Ανακοίνωση του Γραφείου Τύπου του Μ-Λ ΚΚΕ
Καταιγιστικές είναι οι εξελίξεις των τελευταίων ημερών στη μεθόριο Συρίας – Τουρκίας, αλλά και ευρύτερα στη Μέση Ανατολή, με επίκεντρο την επιχείρηση του τουρκικού στρατού «Πηγή Ειρήνης» και την αμερικανο-τουρκική συμφωνία για πενθήμερη «εκεχειρία» καθώς και την ρωσο-τουρκική συμφωνία. Το διπλωματικό παζάρι της Τουρκίας με τις δύο βασικές ανταγωνιζόμενες δυνάμεις ΗΠΑ και Ρωσία, τόσο στη Συρία όσο και στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Ανατολικής Μεσογείου, με τον τουρκικό στρατό να έχει εισβάλει στη Συρία, οδηγεί σε συμφωνίες ερήμην της Συρίας και των άλλων χωρών, στραπατσάρει κάθε έννοια ανεξαρτησίας και κυριαρχίας θυμίζοντας πρακτικές αποικιοκρατίας. Με υποκριτικό ενδιαφέρον για την εδαφική ακεραιότητα της Συρίας και το μέλλον των Κούρδων, εισβάλλουν, κατέχουν, κομματιάζουν και διαμοιράζουν εδάφη μιας πολύπαθης χώρας, στήνουν δήθεν ζώνες ασφαλείας, και όλα αυτά στο όνομα της καταπολέμησης της “τρομοκρατίας” και οργανώσεων τύπου ISIS, που οι ίδιοι δημιούργησαν και εξόπλισαν.
Η αμερικανο-τουρκική συμφωνία
Παρά τις θριαμβολογίες κυρίως από την πλευρά των ΗΠΑ, ότι πέτυχαν μια καλή συμφωνία, που βάζει τάχα τέλος στο αιματοκύλισμα των λαών της περιοχής, η αλήθεια είναι τελείως διαφορετική.
Η αμερικανο-τουρκική συμφωνία σηματοδοτεί την έναρξη ενός νέου κύκλου αντιπαραθέσεων και ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών και με βεβαιότητα περιέχει το σπέρμα μιας μελλοντικής νέας στρατιωτικής κλιμάκωσης στην περιοχή, όπως έγινε άλλωστε και με τις προηγούμενες δύο πολεμικές επιχειρήσεις της Τουρκίας στο εσωτερικό της Συρίας.
Στο διευρυμένο παζάρι που είναι σε εξέλιξη και αφορά μοιρασιά αγορών, πλουτοπαραγωγικών πηγών και σφαιρών επιρροής στη βόρεια Συρία, είναι ενδεικτικές οι κινήσεις των ΗΠΑ, που δηλώνουν αποφασισμένες να διατηρήσουν έναν ισχυρό πυρήνα στρατιωτικής δύναμης σε πετρελαιοπηγές της ανατολικής Συρίας. Μέσα σ’ αυτό το κλίμα των αντεγκλήσεων και των ανταγωνισμών, προκάλεσε αίσθηση η δήλωση του ΥΠΕΞ των ΗΠΑ, Πομπέο, ότι ο Τραμπ είναι «πλήρως προετοιμασμένος» για να αναλάβει στρατιωτική δράση εναντίον της Τουρκίας, αν προκύψει ανάγκη. «Προτιμούμε την ειρήνη από τον πόλεμο» δήλωσε συγκεκριμένα ο Πομπέο, για να προσθέσει: «Ωστόσο, σε περίπτωση που απαιτείται κινητική δράση ή στρατιωτική δράση, θα πρέπει να γνωρίζετε ότι ο πρόεδρος Τραμπ είναι πλήρως προετοιμασμένος να αναλάβει αυτή τη δράση». Ο ίδιος δεν διευκρίνισε βέβαια στο ποια είναι η «κόκκινη γραμμή» που θα οδηγούσε σε στρατιωτική δράση εναντίον της Άγκυρας και πρόσθεσε ότι η Ουάσιγκτον θα χρησιμοποιήσει «οικονομικές και διπλωματικές δυνάμεις», προτού στραφεί σε στρατιωτική δράση.
Οι αντιδράσεις από τη μεριά των Κούρδων των «Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων» (SDF) ήταν διφορούμενες και όχι ενιαίες. Ο διοικητής Μαζλούμ Αμπντι ήταν ο πρώτος που την επικρότησε, δηλώνοντας πως θα κάνει ό,τι μπορεί για να πετύχει η συμφωνία «εκεχειρίας». Ωστόσο, άλλο ανώτερο στέλεχος των Κούρδων, η Ραζάν Χίμπο, απέρριψε τη συμφωνία, δηλώνοντας ότι οι Κούρδοι θα αρνηθούν να ζήσουν υπό τουρκική κατοχή και θα αντισταθούν.
Ενδεικτικό εξάλλου του δαιδαλώδους παζαριού ανάμεσα σε όλους τους παίκτες της περιοχής, για το ρόλο τους την επόμενη μέρα, είναι πως αμέσως μετά τη συμφωνία της 17ης Οκτώβρη στην Άγκυρα, οι Πομπέο και Πενς πήγαν στο Ισραήλ, όπου συναντήθηκαν με τον Νετανιάχου, σε μία προσπάθεια να τον καθησυχάσουν για τις μεσοπρόθεσμες επιπτώσεις των συμφωνηθέντων.
Ο Νετανιάχου, πρωθυπουργός της χώρας που δολοφονεί τον Παλαιστινιακό λαό και κατέχει εδάφη της Συρίας, ήταν από τους πρώτους που καταδίκασε την τουρκική επίθεση στη ΒΑ Συρία, «χύνοντας δάκρυα» για τους Κούρδους μαχητές, καθώς είχε επενδύσει πολλά σε βάρος των τουρκικών και συριακών γεωπολιτικών συμφερόντων μέσω της μελλοντικής δημιουργίας κουρδικού κρατιδίου. Οι Πομπέο και Νετανιάχου, υποστήριξαν ότι συζήτησαν πώς θα αντιμετωπίσουν το Ιράν «και άλλες προκλήσεις στην περιοχή». Ωστόσο, στο Ισραήλ έχει σημάνει τελευταία «συναγερμός», καθώς δεν είναι λίγοι αυτοί που «ανησυχούν» για τη μετατόπιση του ενδιαφέροντος των Αμερικανών ιμπεριαλιστών από τη Μέση Ανατολή. Δεν είναι, από την άλλη, τυχαίο πως οι ρωσικές στρατιωτικές επιτυχίες στο συριακό έδαφος ανάγκασαν τον Νετανιάχου να έχει τακτικές συναντήσεις και με τον Πούτιν.
Η ρωσοτουρκική συμφωνία
Άλλο ένα κομμάτι στο πολύπλοκο ενδοϊμπεριαλιστικό παζάρι για την «επόμενη μέρα» της μοιρασιάς στη Συρία αποτελεί το «Μνημόνιο κατανόησης» στη ΒΑ Συρία, που αποφάσισαν μετά από τη σχεδόν 7ωρη συνάντησή τους, στο Σότσι, οι Πούτιν, Ερντογάν. Αυτό προβλέπει την έναρξη κοινών περιπολιών Ρώσων και Τούρκων στρατιωτών σε μία «ζώνη ασφαλείας» σε βάθος 10 χλμ. μέσα στο συριακό έδαφος από την περιοχή που έχουν αναπτυχθεί οι Τούρκοι με τη λεγόμενη επιχείρηση «Πηγή Ειρήνης» και την απομάκρυνση των Κούρδων ενόπλων σε βάθος περίπου 32 χλμ. από τα τουρκο-συριακά σύνορα. Οι υπουργοί Εξωτερικών Λαβρόφ, και Τσαβούσογλου, εξειδικεύοντας τα βασικά σημεία της συμφωνίας, που προφανώς έχει ασάφειες, ανακοίνωσαν στους δημοσιογράφους πως ξεκινά μία νέα περίοδος «εκεχειρίας» 150 ωρών, στη διάρκεια της οποίας θα γίνει η απομάκρυνση ομάδων ένοπλων μαχητών των κουρδικών δυνάμεων YPG και στη συνέχεια η συριακή και η ρωσική στρατιωτική αστυνομία θα αναλάβουν την επιτήρηση της περιοχής.
Είναι προφανές ότι ο αντίκτυπος αυτής της συμφωνίας δεν περιορίζεται σε όσα ανακοινώθηκαν. Ρωσία και Τουρκία κατοχυρώνουν το μεταξύ τους πλαίσιο για την παρουσία τους στην Συρία δημιουργώντας τετελεσμένα που κατοχυρώνουν ρόλους και ζώνες επιρροής και με την εκεί στρατιωτική τους παρουσία και συνεργασία. Βέβαια η Ρωσία δρα με όρους αναβαθμισμένης και κυρίαρχης δύναμης τουλάχιστον στην Συρία, χρησιμοποιώντας αναλόγως και τις επιδιώξεις της Άγκυρας, η οποία ωστόσο ακροβατεί επικίνδυνα. Μέχρι στιγμής η Τουρκία παρότι της κόπηκε η φόρα που είχε πάρει με τα μεγαλεπήβολα πολεμικά σχέδια στη βόρεια Συρία, φαίνεται ότι κερδίζει μία περιορισμένη παρουσία σε ορισμένες περιοχές της βόρειας Συρίας, η οποία μετά την συμφωνία του Σότσι, περιορίζεται από 32 χιλιόμετρα σε 10 με την ρωσική παρουσία. Η ρευστότητα όμως της κατάστασης και το εύθραυστο των συμφωνιών, δεν μπορούν να προσδιορίσουν το πως θα εξελιχθούν οι συσχετισμοί τόσο στη Συρία, όσο και στην Μέση Ανατολή.
Η Γερμανική σφήνα
Πρόταση για «διεθνή ζώνη ασφαλείας» στη Βόρεια Συρία, αποκαλύπτοντας τη συζήτηση που υπάρχει στη Γερμανία για αποφασιστική εμπλοκή στη Συρία, έκανε η υπουργός Άμυνας Κραμπ – Καρενμπάουερ. Η Γερμανία θα πρέπει να αναπτύξει αυτήν την πρόταση μαζί με τη Γαλλία και τη Μεγάλη Βρετανία, λαμβάνοντας υπόψη τη Ρωσία και την Τουρκία, είπε. «Προτείνω να δημιουργήσουμε μια διεθνώς ελεγχόμενη ζώνη ασφαλείας με την Τουρκία και τη Ρωσία», είπε, με στόχο «να συνεχιστεί στη Βόρεια Συρία ο αγώνας κατά της τρομοκρατίας, κατά του ISIS», αλλά και να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις, «με την ανοικοδόμηση» και τη «σταθεροποίηση της περιοχής», ώστε «να επιστρέψουν εκεί οικειοθελώς οι πρόσφυγες». Πρέπει επίσης «να εξασφαλιστεί ότι η Τουρκία δεν θα παραμείνει στη Βόρεια Συρία μόνιμα. Αυτή η κατάσταση δεν επιτρέπεται να παραταθεί» καθώς «αντιτίθεται στο διεθνές δίκαιο. Η Γερμανία έχει παραμείνει άφωνη για πολύ καιρό απέναντι στην τουρκική εισβολή στη Συρία», υπογράμμισε η Κραμπ – Καρενμπάουερ, εκτιμώντας ότι «χρειάζεται μια ισχυρή ευρωπαϊκή πρωτοβουλία» και ότι η πρόταση για «διεθνή ζώνη ασφαλείας» «θα ήταν μια ισχυρή πολιτική και διπλωματική απάντηση των Ευρωπαίων στο ΝΑΤΟ»
Σε κάθε περίπτωση, οι εξελίξεις επιβεβαιώνουν πως παρά τις εφήμερες συμφωνίες, οι λαοί της περιοχής πληρώνουν το υψηλότερο τίμημα κάθε φορά που οι ιμπεριαλιστές επιλέγουν να «ανακατέψουν την τράπουλα» για να ξαναμοιράσουν τα δικά τους συμφέροντα.
