Με το βλέμμα στη Λιβύη ο λαός της οποίας εξακολουθεί να πληρώνει ακριβά τη ΝΑΤΟϊκή επίθεση του 2011 και την κατάσταση που διαμόρφωσε, ξένοι ηγέτες και υπουργοί, καθώς και στελέχη επιχειρήσεων επισκέπτονται τις τελευταίες βδομάδες την Τρίπολη. Στόχος τους είναι να προωθήσουν οικονομικά συμφέροντα και να αυξήσουν τη γεωπολιτική επιρροή, σε μια χώρα που μόλις πριν από λίγες μέρες απόκτησε μία προσωρινή μεταβατική κυβέρνηση, που αμφίβολο είναι αν θα επιβιώσει μέχρι τις εξαγγελθείσες εκλογές της 24 Δεκέμβρη 2021, καθώς οι συμφωνίες δεν τηρούνται και οι αντιθέσεις παραμένουν ενεργές. Ένα από τα κομβικά ζητήματα στο δρόμο για τη διεξαγωγή των εκλογών, είναι η παραμονή ξένων μισθοφόρων και τουρκικών στρατευμάτων. Η προηγούμενη κυβέρνηση, του Φαγιέζ Σάρατζ, και η τωρινή, του εκατομμυριούχου επιχειρηματία Ντμπέιμπα, συμφωνούν στα λόγια με την απαίτηση για απομάκρυνσή τους, χωρίς ωστόσο να έχει γίνει κάτι στην πράξη.
Χαρακτηριστική ήταν η συνάντηση που είχαν ο πρόεδρος του Ανώτατου Κρατικού Συμβουλίου της Λιβύης, Χαλίντ Αλ Μίσρι, και ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών, Ζαν Ιβ Λε Ντριάν, όπου διαφώνησαν στο θέμα των ξένων στρατευμάτων που παραμένουν στη Λιβύη κατά παράβαση της συμφωνίας εκεχειρίας. Ο Μίσρι συμφώνησε μόνο με την ανάγκη απομάκρυνσης των ξένων μισθοφόρων που υποτίθεται πως έπρεπε να είχε γίνει εδώ και περίπου τρεις μήνες. Διαφώνησε με την απομάκρυνση των Τούρκων στρατιωτικών, επειδή βρίσκονται «νόμιμα στη Λιβύη» έπειτα από πρόσκληση της προηγούμενης κυβέρνησης. Έδειξε καχύποπτος απέναντι στην πενταμελή ενδολιβυκή «Στρατιωτική Επιτροπή 5+5» που έχει συγκροτηθεί μετά την εκεχειρία του Οκτώβρη, εξηγώντας πως «αυτές οι δυνάμεις», υπονοώντας εκείνες του στρατηγού Χάφταρ, αρχηγού του «Εθνικού Λιβυκού Στρατού», «συνιστούν απειλή για την εθνική ασφάλεια της Λιβύης». Στην πραγματικότητα, το ρευστό πολιτικοστρατιωτικό τοπίο στη Λιβύη παραμένει εύφλεκτο. Παρά το σχηματισμό «μεταβατικής κυβέρνησης», η εσωτερική σύγκρουση συνεχίζεται, όπως και η επέμβαση ξένων ιμπεριαλιστικών και περιφερειακών δυνάμεων.
Σε αυτή την εύθραυστη κατάσταση, μόνο μέσα σε μία εβδομάδα κατέφθασαν στην Τρίπολη για συναντήσεις με τον νέο μεταβατικό πρωθυπουργό, Αμπντούλ Χαμίντ Ντμπέιμπα και τον επικεφαλής του Προεδρικού Συμβουλίου, Μοχάμαντ Μένφι, οι πρωθυπουργοί της Μάλτας, της Ιταλίας, της Ελλάδας, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, καθώς και πολυμελής κινεζική αντιπροσωπεία της κατασκευαστικής εταιρείας «Kimberley CAPITAL Holding Company» που ειδικεύεται σε μεγάλες επενδύσεις στο εξωτερικό και στελέχη κρατικών εταιρειών Ενέργειας, ανάπτυξης και υποδομών.
Ανάμεσα σε όλους αυτούς, επίσημη επίσκεψη στην Τρίπολη, πραγματοποίησε ο Μητσοτάκης, για συνάντηση με τον πρόεδρο του Μεταβατικού Προεδρικού Συμβουλίου, Μοχάμεντ Γιουνές Μένφι, και τον πρωθυπουργό της Μεταβατικής Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας της χώρας, Αμπντούλ Χαμίντ Ντμπέιμπα, και συνομιλίες στο πλαίσιο του ιμπεριαλιστικού παζαριού και των «διευθετήσεων» που δρομολογούνται με τη σφραγίδα των σχεδιασμών ΗΠΑ – ΝΑΤΟ στην περιοχή, για τις θαλάσσιες ζώνες και τα γεωπολιτικά και οικονομικά συμφέροντα στην Ανατ. Μεσόγειο. Δεμένη η κυβέρνηση Μητσοτάκη, όσο ποτέ άλλοτε, με τα αμερικανονατοϊκά και ευρωπαϊκά ιμπεριαλιστικά σχέδια και σε μία περίοδο που η Τουρκία κερδίζει έδαφος στις σχέσεις της με τη Δύση ως ΝΑΤΟϊκή και περιφερειακή δύναμη, αξίωσε από τη Λιβύη την κατάργηση του Τουρκολιβυκού μνημονίου οριοθέτησης ΑΟΖ, μπροστά στον αδιάφορο για το θέμα συνομιλητή του, μεταβάλλοντας την προβεβλημένη διπλωματική πρωτοβουλία σε ένα ολοκληρωτικό φιάσκο. Τόνισε, ότι για την Αθήνα «πολύ σημαντικό είναι η ακύρωση παράνομων εγγράφων που παρουσιάστηκαν ως δήθεν διακρατικές συμφωνίες αλλά δεν έχουν καμία νομική ισχύ». Θύμισε με νόημα ότι δύο γειτονικές στη Λιβύη χώρες, Ελλάδα και Ιταλία, «έχουν πρόσφατα συνάψει μεταξύ τους νόμιμες συμφωνίες για τον καθορισμό των θαλάσσιων ζωνών και των χωρικών υδάτων», αποσιώπησε ωστόσο ότι αυτό έγινε με μειωμένη επήρεια για ελληνικά νησιά, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Στις κοινές δηλώσεις τους, ο Ντμπέιμπα είπε μεν ότι τις δύο χώρες συνδέουν ιστορικά σχέσεις, τις οποίες εργάζονται για να προωθήσουν περαιτέρω, εξ ου και ξανανοίγει η ελληνική πρεσβεία στην Τρίπολη ενώ ακολουθεί άνοιγμα του ελληνικού προξενείου στη Βεγγάζη, ωστόσο στο τραπέζι έβαλε και τις σχέσεις της Λιβύης με την Τουρκία, όπως και το μνημόνιό τους για καθορισμό θαλάσσιων ζωνών μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης. Είπε πως, «ενθαρρύνουμε τις διαπραγματεύσεις μεταξύ Ελλάδας – Τουρκίας και μεταξύ Λιβύης – Τουρκίας για τον καθορισμό ΑΟΖ μεταξύ αμφοτέρων των κρατών, για να συνεχιστεί η συνεργασία μεταξύ των χωρών στην περιοχή της Μεσογείου, διότι η Λιβύη θέλει πολύ καλές σχέσεις μεταξύ όλων των χωρών της περιοχής». Τόνισε δε ότι η Λιβύη «ψάχνει συμφωνίες για τα συμφέροντά της, όπως ψάχνει κάθε χώρα τα συμφέροντά της. Εμείς φροντίζουμε τα συμφέροντα της χώρας μας, του λαού μας».
Μετά από λίγες μέρες και για να συμμαζευτεί το φιάσκο της Τρίπολης, στη Βεγγάζη της Ανατολικής Λιβύης βρέθηκε ο υπουργός Εξωτερικών, Δένδιας, ακολουθώντας την τακτική των επαφών και με τον άλλο πόλο εξουσίας στην Λιβύη. Μετά τη συνάντησή του με τον αναπληρωτή πρωθυπουργό της Λιβύης, ο Δένδιας, σε δηλώσεις του, τόνισε την «πλήρη στήριξη» της ελληνικής κυβέρνησης στη μεταβατική κυβέρνηση της Λιβύης και στην εκλογική διαδικασία που θα λάβει χώρα το Δεκέμβρη. Ευχαρίστησε δε τον αναπληρωτή πρωθυπουργό για την «ευθεία τοποθέτησή» του για το παράνομο τουρκο-λιβυκό «μνημόνιο» που υπογράφτηκε το Νοέμβρη 2019 για τις θαλάσσιες ζώνες. Ο αναπληρωτής πρωθυπουργός θύμισε την απόφαση της Βουλής των Αντιπροσώπων της Λιβύης, με έδρα τη Βεγγάζη να μην κυρώσει αυτό το παράνομο «μνημόνιο».
Μετά το διπλωματικό «στραπάτσο» της Αθήνας με την επίσκεψη Μητσοτάκη στη Λιβύη, και τις σπασμωδικές κινήσεις του Δένδια στην Βεγγάζη, η Τουρκία με επίσημες τυμπανοκρουσίες υποδέχθηκε τον μεταβατικό πρωθυπουργό Ντμπέιμπα και ολόκληρο σχεδόν το υπουργικό συμβούλιο της Λιβύης επιβεβαιώνοντας τον αναβαθμισμένο ρόλο της και στην «επόμενη μέρα» της Λιβύης, στέλνοντας μηνύματα προς πολλούς παραλήπτες μεταξύ των οποίων και η Αθήνα. Η επίσκεψη έγινε με αφορμή την πρώτη συνάντηση του Συμβουλίου Στρατηγικής Συνεργασίας Τουρκίας – Λιβύης.
Υπογράφηκαν συμφωνίες στους τομείς των υδρογονανθράκων, της βιομηχανίας, των υποδομών, της Υγείας, της Εκπαίδευσης και γενικότερα της «ανοικοδόμησης». Σε μία περίοδο που ΗΠΑ – ΝΑΤΟ – ΕΕ αντιμετωπίζουν τις τουρκικές αξιώσεις και προκλήσεις όλο και περισσότερο με γνώμονα την «ευρωατλαντική συνοχή», υποδεχόμενος τον Ντμπέιμπα ο Ερντογάν διαμήνυσε όλο νόημα ότι «ανανεώσαμε την αποφασιστικότητά μας» στο σύμφωνο που από το 2019 οι δύο πλευρές έχουν υπογράψει για τον καθορισμό θαλάσσιων ζωνών, επιμένοντας ότι «αυτά βασίζονται σε έγκυρες βάσεις και εξυπηρετούν τα συμφέροντα και το μέλλον των δύο χωρών μας». Πρόσθεσε δε ότι «ο ευγενής αδελφός μου κ. Ντμπέιμπα», με τον οποίο είχε συνάντηση και ο Έλληνας πρωθυπουργός, «έχει επανειλημμένα τονίσει ότι αυτό το σύμφωνο είναι σύμφωνο με τα συμφέροντα της Λιβύης. Όλα τα άλλα είναι λέξεις κενές περιεχομένου».
Όσο κι αν η κυβέρνηση Μητσοτάκη προσπαθεί να εξισορροπήσει τα πράγματα, προβάλλοντας και την επίσκεψη στην Αθήνα, του επικεφαλής του προεδρικού συμβουλίου της Λιβύης Μένφι, δεν μπορεί να πείσει πως ασκεί μια ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική, αφού είναι ευθυγραμμισμένη με τους αμερικανονατοϊκούς σχεδιασμούς στην Ανατολική Μεσόγειο, η μεταβατική κυβέρνηση της Λιβύης λειτουργεί υπό την υψηλή ιμπεριαλιστική εποπτεία και η Τουρκία προωθεί σταθερά την επιρροή και τις προσβάσεις της τόσο στη Λιβύη, όσο και στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
