Στ’ αρχαία ελληνικά Τηλέμαχος είναι αυτός που μάχεται από μακρυά (τήλε = μακρυά). Στη σύγχρονη ελληνική γλώσσα το «τήλε» συνδέθηκε με μια σειρά εφευρέσεις (τηλεόραση, τηλέγραφος, τηλέφωνο κλπ) και δανείστηκε σε πολλές ξένες γλώσσες. Στην τρέχουσα πολιτική, η τηλεργασία τείνει να γίνει η δαμόκλειος σπάθη για να καρατομήσει δικαιώματα και κατακτήσεις που κερδήθηκαν με κόπο και αγώνες. Με αφορμή την πανδημία του κορονοϊού εφαρμόζεται ήδη γενικευμένα στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα η τηλεργασία (δουλειά από το σπίτι). Έρχεται να αντικαταστήσει την αυτοπρόσωπη εργασία στο χώρο δουλειάς και να περάσει σαν οδοστρωτήρας πάνω από τις κοινωνικές κατακτήσεις δεκάδων χρόνων.
Από μόνη της η τηλεργασία δεν λέει τίποτα ιδιαίτερο. Δεν είμαστε Λουδήτες (εργάτες στις αρχές του 19ου αιώνα) για να φοβηθούμε τις μηχανές και τ’ αποτελέσματα της τεχνολογίας. Το τρακτέρ αναπόφευκτα θ’ αντικαθιστούσε το δρεπάνι και το τσιμέντο τις γωνιασμένες με το καλέμι πέτρες. Όμως εδώ το σύστημα βρήκε παπά για να θάψει τους ζωντανούς ή -αλλιώτικα- η εξέλιξη της τεχνολογίας και η βοήθεια του κορονοϊού γίνονται συνεργοί στον διακαή πόθο της πλουτοκρατίας να σαρώσει το οχτάωρο, τη σταθερή εργασία, τη διαπροσωπική εκπαίδευση και ταυτόχρονα να ρίξει κατακόρυφα το κόστος παραγωγής. Δηλαδή, να συσσωρεύσει κέρδη πάνω σε πτώματα (κυριολεκτικά ή μεταφορικά).
Είναι αλήθεια ότι ιστορικά πρώτα ερχόταν η οικονομία και ακολουθούσε η πολιτική. Δηλαδή στο πεδίο της οικονομίας επικρατούσε νέο τοπίο (πχ εργασία γυναικών) και στη συνέχεια η πολιτική το έκανε νόμο. Μόνο η λαϊκή επανάσταση κάνει ακριβώς το αντίθετο. Επειδή οι εργάτες δεν μπορούν να φτιάξουν σοσιαλιστικές νησίδες στον καπιταλισμό, η επανάσταση κόβει τις αντιθέσεις σαν γόρδιο δεσμό, εγκαθιδρύοντας μια κι έξω λαϊκούς και σοσιαλιστικούς θεσμούς, όπως έκανε στην Οκτωβριανή επανάσταση. Αλλά εδώ, με την εφαρμογή της τηλεργασίας, η άρχουσα τάξη θέλει να φέρει τα πάνω-κάτω.
-Να τσακίσει τις ενιαίες συλλογικές συμβάσεις και να μεταφέρει το πεδίο αντιπαράθεσης στις ατομικές σχέσεις εργοδότη-εργαζόμενου.
-Να μηδενίσει την όποια μορφή συλλογικότητας απέμεινε και να αφήσει τον εργαζόμενο στον ατομικό του κόσμο, αδύναμο κι ανήμπορο.
-Να καθιερώσει την ατομική ευθύνη, όπως έγινε τελευταία στο ζήτημα του κορονοϊού.
-Να καταστρέψει τα υπολείμματα του «δημόσιου χώρου» -όπως είναι το δημόσιο σχολείο- και να βάλει υποκατάστατα τους υπολογιστές και την ατομικότητα.
Υπάρχουν ορισμένοι υστερόβουλοι, κακόβουλοι και ανόητοι που πιστεύουν πως ήρθε -επιτέλους- το τέλος της ζωντανής εργασίας και η αντικατάστασή της από τις άψυχες μηχανές. Κάτι τέτοια έλεγαν και την περίοδο της χρηματιστηριακής ανόδου, όταν μας έλεγαν ότι το «άυλο κεφάλαιο» θα κυριαρχήσει ολοκληρωτικά πάνω στη ζωντανή εργασία. Με κοινωνικούς όρους θα λέγαμε πως η βασική αντίθεση κεφάλαιο-εργασία θ’ αντικατασταθεί από την αντίθεση κεφάλαιο με τον φρανκεστάιν του, το άυλο κεφάλαιο. Αστεία πράγματα! Αλλά η επέλαση της τηλεργασίας δεν είναι διόλου τυχαία. Βλέπουμε ότι στην εκπαίδευση η Ν. Κεραμέως τρέχει αφηνιασμένα, ο Βρούτσης καταθέτει νόμους για να πιέσει τα συνδικάτα και ο γενίτσαρος Χρυσοχοΐδης, ήδη, απαγόρευσε τη διαδήλωση του Πολυτεχνείου. Θα αναστοχαστούμε ατομικά, σιωπηλά και εσώστρεφα, για να μη χαλάσουμε την ησυχία των νεοφιλελεύθερων;
Η θεμελίωση της τηλεργασίας, όπου κι αν εμφανιστεί -κυρίως στην εκπαίδευση- πρέπει να πολεμηθεί. Ο δάσκαλος διδάσκει με τη γνώση και το ποιόν του, αλλιώτικα θα εκχωρούσαμε στην google το ποιοτικό μεγάλωμα των παιδιών μας. Οι νεοφιλελεύθεροι βρήκαν ρωγμές και πόρτες ανοιχτές. Να τις κλείσουμε έξυπνα, αποφασιστικά και με μαζικό τρόπο.
