Νησιά Κέιμαν, Βερμούδες, Παρθένες Νήσοι, Λουξεμβούργο, Ελβετία. Όλοι έχουμε ακούσει για τους «φορολογικούς παραδείσους» ανά τον κόσμο, το «πλυντήριο» μεγαλοεπιχειρηματιών, πολυεθνικών και φοροφυγάδων. Λιγότερο όμως γνωστό είναι το γεγονός ότι χώρες όπως οι ΗΠΑ και η Βρετανία εντάσσονται στην ίδια λίστα και μάλιστα ξεπερνούν πολλές άλλες σε… αδιαφάνεια και φορολογικές «ευεργεσίες».
Σύμφωνα με την έκθεση του Δικτύου για τη Φορολογική Δικαιοσύνη (Tax Justice Network) για το 2020, η εικόνα χωρών όπως οι ΗΠΑ που αντιπροσωπεύουν το 21,37% της παγκόσμιας αγοράς υπεράκτιων χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών επιδεινώνεται.
«Προστατεύουμε την οικονομία μας και το μαύρο χρήμα»
Το Δίκτυο επισημαίνει ότι οι ΗΠΑ έχουν επιστρατεύσει αποτελεσματικούς μηχανισμούς για να προστατεύσουν τα δικά τους οικονομικά συμφέροντα έναντι των ξένων φορολογικών παραδείσων. Οι αρχές, ωστόσο, αφήνουν στο απυρόβλητο το αμερικανικό τραπεζικό σύστημα που προσελκύει παράνομες εισροές κεφαλαίων και διευκολύνει τη φοροδιαφυγή.
Ένα μικρό… «κενό» στη νομοθεσία επέτρεψε σε σημαντική μερίδα του παγκόσμιου πλούτου να εισρεύσει στις ΗΠΑ χωρίς να φορολογείται. Μαζί και διάφοροι φοροφυγάδες που τοποθετούν τα χρήματά τους εκεί.
Έτσι, οι ΗΠΑ αποτελούν πλέον επισήμως ένα από τα καλύτερα μέρη του πλανήτη για φοροδιαφυγή πολυεθνικών κολοσσών και για ξέπλυμα μαύρου χρήματος, βρισκόμενες στη δεύτερη θέση του δείκτη χρηματοοικονομικής μυστικότητας, πίσω από τα Νησιά Κέιμαν και ξεπερνώντας ακόμα και την Ελβετία.
Είναι επίσης γεγονός ότι οι ΗΠΑ έχουν το μεγαλύτερο μερίδιο από όλες τις χώρες στην παγκόσμια αγορά υπεράκτιων χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, με μόνον αντάξιο ανταγωνιστή το Σίτι του Λονδίνου
Ξέπλυμα στις όχθες του Τάμεση
Στον ίδιο δρόμο και η Βρετανία που έχει αυξήσει από το 2018 περισσότερο από κάθε άλλη χώρα (26% στον δείκτη) την οικονομική της αδιαφάνεια, τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο και μέσω του δικτύου πρώην υπεράκτιων κτήσεων και δικαιοδοσιών της.
Μάλιστα, το Σίτι του Λονδίνου υποδέχεται και ξεπλένει τον πλούτο των δορυφορικών στη Βρετανία χωρών, επεκτείνοντας τις δραστηριότητες στις βρετανικές κτήσεις – «φορολογικούς παραδείσους».
«Ο δείκτης αδιαφάνειας δείχνει πώς το μετα-Brexit Σίτι του Λονδίνου μετατρέπεται σε μια Σιγκαπούρη του Τάμεση», αναφέρει ο διευθυντής του Tax Justice Network.
Ελβετία: ο «προπάτορας
των φορολογικών παραδείσων»
Την ίδια ώρα, η Ελβετία κατατάσσεται πλέον τρίτη στον κατάλογο των φορολογικών παραδείσων, εν μέρει και επειδή αντιπροσωπεύει το 4,12% της παγκόσμιας αγοράς υπεράκτιων χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών. Το Δίκτυο για τη Φορολογική Δικαιοσύνη την αποκαλεί μάλιστα εύστοχα «προπάτορα των φορολογικών παραδείσων».
Οι ελβετικές αρχές και τράπεζες αρκούνται να ανταλλάσσουν πληροφορίες μόνο με πλούσιες χώρες και χώρες μεσαίου ή και υψηλού εισοδήματος, όταν είναι υποχρεωμένες να το κάνουν.
★★★
Μπορεί η κυρίαρχη «πληροφόρηση» να «εμφανίζει» ως φορολογικούς παραδείσους τις offshore εταιρείες που είναι είτε σε μικρά θέρετρα της Καραϊβικής είτε σε πάμπλουτα πριγκιπάτα της Ευρώπης, όμως, βάσει των στοιχείων που έρχονται στο φως της δημοσιότητας, μεγάλες και ισχυρές χώρες, στυλοβάτες του παγκόσμιου ιμπεριαλιστικού συστήματος, αποτελούν εξίσου και μεγαλύτερα μέρη για ξέπλυμα μαύρου χρήματος, απόκρυψη εσόδων και φοροδιαφυγή για μεγαλοεπιχειρηματίες και πολυεθνικές. Ιδιαίτερα δε στο σημερινό διεθνές περιβάλλον των οικονομικών και γεωπολιτικών ανταγωνισμών και των εμπορικών πολέμων, είναι φανερό πως κάτι τέτοιο κρίνεται απαραίτητο από τις κυρίαρχες αστικές τάξεις.
