Στην έναρξη της εκδήλωσης που πραγματοποιήθηκε από το Μ-Λ ΚΚΕ στο θέατρο του Α΄ ΕΤΟ, η σ. Τάνια Ζωγράφου παρουσίασε με ευσύνοπτο τρόπο ορισμένα Στοιχεία Ιστορίας για τη Μακρόνησο.
Μπόρεσαν έτσι οι συμμετέχοντες να αντιληφθούν το χώρο στον οποίο βρίσκονται και το σκοπό λειτουργίας του κολαστηρίου, να προσεγγίσουν το ιστορικό περιβάλλον και τα ανείπωτα βασανιστήρια. Ιδιαίτερη συγκίνηση προξένησε η αναφορά-προσκλητήριο στους μακρονησιώτες αγωνιστές του Μ-Λ κινήματος.
Παραθέτουμε την ομιλία της:
Σήμερα βρισκόμαστε πάνω στην ΚΑΤΑΛΛΗΛΟ ΝΗΣΟ, όπως χαρακτήρισαν το Μακρονήσι αυτοί που το επέλεξαν για τόπο εξορίας.
Το διαβολονήσι, όπως το αποκαλούσαν οι εξόριστοι, όπου οι αέρηδες λυσσομανούν τις περισσότερες μέρες του χρόνου. Που το λιοπύρι το καλοκαίρι σου κόβει την ανάσα και η παγωνιά το χειμώνα το κάνει αβίωτο. Άνυδρο και φαλακρό το δυτικό του τμήμα πάνω στο οποίο δημιουργήθηκαν τα στρατόπεδα. Η δίψα ήταν ένα από τα μαρτύρια όσων πέρασαν από το νησί.
Τώρα, βρισκόμαστε στην περιοχή του Α΄΄ (πρώτου) Τάγματος.
75 ΧΡΟΝΙΑ μετά
Το τοπίο έχει αλλοιωθεί, συχνά δεν αναγνωρίζονται μέρη ή εγκαταστάσεις.
ΤΑ ΤΑΓΜΑΤΑ
-Το ανάγλυφο δεν βοηθά να υπάρχει οπτική επαφή μεταξύ των στρατοπέδων. Γι’ αυτό και δεν μπορούμε να τα δούμε από δω. Άλλωστε και στη διάρκεια της λειτουργίας τους δεν είχαν καμιά επικοινωνία μεταξύ τους. Αναφέρεται ένας πατέρας με τους δυο γιούς του, σε ξεχωριστά τάγματα ο καθένας, δεν έμαθαν ο ένας για την ύπαρξη του άλλου πάνω στο νησί.
– Τα Τάγματα δημιουργούνται από το Μάη του ’47 έως τον Αύγουστο του ’48. Με χρήματα του Σχεδίου Μάρσαλ, πάνω στη Μακρόνησο. Τρία Ειδικά Τάγματα Οπλιτών (ΕΤΟ): Α΄ ΕΤΟ, Β΄ ΕΤΟ, Γ΄ ΕΤΟ.
Δημιουργήθηκαν ακόμα:
Το Δ΄ τάγμα Πειθαρχημένης Διαβίωσης Ιδιωτών (όπου κλείστηκαν πολιτικοί εξόριστοι, δηλαδή αγωνιστές που συλλαμβάνονταν σε κάθε μεριά της Ελλάδας).
Το Κέντρο Παρουσιάσεως Αξιωματικών, (εδώ κλείστηκαν αξιωματικοί του ελληνικού στρατού που στη διάρκεια της κατοχής εντάχθηκαν στον ΕΛΑΣ και το ΕΑΜ).
Οι Στρατιωτικές Φυλακές Αθηνών (ΣΦΑ).
Τέλος δημιουργήθηκαν τα ΣΥΡΜΑΤΑ ένα στο Β΄ ΕΤΟ, δύο στο Α΄ ΕΤΟ και ένα στη ΣΦΑ.
Οι κρατούμενοι μέναν σε στρατιωτικές σκηνές μέσα στις βροχές, στην παγωνιά ή το λιοπύρι.
-Το 1953 το Μακρονήσι, τα τάγματα, θα κλείσουν οριστικά, όταν και οι τελευταίοι κρατούμενοι θα μεταφερθούν στο στρατόπεδο του Άη Στράτη.
-Το 1989 το Μακρονήσι, κηρύσσεται «Ιστορικός Τόπος» και τα κτίσματα ή ερείπια που έχτισαν οι κρατούμενοι χαρακτηρίστηκαν «διατηρητέα κτίρια».
ΑΣ ΤΑ ΒΑΛΛΟΥΜΕ ΣΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Στα 1945, όλος ο κόσμος γιόρταζε τη συντριβή του Ναζισμού.
Στην Ελλάδα, όμως, στο Μακρονήσι, στα Τάγματα και στα εξαρτήματά τους κλείνονται οι μαχητές του ΕΑΜ, του ΕΛΑΣ και της ΕΠΟΝ, μέλη και στελέχη του ηρωικού ΚΚΕ, απλοί προοδευτικοί, δημοκράτες πατριώτες της Αντίστασης, συγγενείς τους ή πρόσωπα που υπήρχε υπόνοια ότι ήταν φιλικά προσκείμενα.
Η ανυπέρβλητη Εαμοελασίτικη Αντίσταση ’40 – ’44 οδηγείται ΤΑΠΕΙΝΩΤΙΚΑ στις συμφωνίες Λιβάνου, Καζέρτας και τελικά στη συμφωνία της Βάρκιζας, το Φλεβάρη του ’45 που σήμανε την ολοκληρωτική παράδοση των μπροστάρηδων του Αντιφασιστικού Αγώνα στα χέρια των δημίων.
Η αντίδραση με τις οδηγίες των αμερικανοάγγλων προσπάθησε μετά την Απελευθέρωση από τη ναζιστική κατοχή να δημιουργήσει «εθνικό» στρατό και απότυχε μπροστά σε ένα λαό που στη μεγάλη του πλειοψηφία αναγνώριζε το ΕΑΜ και τον ΕΛΑΣ σαν απελευθερωτές του.
-Τον Ιούνη του ’46 καλούνται να «υπηρετήσουν» οι εξ αναβολής λόγω σπουδών, δηλαδή, μέλη και στελέχη του ηρωικού ΚΚΕ (φοιτητές και σπουδαστές).
Το φθινόπωρο του’46 κηρύσσεται Γενική Επιστράτευση.
Δηλαδή οι νέοι της Ελλάδας μαντρώνονται σε στρατιωτικές δομές σε όλη την Ελλάδα. Από εκεί οι προοδευτικοί αριστεροί και κομμουνιστές «φαντάροι», μεταφέρονται στη Μακρόνησο για «Αναμόρφωση».
ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΚΟΛΑΣΤΗΡΙΟΥ ΤΟΥ ΜΑΚΡΟΝΗΣΙΟΥ, ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΝΤΑΧΑΟΥ
-Να εξαναγκαστούν να σκύψουν το κεφάλι ατομικά οι κρατούμενοι, αποκηρύσσοντας τον «ξενοκίνητον κομμουνισμόν και τας παραφυάδας του, ΕΑΜ, ΕΛΑΣ, ΕΠΟΝ, ΚΚΕ».
-Να δοθεί το μήνυμα στο λαό πως η μαύρη αντίδραση και η ξενοδουλεία είναι ανίκητες. Να σβηστεί από τη μνήμη των αγωνιστών και του λαού, η ηρωική Αντίσταση ενάντια στον ξένο κατακτητή το ’40 – ’44. Και να πειστεί ο λαός πως κάθε Αντίσταση είναι μάταιη.
-Να τροφοδοτηθεί με φαντάρους -κρέας στα όπλα- ο ονομαζόμενος «Εθνικός Στρατός», που ετοιμαζόταν για τον μονόπλευρο εμφύλιο, ενάντια στο ΔΣΕ.
ΑΝΕΙΠΩΤΑ ΒΑΣΑΝΙΣΤΗΡΙΑ
Προσωπικά και ομαδικά: ΠΕΤΡΑ (απόσταση από θάλασσα στην κορφή ή αντίστροφα). ΚΑΨΙΜΟ με σιδερένιες μασιές, ΦΑΛΑΓΓΑ. Σακατεμένοι κρατούμενοι από τα χτυπήματα με σιδερολοστούς, βέργες μπαμπού κλπ στα πόδια – χέρια – κεφάλι, τυφλοί, κουτσοί, τρελοί (ουρλιαχτά από τα βασανιστήρια). Γυναίκες, Παιδιά.
Διαβόητοι βασανιστές, όπως ο Ιωαννίδης ή ο Σκαλούμπακας, ξεκίνησαν την εγκληματική τους σταδιοδρομία εδώ, για να την συνεχίσουν, όπως ο Ιωαννίδης, στη διάρκεια της χούντας, βασανίζοντας αντιδικτατορικούς αγωνιστές στο ΕΑΤ-ΕΣΑ, για φτάσουν να προδώσουν την πατρίδα, με το Κυπριακό, το 1974. Νούμερα – Αριθμοί δεν υπάρχουν τεκμηριωμένα. Ο Στρατός, στην αρμοδιότητα του οποίου ήταν η Μακρόνησος, 75χρόνια μετά, αρνείται να δώσει τα αρχεία της εποχής, όταν η διαβόητη αμερικάνικη CIA, κάθε τριάντα χρόνια αποχαρακτηρίζει σημαντικότατα έγγραφά της, που έχουν σχέση με την παγκόσμια Ιστορία. Κάποια στοιχεία αναφέρονται στην μπροσούρα που κρατάτε στα χέρια σας. Φαίνεται πως περίπου 30.000 κρατούμενοι πέρασαν από το κολαστήριο.
-Παγκόσμια συμπαράσταση συγκροτείται με επιτροπές σε Ευρώπη – Αμερική – Αυστραλία – Καναδά.
Την ίδια στιγμή που όλα φαίνονταν μαύρα, η Μακρόνησος σήκωσε το ανάστημά της. Αυτοί που δεν είχαν υπογράψει δήλωση, μαζί με αυτούς που ανακαλούν τις δηλώσεις μετανοίας που έκαναν, φτάνουν τις 3.000. Αυτούς τους ΑΔΟΥΛΩΤΟΥΣ θα πάρει για παράδειγμα ο λαός και θα τους θαυμάσει. Και αυτό το μήνυμα θα συνεχίσει να μπολιάζει τους δημοκρατικούς αγώνες την επόμενη περίοδο μέχρι τη χούντα, θα δώσει το νόημα στον αντιδικτατορικό αγώνα, θα δημιουργήσει το Πολυτεχνείο. Θα βάλει τη σφραγίδα του στους λαϊκούς αγώνες της πρώτης μεταδικτατορικής περιόδου.
Ωστόσο πέρα από το συλλογικό ΟΧΙ στην Αντίδραση και τη ματωμένη βία, δεν μπορεί παρά να τονίσουμε το παράδειγμα της προσωπικής στάσης ζωής του κάθε Μακρονησιώτη αγωνιστή. Όταν χρειάστηκε, πέρασαν πάνω από το φόβο και το θάνατο, θυσιάζοντας και την ίδια τους τη ζωή. Και αυτό δεν είναι κάτι που υπάρχει στα γενετικά χαρακτηριστικά οποιουδήποτε ανθρώπου. Είναι το σμίλευμα του χαρακτήρα του ανθρώπου που μόνο η προσήλωση στα κομμουνιστικά ιδανικά μπορεί να καταφέρει. Η ατράνταχτη αφοσίωση στον αγώνα για την κατάργηση στης εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο.
Σ’ αυτές τις πέτρες που πατάμε σήμερα πέρασαν και τις μάτωσαν οι ΔΙΚΟΙ μας ήρωες. Οι ήρωες του λαού. Σε αυτούς αποτίουμε φόρο τιμής σήμερα. ΚΑΙ στους 3.000 που επέζησαν ΚΑΙ στους νεκρούς του Μακρονησιού. Στα καλύτερα παιδιά που γέννησε ο λαός μας και σμίλεψαν τα κομμουνιστικά ιδανικά.
Το μήνυμά τους φτάνει σαν ηχώ στις μέρες μας, όπου ο κίνδυνος ενός εκτεταμένου πολέμου βρίσκεται μπροστά μας. Όπου η ΑΝΤΊΣΤΑΣΗ στη βαρβαρότητα που γεννάει ο ξέφρενος και λυσσασμένος ανταγωνισμός των ιμπεριαλιστών φαντάζει μάταιη. Το μήνυμα καλεί ΕΜΑΣ, τον ΚΑΘΕ ΕΝΑ ΑΠΟ ΕΜΑΣ, πάρουμε το νήμα της Αντίστασης και να σταθούμε στην πρώτη γραμμή. Για την ΕΙΡΗΝΗ την Εθνική Ανεξαρτησία και το σοσιαλισμό.
Επιτρέψτε μας κλείνοντας, να κάνουμε προσκλητήριο μαρξιστών- λενινιστών που βασανίστηκαν στο Μακρονήσι, επέζησαν και που μείναν στις επάλξεις του κινήματος μέχρι το τέλος της ζωής τους. Όσων τουλάχιστον θυμόμαστε, ή γνωρίσαμε στη ζωή μας.
Ξέρετε όλοι οι Μακρονησιώτες ήταν πολύ σεμνοί άνθρωποι, ΑΝΘΡΩΠΟΙ πάνω απ’ όλα, με κεφαλαία όλα τα γράμματα, με ελαττώματα και εξαιρετικές αρετές. Ήταν δίπλα μας σε κάθε δημοκρατικό και αντιιμπεριαλιστικό αγώνα. Μας καθοδήγησαν ιδεολογικά. Μας ενθάρρυναν στις απογοητεύσεις μας. Μας δίδαξαν τρόπο ζωής.
Ποτέ τους δεν θεώρησαν πως έκαναν «και κάτι σπουδαίο», όπως έλεγαν συχνά. Όταν τους ρωτούσες για την προσωπική τους εμπειρία, πάντα είχαν να απαντήσουν κάτι για τη γενναιότητα των ανθρώπων του λαού, σε αυτό ή στο άλλο γεγονός, αποφεύγοντας την προσωπική τους προβολή.
Κάθε προσθήκη στον κατάλογό μας ταπεινά δεκτή.
Πρώτα θα αναφέρουμε τον τελευταίο εν ζωή Μακρονησιώτη, το σύντροφο ΘΩΜΑ ΣΤΕΦΑΝΗ, τον αρτεργάτη.
Και μετά αυτούς που δεν είναι πια μαζί μας:
1. Σίμος Χατζηαριστεράς
2. Παναγιώτης Κυριαζής
3.Τάκης Κοτζιάς
4. Νίκος Βοσνίδης
5. Ισαάκ Ιορδανίδης
6. Γιάννης Χοτζέας
7. Θάνος Δημάκος
8. Μήτσος Τσαλούκης
9. Γιώργος Κωστόπουλος
10. Μήτσος Παπέλης
11. Βασίλης Κουζέλης
12. Μιχάλης Νικηφοράκης
13. Νίκος Μαχαιρόπουλος
14. Γιάννης Θεοχάρης
15. Παντελής Λιότσος
16. Τάσος Αγγελόπουλος
17. Τάσος Δανιήλ
18. Λελέ Δημάκου
19. Θανάσης Καλώνης
20. Χρήστος Ρούσσος
