει καθοδική τροχιά, χάνοντας σε χρηματιστηριακή αξία 90 δισεκατομμύρια δολάρια μόνο έως την προηγούμενη Δευτέρα, ανεβάζοντας τις ζημιές τους τις τελευταίες τρεις συνεδριάσεις σε σχεδόν 190 δισεκατομμύρια δολάρια.
Οι περιφερειακές τράπεζες των ΗΠΑ επλήγησαν περισσότερο και υπάρχουν φόβοι πως θα ακολουθήσουν το δρόμο της SVB και της Signature και άλλα τραπεζικά ιδρύματα, όπως η First Republic Bank, οι μετοχές της οποίας υποχώρησαν περισσότερο από 60%.
Σε πίεση βρίσκονται οι μετοχές και άλλων περιφερειακών τραπεζών, με την PacWest Bancorp να υποχωρεί πάνω από 40%, η Western Alliance Bancorp κατά 30%, η Charles Schwab Corp. κατά περίπου 20% και η Zions Bancorp κατά 15%. Η Comerica Inc. διολισθαίνει κατά 7%.
Αμερικανικές πηγές μιλούν για ακόμη εννιά τράπεζες που είναι στο χείλος πτώχευσης.
Ο αντίκτυπος στον υπόλοιπο κόσμο
Η όλη κατάσταση φέρνει μνήμες του 2008, με την ανάλογη χρεοκοπία – πτώχευση της Lehman Brothers, με πολιτικούς παράγοντες να ξορκίζουν το «κακό» και να καθησυχάζουν τους ανθρώπους πως το τραπεζικό σύστημα είναι ισχυρό και περιφρουρημένο από δυσμενείς εξελίξεις.
Και πριν «αλέκτορα φωνήσαι τρις», να που η κρίση μεταφέρθηκε στη γηραιά ήπειρο, την Ευρώπη.
Από την Τρίτη αυτής της βδομάδας, στο κέντρο της Ευρώπης η μεγαλύτερη τράπεζα της Ελβετίας, η Credit Suisse, βρίσκεται σε τροχιά απαξίωσης της χρηματιστηριακής της αξίας με αποτέλεσμα να διακοπούν οι συναλλαγές της.
Επιπρόσθετα εκτός από την ελβετική τράπεζα σε αναστολή διαπραγμάτευσης τέθηκε και η γαλλική Societe Generale, που σημείωσε πτώση 9,40%, καθώς και οι τράπεζες της γειτονικής Ιταλίας Montei dei Paschi και Unicredit, ενώ αντίστοιχους κλυδωνισμούς υπέστησαν ιαπωνικές τράπεζες και τραπεζικά ιδρύματα της Ασίας, ενώ το φαινόμενο εξελίσσεται και κανείς δεν γνωρίζει πού και αν θα σταματήσει.
Στη Γερμανία, επίσης, η Deutsche Bank και η βρετανική και ευρωπαϊκή HSBC βρέθηκαν στο επίκεντρο ρευστοποιήσεων, με την τελευταία να προχωρά στην εξαγορά της θυγατρικής της SVB έναντι του συμβολικού ποσού της μίας λίρας.
Οι παρενέργειες της χρεοκοπίας εκτός από τις ΗΠΑ αφορούν και ευρωπαίους ασφαλισμένους -όπως για παράδειγμα ασφαλιστικό ταμείο της Σουηδίας που είχε επενδύσει αποθεματικά στις τράπεζες που κατέρρευσαν- και ακόμα είναι σχετικά νωρίς για να αποκαλυφθεί το όλο μέγεθος των συνεπειών που συνιστά αυτή η χρεοκοπία.
Θυμίζουν Ελλάδα πριν δώδεκα χρόνια,για παράδειγμα τα ασφάλιστρα κινδύνου τα λεγόμενα CDS, τα οποία αυξήθηκαν αν δεν ξεπέρασαν τις 1000 μονάδες βάσης.
Οι αιτίες…
Αν όμως αυτές είναι οι εξελίξεις που αφορούν τις χρηματαγορές και κάθε είδους χειριστικές πρακτικές που ασκούνται για κερδοσκοπία, από την άλλη είναι πραγματικό το γεγονός της παρατεταμένης οικονομικής κρίσης που σαν μαύρο πέπλο απλώνεται στη Δύση. Και μάλιστα σε συνθήκες ενός παρατεταμένου άγριου πολέμου που σοβεί στην κεντρική Ευρώπη και σχετικά κοντά μας -αναφερόμαστε φυσικά στην Ουκρανία-, ενώ οι λαοί της Ευρώπης και της αμερικάνικης ηπείρου στις διάφορες χώρες αντιμετωπίζουν προβλήματα φτώχειας και δυσπραγίας, όσο και αν προσπαθούν να το αποκρύψουν οι κυβερνήσεις.
Σ’ αυτό το ίδιο διάστημα, ξεσπούν σημαντικοί αγώνες διεκδικήσεων, είτε ενάντια στις αντιδραστικές ρυθμίσεις που αφορούν τις συντάξεις (Γαλλία), είτε για την ενεργειακή φτώχεια, είτε για το επίπεδο των αμοιβών σε σχέση με το κόστος της ζωής, πχ τα ενοίκια (Πορτογαλία), τις μαζικές απολύσεις σε επιχειρήσεις τεχνολογίας και επικοινωνιών αλλά και σε παραδοσιακούς κλάδους όπως η βιομηχανία οχημάτων κλπ.
Τελικά για την τραπεζική κρίση υπάρχουν ορισμένα δεδομένα. Οι τράπεζες με τη μορφή των καταθέσεων δανείζονται χρήματα. Στη συνέχεια αυτά τα χρήματα τα επενδύουν, χορηγώντας δάνεια με ληστρικά κατά βάση επιτόκια, με συμμετοχές, με αγορά ομολόγων κ.ά. Όμως συχνά οι επενδύσεις αυτές δεν έχουν την προσδοκώμενη κερδοφορία, οπότε τα κρισιακά φαινόμενα εκδηλώνονται στο τραπεζικό σύστημα. Αλλά ένα πράγμα είναι αδιαμφισβήτητο ως δεδομένο. Η κατάρρευση μιας τράπεζας, σε τελευταία ανάλυση, αντανακλά τη δυστοκία ή την αποτυχία της επένδυσης. Η χρεοκοπία μιας τράπεζας προφανώς δεν είναι η αιτία, είναι η πρώτη εκδήλωση της κρίσης. Στην πραγματικότητα έχουμε την αδυναμία κερδοφόρας επένδυσης των κεφαλαίων που έχουν συσσωρευθεί για διάφορους -όχι πάντα τους ίδιους- λόγους.
Στην πράξη ωστόσο υπάρχει ένας παρονομαστής κοινός για την «έξοδο» από την κρίση και την «σταθεροποίηση» της οικονομίας και του τραπεζικού συστήματος. Στη χώρα μας το έχουμε διδαχτεί επαρκώς και με τραγικό τρόπο. Ότι την κρίση την πληρώνουμε διπλά και τριπλά, βαθαίνει η εξαθλίωση των λαών, και όσο υπάρχει το σάπιο αυτό εκμεταλλευτικό καπιταλιστικό – ιμπεριαλιστικό σύστημα, που λειτουργεί με βασικό κριτήριο τα κέρδη, την κυριαρχία και την απομύζηση, οι κρίσεις θα έρχονται ξανά και ξανά, θα μετατρέπονται συχνά σε βάρβαρους ληστρικούς πολέμους για την εξασφάλιση της ηγεμονίας είτε παγκόσμια είτε περιφερειακά.
