Σοβαρό προβληματισμό πρέπει να δημιουργήσει η αυξανόμενη παράλογη βία στον κόσμο των ανήλικων παιδιών και στα σχολικά συγκροτήματα της χώρας μας.
Δεν είναι μόνο η βιτρίνα που διοχετεύουν τα αδηφάγα ΜΜΕ και που κατά κανόνα αποκρύβει το βαθύτερο αίτιο. Υπάρχουν δεκάδες φαινόμενα άλογης βίας, εκφοβισμού, διαπόμπευσης μέσω του διαδικτύου. Θα μπορούσε κάποιος να τα ερμηνεύσει απλοϊκά με τη φράση της Γαλάτειας Καζαντζάκη «εικόνα σου είμαι κοινωνία και σου μοιάζω» και να νίψει τα χέρια του ως άλλος Πόντιος Πιλάτος. Όμως το ζήτημα είναι βαθύτερο και ουσιαστικότερο και θέτει δασκάλους, γονείς, την κοινωνία προ των ευθυνών τους.
Σε μία παλιότερη έρευνα του Εκπαιδευτικού Ομίλου -το σημειώνουμε εξαρχής- φαινόταν ότι οι εφηβικές συγκρούσεις και η «παραβατικότητα» αναπτύσσονταν περισσότερο σε λαϊκές συνοικίες ή ΕΠΑΛ και λιγότερο σε μουσικά, καλλιτεχνικά ή διαπολιτισμικά σχολεία, γεγονός που από μόνο του «λέει πολλά». Είναι γνωστό ότι στις ηλικίες διαμόρφωσης χαρακτήρα η μίμηση διαδραματίζει σπουδαίο ρόλο. Όταν το νέο παιδί βιώνει ή απλώς βλέπει τον οικογενειακό του περίγυρο ή το κοντινό του περιβάλλον να κουβαλάει -όπως η χελώνα το καύκαλο της- το καθημερινό άγχος, την αγκούσα, τις δυσκολίες της ζωής που ενίοτε καταλήγουν στο «φταίει ο διπλανός μου», που κατεβάζει καντήλια για τη δουλειά, το μεροκάματο και τη ζωή, είναι απόλυτα εξηγήσιμο να πλάθει χαρακτήρα δύστροπο, ανασφαλή και αντικοινωνικό. Ιδιαίτερα μέσα και μετά την οικονομική κρίση, τα σύννεφα πάνω από τη λαϊκή οικογένεια πύκνωσαν και μαύρισαν. Το βαρύ κοινωνικό και οικονομικό κλίμα εξειδικεύεται και τρυπώνει στην οικογένεια και το μυαλό των ανθρώπων. Η απόσταση από το «τραβάω πιστόλι», δηλαδή από την οξυμένη οργή, είναι πολύ μικρή και ο δρόμος του κακού είναι εύκολο να περπατηθεί.
Τα μέτρα που ανακοίνωσε η κυβέρνηση και το υπουργείο Παιδείας για τα «κουμπιά κινδύνου» στους ανήλικους είναι μέτρα κοροϊδίας. Είναι σαν το δολοφόνο που δίνει γάζες στο θύμα.
Ένα δεύτερο γενεσιουργό αίτιο είναι τα λεγόμενα ΜΜΕ. Η παρουσία και το ειδικό βάρος τους έχουν αυξηθεί κατακόρυφα. Πάνω από το 70% των ταινιών που προβάλλονται, εκτός από τον αμερικάνικο τρόπο ζωής, στηρίζονται στη βία, στη θετική προβολή των σωμάτων ασφαλείας, στο δίπολο κλέφτες-αστυνόμοι κλπ. Άλλωστε, είναι γνωστό πως στην καρδιά του κτήνους, στις ΗΠΑ, η οπλοχρησία και οπλοκατοχή είναι νόμιμη. Γίνεται παράνομη όταν στις χώρες του γ΄ κόσμου τα όπλα στρέφονται κατά των ιμπεριαλιστών, των νεοαποικιοκρατών και των εκμεταλλευτών. Όταν το ποιοτικό θέαμα-ακρόαμα (θέατρο-σινεμά-συναυλίες) γίνεται ακριβό και δυσεύρετο, τότε τα συστημικά ΜΜΕ καταλήγουν να γίνονται μοναδικός τρόπος διασκέδασης και τα αρνητικά πρότυπα κύρια πηγή αγωγής και εκπαίδευσης.
Το τρίτο ζήτημα αφορά στο διαδίκτυο. Είναι γνωστό πως ένα εργαλείο γίνεται «καλό«» ή «κακό» ανάλογα με τον χρήστη του. Οι ανεξερεύνητοι λαβύρινθοι του διαδικτύου αναπαράγουν μαζικά την ευτέλεια, την πορνογραφία, τα 30 δευτερόλεπτα προβολής του «εγώ» μας, τον ακατάσχετο τιποτισμό, το υπάρχω γιατί βρίσκομαι στην οθόνη, το έχω φίλους που δεν τους ξέρω. Ο κάθε χρήστης αισθάνεται βασιλιάς πατώντας τα πλήκτρα και αυτός που δεν διάβασε ούτε ένα βιβλίο νομίζει ότι πλοηγείται στο σύμπαν. Δεν είμαστε τεχνοφοβικοί, είμαστε όμως απόλυτα σκεπτικιστές όταν γνωρίζουμε ότι οι εφαρμογές του διαδικτύου ελέγχονται από πέντε έξι ανθρώπους και άλλους τόσους ιμπεριαλιστές.
Υπάρχουν λοιπόν αίτια που οδηγούν σε αποτελέσματα και φαντάζει γελοίο οι κυβερνώντες να κλαίνε και να οδύρονται για την παιδική και εφηβική παράλογη βία, όταν όλα τα δάχτυλα τούς δείχνουν ως βασικούς υπαίτιους. Βέβαια, το σύστημα θα μιλήσει για ατομικές ευθύνες και θα αυξήσει τις ποινές στους ανηλίκους και τους γονείς τους. Την ίδια ώρα δε δίνει καμία δημιουργική διέξοδο στη νεανική ορμητικότητα. Λείπουν οι χώροι άθλησης, λείπει η ομαδικότητα από τα σχολεία και λιπαίνεται ο ανταγωνισμός, η βαθμοθηρία και η λογική «ο θάνατος σου, η ζωή μου».
Ασκώντας λοιπόν την ολόπλευρη κριτική μας στη βία που εκτυλίσσεται μπροστά στα μάτια μας, πρέπει να φτάσουμε το θέμα ως τις ρίζες του. Και να διοχετεύσουμε την ορμητικότητα των νέων στη βασική πνιγηρή αιτία των πραγμάτων. Όχι μόνο σε αυτό που φαίνεται αλλά στη βαθύτερη εξήγηση. Κι εκεί να αναζητήσουμε τις λύσεις του. Να μην κλείσουμε τα μάτια στα γεγονότα. Αλλά να δούμε και πίσω από αυτά. Και κυρίως να υψώσουμε ένα προστατευτικό τείχος στα παιδιά μας που είναι έρμαια στον «άξονα του κακού».
Αλλιώς θα κυνηγάμε σαν το σκυλί την ουρά μας και αντί να σκάβουμε βαθιά θα χειροκροτάμε τον κοινωνικό αυτοματισμό.
