Οι εκλογές είναι ένα στιγμιότυπο. Δεν κάνουν τίποτε περισσότερο από το να αποτυπώνουν τους συσχετισμούς όπως αυτοί διαμορφώνονται σε κάθε φάση της διεθνούς και εσωτερικής πολιτικής πραγματικότητας. Ωστόσο, και ως τέτοιο αποτύπωμα μπορεί να πυροδοτούν εξελίξεις. Και οι ευρωεκλογές της 9ης Ιούνη σίγουρα αποτέλεσαν ένα τέτοιο γεγονός.
Οι κυρίαρχοι κύκλοι των ιμπεριαλιστικών χωρών της ΕΕ σπαράσσονται από αντιθέσεις. Δεν συνέβη στις 9/6 αλλά συνέβαινε πάντα. Όχι με την ίδια ένταση. Αλλά κάθε στιγμή από τη γέννηση της ΕΕ και μετά. Αυτές οι αντιθέσεις, η διαρκής πάλη συμφερόντων στο εσωτερικό της, είναι αυτές που κανοναρχούν τις πολιτικές και τις αποφάσεις της. Ανάλογα με την περίοδο, άλλοτε συγκαλυμμένα ή ήπια και άλλοτε εκκωφαντικά, τόσο που μπορεί να οδηγούν σε ρήξεις.
Μια τέτοια στιγμή υπήρξε και η αποχώρηση του βρετανικού ιμπεριαλισμού από το ευρωπαϊκό οικοδόμημα.
Η 9η Ιούνη για αντίστοιχους λόγους εγκαινιάζει -και τυπικά- την είσοδο της ΕΕ σε μια από τις μεγαλύτερες κρίσεις της ιστορίας της. Κρίση που μπορεί να καθορίσει το μέλλον, ακόμη και την ίδια την ύπαρξη του εργαλείου του ευρωπαϊκού ιμπεριαλισμού. Η κατάρρευση του κόμματος Μακρόν, η διάλυση της εθνοσυνέλευσης και η προκήρυξη εκλογών είναι η μεγαλύτερη απόδειξη αυτής της νέας πραγματικότητας. Αντίστοιχοι οι μετεκλογικοί κλυδωνισμοί και στη «γερμανική ατμομηχανή» και στο Βέλγιο και συνολικά σε όλη την ΕΕ.
Η κυρίαρχη προπαγάνδα, δηλαδή η προπαγάνδα των κύκλων που κυριαρχούν σήμερα στην ΕΕ, παρουσιάζει ως αίτιο της κρίσης την -κατά τα άλλα υπαρκτή και άκρως ανησυχητική- άνοδο της ακροδεξιάς και των δυνάμεων που αθροίζονται κάτω από την ταμπέλα των ευρωσκεπτικιστών. Παρουσιάζει αυτή την αντίθεση ως αντίθεση ανάμεσα στις δυνάμεις της δημοκρατίας και τους εχθρούς της. Ήδη στη Γαλλία, οι δυνάμεις της «κεντροαριστεράς» συγκροτούν εκλογικό μέτωπο που κατακτά τη δεύτερη θέση στις δημοσκοπήσεις. Χωρίς σε καμία περίπτωση να υποτιμάται από την μεριά των λαϊκών συμφερόντων το κρίσιμο ζήτημα των δημοκρατικών δικαιωμάτων και των ελευθεριών, η αλήθεια για το βαθύτερο περιεχόμενο της αντίθεσης μεταξύ των αδίστακτων ιμπεριαλιστικών κέντρων βρίσκεται μακριά από τέτοιες ευαισθησίες.
Το πραγματικό περιεχόμενο της αντίθεσης ανάμεσα στους υμνητές της ΕΕ και στους συχνά ακροδεξιούς «ευρωσκεπτικιστές» είναι αυτό της εξυπηρέτησης αντικρουόμενων συμφερόντων. Συμφερόντων που ευνοούνται και συμφερόντων που θίγονται από την ακολουθούμενη πολιτική της Κομισιόν. Μια αντίθεση που, αν και προϋπήρχε, γιγαντώθηκε μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και τις πολιτικές αποφάσεις και επιλογές που πάρθηκαν κάτω και από την πίεση του αμερικανικού ιμπεριαλισμού. Από τότε ένα τμήμα των ιμπεριαλιστικών κύκλων στην ΕΕ είδε τα συμφέροντά του όχι απλά να μην ικανοποιούνται αλλά να υπονομεύονται από την ίδια την ΕΕ και προσπαθεί με κάθε τρόπο να αποτρέψει αυτές τις πολιτικές επιλογές. Από αυτήν την άποψη, όσο υποκριτικό είναι το ενδιαφέρον του Μακρόν για την «υπεράσπιση της δημοκρατίας και της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης», άλλο τόσο υποκριτική είναι η «φιλειρηνική» διάθεση της Λεπέν για τη μη εμπλοκή και το σταμάτημα της αποστολής όπλων και στρατού στην Ουκρανία.
Η αλήθεια βρίσκεται στην εξυπηρέτηση αντίστοιχων συμφερόντων τμημάτων της μονοπωλιακής αστικής τάξης και αλλότριων για τους λαούς σχεδιασμών, που στην περίπτωση του Μακρόν αφορούν τους κύκλους που ευνοούνται και επιθυμούν την πρόσδεση στις ΗΠΑ και την όξυνση της αντιπαράθεσης με τη Ρωσία, ενώ στην περίπτωση της Λεπέν επιθυμούν τουλάχιστον την επαναφορά στην προηγούμενη κατάσταση, όπου ευνοούνταν από τις εμπορικές σχέσεις, τις πρώτες ύλες και τις αγορές που τους πρόσφερε η Ρωσία και οι σφαίρες επιρροής της. Υπό αυτό το πρίσμα πρέπει να ιδωθεί το πραγματικό περιεχόμενο της αντιπαράθεσης των δύο πόλων που διαμορφώνονται σήμερα στην ΕΕ. Πάνω σε αυτό το πραγματικό έδαφος των αντιθέσεων δονείται το οικοδόμημα της ΕΕ.
Σε ό,τι μας αφορά, επαναλαμβάνουμε βασικά συμπεράσματα για την ΕΕ και την περίοδο που διανύουμε.
1.Η ΕΕ δεν είναι «υπερεθνικός» ή «διακρατικός» οργανισμός, όπως εξωραϊστικά την αποκαλούν δεξιοί και αριστεροί απολογητές και συνθηκολόγοι του ιμπεριαλισμού. Είναι το εργαλείο των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων της Ευρώπης. Το έφτιαξαν για να πλασαριστούν με καλύτερους όρους στον παγκόσμιο ανταγωνισμό, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι έπαψαν ή υποσκελίστηκαν οι δικοί τους εσωτερικοί ανταγωνισμοί. Αντιθέτως όλα αυτά τα χρόνια εξελίσσονταν στο εσωτερικό της ΕΕ μια λυσσασμένη κούρσα με νικητές και ηττημένους. Σε κάθε περίπτωση η ΕΕ υπήρξε πάντα ένα εργαλείο για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων κρατών, όπως η Γερμανία και η Γαλλία. Και λιγότερο -ή πολύ λιγότερο- της Βρετανίας, όπως αποδείχθηκε. Είναι ένας οργανισμός «υπό» τον έλεγχο αυτών των κρατών. Πάντως, δεν υπήρξε ούτε μια στιγμή που η ΕΕ να βρισκόταν -«υπέρ»- πάνω από τη δύναμη και τη βούλησή τους.
2.Ακόμη και μέσα στις ίδιες τις ιμπεριαλιστικές χώρες τα διαφορετικά συμφέροντα από τις πολιτικές επιλογές και αποφάσεις της ΕΕ δεν εξυπηρετούνται με τον ίδιο τρόπο, όπως φάνηκε και στο Brexit και ειδικά μετά τις εξελίξεις στην Ουκρανία. Οι φυγόκεντρες τάσεις και η αμφισβήτηση των κεντρικών επιλογών της ΕΕ υπάρχουν και τελευταία αναπτύσσονται ακόμη και μέσα στη Γαλλία και την Γερμανία.
3.Για τις δυνάμεις της πραγματικής αριστεράς είναι κρίσιμο ζήτημα η σωστή τοποθέτηση απέναντι στο δίπολο και το δίλημμα που παρουσιάζει η κυρίαρχη προπαγάνδα στους κόλπους της ΕΕ.
Αφενός, η ανάδυση ακροδεξιών και νεοναζιστικών δυνάμεων, όπως του AfD στη Γερμανία, όχι απλά δεν πρέπει να μας αφήνει αδιάφορους, αλλά κάθε άλλο, επιβάλλει κάθε προσπάθεια για την ανάπτυξη του αντιιμπεριαλιστικού-αντιφασιστικού αγώνα και μετώπου.
Αφετέρου, ένα τέτοιο μέτωπο δεν χωράει, δεν σχετίζεται και δεν μπορεί να συγχρωτίζεται με τους σημερινούς κυρίαρχους της ΕΕ, όπως τον Μακρόν και τους κύκλους που υπηρετεί. Γιατί κανείς δεν μπορεί να ξεχνάει ότι αυτοί που κατηγορούν τη Λεπέν για σχέσεις και προθέσεις συνεργασίας με τον «ολοκληρωτισμό» του Πούτιν είναι οι πολιτικοί και στρατηγικοί εταίροι του Νετανιάχου και των ΗΠΑ και συμμέτοχοι στο έγκλημα σε βάρος του παλαιστινιακού λαού. Οι διάφορες δυνάμεις του ευρωκομμουνισμού -και όχι μόνο- ετοιμάζονται να γίνουν το μεγάλο δεκανίκι του κάθε Μακρόν στη σκληρή αντιπαράθεση που ξεκίνησε στη Γαλλία και γενικά στην ΕΕ. Πρόκειται για λαθεμένες θέσεις και ολέθριες αυταπάτες.
4.Και στην Ελλάδα ήδη ο Μητσοτάκης και η ΝΔ του Γεωργιάδη, του Βορίδη και του Πλεύρη μπήκαν στη «μάχη ενάντια στον λαϊκισμό». Για την «υπεράσπιση της δημοκρατίας και της ΕΕ», για τη «διασφάλιση της ευρωπαϊκής πορείας». Είναι βέβαιο ότι τις επόμενες μέρες η προπαγάνδα τους θα γιγαντωθεί, ενώ στο πλευρό του Μακρόν θα βρεθούν όλοι οι εγχώριοι απολογητές της ΕΕ από το ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ μέχρι τον ευρωκομμουνισμό της Νέας Αριστεράς. Είναι επίσης βέβαιο ότι ως κάλπικος αντίπαλός τους θα εμφανιστεί ο Βελόπουλος και όχι μόνο. Όλοι τους υπηρέτες ξένων και επικίνδυνων για το λαό συμφερόντων.
5.Οι δυνάμεις της πραγματικής αριστεράς δεν έχουν καμία θέση κάτω από τη στέγη του Μακρόν ή του Πούτιν. Ισχύει ό,τι ακριβώς απαντήσαμε και στην περίπτωση αυτών που βλέπουν το ρωσικό ιμπεριαλισμό ως φορέα της απάντησης στο ΝΑΤΟ και τα εγκλήματά του. Ανεξάρτητα με το πώς μπορεί ένα κίνημα να αξιοποιεί τέτοιες αντιθέσεις…Την Ειρήνη, την ανεξαρτησία, την ελευθερία και την δημοκρατία δεν θα την κερδίσουν οι λαοί ως «προστατευόμενοι» και χειροκροτητές του ενός ή του άλλου ιμπεριαλισμού. Τα μεγάλα αυτά ιδανικά, τα διεκδικούν και τα υπερασπίζονται οι λαοί μόνο με τον αταλάντευτο αγώνα τους ενάντια σε αυτούς που τα απειλούν. Ενάντια στον ιμπεριαλισμό. «Φίλοευρωπαϊκό» ή μη.
