Παρόλο που το 112 καλούσε τον κόσμο να κλειστεί στο σπίτι του, με σημαντική συμμετοχή εκπαιδευτικών πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 28 Γενάρη η εκδήλωση του Εκπαιδευτικού Ομίλου στο ΣΗΜΑ για την αξιολόγηση στην εκπαίδευση με θέμα «Όταν η αξιολόγηση γίνεται νόμος, τότε η αντίσταση γίνεται καθήκον».
Εισηγητές ο καθηγητής και μέλος του ΔΣ της ΕΛΜΕ Νότιας Αθήνας Χρίστος Σόφης και ο καθηγητής και μέλος του ΔΣ της ΕΛΜΕ Πειραιά Γιώργος Καββαδίας και συντονίστρια της συζήτησης η φιλόλογος και πρώην μέλος του ΔΣ του ΚΕΜΕΤΕ – ΟΛΜΕ Φωτεινή Πανοπούλου.
Μετά τις κατά γενική ομολογία πολύ διαφωτιστικές εισηγήσεις, το λόγο πήραν πολλοί εκπαιδευτικοί οι οποίοι τοποθετήθηκαν συμπληρωματικά πάνω στις εισηγήσεις.
Χαιρετισμό απηύθυνε εκ μέρους των Αγωνιστικών Κινήσεων ο Δημήτρης Χαρτζουλάκης
Μετά την εκδήλωση ακολούθησε μουσική βραδιά με τους Λένα Γολεμάτη και Ορέστη Ρουχωτά, σε γνώριμες και αγαπημένες μουσικές από το έντεχνο ρεπερτόριο.
Ο δεκάλογος απόρριψης της αυτοαξιολόγησης/αξιολόγησης του Γιώργου Κ. Καββαδία
- Η ατομική αξιολόγηση των εκπαιδευτικών αποτελεί την αιχμή του δόρατος της κυβερνητικής επίθεσης ενάντια στη δημόσια εκπαίδευση. Στην εκπαίδευση η ΝΔ, όπως και η προηγούμενη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, υλοποιούν με ευλάβεια τις κατευθύνσεις της ΕΕ και του ΟΟΣΑ, με στόχο το ξεθεμελίωμα της Δημόσιας Εκπαίδευσης και τη δημιουργία ενός ταξικού και κατηγοριοποιημένου σχολείου, το οποίο θα εντείνει τους αποκλεισμούς της νεολαίας από τη μόρφωση και θα διαμορφώσει μια νέα γενιά εργαζομένων με μειωμένες προσδοκίες. Η Τράπεζα Θεμάτων, η Ε.Β.Ε. και η Αξιολόγηση είναι οι πιο χαρακτηριστικές πλευρές αυτής της πολιτικής.
Η σημερινή κυβέρνηση της ΝΔ και η ηγεσία του ΥΠΑΙΘ με βάση τον ν. 4547/18 (ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ) προωθούν την «εσωτερική και εξωτερική αξιολόγηση». Με βάση τον νόμο 4589/19 του Γαβρόγλου εξυφαίνουν την «ατομική αξιολόγηση» και κρατούν σε ομηρεία τους νεοδιόριστους (παρ. 7, άρθρο 62), διατηρώντας και εφαρμόζοντας τον ν. 4589/19 του Γαβρόγλου, που απαξίωσε το πτυχίο και την προϋπηρεσία, αποθέωσε το κυνήγι των «προσόντων» και αποτέλεσε την πιο σκληρή και ακριβοπληρωμένη «αξιολόγηση». - Είναι αναγκαία η διάκριση της έννοιας -γενικά- της αξιολόγησης που συνδέεται με την κρίση που εκφράζει κάθε άνθρωπος από την τυπική και θεσμοθετημένη αξιολόγηση ως διαδικασία κοινωνικού ελέγχου, που στο πλαίσιο της καπιταλιστικής κοινωνίας έχει ταξικό πρόσημο. Ας μην έχουμε ψευδαισθήσεις για το πώς αξιολογούνται τα μέλη κάθε κοινωνικής τάξης και ομάδας στο πλαίσιο της καπιταλιστικής κοινωνίας των ταξικών ανισοτήτων, της κοινωνικής αδικίας και εκμετάλλευσης. Από τις εκάστοτε κυβερνήσεις που αξιολογούν τη δουλειά όλων όσοι παράγουν τον πλούτο με μισθούς φτώχειας και πείνας, πασχίζοντας για τα υπερκέρδη και την εμπέδωση της «αριστείας» των κυρίαρχων τάξεων και στρωμάτων. Δεν είναι δυνατόν να πιστεύουμε ότι μπορεί να υπάρχει «αντικειμενική», «αξιοκρατική» αξιολόγηση από το αστικό κράτος της σήψης, της ρεμούλας και της καταστολής!
Όσο για την εκπαίδευση, να τονίσουμε ότι ο εκπαιδευτικός όχι μόνο δεν είναι ανεξέλεγκτος, αλλά υπόκειται σε πολλαπλές «αξιολογήσεις» -ορατές και αόρατες θηλιές- στο πλαίσιο ενός αυταρχικού και ιεραρχικού διοικητικού μηχανισμού της εκπαίδευσης. Επιπλέον, το θεσμικό πλαίσιο για την αξιολόγηση/αυτοαξιολόγηση καταρρίπτει κάθε μύθο περί «καλής» ή «κακής», «τιμωρητικής» ή «μη τιμωρητικής» αξιολόγησης. Σε ένα ταξικό-ιεραρχικό κοινωνικό και εκπαιδευτικό σύστημα η αξιολόγηση δεν μπορεί παρά να είναι ιεραρχική-συμμορφωτική και τιμωρητική. Αποτελεί κεντρικό μηχανισμό ανατροπής εργασιακών σχέσεων, ιδεολογικής χειραγώγησης και κατηγοριοποίησης σχολείων εκπαιδευτικών και μαθητών. - Οι εκπαιδευτικοί «χρεώνονται» την επιτυχία ή αποτυχία των μαθητών τους. Ας το πούμε καθαρά: η παλιά αντίληψη «το παν εξαρτάται από τον εκπαιδευτικό» προβάλλεται και σήμερα. Οι εκπαιδευτικοί και οι μαθητές, το ζωντανό στοιχείο της εκπαίδευσης προβάλλονται από την εξουσία ως οι αποδιοπομπαίοι τράγοι, τα εξιλαστήρια θύματα για την κρίση της εκπαίδευσης και τα δεινά που σωρεύει η κυρίαρχη πολιτική. Βεβαίως, ούτε ένοχοι ούτε ολοκληρωτικά αθώοι είναι οι εκπαιδευτικοί. Έχουν το μερίδιο της κοινωνικής ευθύνης που τους αναλογεί.
Ωστόσο, η αξιολόγηση προβάλλει το εκπαιδευτικό έργο ως προσωπική υπόθεση των εκπαιδευτικών. Επιδιώκει έτσι να τους ενοχοποιήσει στα μάτια των μαθητών τους και της κοινής γνώμης για την κρίση της εκπαίδευσης. Στο νέο πλαίσιο, οι εκπαιδευτικοί «χρεώνονται» την επιτυχία ή αποτυχία των μαθητών τους. Στόχος να συνδεθούν οι επιδόσεις των μαθητών με βάση και την τράπεζα θεμάτων με την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών. «Αγνοούνται» οι κοινωνικές και γεωγραφικές ανισότητες που διαμορφώνουν αντίξοες συνθήκες για την εκπαίδευση των μαθητών από τα ασθενέστερα οικονομικά και κοινωνικά στρώματα. Παραλείπονται όλοι εκείνοι οι παράγοντες που οδηγούν στον Καιάδα τής εγκατάλειψης του σχολείου και του αναλφαβητισμού. - Αξιολόγηση και «ελληνική Pisa»
Το PISA εγκαθιδρύει τα κριτήρια της αγοράς στο σχολείο, λειτουργεί ως υπερεθνικός «επιθεωρητής» ασκεί έλεγχο στο περιεχόμενο του σχολείου. Πρωτοστατεί στην προώθηση πολιτικών εκπαίδευσης που να έχουν άμεση αντιστοιχία προς τις εξελίξεις που σημειώνονται στην καπιταλιστική αγορά. Πάει χέρι-χέρι με τις πολιτικές της ΕΕ. Ο κατάλογος των «βασικών δεξιοτήτων και συμπεριφορών και στάσεων» και των «δεικτών ποιότητας» έχει γίνει «Ευαγγέλιο» και «τσελεμεντές» εκπαίδευσης για μια «επιτυχημένη ζωή» στην παγκόσμια αγορά. - Είναι γνωστό ότι για τους νεοδιόριστους έχει παγώσει παράνομα και αυθαίρετα η μονιμοποίησή τους, που εξαρτάται και συνδέεται από την αξιολόγησή τους. Εύκολα μπορούμε να καταλάβουμε ότι αντίστοιχη σχέση της αξιολόγησης θα υπάρχει και για τους μόνιμους. Βλέπε μισθολογικές ποινές, αν κριθείς δύο φορές ανεπαρκής, ακόμα και απόλυση με βάση τον Υ.Κ. αν κριθείς πάνω από δύο φορές ανεπαρκής. Χτυπιέται ανοικτά το δικαίωμα στη μόνιμη και σταθερή δουλειά. Η ίδια η πραγματικότητα δείχνει ότι η αξιολόγηση είναι εργαλείο για να χτυπηθεί και η μονιμότητα. Αξιολόγηση σημαίνει μισθολογική καθήλωση.
Η κυβέρνηση της ΝΔ και το ΥΠΑΙΘ με τον νόμο 4823/21 «έχτισε» ένα ακόμη φραγμό που πρέπει οι νεοδιόριστες/οι να τον ξεπεράσουν για να ξεφύγουν από την ανασφάλεια του δόκιμου. Έθεσαν ως τιμωρία για όσες/όσους αξιολογηθούν ως ανεπαρκείς την παραμονή τους στη δόκιμη περίοδο. - Με την αξιολόγηση κατακερματίζεται τόσο η προσωπικότητα του εκπαιδευτικού, όσο και η εκπαιδευτική διαδικασία. Και ακόμα χειρότερα επιχειρείται η ποσοτικοποίηση και μέτρηση χαρακτηριστικών της ανθρώπινης προσωπικότητας και στοιχείων της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Επιδιώκεται να επικυρωθούν ως αντικειμενικά μετρήσιμα στοιχεία τής προσωπικότητας και νοητικές λειτουργίες των υποκειμένων της εκπαιδευτικής διαδικασίας, όπως η διδακτική ή μαθησιακή ικανότητα, η πνευματική και επιστημονική συγκρότηση, η ικανότητα επικοινωνίας και ο τρόπος συμπεριφοράς, οι διαπροσωπικές σχέσεις, οι ιδέες, η φαντασία, η πρωτοβουλία κ.ά. Κατηγοριοποιεί τους εκπαιδευτικούς σε «μη ικανοποιητικούς» «ικανοποιητικούς», «πολύ καλούς», «εξαιρετικούς», προκαλώντας ανταγωνισμούς και συγκρούσεις εθίζοντας στη δουλοπρέπεια, την αυλοκολακεία και διαμορφώνοντας κλίμα υποταγής, αυστηρής πειθάρχησης και ελέγχου. Επιδιώκει να μετατρέψει τους εκπαιδευτικούς σε «άβουλους και μοιραίους», «yes men», υπαλλήλους που -πάσχοντας από μόνιμη οσφυοκαμψία- ευθυγραμμίζονται με την εκπαιδευτική πολιτική τής εκάστοτε κυβέρνησης και την επίσημη κρατική διδακτική.
Πέρα από τους μύθους της εξουσίας, η αλήθεια είναι ότι η επιστημονική συγκρότηση, η παιδαγωγική κατάρτιση και η διδακτική ικανότητα δεν είναι ποσοτικά μεγέθη που μπορούν να μετρηθούν. Γι’ αυτό και δεν υπάρχουν μέθοδοι ή κριτήρια «αντικειμενικά» και «αξιοκρατικά». H εκπαιδευτική διαδικασία και ο εκπαιδευτικός δεν μπορούν να διασπαστούν σε επιμέρους αξιολογούμενα στοιχεία και να μετρηθούν μέσα από 2 – 3 επισκέψεις του Συμβούλου Εκπαίδευσης Επιστημονικής Ευθύνης στην τάξη. - Για τους Ενδοσχολικούς Συντονιστές και τους Παιδαγωγικούς Σύμβουλους – Μέντορες, το υπουργείο Παιδείας επιφυλάσσει το ρόλο του στρατηγικού προκεχωρημένου φυλακίου της αξιολόγησης!
Με το «θεσμό» του Παιδαγωγικού Συμβούλου – Μέντορα (Μέντορας, ο αφοσιωμένος φίλος του Οδυσσέα στην Οδύσσεια του Ομήρου) επιχειρεί να δημιουργήσει ομαδοποιήσεις και εξουσιαστικές βαθμίδες μέσα στα σχολεία, κατακερματίζοντας τους συλλόγους των εκπαιδευτικών και αποδυναμώνοντας την όποια συνοχή τους. Μιλάμε για την Οδύσσεια του 2022/23! - Παρά τους ευφημισμούς και τις αγιογραφικές διακηρύξεις όλων των κυβερνήσεων για την αυτοαξιολόγηση, όχι μόνο δεν είναι «αθώα», αλλά συνδέεται άρρηκτα με την αξιολόγηση. Οδηγεί τους εκπαιδευτικούς σε ένα κυκεώνα συνεδριάσεων και γραφειοκρατικών διαδικασιών. Είναι μια διαδικασία αλλοτρίωσης και χειραγώγησης. Ένα «αδειανό πουκάμισο», μια ψευδαίσθηση συμμετοχής που νομιμοποιεί την κρατική εξουσία και τον έλεγχο. Η αυτοαξιολόγηση αποσιωπά συστηματικά τόσο την επίδραση των κοινωνικών ανισοτήτων και διαφορών στις σχολικές επιδόσεις όσο και τις ευθύνες της κρατικής πολιτικής.
Η αξιολόγηση/αυτοαξιολόγηση συνδέεται με την «αποκέντρωση» και την «αυτονομία» επιδιώκοντας τον περιορισμό ή και την κατάργηση της χρηματοδότησης από το κράτος και ωθεί τα σχολεία στην αναζήτηση χορηγών για την κάλυψη πάγιων και έκτακτων αναγκών και καταργεί σταδιακά τον όποιο ενιαίο και δωρεάν χαρακτήρα της εκπαίδευσης. Κατηγοριοποιεί τις σχολικές μονάδες σε καλές και κακές, ανάλογα με τους χορηγούς και τα χρήματα που εξοικονομεί η καθεμιά, προωθώντας την ανταγωνιστικότητα μεταξύ τους, για να επιλεγούν ελεύθερα από περισσότερους γονείς.
Οι σχολικές μονάδες βαθμολογούνται σε δεκαβάθμια κλίμακα και κατηγοριοποιούνται στην ψηφιακή πλατφόρμα του ΙΕΠ. - Κάθε πρόταση για ενίσχυση του δημόσιου σχολείου δεν μπορεί παρά να απορρίπτει κάθε μοντέλο αξιολόγησης στο πλαίσιο του σημερινού αυταρχικού, ιεραρχικού, γραφειοκρατικού και κυβερνητικά-κομματικά ελεγχόμενου διοικητικού μηχανισμού της εκπαίδευσης. H «άλλη πρόταση» ισοδυναμεί με άρνηση του διοικητικού ελέγχου, της ιδεολογικής χειραγώγησης και συμμόρφωσης, της κατηγοριοποίησης εκπαιδευτικών και σχολείων. Προϋποθέτει, ωστόσο, την καθημερινή ατομική και συλλογική δράση των εκπαιδευτικών για την ανατροπή όλων εκείνων των αρνητικών κοινωνικών και εκπαιδευτικών παραγόντων που επηρεάζουν αρνητικά το εκπαιδευτικό έργο. Οι εκπαιδευτικοί αγώνες ιστορικά φωτίζουν το δρόμο που πρέπει να διαβούμε.
Η «άλλη πρόταση» περιλαμβάνει τα στοιχειώδη αιτήματα του εκπαιδευτικού κινήματος για αύξηση των δαπανών για την παιδεία, για 15 μαθητές στα τμήματα, για μαζικούς μόνιμους διορισμούς εκπαιδευτικών, επιπλέον προσλήψεις προσωπικού στην καθαριότητα κλπ. Μόρφωση – μόνιμη και σταθερή δουλειά για όλους! Για ένα σχολείο χωρίς ταξικούς φραγμούς και διακρίσεις! - Οι εκπαιδευτικοί έχουν κάθε δικαίωμα να αντισταθούν στον ασφυκτικό έλεγχο του νεο-επιθεωρητισμού. Γιατί «ο δάσκαλος που θα υποχρεωθεί να καταπνίξει τη σκέψη του θα γίνει διπλά σκλάβος ή θα καταντήσει ένας ψυχικά ανάπηρος άνθρωπος, ανίκανος να μορφώσει άλλους» (Δ. Γληνός). Ο επιθεωρητισμός δεν έχει καμία θέση στο σχολείο. Και δεν έχει κανένα άλλο περιεχόμενο και ρόλο πέραν της χειραγώγησης, του εκφοβισμού και της πειθάρχησης. Για αυτό δεν υποστέλλουμε τη σημαία του αγώνα! Βαδίζουμε στο δρόμο της απεργίας-αποχής και του ενιαίου παρατεταμένου αγώνα!
Το εκπαιδευτικό κίνημα δε θα επιτρέψει σε κανέναν «αξιολογητή» να περάσει τις πύλες των σχολείων.
Απορρίπτοντας την «αξιολόγησή» τους, απορρίπτουμε την αξιο(κατα)λόγηση – χειραγώγηση και κατηγοριοποίηση εκπαιδευτικών και σχολείων. Υπερασπιζόμαστε το Δημόσιο Σχολείο, την παιδαγωγική και επαγγελματική μας αξιοπρέπεια και προοπτική.
«Το ζήτημα πια έχει τεθεί.
Ή θα συνεχίζουμε να γονατίζουμε
ή θα υψώσουμε άλλον πύργο, ατίθασο
απέναντί τους».
Μ. Κατσαρός (Κατά Σαδδουκαίων)
