Ενώ συμπληρώθηκαν 100 ημέρες της ρώσικης στρατιωτικής εισβολής στην Ουκρανία, ο πόλεμος όχι μόνο δεν φαίνεται να κοπάζει αλλά αντίθετα οδηγείται στο να έχει μια μακρά διάρκεια και να δυναμώνει τον κίνδυνο μιας ευρύτερης εξάπλωσής του.
Η σύγκρουση των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων που προκάλεσαν τον πόλεμο συνεχίζεται με αμείωτη ένταση: Από τη μια ο Πούτιν, καλύπτοντας με το παραπλανητικό όνομα της «ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης» τον κατακτητικό πόλεμο που ξεκίνησε, επιμένει στην επίτευξη των στόχων που ανακοίνωσε από την έναρξή του. Από την άλλη οι ΗΠΑ και οι ευρωπαϊκές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, καλύπτοντας την επέμβασή τους στην Ουκρανία και τις δικές τους επιδιώξεις υποδούλωσης με το παραπλανητικό προπαγανδιστικό περίβλημα «της υπεράσπισης της δημοκρατίας και της ελευθερίας», δίνουν μια γιγαντιαία στρατιωτική, οικονομική και πολιτική στήριξη στην κυβέρνηση-μαριονέτα τους που έχουν εγκαταστήσει στην Ουκρανία και κλιμακώνουν τον σχεδόν ολοκληρωτικό οικονομικό πόλεμο κατά της Ρωσίας, έχοντας ως στόχο τους την οικονομική και στρατιωτική εξασθένηση της Ρωσίας.
Αυτούς τους στόχους επιβεβαιώνουν όλες οι τελευταίες εξελίξεις στο πολεμικό μέτωπο και στο πεδίο της πολιτικής – διπλωματικής και οικονομικής αντιπαράθεσης των αντίπαλων ιμπεριαλιστικών στρατοπέδων.
***
Η Ρωσία επεκτείνει τη στρατιωτική κατάληψη εδαφών τής ανατολικής Ουκρανίας, η οποία μετά την Μαριούπολη έχει επεκταθεί προς τη Χερσόνα και το Σεβεροντονέσκ, που θεωρείται ως το τελευταίο μεγάλο «οχυρό» ολόκληρης της ανατολικής βιομηχανικής ζώνης του Ντονμπάς. Τα ρωσικά στρατεύματα ελέγχουν πλέον όλα τα εδάφη της Ουκρανίας που περιβάλλουν την Αζοφική θάλασσα και συνδέονται με την -ήδη προσαρτημένη στη Ρωσία- χερσόνησο της Κριμαίας, ενώ οι επιχειρήσεις τους κατευθύνονται και στα εδάφη προς την Οδησσό που περιβάλλουν τη Μαύρη Θάλασσα. Είναι ανοικτό ζήτημα αν οι ρώσικες στρατιωτικές δυνάμεις θα επιχειρήσουν κατάληψη όλου του εδαφικού τόξου της Ουκρανίας ως την Οδησσό και την Υπερδνειστερία, έτσι ώστε να αποκλείσουν την πρόσβαση της Ουκρανίας προς τη Μαύρη Θάλασσα και να επιβάλουν το ρώσικο έλεγχο σε όλο το θαλάσσιο μέτωπο Αζοφικής και Μαύρης Θάλασσας. Το βέβαιο είναι πως η Ρωσία επιμένει στην κατάκτηση όλου του ανατολικού κομματιού της Ουκρανίας που περιλαμβάνεται στο Ντονμπάς. Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντ.Πεσκώφ φρόντισε ξανά να δηλώσει ότι η Ουκρανία οφείλει να αποδεχθεί τις ρωσικές αξιώσεις προκειμένου να υπάρξει κατάπαυση του πυρός. Το ποιες είναι οι ρώσικες αξιώσεις το επανέλαβε ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σ. Λαβρόφ σε πρόσφατη συνέντευξή του: «Η απελευθέρωση των περιοχών του Ντόνετσκ και του Λουγκάνσκ (οι δύο επαρχίες του Ντονμπάς), που αναγνωρίζονται από τη Ρωσική Ομοσπονδία ως ανεξάρτητα κράτη, αποτελεί αδιαπραγμάτευτη προτεραιότητα». Δεν αρκέσθηκε ωστόσο μόνο σε αυτό ο Σ. Λαβρόφ αλλά πρόσθεσε και ότι για τα εδάφη εκτός του Ντονμπάς «πρέπει ο λαός να αποφασίσει για το μέλλον του σε αυτές τις περιοχές». Δήλωση που σαφώς υπονοεί πως η Ρωσία έχει βλέψεις και σε άλλες περιοχές της Ουκρανίας πέραν του Ντονμπάς.
***
Οι ΗΠΑ και η ΕΕ, από τη πλευρά τους, διευρύνουν τις αποστολές πολεμικού υλικού στην κυβέρνηση Ζελένσκυ και διακηρύσσουν μια μακρά συνέχιση του πολέμου. Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Α. Μπλίνκεν, επανέλαβε πως ο πόλεμος «θα διαρκέσει πολλούς μήνες» και στο ίδιο μήκος κύματος ο γγ του ΝΑΤΟ, Γ. Στόλτενμπεργκ, δήλωσε πως «πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για μακρύ ταξίδι. Αυτός ο πόλεμος μπορεί να διαρκέσει πολύ (…) Αυτός είναι πλέον όλο και περισσότερο ένας πόλεμος φθοράς». Παράλληλα ο αναπληρωτής γγ του ΝΑΤΟ, Μ. Τζοάνα, δήλωσε ότι το ΝΑΤΟ δεν δεσμεύεται πλέον από την Ιδρυτική Πράξη Αμοιβαίων Σχέσεων Συνεργασίας και Ασφάλειας μεταξύ του ΝΑΤΟ και της Ρωσικής Ομοσπονδίας, που υπεγράφη πριν από 25 χρόνια και προέβλεπε μεταξύ άλλων μέτρα με σκοπό την «αποτροπή κάθε συγκέντρωσης συμβατικών δυνάμεων» στην κεντρική και την ανατολική Ευρώπη. Το ΝΑΤΟ τόνισε ότι δεν έχει πλέον «κανέναν περιορισμό» για μια «πιο ρωμαλέα στάση στην ανατολική πτέρυγά» του. Στα πλαίσια αυτής της κατεύθυνσης ενίσχυσης της στρατιωτικής παρουσίας του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη, ο επικεφαλής των αμερικανικών Ενόπλων Δυνάμεων, στρατηγός Μ. Μίλεϊ, ανακοίνωσε ότι τα αμερικανικά στρατεύματα που σταθμεύουν στην Ευρώπη έχουν αυξηθεί κατά 30% από την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και αυτήν τη στιγμή ανέρχονται σε περίπου 102.000 στρατιώτες. Ακόμα μεγαλύτερη ενίσχυση της στρατιωτικής παρουσίας αναμένεται να αποφασίσει η σύνοδος του ΝΑΤΟ στα τέλη Ιούνη, η οποία θα ανεβάσει τον μιλιταριστικό πυρετό και θα αυξήσει τον κίνδυνο μιας διευρυμένης πολεμικής αντιπαράθεσης των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων.
***
Η στρατιωτική αντιπαράθεση συμπληρώνεται με την κλιμάκωση του οικονομικού πολέμου, με τις δυτικές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις να επεκτείνουν τα πακέτα των οικονομικών κυρώσεων σε βάρος της Ρωσίας και με τη Ρωσία να προχωρά -μετά τις διακοπές προμηθειών φυσικού αερίου σε Πολωνία, Βουλγαρία, Φινλανδία- και σε ανάλογες διακοπές σε ενεργειακές εταιρείες της Ολλανδίας και της Δανίας.
Ο οικονομικός πόλεμος εντείνει όχι μόνο την ενεργειακή κρίση αλλά και την επισιτιστική κρίση που τροφοδοτείται από την διακοπή εξαγωγής σιτηρών και διατροφικών προϊόντων από τη Ρωσία και την Ουκρανία. Ο συνδυασμός ενεργειακής και επισιτιστικής κρίσης, με τις ισχυρές διαταραχές που προκαλεί στο παγκόσμιο εμπόριο και στη λειτουργία βιομηχανιών και οικονομιών, με τις ελλείψεις αγαθών που επιφέρει, εκτινάσσει την οικονομική κρίση σε όλο τον καπιταλιστικό κόσμο, φουντώνει την ύφεση και τον πληθωρισμό.
***
Οι βαριές συνέπειες που συσσωρεύονται από την παράταση του πολέμου στην Ουκρανία και από τα μέτρα και τις κινήσεις αντιπαράθεσης των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων έχουν δημιουργήσει μια αυξανόμενη παγκόσμια πολιτική και κοινωνική πίεση από την οποία δεν μένουν αλώβητα τα ιμπεριαλιστικά επιτελεία. Οι δυσκολίες τους ήδη έχουν φανεί στην Ευρώπη, που δέχεται και πιο ισχυρά αυτήν την πίεση, με το διχασμό και τις αποκλίσεις που έχουν σημειωθεί ανάμεσα στις χώρες της όσον αφορά το μέτρο της επιβολής ενεργειακού εμπάργκο στη Ρωσία. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο υπουργός Οικονομίας της Γερμανίας, Ρ. Χάμπεκ, παραμονές της τελευταίας Ευρωπαϊκής Συνόδου, υπογράμμισε ότι «η ευρωπαϊκή ενότητα ραγίζει ξανά και ξανά», ενώ και η υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, Αν. Μπέρμποκ, εξέφρασε την ανησυχία της για την «κόπωση του πολέμου» στη Δύση. Ας σημειωθεί ότι και οι δύο προέρχονται από το πιο φιλοαμερικάνικο κόμμα της Γερμανικής κυβέρνησης, τους Πράσινους.
Πιο ηχηρή, ωστόσο, εκδήλωση διάστασης απόψεων υπήρξε η παρέμβαση του γηραιού Χ. Κίσσινγκερ στο Παγκόσμιο Φόρουμ του Νταβός που προκάλεσε τις διαμαρτυρίες του Ζελένσκυ. Ενώ η κυβέρνηση Μπάιντεν δηλώνει ότι θέλει να δει την αποδυνάμωση της Ρωσίας, ο Χ. Κίσσινγκερ υποστήριξε ότι οι ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις «πρέπει να ξεκινήσουν τους επόμενους δύο μήνες, προτού δημιουργηθούν ανατροπές και εντάσεις που δεν θα ξεπεραστούν εύκολα» και η Ουκρανία να αποδεχθεί να παραχωρήσει εδάφη στη Ρωσία, με αναγνώριση της Κριμαίας ως ρωσικού εδάφους και αυτονομία των ανατολικών εδαφών. Το ίδιο ζήτησαν και οι New York Times, καλώντας την Ουκρανία «να πάρει τις οδυνηρές εδαφικές αποφάσεις» προκειμένου να τερματιστεί ο πόλεμος. Αντίθετα, ο άλλος μεγαλοπαράγοντας του χρηματιστικού κεφαλαίου των ΗΠΑ, ο Τζ. Σόρος, στο Νταβός υποστήριξε πως ο καλύτερος τρόπος για τη διαφύλαξη του ελεύθερου πολιτισμού είναι η Δύση να καταφέρει να οδηγήσει στην ήττα τις δυνάμεις του Βλαντιμίρ Πούτιν.
Ο Economist περιέγραψε αυτήν την κατάσταση ως εμφάνιση ρωγμών στο εσωτερικό της Δύσης ως προς τη στάση έναντι της Ρωσίας. Είναι φανερό πως η συζήτηση για το πώς θα τελειώσει ο πόλεμος έχει ανοίξει διαφωνίες και, όπως σημειώθηκε και στην αστική αρθρογραφία, κάτω από τα καλέσματα των δυτικών για «νίκη» στην Ουκρανία κρύβονται «βαθιές διαφοροποιήσεις γύρω από την ερμηνεία της «νίκης»».
