Οι κλιμακούμενοι ιμπεριαλιστικοί και περιφερειακοί ανταγωνισμοί τροφοδοτούν με ένταση τη ζώνη του Σαχέλ στην υποσαχάρια και Δυτική Αφρική, με επίκεντρο αυτή τη φορά τον Νίγηρα, μετά το πραξικόπημα της 26ης Ιουλίου. Το πραξικόπημα επέφερε νέα δεδομένα στον γεωπολιτικό χάρτη με χαρακτηριστικό τη διαφαινόμενη συρρίκνωση της γαλλικής στρατιωτικής παρουσίας στην ευρύτερη περιοχή υπέρ των ανταγωνιστών της Ρωσίας και της Κίνας, τα γεωπολιτικά και οικονομικά ερείσματα των οποίων εδραιώνονται στην περιοχή.
Στο πλαίσιο αναδιατάξεων στην περιοχή, συμφωνία που θέτει τις βάσεις για συγκρότηση «αμυντικής» συμμαχίας υπέγραψαν το Μάλι, η Μπουρκίνα Φάσο και ο Νίγηρας, δημιουργώντας τη «Συμμαχία Χωρών του Σαχέλ». Με φόντο τις προετοιμασίες και τις απειλές της «Οικονομικής Κοινότητας Δυτικής Αφρικής» (ECOWAS) και της Γαλλίας για πιθανή στρατιωτική επέμβαση στον Νίγηρα με πρόσχημα την αποκατάσταση του ανατραπέντος Προέδρου Μπαζούμ, η συμφωνία των τριών χωρών προβλέπει ότι «οποιαδήποτε επίθεση εναντίον της εθνικής κυριαρχίας ή της εδαφικής ακεραιότητας ενός ή περισσότερων συμβαλλομένων μερών θα θεωρηθεί επίθεση εναντίον και των υπολοίπων μερών» και άρα σημαίνει «τη χορήγηση βοήθειας και διάσωσης από όλα τα μέρη, κατ’ ιδίαν ή συλλογικά, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης των ενόπλων δυνάμεων».
Παράλληλα ο πρωθυπουργός της στρατιωτικής κυβέρνησης του Νίγηρα, Αλί Μααμάν Λαμίν Ζεν, δήλωσε ότι η στρατιωτική κυβέρνηση συνεχίζει τις διαπραγματεύσεις με την «Οικονομική Κοινότητα Χωρών Δυτικής Αφρικής» (ECOWAS) για την πιθανότητα «άρσης το συντομότερο δυνατόν των βαριών κυρώσεων που επιβλήθηκαν» μετά την ανατροπή της νόμιμης κυβέρνησης. Την ίδια ώρα, επισήμανε ότι έχουν ληφθεί όλα τα προβλεπόμενα μέτρα για την άμυνα της χώρας σε περίπτωση που η ECOWAS πραγματοποιήσει επέμβαση στον Νίγηρα.
Ταυτόχρονα οι ΗΠΑ, έχοντας εξασφαλίσει την παραμονή των στρατιωτικών τους βάσεων, προχωρούν στην αναδιάταξη της στρατιωτικής τους δύναμης στον Νίγηρα, περίπου 1.100 ατόμων, με μεταφορά μελών και εξοπλισμού μακριά από την πρωτεύουσα, Νιαμέι. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την αναπληρώτρια εκπρόσωπο Τύπου του Πενταγώνου, Σαμπρίνα Σινγκ, μέρος του προσωπικού και των στρατιωτικών υποδομών, όπλων και εξοπλισμού μεταφέρεται από την 101η αεροπορική βάση των ΗΠΑ στη Νιαμέι στην 201η αεροπορική βάση τους στην πόλη Αγκαντέζ, για «προληπτικούς λόγους». Η Σινγκ πρόσθεσε ότι η θέση της αμερικανικής δύναμης στον Νίγηρα «δεν έχει αλλάξει», εκφράζοντας στη συνέχεια την ευχή «η κατάσταση στο έδαφος να επιλυθεί διπλωματικά». Τέλος, επιβεβαίωσε ότι και οι 1.100 Αμερικανοί παραμένουν στη δυτικοαφρικανική χώρα, επισημαίνοντας πως «δεν υπάρχει καμία άμεση απειλή για το αμερικανικό προσωπικό ή βία επί του εδάφους».
Βασικός νέος “παίκτης” στην περιοχή, εκτός από τη Ρωσία είναι και η Κίνα. Την «προθυμία» της Κίνας να παίξει ρόλο «μεσολαβητή» στον Νίγηρα, μετά το πραξικόπημα της 26ης Ιούλη, εξέφρασε ο Κινέζος πρέσβης στην αφρικανική χώρα, Φανγκ Τζιανγκ. Πέρα από τα ισχυρά οικονομικά συμφέροντα στον Νίγηρα, το Πεκίνο έχει προχωρήσει εδώ και χρόνια σε σημαντικές επενδύσεις στους τομείς της Ενέργειας και βασικών υποδομών.
Να σημειωθεί ότι η Κίνα πραγματοποιεί τα τελευταία χρόνια σημαντικές επενδύσεις στον Νίγηρα, έχοντας αναλάβει την κατασκευή του μεγαλύτερου αγωγού πετρελαίου στην Αφρική, μήκους 2.000 χλμ, επένδυση ύψους 6 δισ. δολαρίων. Επίσης, η Κίνα έχει φτιάξει μεγάλο διυλιστήριο και εκμεταλλεύεται αρκετά πετρελαϊκά κοιτάσματα, από το 2011. Η Κίνα έχει επίσης προχωρήσει στην κατασκευή υδροηλεκτρικού φράγματος στον ποταμό Νίγηρα, επένδυση αξίας 1,1 δισ. ευρώ.
Ανάλογες οικονομικές και γεωπολιτικές παρεμβάσεις και ανατροπές πραγματοποιούνται εδώ και χρόνια, αλλά με ένταση στην παρούσα φάση, σε όλη σχεδόν την Αφρική. Μια σειρά από εξελίξεις το τελευταίο διάστημα τοποθετούν τη 2η μεγαλύτερη σε έκταση ήπειρο του πλανήτη, την Αφρική, στο επίκεντρο της επικαιρότητας. Ετσι, είδαμε ότι στη Νότια Αφρική πραγματοποιήθηκε πρόσφατα η τελευταία Σύνοδος Κορυφής των BRICS, ενώ πραξικοπήματα ξεσπούν τους τελευταίους μήνες σε μια σειρά από χώρες της Αφρικής. Δεν είναι μυστικό ότι η Αφρική, μια ολόκληρη ήπειρος, πλούσια σε μεταλλεύματα, πετρέλαιο, ορυκτό πλούτο για δεκαετίες βρέθηκε στο κέντρο της σύγκρουσης ισχυρών δυνάμεων για την εκμετάλλευσή τους.
Από τη μια, οι πρώην μητροπόλεις διατηρούν στις περισσότερες των περιπτώσεων οικονομικά, πολιτικά, και στρατιωτικά «κανάλια» διατήρησης της επιρροής τους στις πρώην αποικίες τους, που απέκτησαν την ανεξαρτησία τους. Η ανατροπή εκλεγμένων κυβερνήσεων και Προέδρων αξιοποιείται από τις δυνάμεις της Δύσης και τις συμμαχίες τους στην αφρικανική ήπειρο, όπως είναι η Ένωση των χωρών της Δυτικής Αφρικής, με επικεφαλής τη Νιγηρία, μια από τις ισχυρότερες βιομηχανικές και στρατιωτικές δυνάμεις της σημερινής Αφρικής, για να δυναμώσουν την παρέμβασή τους στην περιοχή με το πρόσχημα της «αποκατάστασης της δημοκρατίας».
Από την άλλη, και οι νέες ανερχόμενες παγκόσμιες δυνάμεις, όπως είναι η Κίνα, η Ρωσία, η Ινδία, η Βραζιλία, η Νότια Αφρική, με ανάλογα μέσα προσπαθούν να αποσπάσουν «κομμάτια» της «πίτας» του ορυκτού πλούτου της Αφρικής και των αγορών της, και πανηγυρίζουν μιλώντας για «ξύπνημα της Αφρικής» και «αποτίναξη της ξένης εξάρτησης». Όλα αυτά γίνονται από τις ντόπιες ελίτ και τις διασυνδέσεις τους με τις ξένες δυνάμεις, για εξασφάλιση και αναπαραγωγή της εξουσίας τους, απουσία των λαών, οι οποίοι εξακολουθούν να ζουν στη φτώχεια και την εγκατάλειψη.
