Καταιγιστικές είναι οι πολιτικές εξελίξεις στο Πακιστάν, αποτυπώνοντας σφοδρές εσωτερικές αντιπαραθέσεις, σε άμεση συνάρτηση με τις διεθνείς εξελίξεις και την όξυνση των ανταγωνισμών. Με μία πραξικοπηματικού τύπου συντονισμένη κίνηση της ηγεσίας του στρατού, που “κινεί τα νήματα” και της αντιπολίτευσης, μεθοδεύτηκε η πτώση του πρωθυπουργού Ιμράν Καν.
Ο Καν είχε από ημέρες καταγγείλει δημόσια «διεθνή συνωμοσία για την απομάκρυνση μιας κυβέρνησης που είχε ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική… η κίνηση για την απομάκρυνσή μου είναι μία κατάφωρη επέμβαση στις εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις από τις ΗΠΑ». Ακολούθησαν ακόμα και διαδηλώσεις δυνάμεων του κυβερνητικού κόμματος (PTI) έξω από διπλωματικές αποστολές των ΗΠΑ, με συνθήματα όπως «Κάτω οι ΗΠΑ». Από τη μεριά τους οι ΗΠΑ αρνήθηκαν ότι εμπλέκονται στην πρόταση μομφής κατά της κυβέρνησης Καν.
Η προγραμματισμένη συζήτηση της πρότασης μομφής που είχε καταθέσει η αντιπολίτευση κατά της κυβέρνησης του Ιμράν Καν δεν πραγματοποιήθηκε, καθώς ο Πρόεδρος της χώρας, Αρίφ Αλβί, δέχτηκε αίτημα του Καν για διάλυση της Βουλής και ο αντιπρόεδρος της Βουλής, Κ. Σούρι, προσπάθησε να τη μπλοκάρει, χαρακτηρίζοντάς την «αντισυνταγματική». Είχε προηγηθεί η αποχώρηση δυνάμεων από τον κυβερνητικό συνασπισμό, όπως το κόμμα MQM, που μαζί με τα δύο μεγάλα κόμματα της αντιπολίτευσης, PML-N και PPP, υπέγραψαν από κοινού την πρόταση μομφής.
Με τον πανίσχυρο στρατό του Πακιστάν να κινεί από το παρασκήνιο τις εξελίξεις και με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ να αρνείται κάθε ανάμιξη στην καθαίρεση Καν, το πακιστανικό κοινοβούλιο εξέλεξε νέο πρωθυπουργό, τον Σαμπάζ Σαρίφ, ηγέτη της αξιωματικής αντιπολίτευσης του συντηρητικού Πακιστανικού Μουσουλμανικού Συνδέσμου (PML-N) και αδελφό του καταδικασθέντα για διαφθορά πρώην πρωθυπουργού Ναουάζ Σαρίφ. Ηταν ο μοναδικός υποψήφιος για το αξίωμα, μετά την απόσυρση του υποψηφίου του Κόμματος Δικαιοσύνης του Καν, περισσότεροι από 100 βουλευτές του οποίου υπέβαλαν μαζική παραίτηση και αποχώρησαν από την ολομέλεια. Ετσι, με μια κολοβή Βουλή με πλειοψηφία μόλις δύο εδρών, ο Σαρίφ θα ηγηθεί μιας ετερόκλητης κυβέρνησης συνασπισμού μαζί με μια άλλη πολιτική δυναστεία, αυτή των Μπούτο του κεντροαριστερού Λαϊκού Κόμματος (PPP), καθώς και ενός μικρότερου συντηρητικού ισλαμικού κόμματος.
Στο Πεκίνο, εκπρόσωπος του κινεζικού ΥΠΕΞ δήλωσε ότι «η Κίνα δεσμεύεται στην αρχή της “μη ανάμειξης”», προσθέτοντας πάντως ότι «ως στρατηγικός εταίρος παντός καιρού, ο φιλικός γείτονας του Πακιστάν, Κίνα, εύχεται ειλικρινά όλες οι πλευρές στο Πακιστάν να μείνουν ενωμένες και να διατηρήσουν τα σημαντικά συμφέροντα της ανάπτυξης και σταθερότητας».
Τα τελευταία χρόνια, με φόντο και την όξυνση του ιμπεριαλιστικού ανταγωνισμού ΗΠΑ – Κίνας, «φούντωσε» η συζήτηση στο Πακιστάν για τις διεθνείς συμμαχίες . Η κυβέρνηση Καν πρόταξε την ενίσχυση της συνεργασίας και με την Κίνα, μεταξύ άλλων και μέσα από την ένταξη στη γιγάντια «Beld and Road Initiative» (BRI, κινεζικοί «δρόμοι του μεταξιού»).
Ρόλο στην ένταση των εξελίξεων εντός του Πακιστάν φαίνεται επίσης ότι παίζουν οι σχέσεις με τη Ρωσία, με την κυβέρνηση Καν ανάμεσα σε άλλα να μη συμπαρατάσσεται στο ευρωατλαντικό μπλοκ απέναντι στη Μόσχα και να μη στηρίζει στον ΟΗΕ το δυτικό ψήφισμα καταδίκης της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Η όλο και πιο αντιαμερικανική ρητορική του Καν, η στάση του στον πόλεμο στην Ουκρανία (ανήμερα της ρωσικής εισβολής ήταν στο Κρεμλίνο, ανταλλάσσοντας θερμή χειραψία με τον Πούτιν), η επί των ημερών του αναβάθμιση των σχέσεων με την Κίνα, η προσπάθεια προσέγγισης με το Ιράν, έφεραν τον Καν σε τροχιά σύγκρουσης με τον πανίσχυρο στρατό, και στο στόχαστρο της Ουάσιγκτον.
Ενδεικτικές των σφοδρών εσωτερικών παζαριών και αντιθέσεων είναι και οι δηλώσεις που έκανε ο επικεφαλής των
Ενόπλων Δυνάμεων, αναφέροντας ότι το Ισλαμαμπάντ επιδιώκει να διευρύνει τις σχέσεις του με την Κίνα αλλά και με τις ΗΠΑ, «χωρίς η μία συνεργασία να έχει συνέπειες στην άλλη». Αναφερόμενος πάντως στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, είπε ότι «παρά τις νόμιμες ανησυχίες της Ρωσίας για την ασφάλεια, η επίθεσή της ενάντια σε μια μικρότερη χώρα δεν μπορεί να παραβλεφθεί».
Μετά από αυτές τις εξελίξεις, ημέρες πολιτικής και κοινωνικής αναταραχής προμηνύονται οι επόμενες στο Πακιστάν. Προετοιμαζόμενες για άγριες ταραχές, οι πακιστανικές αρχές απέκλεισαν από νωρίς τους κεντρικούς δρόμους που οδηγούν στο Kοινοβούλιο και στη διπλωματική συνοικία στην πρωτεύουσα, το Ισλαμαμπάντ, στήνοντας απροσπέλαστα οδοφράγματα.
«Η χώρα βρίσκεται αντιμέτωπη με κάθε μορφής χάους εξαιτίας της επικής κακοδιαχείρισης της κυβέρνησης του Ιμράν Καν», δήλωσε ο Σαρίφ στον Guardian. «Από την παραλυμένη γραφειοκρατία, μέχρι τις προκλήσεις στην εξωτερική πολιτική και στη διαλυμένη οικονομία, το χάος κυριαρχεί».
Παρά την κυβερνητική αλλαγή, αυτό αναμένεται να συνεχιστεί στη χώρα των 220 εκατομμυρίων κατοίκων, που γειτνιάζει με το Αφγανιστάν, την Κίνα και την «εχθρό» Ινδία, κατέχει κομβικό ρόλο στην Κεντρική Ασία και έχει μακρά, πλην δοκιμαζόμενη συμμαχία με τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της, τις ΗΠΑ.
Πρόκειται για σοβαρές εξελίξεις, σε μια γεωπολιτικά κομβική χώρα και πυρηνική δύναμη, όπου ο στρατός ελέγχει την εξωτερική και αμυντική πολιτική, κινώντας τα νήματα άλλοτε από το παρασκήνιο και άλλοτε από το προσκήνιο και οι φιλοδυτικές πολιτικές δυνάμεις είναι πάντα έτοιμες να υπηρετήσουν τους ξένους πάτρωνές τους. Σε κάθε περίπτωση, δεν περνά απαρατήρητο ότι αυτές οι εξελίξεις λαμβάνουν χώρα σε μια περίοδο μεγάλης έντασης των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών στον Ινδο-Ειρηνικό, με το Πακιστάν να ενισχύει σε σταθερή βάση τους δεσμούς του τόσο με την Κίνα όσο και με τη Ρωσία.
