Συμπληρώθηκαν φέτος, 102 χρόνια από τη Μεγάλη Οκτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση. Στις 7 Νοέμβρη 1917 (25 Οκτώβρη με το παλιό ημερολόγιο), ο Λένιν, μπροστά στο Σοβιέτ της Πετρούπολης, διακήρυσσε: «Η επανάσταση των εργατών και αγροτών, που για την αναγκαιότητά της μιλούσαν πάντα οι μπολσεβίκοι, πραγματοποιήθηκε».
H Οκτωβριανή Επανάσταση αποτελώντας την απαρχή μιας παγκόσμιας ιστορικής στροφής, εγκαινίασε μια καινούργια εποχή για την ανθρωπότητα. Στην ιστορική πορεία της ανθρωπότητας, πολλές επαναστάσεις, επαναστατικές εξεγέρσεις, μακρόχρονοι και αιματηροί ταξικοί αγώνες έβαλαν στο παρελθόν τη σφραγίδα τους και επιτάχυναν τη ροή της. Μα καμιά δεν ανύψωσε σε κυρίαρχη τάξη τους φτωχούς, τους ξυπόλυτους και τους κατατρεγμένους, δεν έθεσε κι ούτε μπορούσε να θέσει πρακτικά το ζήτημα της κατάργησης όλων των εκμεταλλευτριών τάξεων, της εξάλειψης της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο. Αυτό έκανε, και μ’ αυτό ενέπνευσε τους καταπιεζόμενους λαούς παντού στον κόσμο η Οκτωβριανή Επανάσταση.
★★★
Παρά τον αντικομουνιστικό ορυμαγδό, που θα κηρύξει στις αρχές της τελευταίας δεκαετίας του 20ού αιώνα το «τέλος του κομμουνισμού».
Παρά τα κατάπτυστα αντικομμουνιστικά μνημόνια που κάθε τρεις και λίγο ψηφίζει η «δημοκρατική» Ευρώπη, εξισώνοντας (ενάντια στην ιστορική αλήθεια) λυσσασμένα το φασισμό με τον Κομμουνισμό. Όπως το εξωφρενικό αντικομμουνιστικό μανιφέστο που ψήφισε πριν δυο μήνες το Ευρωκοινοβούλιο, εκφράζοντας την πιο αντιδραστική προπαγάνδα του ιμπεριαλισμού, το οποίο υιοθετεί στο ακέραιο την ιστορική «μνήμη» της ακροδεξιάς και των πλέον μελανών αποχρώσεων των κυρίαρχων τάξεων της Ευρώπης.
Παρά τις λυσσώδεις προσπάθειες αμαύρωσης και κατασυκοφάντησης της Οχτωβριανής Επανάστασης και των ιστορικών επιτευγμάτων του σοσιαλισμού, η σημασία τους παραμένει ανεξάλειπτη.
Ποια είναι τα επιτεύγματα αυτά;
Η Οκτωβριανή Επανάσταση ανύψωσε την εργατική τάξη σε κυρίαρχη πολιτικά και πρώτη φορά στην ιστορία γεννιέται κράτος που μάχεται όχι να κατοχυρώσει αλλά να εκμηδενίσει την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, κάνοντας «της γης τους κολασμένους» κύριους της κοινωνίας και της ζωής τους. Κάτω από το καθεστώς της δικτατορίας του προλεταριάτου, με την καθοδήγηση του Λένιν και στη συνέχεια του Στάλιν, σε τρομερά δύσκολες συνθήκες -εμφύλιος πόλεμος, εσωτερική υπονόμευση και αντεπανάσταση, στρατιωτικές ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις, φτώχεια και πείνα από μια κατεστραμμένη οικονομία- πραγματοποιήθηκαν άθλοι. Στη θέση μιας καθυστερημένης και οικονομικά εξαρτημένης από το ξένο κεφάλαιο Ρωσίας των τσιφλικάδων και καπιταλιστών, στη θέση ενός αδύνατου αγροτικού και βιομηχανικού συστήματος, πρωτόγονου και ρημαγμένου από τον μακρόχρονο ιμπεριαλιστικό και εμφύλιο πόλεμο, ορθώθηκε και οικοδομήθηκε το πρώτο σοσιαλιστικό κράτος που σε διάστημα δυο δεκαετιών βρέθηκε στις κορυφές των τότε ανεπτυγμένων καπιταλιστικών χωρών, χώρες που χρειάστηκαν έναν αιώνα καπιταλιστικής ανάπτυξης και ληστρικής καταλήστευσης δεκάδων αποικιακών χωρών. Με την κατάργηση της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής, την εθνικοποίηση της βιομηχανίας, την κολλεκτιβοποίηση της αγροτικής οικονομίας και την εγκαθίδρυση των σοσιαλιστικών σχέσεων παραγωγής, η σοσιαλιστική οικονομία γνώρισε πρωτοφανείς ρυθμούς ανάπτυξης, απαλλαγμένη από τις κρίσεις και την τεράστια καταστροφή των παραγωγικών δυνάμεων που γνώριζαν την αντίστοιχη περίοδο οι καπιταλιστικές χώρες. Σε όλα τα επίπεδα της κοινωνικής εξέλιξης, στην οικονομία, τις επιστήμες, τις τέχνες και τον πολιτισμό, η σοβιετική κοινωνία έκανε άλματα, πραγματοποίησε τεράστια επιτεύγματα, αποδεικνύοντας έμπρακτα την ανωτερότητά της απέναντι στον καπιταλισμό. Όλες αυτές τις επιτυχίες η νέα σοβιετική εξουσία τις πραγματοποιούσε σε ένα ιδιαίτερα εχθρικό διεθνές περιβάλλον, σε συνθήκες ασφυχτικής απομόνωσης, υπονόμευσης, ανοιχτών ιμπεριαλιστικών πιέσεων και εκβιασμών, που στο τέλος πήραν τη μορφή του πιο απάνθρωπου αιματηρού πολέμου που γνώρισε η ανθρωπότητα, του 2ου Παγκόσμιου Πολέμου. Κανένας βέβαια δεν μπορεί να αμφισβητήσει πως το κύριο βάρος του πολέμου το σήκωσε η Σοβιετική Ένωση, η χώρα που κατάφερε να δώσει τα αποφασιστικά χτυπήματα και να συντρίψει τις δυνάμεις του χιτλεροφασισμού, καρφώνοντας τελικά την κόκκινη σημαία στην καρδιά του γερμανικού φασισμού, στο Pάιχσταγκ, προσφέροντας πολύτιμες υπηρεσίες στους λαούς της Ευρώπης και σε ολόκληρη την ανθρωπότητα. Το τίμημα βέβαια που πρόσφερε η Σοβιετική Ένωση στο 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν τεράστιο. Εκατομμύρια σοβιετικοί πολίτες χάθηκαν και ανάμεσά τους τα πιο πρωτοπόρα στοιχεία, οι κομμουνιστές που βρίσκονταν στην πρώτη γραμμή του πατριωτικού αγώνα. Καταστράφηκαν από τα θεμέλια οι μισές από τις επιχειρήσεις της Σ. Ένωσης, όταν αντίστοιχα οι άλλες ιμπεριαλιστικές χώρες είχαν συγκριτικά ελάχιστες ζημιές και οι HΠA κράτησαν σχεδόν ανέπαφες τις δυνάμεις και την οικονομία τους. Παρ’ όλα αυτά, σε ελάχιστο χρονικό διάστημα ύστερα από τον πόλεμο, ο σοβιετικός λαός κατάφερε όχι μόνο να επανορθώσει όλες τις τρομακτικές καταστροφές του πολέμου, αλλά στα 1953 ο εθνικός προϋπολογισμός ήταν τρεις φορές μεγαλύτερος από ό,τι τα έσοδα της προπολεμικής χρονιάς του 1940.
★★★
Σ’ όλη αυτή την περίοδο, ο δρόμος του Οκτώβρη θα γίνει ο κοινός δρόμος, ο οδηγός όλων των καταπιεζομένων παντού στον κόσμο. Το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα θα γνωρίσει ισχυρή άνοδο και στα μεταπολεμικά ιδιαίτερα χρόνια ο αγώνας των λαών θα απλωθεί και θα περάσει συχνά σε θυελλώδη ανάπτυξη, κλονίζοντας το παγκόσμιο καπιταλιστικό-ιμπεριαλιστικό οικοδόμημα και την αποικιακή και νεοαποικιακή σκλαβιά. Κάτω από την επίδραση των ιδεών του Οκτώβρη, οι λαοί στη μια χώρα ύστερα απ’ την άλλη σάρωναν τα παλιά καθεστώτα που στηρίζονταν στην εκμετάλλευση. Την Οκτωβριανή Επανάσταση ακολούθησε η Mεγάλη Κινέζικη Επανάσταση και οι λαϊκές επαναστάσεις σε μια σειρά χώρες της Ευρώπης, της Ασίας και της Λατινικής Αμερικής.
★★★
Όταν εδώ και μερικές δεκαετίες ο δρόμος του Οκτώβρη εγκαταλείφθηκε, ο βηματισμός της ιστορίας αντιστράφηκε. H παρακμή και τα πισωγυρίσματα εκδηλώθηκαν αναπόφευκτα. Εκεί που η ιστορία φώτιζε με τον πυρσό της το δρόμο της πραγματικής ελευθερίας, απλώθηκε ξανά το σκοτάδι. Το Φλεβάρη 1956 συνέρχονταν το 20ό συνέδριο του KKΣE. Το συνέδριο αυτό έβαλε τα θεμέλια όλης της κατοπινής εξέλιξης στη Σοβιετική Ένωση και στις άλλες πρώην σοσιαλιστικές χώρες. Τα θεμέλια της καπιταλιστικής παλινόρθωσης. O ρεβιζιονιστικός ψευδοκομμουνισμός των Xρουστσιώφ- Mπρέζνιεφ- Γκορμπατσόφ, θα μετασχηματιστεί τελικά σε απροκάλυπτο αντικομμουνισμό. H γκορμπατσοφική «περεστρόικα», που τόσο την ύμνησαν και τη δοξολόγησαν οι εγχώριοι θαυμαστές της, του ρεβιζιονισμού και του τροτσκισμού, οι οποίοι επιδίδονται τώρα σε συναγωνισμό κούφιας επαναστατικής λογοκοπίας, ολοκλήρωσε το «έργο» της αφήνοντας πίσω της ερείπια. Η Σοβιετική Ένωση αποσυντέθηκε και διαλύθηκε, οι (πρώην) λαοί της καταδυναστεύονται, λεηλατούνται και συχνά σπρώχνονται σε αιματηρές εθνικιστικές συγκρούσεις και αλληλοεξόντωση, η Ρωσία μετατράπηκε σ’ ένα βασικό προπύργιο της διεθνούς αντίδρασης κάτω απ’ την κυριαρχία της αντικομμουνιστικής κλίκας του Γιέλτσιν αρχικά και στη συνέχεια του Πούτιν. Την επαναστατική άνοδο του πρώτου μισού του 20ού αιώνα διαδέχθηκε σταδιακά η υποχώρηση του κινήματος. Η καπιταλιστική παλινόρθωση που σημειώθηκε στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες, δημιούργησε το έδαφος για να εκδηλωθεί η κρίση. Ο ιδεολογικός κλονισμός και η απογοήτευση σε αγωνιστές δημιούργησε ευνοϊκές συνθήκες για να αναπτυχθούν διαλυτικές, μηδενιστικές αντιλήψεις για τις επαναστάσεις που έγιναν, για την αναγκαιότητα των νέων επαναστάσεων και την προοπτική του κομμουνιστικού κινήματος.
★★★
Οι απολογητές του καπιταλισμού είχαν σπεύσει να πανηγυρίσουν το “τέλος του κομμουνισμού” και να κηρύξουν το “τέλος της ιστορίας”. Ως την πλήρη εξαφάνιση του σάπιου και παρακμασμένου εκμεταλλευτικού συστήματος που υπηρετούν, οι ιδεολόγοι του καπιταλισμού δεν θα πάψουν να ξορκίζουν τον κομμουνισμό και να ονειρεύονται μάταια την οριστική απαλλαγή τους από αυτόν, πιστεύοντας πως ο καπιταλισμός θα παρέμενε έτσι σταθερός και ακλόνητος, σαν το μοναδικό κοινωνικό σύστημα που μπορεί να υπάρχει. Αν όλοι οι αντιδραστικοί πανηγυρίζουν το τέλος του κομμουνισμού, πραγματικότητα παραμένει ωστόσο ότι παρατείνεται, αναπαράγεται και βαθαίνει η κρίση του καπιταλιστικού – ιμπεριαλιστικού συστήματος, που συγκλονίζεται τώρα από μια ολοένα και μεγαλύτερη όξυνση όλων των εσωτερικών του αντιθέσεων. Οι καπιταλιστικές αυταπάτες για το τέλος της ιστορίας και τα ιδεολογήματα της ιμπεριαλιστικής “παγκοσμιοποίησης”, αν και εξωράισαν προσωρινά, δεν μπορούσαν να απαλλάξουν τον καπιταλισμό από τις σύμφυτες αντιθέσεις του, που τον υποσκάπτουν και τον αποδιοργανώνουν, και δεν μπορούν να τον προστατεύσουν από την τύχη που του επιφυλάσσουν οι αμείλικτοι νόμοι της ιστορίας, η οποία σίγουρα δεν τελείωσε. Τα πραγματικά γεγονότα, η βαθειά και παρατεινόμενη παγκόσμια καπιταλιστική κρίση, η αλυσίδα πολέμων του ιμπεριαλισμού, τα βάρβαρα εγκλήματα εναντίον των λαών και των καταπιεζομένων εθνών, τα προσφυγικά κύματα, η άγρια και εντεινόμενη εκμετάλλευση των εργαζομένων μαζών στις καπιταλιστικές χώρες, η κατάπνιξη των δημοκρατικών δικαιωμάτων, η φασιστική απειλή που εντείνεται, η εξαθλίωση που κατοικοεδρεύει μέσα στις ίδιες τις καπιταλιστικές μητροπόλεις και αναρίθμητα άλλα γεγονότα, ξετινάζουν τις επινοήσεις και τις θεωρίες των απολογητών του ιμπεριαλισμού που μάταια προσπαθούν να εξωραΐσουν τον καπιταλισμό και να κρύψουν την αληθινή φύση του καπιταλιστικού-ιμπεριαλιστικού συστήματος. Αν ο ρεβιζιονισμός, η εγκατάλειψη και η προδοσία των επαναστατικών αρχών υπόσκαψαν και ξεθεμελίωσαν τις μεγάλες κατακτήσεις του σοσιαλισμού, και τελικά επανέφεραν πλήρως το παλιό σάπιο εκμεταλλευτικό σύστημα, αυτό δεν επιβεβαιώνει την ανάγκη των λαών για ένα τέτοιο σύστημα, αλλά την ανάγκη να βαθύνουν τη γνώση τους και να διεξάγουν ως το τέλος τον επαναστατικό αγώνα, μαθαίνοντας μέσα από τα λάθη και τις αποτυχίες, να ξεχωρίσουν τους φίλους όχι μόνο από τους ανοιχτούς εχθρούς μα και από τους μεταμφιεσμένους, συνειδητοποιώντας βαθύτερα τι είναι αληθινά δικό τους και τι ξένο προς τα συμφέροντα και τις προσδοκίες τους.
Στη μακρόχρονη πορεία της ιστορίας, οι επαναστάσεις σε όλες τις χώρες δέχθηκαν αποτυχίες και πισωγυρίσματα, γνώρισαν μεγάλες νίκες αλλά και οδυνηρές ήττες. Όμως αυτή είναι η διαλεκτική πορεία οικοδόμησης του νέου κοινωνικού σοσιαλιστικού συστήματος, όπως και κάθε νέου κοινωνικού συστήματος που γνώρισε παλιότερα η ανθρωπότητα.
Ο Λένιν έλεγε: “Αν μελετήσουμε την ουσία του ζητήματος, θα δούμε πως δεν συνέβηκε ποτέ στην ιστορία ένας νέος τρόπος παραγωγής να επιβληθεί με το πρώτο, χωρίς μια μακρόχρονη περίοδο αποτυχιών, λαθών, υποχωρήσεων”.
Έτσι και τώρα η μεγάλη οπισθοδρόμηση του επαναστατικού αγώνα, όσο κι αν είναι οδυνηρή για την εργατική τάξη και όλους τους επαναστάτες, όσο κι αν η αστική τάξη θριαμβολογεί πως ξόρκισε για πάντα το φάντασμα του σοσιαλισμού και πανηγυρίζει το “θάνατο του κομμουνισμού”, όχι μόνο δεν μπορεί να αλλάξει τη ροή της παγκόσμιας ιστορίας προς το σοσιαλισμό, αλλά αντίθετα μέσα από την ήττα των επαναστάσεων αντλούνται τα μεγάλα διδάγματα για τη νέα επαναστατική έφοδο.
Όλα τα βασικά κοινωνικά προβλήματα, που απορρέουν από τη φύση του καπιταλισμού και του ιμπεριαλισμού, και τα οποία διαμόρφωσαν τις αντικειμενικές συνθήκες για την ωρίμανση και το ξέσπασμα των σοσιαλιστικών και αντιιμπεριαλιστικών επαναστάσεων τον προηγούμενο αιώνα, εξακολουθούν να παραμένουν και σήμερα άλυτα και οξύτερα, θέτοντας ξανά την προοπτική των νέων επαναστάσεων.
Οι αγώνες των λαών προχωρούν κατά κύματα. Νέες επαναστάσεις θα τραντάξουν τα θεμέλια του παγκόσμιου ιμπεριαλιστικού συστήματος και ο νέος αιώνας που διανύουμε θα προσφέρει στο πέρασμά του συγκλονιστικές επαναστατικές ανακατατάξεις και ανατροπές.