Τα δύο πρώτα Σαββατοκύριακα του Φεβρουαρίου πραγματοποιήθηκε το 32ο Συνέδριο και οι εκλογές του Εργατικού Κέντρου Αθήνας. Μολονότι η τριετία που μεσολάβησε από το προηγούμενο συνέδριο και τις εκλογές ήταν πλούσια, σφραγισμένη από το πέρασμα της πανδημίας και το σαρωτικό χτύπημα του νόμου Χατζηδάκη, αλλά και από αγωνιστικές διεκδικήσεις των εργαζομένων, οι πραγματικές αγωνίες αλλά και οι αναταράξεις στο κοινωνικό τοπίο δεν πέρασαν στις μάλλον νερόβραστες ομιλίες του Συνεδρίου, ούτε βέβαια στην κάλπη. Επίσης, παρά το γεγονός ότι η ΔΑΣ (ΠΑΜΕ) παρουσίαζε σαν τελειωμένη υπόθεση την ταξική αλλαγή στη διοίκηση του ΕΚΑ, και το «γύρισμα σελίδας», θα έλεγε κανείς ότι, εν τέλει, δεν καταγράφηκαν και οβιδιακές ανατροπές.
Οι έδρες στο ΔΣ του ΕΚΑ
Ξεκινώντας από το τέλος, και από τα αποτελέσματα των εκλογών για τη διοίκηση του ΕΚΑ, δεν υπήρξε καμία ενίσχυση ή αποδυνάμωση παράταξης σε επίπεδο αριθμού εδρών, με εξαίρεση τις παρατάξεις εκείνες που πήραν διαζύγιο ή τις παρατάξεις που συνενώθηκαν. Έτσι λοιπόν, στις κάλπες του 2023 για τη διοίκηση του ΕΚΑ, και σε σύγκριση με εκείνες του 2020, καταγράφηκαν τα ακόλουθα αποτελέσματα:
ΔΑΣ (ΚΚΕ): είχε, και έχει, 9 έδρες.
ΠΑΣΚΕ (ΠΑΣΟΚ): είχε, και έχει, 6 έδρες.
ΔΑΚΕ (ΝΔ 1): είχε, και έχει, 4 έδρες.
ΕΝΟΤΗΤΑ (ΝΔ 2): είχε, και έχει, 4 έδρες.
ΕΑΚ (ΣΥΡΙΖΑ) που φέτος διασπάστηκε σε ΕΑΚ και ΕΜΕΙΣ ΑΡΚΙ: το 2020 είχε 6 έδρες, οι οποίες φέτος μοιράστηκαν στα δύο ξεχωριστά ψηφοδέλτια σε 3 και 3 έδρες.
ΑΤΕ – ΜΑΧΗ (ενιαίο ψηφοδέλτιο ΑΝΤΑΡΣΥΑ και ΛΑΕ, ΜέΡΑ25): Το 2020 η ΑΤΕ είχε 2 έδρες, και καμία το Ρεσάλτο (ΛΑΕ). Οι δύο παρατάξεις το 2020 κατέβηκαν χωριστά. Η φετινή συνεργασία τους με την προσθήκη του ΜέΡΑ25, σε επίπεδο εδρών, άθροισε αυτά που λάμβαναν το 2020.
Ενδεικτικό επίσης της αλλαγής που δεν ήρθε, ο σχεδόν απαράλλακτος αριθμός των ψηφισάντων εκπροσώπων (1202 έγκυρα και 12 άκυρα/λευκά το 2020, 1.182 έγκυρα και 13 άκυρα/λευκά το 2023).
ΕΡΓΑΣ
Το ΚΚΕ, και το ΠΑΜΕ και ΔΑΣ, το τελευταίο διάστημα παρουσίαζαν το επερχόμενο 32ο Συνέδριο και τις διάδοχες κάλπες, σαν το σημείο καμπής σε ό,τι αφορά στη Διοίκηση του ΕΚΑ, στον καινούριο ταξικό προσανατολισμό που θα λάβει το μεγαλύτερο εργατικό κέντρο της χώρας, στη σωτηρία των εργαζομένων κλπ., κλπ.
Όπως και στα προηγούμενα συνέδρια, η ΠΑΣΚΕ, η δικέφαλη δεξιά, και ο ΣΥΡΙΖΑ έλαμψαν στις συζητήσεις δια της απουσίας των συνέδρων τους, και μόνο δοκιμασμένοι εκπρόσωποι, το πολύ ένας-δυο από κάθε παράταξη, πήραν τον λόγο. Η ΔΑΣ, όπως και τα υπόλοιπα κομμάτια της αριστεράς, έφεραν τον κόσμο τους όχι μόνο στις κάλπες, αλλά και στις διαδικασίες.
Αξίζει να σημειωθεί ότι εκτός από τον λιβανωτό που επιφύλαξε, για μία ακόμη φορά, η ΔΑΣ για τον εαυτό της (με απίστευτες διαστρεβλώσεις του τύπου «Αν δεν ήταν οι 9 εκλεγμένοι συνδικαλιστές του ΠΑΜΕ, το ΕΚΑ θα ήταν “νεκροταφείο”») ανεξαίρετα οι εκπρόσωποι των άλλων παρατάξεων υποκλίθηκαν στον έναν ή τον άλλο βαθμό στην αγωνιστικότητα του ΚΚΕ, και βασικά επιχείρησαν να κολακέψουν και να χαϊδέψουν τα αφτιά ενός ακροατηρίου το οποίο κατά τα 3/4 ή τα 4/5 αποτελούνταν από εκπροσώπους της ΔΑΣ.
Μοναδική εξαίρεση στην άχαρη κολακεία, η τοποθέτηση του εκπροσώπου της ΕΡΓΑΣ, ο οποίος μίλησε για τις ευθύνες όλων των μεγάλων παρατάξεων, της ΔΑΣ συμπεριλαμβανομένης, καθώς και για τη διαστρέβλωση της πραγματικότητας (και της ιστορίας) στην οποία εδώ και μισό αιώνα έχει σημειώσει καταπληκτικές επιδόσεις το ΚΚΕ.
Εκ μέρους της ΕΡΓΑΣ, εκλεγμένος στο ΕΚΑ μέσω του ΣΕΚΑ (Σύλλογος Εκτάκτων Αρχαιολόγων), ο Δ. Κουφοβασίλης επιχείρησε ένα σύντομο ιστορικό της διαδρομής του εργατικού κέντρου στην τελευταία 3ετία: αναφέρθηκε στις λαθροχειρίες και διάφορους παράτυπους αποκλεισμούς σε βάρος της ΕΡΓΑΣ ήδη από το προηγούμενο συνέδριο˙ στη σιγή νεκροταφείου που κήρυξε (και) το ΕΚΑ τους δύσκολους μήνες της πανδημίας, των lockdown και των φασιστικής κοπής απαγορεύσεων, με το σύνολο των «μεγάλων» παρατάξεων να αναμασά το αφήγημα Μητσοτάκη και να αναπαράγει το σύνθημα «μένουμε σπίτι»˙ στις (αργοπορημένες και ανοργάνωτες) απεργίες από την πλευρά του ΕΚΑ, συχνά χωρίς απεργιακά ραντεβού, και στις κινητοποιήσεις τους μήνες της καραντίνας, στην καλή περίπτωση, δι’ αντιπροσώπων της διοίκησης˙ στη μετατροπή των δήθεν ταξικών δυνάμεων σε «ουρά» του Παναγόπουλου και της ΓΣΕΕ στις κρίσιμες ώρες των κινητοποιήσεων ενάντια στον νόμο Χατζηδάκη, και παρά τους όρκους κλιμάκωσης, ταξικής ανεξαρτησίας, και αγώνα, που έδιναν, και ανερυθρίαστα πάντα δίνουν˙ στην ανάγκη το ΕΚΑ να αποκτήσει δική του φωνή, και να καλύψει όσο είναι δυνατόν τους εργαζόμενους, που είναι εκτεθειμένοι από την ανυπαρξία της ΓΣΕΕ˙ στην προοπτική που πρέπει να δώσει το ΕΚΑ στο εργατικό κίνημα της Αθήνας και του τόπου, ακούγοντας, και όχι θάβοντας, τα δίκαια αιτήματα και διεκδικήσεις των εργαζομένων, ενώνοντας και οργανώνοντας τους αγώνες, και όχι εγκαταλείποντάς τους στις τύχες τους.
Προφανώς, τα όσα ειπώθηκαν από τον εκπρόσωπο της ΕΡΓΑΣ, και για την αφάνεια των «ταξικών» δυνάμεων τις δύσκολες ώρες των απαγορεύσεων, και για την ικανότητα του ΚΚΕ να παραχαράσσει σε όφελός του (όπως νομίζει) και τη σύγχρονη πραγματικότητα αλλά και την ιστορία, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τη στάση της ηγεσίας του ΚΚΕ (ενάντια) στην κατάληψη του Πολυτεχνείου το ’73, δεν ευχαρίστησαν το κοινό. Όμως ανάμεσα στις παρατάξεις, η τοποθέτηση της ΕΡΓΑΣ ήταν πιθανώς η μόνη που δεν επιχείρησε να καλοπιάσει το ακροατήριο, αλλά θέλησε να του μιλήσει ανοιχτά και με ευθύτητα για τα προβλήματα.
Ψηφίσματα
Εκ μέρους της ΕΡΓΑΣ τέθηκαν 3 ψηφίσματα προς το Σώμα του 32ου Συνεδρίου, τα οποία στο σύνολό τους εγκρίθηκαν ομόφωνα. Από τα ψηφίσματα αυτά, τα οποία παρακολουθούν αγώνες που ήδη έχουν αναπτυχθεί σε κάποιον βαθμό από τα πρωτοβάθμια σωματεία, προκύπτει η ανάγκη στην οποία αναφέρθηκε στην τοποθέτησή του ο εκπρόσωπος της ΕΡΓΑΣ:
Πρώτον, το ΕΚΑ να υποδεχτεί, να προσλάβει τις διεκδικήσεις των πρωτοβάθμιων σωματείων, να τις προστατέψει, να τις οργανώσει και να τις αναδείξει, προβάλλοντάς τες και στηρίζοντάς τες σε ένα ανώτερο, δευτεροβάθμιο, επίπεδο.
Δεύτερον, να εκφραστούν, και να «μπουν απτά στο χαρτί», με συγκεκριμένο τρόπο και μορφή, τα αιτήματα των εργαζομένων, χωρίς οι παρατάξεις να διαγκωνίζονται μεταξύ τους και να μπλέκονται σε αγωνιστικούς «πλειστηριασμούς» για το ποια θα προσφέρει περισσότερα (όπως πχ. έχει συμβεί στο παρελθόν με την υπόθεση του ορισμού του κατώτατου μισθού). Χωρίς απογειωμένες ή ηττοπαθείς και συμβιβασμένες διεκδικήσεις, αλλά με αιτήματα που μπορούν να συσπειρώνουν τους εργαζόμενους ενισχύοντας τους αγώνες τους.
Τρίτον, να συνδεθούν τα αγωνιζόμενα κομμάτια της κοινωνίας. Η συγκυρία με την αντιεκπαιδευτική και αντιπολιτιστική επίθεση της κυβέρνησης, ταυτόχρονα σε καλλιτεχνική εκπαίδευση, παραστατικές τέχνες, ωδεία, θέατρα, μουσεία, και εν γένει πολιτισμό, είναι χαρακτηριστική.
Ας σημειωθεί ότι από το σύνολο των ψηφισμάτων που εγκρίθηκαν, και μέχρι τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές (πιθανώς και για πολύ καιρό ακόμα) το μοναδικό ψήφισμα που είναι αναρτημένο στην επίσημη ψηφιακή σελίδα του ΕΚΑ, είναι εκείνο που αφορά την καταγγελία μετατροπής των κρατικών Μουσείων σε Νομικά Πρόσωπα (νο 1). Ακολουθούν και τα 3 ψηφίσματα που κατατέθηκαν από την ΕΡΓΑΣ, και έλαβαν την ομόφωνη έγκριση του σώματος.
Δεν ήρθε η αλλαγή, αλλά τουλάχιστον ήρθε η κάθαρση
Θυμίζουμε ότι στις περιπτώσεις προηγούμενων συνεδρίων (ΕΚΑ, αλλά και ΟΙΥΕ, ΓΣΕΕ, κλπ.), το ΠΑΜΕ έδινε αγώνες «κάθαρσης» από τα εργοδοτικά σωματεία και τους νόθους, μαϊμού, εργοδότες συνέδρους κλπ. Για τη νομιμοποίηση των εκπροσώπων αλλά και των ίδιων των σωματείων αφιερώνονταν ώρες ή και μέρες, και όχι σπάνια τα συνέδρια τινάζονταν στον αέρα διότι η ταξική πλευρά δεν προτιμούσε καθόλου συνέδριο, παρά συνέδριο με νόθους.
Φαίνεται όμως ότι οι αγώνες του ΠΑΜΕ απέδωσαν, η κάθαρση επήλθε, και φέτος στο συνέδριο του ΕΚΑ δεν τέθηκε ούτε μισή ένσταση είτε για παράτυπο σύνεδρο, είτε για σωματείο ολόκληρο. Καθώς η ΔΑΣ – ΠΑΜΕ βιαζόταν να ξεπετάξει το Συνέδριο και να κεφαλαιοποιήσει την ανάπτυξή της (η οποία τελικά δεν επαληθεύθηκε), είναι χαρακτηριστικό ότι το πρόγραμμα των διαδικασιών προωθήθηκε πολύ γοργά. Παρά το γεγονός ότι το ίδιο το συμπεφωνημένο και τυπωμένο και αναρτημένο πρόγραμμα του Συνεδρίου προέβλεπε τοποθετήσεις παρατάξεων στις 13:00 του Σαββάτου 4 Φεβρουαρίου, οι εκπρόσωποι των παρατάξεων πήραν τον λόγο μία ώρα αρχύτερα, περίπου ήδη από τις 12:00, διότι αφενός δεν χάθηκε δευτερόλεπτο στη συζήτηση για τις νομιμοποιήσεις, αφετέρου η ΔΑΣ ήθελε να περάσει και να φτάσει γρήγορα και με ασφάλεια στο μοναδικό πραγματικό δικό της επίδικο, τις κάλπες.
Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι ειδικά οι «ταξικοί» σύνεδροι που δεν κουράζονται να διαφημίζουν τον εαυτό τους και τις μάχες που έδωσαν με τον νόμο Χατζηδάκη (τον οποίο από πολιτικό κομπλεξισμό συχνά ονομάζουν «νόμο Αχτσιόγλου-Βρούτση», αρκεί να χτυπήσουν τον ΣΥΡΙΖΑ, και ξεχνώντας ποιος υπουργός τελικά εισηγήθηκε και ψήφισε τις διατάξεις του νόμου στη Βουλή), και ειδικά οι «ταξικοί» σύνεδροι που διαπιστώνουν αντικειμενικά και με μετριοπάθεια και κατά «γενική ομολογία» πως είναι οι πρώτοι και καλύτεροι στους αγώνες («πλατιά αναγνωρίζεται και ο ρόλος που έπαιξε η μεγάλη σύσκεψη στο Σπόρτιγκ τον Οκτώβρη του 2021 με πρωτοβουλία των σωματείων του ΠΑΜΕ, ώστε τα συνδικάτα να δυναμώσουν την αναμέτρηση στην πράξη με τον νόμο Χατζηδάκη, όπως και έγινε σε πολλούς κλάδους και χώρους δουλειάς. «Σημείο αναφοράς» για όλη την εργατική τάξη έγιναν επίσης οι κινητοποιήσεις που έσπασαν τις απαγορεύσεις για την Πρωτομαγιά και το Πολυτεχνείο του 2020, το μήνυμα απειθαρχίας που έστειλε τότε το ΠΑΜΕ σε εργαζόμενους σε όλο τον κόσμο»), εν τέλει στο Συνέδριο έκαναν γαργάρα τις κορώνες τους ενάντια στη νομιμοποίηση αντιπροσώπων σωματείων που προήλθαν μέσα από ψηφιακές κάλπες, δηλαδή μέσα από νομιμοποίηση πρόνοιας του νόμου Χατζηδάκη.
τα περίεργα διαζύγια και παντρέματα του συνδικαλισμού
Δεν πέρασαν ασχολίαστα και από το συγκεκριμένο σώμα του Συνεδρίου, οι ελαφρώς περίεργες διατάξεις διαφόρων πολιτικο-συνδικαλιστικών δυνάμεων.
α) καταρχάς θυμίζουμε τη δικέφαλη δεξιά (ΔΑΚΕ και ΕΝΟΤΗΤΑ), η οποία θα μπορούσε σίγουρα να είναι δεύτερη δύναμη στο ΕΚΑ, αν τυχόν οι κύριοι εκπρόσωποι των δύο ψηφοδελτίων δεν είχαν ιδεολογικοποιήσει τις προσωπικές τους διαφορές.
β) παρά το γεγονός ότι η συγκρότηση μιας συνδικαλιστικής συνεργασίας, ή μιας εκλογικής σύμπραξης, δεν αποτελεί και πολιτικό μέτωπο, ωστόσο με ενδιαφέρον καταγράφηκε σε επίπεδο δευτεροβάθμιου συνδικαλιστικού οργάνου η πρακτική σύμπραξη ΑΝΤΑΡΣΥΑ-ΛΑΕ-ΜέΡΑ25, η οποία αποφασίστηκε λίγες ημέρες πριν την έναρξη του συνεδρίου, και η οποία μοιάζει να κλείνει το μάτι σε ελπίδες ορισμένων τάσεων της σύμπραξης, για ευρύτερες πολιτικές συνεργασίες.
γ) μπες – βγες ο Φωτόπουλος στην ΕΑΚ, κατέβηκε μαζί με τον ευρύτερο χώρο του ΣΥΡΙΖΑ στις προηγούμενες κάλπες του Εργατικού Κέντρου Αθήνας, και τώρα ξανά τραβάει ξεχωριστή πορεία.
Δεν έχει νόημα να αναφέρουμε εδώ όλες τις παράλληλες υπόγειες συνεννοήσεις ανάμεσα στις καθεστηκυίες παρατάξεις, οι οποίες εκτός από τις έδρες για το ΔΣ του ΕΚΑ, μετρούσαν και τους αντιπροσώπους τους μέσω του ΕΚΑ στη ΓΣΕΕ.
Κάνοντας τον απολογισμό τους, σχεδόν όλες οι παρατάξεις φαίνεται ότι θεωρούν ότι έχει δικαιωθεί η πολιτική τους, ότι χάραξαν σωστή συνδικαλιστική κατεύθυνση, και εκφράζουν την ικανοποίησή τους.
Για τον κόσμο της εργασίας, τα δύσκολα συνεχίζονται, και μάλλον γίνονται ακόμη δυσκολότερα, χωρίς κανείς να μπορεί να πει, από οποιαδήποτε οπτική γωνία, ότι το Συνέδριο του ΕΚΑ υπήρξε σταθμός σε μια συνολική πορεία και προσπάθεια του συνδικαλιστικού κινήματος να βρει κάποια βασικά έστω πατήματά του. Ωστόσο την ίδια στιγμή, η αφόρητη κοινωνική και εργασιακή πραγματικότητα, δίνουν και θα συνεχίσουν να δίνουν εναύσματα για να υλοποιηθούν βήματα πράγματι στην κατεύθυνση των πραγματικών συμφερόντων των εργαζομένων.
