Μια νέα παγκόσμια οικονομική πραγματικότητα διαμορφώνεται καθώς οι δυτικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας, έχουν πλέον αρχίσει να βλέπουν το αντίπαλο οικονομικό δέος ειδικά των ΗΠΑ και ΕΕ, που δεν είναι άλλο από κινήσεις για νέες περιφερειακές συγκροτήσεις και διεύρυνση υπαρχόντων μπλοκ όπως οι BRICS. Μιλάμε για την απόφαση της Ρωσίας να συμφωνήσει με την Κίνα και να επεκταθεί αυτή η οικονομική ένωση σε μια τεράστια κοινή αγορά, δηλαδή ένας οικονομικός χώρος που θα ξεπερνά τα υπάρχοντα 3,5 δισ. πληθυσμού που είναι τώρα. Η Βραζιλία, η Ρωσία, η Ινδία και η Κίνα σχημάτισαν αρχικά το μπλοκ το 2009, με τη Νότια Αφρική να προσχωρεί το 2010. Μετά από μια δεκαετία, κατά τη διάρκεια της οποίας πολλοί αμφισβήτησαν τη βιωσιμότητα του σχήματος, οι νέες παγκόσμιες ισορροπίες οδηγούν στη διεύρυνση του μπλοκ. Ο πληθυσμός τους αποτελεί το 42% του συνολικού παγκόσμιου και, όπως όλα δείχνουν, αναμένεται να αυξηθεί.
Στην πρόσφατη σύνοδο των ισχυρότερων αναπτυσσόμενων χωρών, που απαρτίζεται από τη Βραζιλία, τη Ρωσία, την Ινδία, την Κίνα και τη Ν. Αφρική, οι λεγόμενες BRICS αποφάσισαν την ανάπτυξη του οργανισμού με νέα μέλη, συμφωνώντας στην οικοδόμηση συναίνεσης ενόψει των παγκόσμιων προκλήσεων. Στη σύνοδο κορυφής των BRICS το 2015 στη Ρωσία, οι υπουργοί των χωρών BRICS είχαν ξεκινήσει διαβουλεύσεις για ένα σύστημα πληρωμών που θα αποτελούσε εναλλακτική λύση στο παγκόσμιο σύστημα SWIFT, στο οποίο βασίζεται το μονοπώλιο του δολαρίου στην παγκόσμια χρηματοπιστωτική αγορά. Ο υπουργός Εξωτερικών της Κίνας, Γουάνγκ Γι, δήλωσε ότι αντιμετωπίζοντας νέες παγκόσμιες προκλήσεις, οι χώρες της BRICS θα πρέπει να ευθυγραμμιστούν με την παγκόσμια τάση, να οικοδομήσουν συναίνεση, να ενισχύσουν την εμπιστοσύνη και να καταβάλουν προσπάθειες για να χειριστούν τις παγκόσμιες αλλαγές. Ο Γουάνγκ έκανε τις παρατηρήσεις καθώς προήδρευε σε συνεδρίαση των Υπουργών Εξωτερικών των BRICS. Η Κίνα θέλει να διευρύνει τη συμμαχία των BRICS, για πρώτη φορά εδώ και μια δεκαετία. «Η Κίνα προτείνει να ξεκινήσει η διαδικασία διεύρυνσης των BRICS, να διερευνήσει τα κριτήρια και τις διαδικασίες για την επέκταση και σταδιακά να διαμορφώσει συναίνεση», δήλωσε ο Γουάνγκ Γι, υπουργός Εξωτερικών της Κίνας.
Ήδη, η Κίνα κάλεσε την Αργεντινή να παραστεί στη Σύνοδο Κορυφής των BRICS, γεγονός που θεωρείται ως πρώτο βήμα προς την επίσημη είσοδο στη συμμαχία. Ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ έστειλε προσωπικά μια ειδική πρόσκληση στην Αργεντινή για να παραστεί στις συνόδους κορυφής των BRICS και το Μπουένος Άιρες αποδέχτηκε την προσφορά του Πεκίνου. Τον περασμένο Φεβρουάριο, ο πρόεδρος της Αργεντινής Αλμπέρτο Φερνάντες πραγματοποίησε ταξίδι στην Κίνα και τη Ρωσία. Στη συνάντησή του με τον Πρόεδρο Σι, ο Φερνάντες δήλωσε ότι θέλει η χώρα του να ενταχθεί στους BRICS. Υπέγραψε επίσης, ένταξη της Αργεντινής στην κινεζική πρωτοβουλία BRI (Belt and Road Initiative).
Η Αργεντινή, παγιδευμένη σε χρέη 44,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων, αναζητά εναλλακτικές λύσεις έξω από το ΔΝΤ που κυριαρχείται από τις ΗΠΑ. Παραμένει ωστόσο παγιδευμένη σε μια αντιφατική εξωτερική πολιτική, που από τη μια επιδιώκει σχέσεις με τις Κίνα-Ρωσία και απέρριψε το ακροδεξιό πραξικόπημα εναντίον του Μοράλες στην Βολιβία, ενώ έχει ταυτόχρονα υπερψηφίσει τις ανατρεπτικές ενέργειες της Ουάσινγκτον σε βάρος των Σαντινίστας της Νικαράγουα και την αποβολή της Ρωσίας από το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, Σεργκέι Λαβρόφ, επιβεβαίωσε πως η Αργεντινή έχει ουσιαστικά “κλείσει” στους BRICS ενώ αποκάλυψε πως η δεύτερη χώρα που βρίσκεται πολύ κοντά για ένταξη στον Οργανισμό είναι η Σαουδική Αραβία.
Αν όντως το Ριάντ ενταχθεί στους BRICS αυτό σημαίνει ότι θα συμπαρασύρει και άλλα αραβικά κράτη. Και το κυριότερο: Η Σαουδική Αραβία προ δύο μηνών ανακοίνωσε ότι θα ξεκινούσε την μετάβαση από τα πετροδολάρια σε ένα νέο νόμισμα, το κινεζικό γουάν. Θα τιμολογούσε δηλαδή το πετρέλαιο σε γουάν δημιουργώντας στην πράξη πετρελαϊκή συμμαχία με Ρωσία-Κίνα. Όλες αυτές οι χώρες δηλαδή δεν θα συναλλάσσονται σε δολάρια. Θα έχουν το δικό τους νόμισμα. Αυτό θα αποτελέσει ισχυρό πλήγμα στην μέχρι τώρα μονοπωλιακή επιρροή των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή και ιδιαίτερα στον ενεργειακό έλεγχο των πετρελαιοπαραγωγικών χωρών του Κόλπου.
Πρόσφατα, Κίνα και Σαουδική Αραβία είχαν διάφορες συναντήσεις. Συμφώνησαν να συνεργαστούν για το θέμα των Χούθι της Υεμένης. Για το θέμα υπήρξε επικοινωνία του Κινέζου προέδρου και του Σαουδάραβα Βασιλιά. Ταυτόχρονα, η Σαουδική Αραβία αρνήθηκε να υποστηρίξει ΗΠΑ-Βρετανία στο θέμα της αύξησης της παραγωγής πετρελαίου. Ουάσινγκτον και Λονδίνο εξακολουθούν να ασκούν πιέσεις στο Ριάντ πάνω στο συγκεκριμένο ζήτημα. Συνεπώς τα όσα είπε ο Λαβρόφ φαίνεται να έχουν βάση. Αν όντως η Σ.Αραβία ενταχθεί, τότε οι BRICS θα ελέγξουν την ροή ενέργειας σε ποσοστό άνω του 50%, καθώς, όπως έχει γίνει γνωστό, θα ακολουθήσει προς ένταξη και το Ιράν.
Η περίπτωση της ένταξης της Σαουδικής Αραβίας στο BRICS+ αποτελεί μια σοβαρή εξέλιξη, που μαρτυράει τον κλονισμό του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού, ο οποίος εδραιώθηκε στην περιοχή σε σημαντικό βαθμό μέσω των μονοπωλιακών συμφωνιών των μοναρχιών με την Ουάσινγκτον, οι οποίες κατέστησαν το πετροδολάριο παγκόσμιο νόμισμα αναφοράς, με αντάλλαγμα την μέχρι τώρα στρατιωτική και γεωπολιτική προστασία. Οι Σαούντ, που αντιμετωπιζαν τις σχέσεις με τη Κίνα ως λειτουργικές, αλλά όχι στρατηγικές, εξετάζουν πλέον το ενδεχόμενο να δεχθούν γουάν αντί δολαρίων για πωλήσεις κινεζικού πετρελαίου. Ο λόγος είναι ότι, όπως και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, οι σύμμαχοι των Ηνωμένων Πολιτειών στον Περσικό Κόλπο, πληρώνουν ακριβά την κρίση ενέργειας, η οποία επιδεινώνεται και από τις δυτικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Η Σαουδική Αραβία αντιστέκεται στις πιέσεις των ΗΠΑ να αντλήσουν περισσότερο αργό πετρέλαιο, για να μειώσουν την τιμή του, που έχει εκτιναχθεί από την έναρξη της σημερινής φάσης της σύγκρουσης στην Ουκρανία, διατηρώντας ζωντανή την πετρελαϊκή συμφωνία του Ριάντ με τη Μόσχα, σε ό,τι αφορά την επιβολή ενός πλαφόν στις εξορύξεις.
Στο επίπεδο της ασφάλειας, σημαντική είναι η συζήτηση για ένταξη του Καζακστάν στο BRICS+, καθώς, σε αυτή τη περίπτωση, η κυβέρνηση η οποία αντιμετώπισε πρόσφατα τις απόπειρες αποσταθεροποίησης μέσω «πορτοκαλί επανάστασης» , θα είναι το δεύτερο μέλος του οργανισμού, που είναι ταυτόχρονα μέλος του Οργανισμού Συνθήκης Συλλογικής Ασφάλειας (CSTO), μαζί με τη Ρωσία. Έχει σημασία να τονιστεί πως, ενώ η επέκταση του ΝΑΤΟ προς την Σουηδία και τη Φιλανδία αντιμετωπίζει δυσκολίες, λόγω των εγγυήσεων που ζητά ο Ερντογάν, ο γενικός γραμματέας του CSTO δηλώνει ότι η συμμαχία έχει αρκετή δύναμη για να αντιμετωπίσει την απειλή επέκτασης του ΝΑΤΟ.
Σε κάθε περίπτωση, η απότομη όξυνση των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων και η ανακατανομή των συσχετισμών δύναμης σε παγκόσμιο επίπεδο, με βασικό στοιχείο την υποχώρηση της αμερικανικής ισχύος και τις αξεπέραστες, απ΄ ότι φαίνεται, αντιθέσεις μεταξύ των δυτικών ιμπεριαλιστικών και όχι μόνο δυνάμεων, δίνει χώρο σε ανταγωνίστριες δυνάμεις και αναπτυσσόμενες χώρες να διεκδικήσουν ρόλο και επιρροή απαλλαγμένες από τους δυτικούς θεσμούς επικυριαρχίας. Ωστόσο, η μετάβαση από έναν μονοπολικό σε έναν πολυπολικό κόσμο δεν προβλέπεται να είναι χωρίς συγκρούσεις και αντιφάσεις. Ηδη η ανθρωπότητα έχει μπει σε μία νέα περίοδο, και αυτό που ζούμε σήμερα με την οσμή του πολέμου να απειλεί να εξαπλωθεί, είναι το πρελούδιο του τι αναμένεται να συμβεί.
