Στο φόντο του πολέμου στην Ουκρανία θερμαίνεται το κλίμα στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο. Η Άγκυρα διευρύνει τις επεκτατικές τυχοδιωκτικές της διεκδικήσεις. Οι κυβερνήσεις Αθήνας και Λευκωσίας κρύβονται κάτω από τις φτερούγες των γερακιών της Ουάσιγκτον και Βρυξελλών, που στοχεύουν στο αδυνάτισμα της Μόσχας, σέρνοντας στο φιλοπόλεμο άρμα τους, τους πρόθυμους υποτελείς. Τα φληναφήματα για την αναβαθμισμένη Ελλάδα μετά την αμυντική συμφωνία με τις ΗΠΑ, που τάχα λειτουργεί σαν αντίβαρο στην τουρκική επιρροή και ανάσχεση στην αναθεωρητική πολιτική της, αποδείχνονται κούφια λόγια.
Κλιμακώνονται οι πολεμικές απειλές
Μετά το Μητσοτάκης γιοκ του Ερντογάν, σε επικίνδυνο στάδιο βάζει η Τουρκία την αμφισβήτηση της κυριαρχίας σχεδόν όλων των νησιών του Αιγαίου, συνδέοντάς την με την αποστρατιωτικοποίησή τους. Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Τσαβούσογλου, αναφέρθηκε στις Συνθήκες της Λωζάννης, του 1923 (για τα νησιά του Βόρειου και Κεντρικού Αιγαίου) και Παρισιού, του 1947 (για τα Δωδεκάνησα). «Υπάρχει ένας όρος και στις δυο συνθήκες για αποστρατιωτικοποίηση. Η Ελλάδα από το 1960 τα στρατιωτικοποιεί», δήλωσε και πρόσθεσε τελεσιγραφικά ότι «τα νησιά πρέπει να αποστρατιωτικοποιηθούν. Αν δεν υποχωρήσει η Ελλάδα, θα ανοίξουμε προς συζήτηση το θέμα κυριαρχίας τους». Ένα μήνα μετά την «άνετη» συνάντηση Μητσοτάκη Ερντογάν στην Κωνσταντινούπολη, όπου αποφασίστηκε τότε η αναζωογόνηση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας και «για την ενίσχυση της ενεργειακής συνεργασίας», ο Τσαβούσογλου ανακοίνωσε ότι «τερματίζουμε επίσημα τη διαδικασία του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας – Τουρκίας», κάνοντας λόγο για εχθρικές δηλώσεις του Μητσοτάκη, καθώς και για ασυνεπή στάση της Αθήνας στις προσπάθειες διαλόγου.
Πρακτικά σαν συνέπεια της εχθρικής ρητορικής συνεχίζεται το μπαράζ των καθημερινών προκλητικών παραβιάσεων του ελληνικού εναέριου χώρου και των υπερπτήσεων πάνω από ελληνικά νησιά από τουρκικά F16 και μη επανδρωμένα αεροπλάνα. Μια μέρα μετά την «ιστορική» ομιλία στο Κογκρέσο, τουρκικά F-16 πετούσαν στα μόλις 2,5 ν.μ. από την Αλεξανδρούπολη, γελοιοποιώντας τον Μητσοτάκη, που δήλωνε αυτάρεσκα στο Κογκρέσο ότι τέτοιες πρακτικές δεν θα τις ανεχτούμε ή προχθές μιλώντας στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα εξαπέλυσε λεονταρισμούς λέγοντας ότι «κάθε προσπάθεια παραβίασης της κυριαρχίας θα τιμωρηθεί με πολύ αυστηρό τρόπο». Επειδή οι παραβιάσεις είναι καθημερινές, προφανώς η κυβερνητική αυστηρότητα εξαντλείται στις εκκλήσεις για διάλογο με προοπτική τη Χάγη.
Χαρακτηριστικές ήταν και οι αναφορές του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών κατά την επίσκεψή του στα Τίρανα, για το συνυποσχετικό με την Αλβανία, με στόχο την παραπομπή της οριοθέτησης των θαλάσσιων ζωνών στο Δικαστήριο της Χάγης.
Σ’ αυτή την κατεύθυνση κυβερνητικός συμπαραστάτης βρίσκεται ο ΣΥΡΙΖΑ, που «καλεί την Κυβέρνηση …να αξιοποιήσει τόσο την αλλαγή κυβέρνησης στις ΗΠΑ όσο και τις διαπραγματεύσεις με την Τουρκία για αναθεωρημένη τελωνειακή ένωση, ώστε να δεσμεύσει τη γείτονα σε έναν ουσιαστικό διάλογο, με σαφείς κόκκινες γραμμές, για μείωση της έντασης, με απώτερο στόχο την προσφυγή στη Χάγη για υφαλοκρηπίδα/ΑΟΖ». Επίσης κατά τη συζήτηση στη Βουλή για την κύρωση της ελληνοαμερικανικής «αμυντικής» συμφωνίας με κάλπικη αντιπολιτευτική κριτική περί «ανταλλαγμάτων» εγκαλούσε την κυβέρνηση ότι δεν εξασφάλισε περισσότερες βάσεις των ΗΠΑ σε νησιά του Αιγαίου, όπως ζητούσε ο Καμένος για την Κάρπαθο. Τέλος σχετικά με τις πρόσφατες τουρκικές προκλήσεις, ο ΣΥΡΙΖΑ αναμένει «την αντίδραση των συμμάχων και εταίρων μας που δεν μπορεί για μια ακόμη φορά να βασίζεται σε ίσες αποστάσεις και λόγια χωρίς αντίκρισμα, αλλά σε συγκεκριμένες δεσμεύσεις για την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας», αποδεχόμενος και εξωραΐζοντας την ιμπεριαλιστική παρέμβαση, που πυροδοτεί την ένταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Ταυτόχρονα η τουρκική κυβέρνηση ξεπερνώντας ακόμα και τις διακηρύξεις της για διαμοιρασμό του Αιγαίου στον 25ο μεσημβρινό, με παράνομη NAVTEX, δέσμευσε για έρευνες δύο περιοχές στο κέντρο του Αιγαίου, δυτικά του 25ου μεσημβρινού, μεταξύ Σκύρου – Άη Στράτη και Λέσβου.
Φουσκώνει τα πανιά της Τουρκίας η πολιτική των ίσων αποστάσεων των ΗΠΑ-ΝΑΤΟ-ΕΕ
Οι κυβερνητικοί μύθοι για την υπεράσπιση της εδαφικής κυριαρχίας από τους ισχυρούς συμμάχους διαψεύδονται ακαριαία από τις εξελίξεις. Οι τουρκικές παραβιάσεις συνοδεύονται από τις μονότονες προτροπές για διμερή «διάλογο» μεταξύ συμμάχων.
Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ καλεί σε «συντονισμό και συζήτηση όπου υπάρχουν διαφωνίες σχετικά με τα όρια του εναέριου χώρου», ενθαρρύνοντας «όλα τα κράτη να επιλύσουν τα ζητήματα θαλάσσιας οριοθέτησης ειρηνικά και σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο».
Η ΕΕ σχολίασε ότι «σε γενικές γραμμές προωθούμε και ενθαρρύνουμε την καλή συνεργασία μεταξύ ηγετών, ειδικότερα μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας, και ελπίζουμε ότι το θετικό κλίμα θα επανέλθει και θα αντικατοπτριστεί σε δηλώσεις και δράσεις στην περιοχή».
Ο Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Στόλτενμπεργκ, θυμίζει πόσο αναντικατάστατη σύμμαχος είναι η Τουρκία και προσθέτει ότι «το ΝΑΤΟ πρέπει να παραμείνει μια πλατφόρμα όπου συζητούνται και αυτά τα ζητήματα», υπενθυμίζοντας ότι ο ΝΑΤΟϊκός μηχανισμός μείωσης των εντάσεων που καθιερώθηκε το 2020 μπορεί να εφαρμοστεί και στο Αιγαίο, για τη διαπραγμάτευση των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων και αναβάθμισης των τουρκικών αξιώσεων.
Στο ίδιο μήκος κύματος και το Βερολίνο που «παρακολουθεί με προσοχή» τις εξελίξεις στα Ελληνοτουρκικά και «απευθύνει έκκληση να υπάρξει συνεννόηση με διάλογο», επαναλαμβάνοντας ότι «η συνεργασία στο ΝΑΤΟ είναι ιδιαίτερα σημαντική αυτή τη στιγμή» και απευθύνει έκκληση «προς τον Τούρκο Πρόεδρο, αλλά και προς τον Έλληνα πρωθυπουργό, να τα βρουν».
Οι αγορές εξοπλισμών, η δουλική συμπόρευση και τα «πετυχημένα ταξίδια» στους ισχυρούς συμμάχους όχι μόνο δεν εγγυώνται την ασφάλεια της χώρας, αλλά αντίθετα ενισχύουν τους κινδύνους για τον λαό και υπονομεύουν τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα.
Η διαχρονικά αναβλητική τακτική των ελληνικών κυβερνήσεων στις «δύσκολες ώρες», ονομάζεται ψύχραιμη στάση. Μ’ αυτό το τροπάρι ο Δένδιας υποστήριξε ότι «η Ελλάδα αντιδρά με ψυχραιμία, δεν υποκύπτει στον πειρασμό να απαντά με τον ίδιο τρόπο…Εμείς αποφασίζουμε πότε και με ποιον τρόπο απαντάμε στις τουρκικές προκλήσεις». Ο υπουργός Εξωτερικών σημείωσε πως η πρόσφατη απαντητική επιστολή της μονίμου αντιπροσώπου της Ελλάδας στον ΟΗΕ, προς τον γγ του Οργανισμού σχετικά με δήθεν υποχρέωση αποστρατωτικοποίησης νησιών του Αιγαίου, αποτελεί παράδειγμα νηφάλιας αντίδρασης. Η ελληνική απάντηση ωστόσο 1) ήρθε ύστερα από πολλών μηνών πλήρους σιγής του υπ. Εξωτερικών 2) δεν απαντάει στη πραγματικότητα σχεδόν σε τίποτε, ενώ αφήνει συστηματικά ανοιχτό το δρόμο για ενδονατοϊκές «διευθετήσεις» και 3) η ελληνική κυριαρχία στα νησιά δεν διασφαλίζεται «δι’ αλληλογραφίας» με τον ΟΗΕ, όπως το απέδειξαν οι τραγικές εξελίξεις στο Κυπριακό.
Η Κύπρος μπροστά στο οριστικό χαντάκωμα
Ολοκληρώθηκε στην Κύπρο η στρατιωτική άσκηση «Αγαπήνωρ 2022», τμήμα ευρύτερης άσκησης του ισραηλινού στρατού με τον κωδικό «Πέρα από τον Ορίζοντα». Όπως μετέδωσαν Ισραηλινά ΜΜΕ, η Κύπρος επιλέχθηκε γιατί το έδαφος προσομοιάζει αρκετά σε περιοχές που θα μπορούσαν να γίνουν επιχειρήσεις κατά της «Χεζμπολάχ» του Λιβάνου. Το Ισραήλ ανακοίνωσε ότι πρόκειται για την «ευρύτερη άσκηση του είδους της που πραγματοποιήθηκε ποτέ, σε συνεργασία με γειτονική χώρα», με σκοπό τη «διατήρηση της ετοιμότητας των Ενόπλων Δυνάμεων σε ποικίλες καταστάσεις έκτακτου χαρακτήρα και η αντιμετώπιση αιφνίδιων γεγονότων και περιστάσεων».
Σύμφωνα με δημοσιεύματα του βρετανικού Τύπου, η Τουρκία διαπραγματεύεται τη συμφωνία για την ένταξη Σουηδίας – Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ παζαρεύοντας την αναγνώριση του ψευδοκράτους, με αντάλλαγμα την συναίνεσή της.
Νέες αναταράξεις και ανησυχία στο πολιτικό σκηνικό της Λευκωσίας προκαλεί η δημοσιοποίηση επιστολής του Αναστασιάδη, που έστειλε στις 23 Μάη στον Τατάρ. Την ώρα που η Τουρκία και το ψευτοκράτος της κουβεντιάζουν μόνο τη λύση δυο κρατών ανοίγουν την Αμμόχωστο και απειλούν με νέες παραβιάσεις της κυπριακής ΑΟΖ, ο Κύπριος Πρόεδρος παραμερίζει την τουρκική κατοχή και επαναφέρει για συζήτηση τα παρελκυστικά διμερή προβλήματα για Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης και την θολή ιδέα της «αποκεντρωμένης ομοσπονδίας». Στην επιστολή ο Αναστασιάδης προαναγγέλλοντας το οριστικό χαντάκωμα του Κυπριακού, επισημαίνει χαρακτηριστικά ότι «μπορούμε να δώσουμε τις λύσεις και τις απαντήσεις όχι μόνο στις ανησυχίες σας, αλλά και στην έλλειψη εμπιστοσύνης λόγω των γεγονότων του παρελθόντος», και υπογραμμίζει απευθυνόμενος προφανώς και στους Ελληνοκύπριους ότι «πρέπει να διαπραγματευόμαστε μέσα σε αυτό που είναι εφικτό και ρεαλιστικό και όχι σε αυτό που είναι επιθυμητό, αλλά αδύνατο να επιτευχθεί».
