Πάψε με ευχές να ελπίζεις
οι θεοί πως θα λυγίσουν

Πάντα οι άνθρωποι, από την εποχή που έφυγαν από τις σπηλιές και καλλιέργησαν τη γη κατά ομάδες, αποφάσιζαν και τους όρους της κοινής τους ζωής. Αυτό δηλαδή που θα υποχρεούτο να κάνει ο καθένας μέσα στην ομάδα και αυτό που η ομάδα ήταν υποχρεωμένη να κάνει για τον καθένα. Προφορικά -άγραφοι νόμοι, ήθη και έθιμα- και γραπτά, όταν πια η ανθρωπότητα πέρασε στην ιστορική της περίοδο. Νόμοι, λοιπόν, συμβάσεις, συμβόλαια -ή όπως αλλιώς θέλετε πείτε το- κανονίζουν τους όρους συνύπαρξης των ανθρώπων. Χιλιάδες χρόνια τώρα.

Η ανθρωπότητα πέρασε από το δούλο στον εργάτη, παλεύοντας πάντα να βελτιώσει τους όρους της κοινής συμβίωσης, προς όφελος των πολλών. Πάλη αναλλοίωτη, ατέρμονη και αιώνια. Ακόμα και τα πιο τυραννικά καθεστώτα στο όνομα των πολλών ισχυρίζονταν ότι υπήρχαν. Ο ασίγαστος πόθος για ισότητα των ανθρώπων, στους κοντινότερους σε εμάς καιρούς, μορφοποιήθηκε στο Διαφωτισμό δια στόματος Ζαν Ζακ Ρουσώ με την περιεκτική φράση: «Κανένας πολίτης δεν πρέπει να είναι τόσο πλούσιος, ώστε να μπορεί να εξαγοράσει έναν άλλο και κανένας να μην είναι τόσο φτωχός ώστε να αναγκαστεί να πουληθεί». Λίγο αργότερα η μαρξιστική θεωρία θα οδηγήσει στις αρχές του 20ου αιώνα στη λαμπερή, πρώτη προσπάθεια των ανθρώπων για τη δημιουργία της κοινωνίας που θα καταργήσει την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Την Επανάσταση του Οκτώβρη.

Έναν αιώνα μετά, οι τύραννοι του κόσμου μοιάζει να έχουν ανατρέψει αυτή την ορμητική πορεία της ανθρωπότητας. Παραβιάζοντας νόμους και συμβάσεις που οι ίδιοι έχουν υπογράψει, εξαπολύουν πολέμους κατά παράβαση κάθε διακήρυξης του ΟΗΕ, που ρητά απαγορεύει όχι μόνο τη χρήση βίας στα διεθνή πράγματα, αλλά και την απειλή χρήσης βίας. Απέχοντας από την Ουκρανία 7.500 χιλιόμετρα και έναν ωκεανό ανάμεσα, ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός σπρώχνει τα πράγματα σε πόλεμο. Πάνω σε μια γη που δεν του ανήκει, στο κεφάλι ενός λαού που αν και δεν είναι δικός του, είναι έτοιμος να τον μακελέψει. Σελίδες ολόκληρες θα μπορούσαν να γραφτούν για τους πολέμους που με απύθμενη αναλγησία εξαπολύουν οι ιμπεριαλιστές και τους οικονομικούς εκβιασμούς-στραγγαλισμούς που επιβάλλουν στους αδύναμους.

Σε τοπικό για την κάθε χώρα επίπεδο οι ντόπιοι μικροί τύραννοι διαγράφουν κάθε θέλω και χρειάζομαι των πολιτών τους, λεηλατώντας τον κόπο τους. Με ή χωρίς νόμους, αρπάζουν τα προς το ζην από τους πολλούς, για να τα δώσουν στους ελάχιστους. Πόσο σύγχρονη η επισήμανση του Αριστοτέλη στα «Πολιτικά»: «Επιδίωξη της τυραννίας είναι να πτωχεύσουν οι πολίτες, αφ’ ενός για να συντηρείται με τα χρήματά τους η φρουρά του καθεστώτος και αφ’ ετέρου για να είναι απασχολημένοι οι πολίτες και να μην τους μένει χρόνος για επιβουλές. Σε αυτό το αποτέλεσμα αποβλέπει τόσο η επιβολή μεγάλων φόρων, η απορρόφηση των περιουσιών των πολιτών….». Κάτι για τις μνημονιακές μας κυβερνήσεις δε θα μπορούσε να γραφτεί με μεγαλύτερη συντομία.

Πού να βρει χρόνο για «επιβουλές» ο σημερινός άνθρωπος, όταν -φτωχότατος- αγωνιά με δυο και τρεις δουλειές απλά να επιβιώσει. Ο αγώνας για την επιβίωση απομυζά κάθε δύναμή του να φωνάξει, να διεκδικήσει και διπλώνεται στα τέσσερα. Η αναξιοπρεπής δουλειά, η ανημπόρια να αντιμετωπίσει την αυθαιρεσία του ισχυρού τον τσακίζουν. Τρομαγμένοι οι άνθρωποι αντιδρούν με το ένστικτο. Θα σκοτώσουν για μια θέση πάρκινγκ, για το γόητρο της ποδοσφαιρικής ομάδας, για ένα στραβοκοίταγμα. Θα πουληθούν σαν δούλοι στα σκλαβοπάζαρα της Λιβύης για 400 δολάρια.

Σήμερα γνωρίζουμε καλά τα ιστορικά γεγονότα που έφεραν τον άνθρωπο κοντά στην πηγή της κατάργησης της εκμετάλλευσης. Αν κάνουμε πίσω, θα αναγκαστούμε να ζήσουμε ξανά σε συνθήκες που γνωρίζουμε πως έφεραν αμέτρητη δυστυχία και ποτάμια αίματος. Στις συνθήκες της δουλείας του μεσαίωνα. Ακόμα όμως κι αν προσωρινά, κάνουμε πίσω, η Ιστορία τραβάει μπροστά. Είναι νόμος αναλλοίωτος, ατέρμονος και αιώνιος. Είναι ο ανθρώπινος πόθος για την κατάργηση της εκμετάλλευσης.

Τάνια