Τα ευχολόγια Μητσοτάκη…
«Ελάτε στην Ελλάδα, φέρτε τους φίλους σας. Ενημερώστε τους ότι η Ελλάδα είναι ανοιχτή. Από την 1η Ιουλίου θα μπορείτε να έρχεστε». Με αυτή τη φράση ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε από τη Σαντορίνη την έναρξη της θερινής τουριστικής περιόδου για τη χώρα μας. Σαν άλλος πλασιέ, ο πρωθυπουργός απευθύνθηκε στους πολίτες της Ευρώπης, πραγματοποιώντας ειδική αναφορά στους Γερμανούς («η μεγαλύτερη αγορά για την Ελλάδα είναι η γερμανική αγορά»), για να επισκεφτούν άφοβα την Ελλάδα το φετινό καλοκαίρι. Το όμορφο, όμως, φόντο του ηλιοβασιλέματος στην Καλντέρα της Σαντορίνης, από όπου μίλησε ο πρωθυπουργός δεν ήταν αρκετό για να κρύψει την πραγματική κατάσταση που καλούνται να αντιμετωπίσουν χιλιάδες εργαζόμενοι στον κλάδο του τουρισμού, για τους οποίους -όπως φαίνεται- το «Ελληνικό Καλοκαίρι 2020» μοιάζει περισσότερο με χειμώνα.
…και η πραγματικότητα
Υπενθυμίζουμε ότι την 1η Ιουνίου, ημέρα ανοίγματος των δωδεκάμηνων ξενοδοχείων, άνοιξαν μόλις 2 στα 10, ενώ περίπου αντίστοιχη ήταν η εικόνα τη Δευτέρα 15 Ιουνίου, όπου και άνοιξαν επίσημα τα εποχικά καταλύματα. Αν και αρκετές ξενοδοχειακές επιχειρήσεις περιμένουν την έναρξη των αεροπορικών δρομολογίων την 1η Ιουλίου για να ανοίξουν (καθώς το άνοιγμα των αεροδρομίων στις 15 Ιουνίου αφορά επισκέπτες από έναν μικρό αριθμό χωρών), παρόλα αυτά οι πιο αισιόδοξες προβλέψεις κάνουν λόγο για τη λειτουργία μόλις των μισών ξενοδοχειακών μονάδων το φετινό καλοκαίρι σε σχέση με εκείνα που λειτούργησαν πέρυσι. Στη βάση αυτή, και λαμβάνοντας υπόψη την αντίστοιχη κατάσταση που κυριαρχεί στον επισιτιστικό κλάδο, οι μισοί εργαζόμενοι που είχαν κλείσει συμφωνίες για να δουλέψουν την καλοκαιρινή περίοδο κινδυνεύουν να πεταχτούν στην ανεργία. Αυτό βέβαια, σημαίνει πως χιλιάδες εργαζόμενοι δε θα μπορέσουν να συμπληρώσουν τα απαραίτητα ένσημα είτε για να μπουν στο ταμείο ανεργίας το χειμώνα είτε για να διεκδικήσουν το ειδικό εποχικό βοήθημα από τον ΟΑΕΔ.
Ταυτόχρονα, ήδη αρκετές χιλιάδες απολύθηκαν κατά το δίμηνο Μαρτίου-Απριλίου, όπου και ίσχυσαν τα μέτρα καραντίνας στη χώρα μας. Πρόκειται, φυσικά, για εργαζόμενους που δε δικαιούνται ούτε επιδόματα, ούτε αποζημιώσεις, παρά πετιούνται στην ανεργία και την ανέχεια χωρίς καμία απολύτως προστασία. Το ίδιο ισχύει και για πολλούς εργαζόμενους που δουλεύουν ανασφάλιστοι, φαινόμενο ιδιαίτερα διαδεδομένο στον κλάδο του τουρισμού, που αξιοποιείται από την εργοδοσία για να μην πληρώνει ασφαλιστικές εισφορές και να γλιτώνει «περιττά έξοδα». Αξίζει σε αυτό το σημείο να σημειωθεί πως ο τουριστικός κλάδος στη χώρα μας απασχολεί πάνω από 800.000 εργαζόμενους, σχεδόν το 1/5 του συνόλου των εργαζομένων στη χώρα, ενώ η έμμεση απασχόληση σε τουριστικά επαγγέλματα (μαζί με την άμεση) καλύπτει το 44,2% του συνολικού αριθμού των απασχολούμενων. Για τους δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενους που δε θα χάσουν τη θέση τους, ισχύουν φυσικά οι μειώσεις μισθών και μεροκαμάτων πάνω από 20% -όπως προβλέπουν άλλωστε τα προγράμματα «Sure» και «Συν-εργασία», ενώ δεν είναι λίγες οι καταγγελίες εργαζομένων για εργοδότες που τους ζήτησαν ποσοστό του ήδη πενιχρού επιδόματος των 800 ευρώ.
Τα στατιστικά
Παράλληλα, τα έσοδα από τον τουρισμό συνεισφέρουν άμεσα στο 11,7% του ΑΕΠ και έμμεσα μεταξύ 25,7% και 30,9%. Φέτος, σύμφωνα με τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις του υπουργείου Τουρισμού, τα έσοδα από τον τουρισμό θα πέσουν από τα 18,2 δισ. (2019) μόλις στα 8 δισ. Επιπρόσθετα, η εικόνα της τουριστικής κίνησης όλο αυτό το διάστημα μέχρι και σήμερα είναι ενδεικτική. Στο 90% και παραπάνω φτάνουν οι ακυρώσεις κρατήσεων στα ξενοδοχεία, ενώ στο ασύλληπτο ποσοστό του 99% έφτασε η μείωση της κίνησης στο αεροδρόμιο της Σαντορίνης σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο, την ίδια στιγμή που προβλέπεται να ανοίξει μόλις το 40% των ξενοδοχειακών καταλυμάτων του νησιού. Αντίστοιχα, 90% έπεσε η τουριστική κίνηση το τριήμερο του Αγίου Πνεύματος στον κατά τα άλλα ιδιαίτερα δημοφιλή προορισμό της Μυκόνου, ενώ στην Κρήτη μεγάλες ξενοδοχειακές εταιρείες με 5-6 ξενοδοχεία η καθεμιά θα ανοίξουν μόλις 1 ή 2 από αυτά. Η πτώση πάνω από 70% του συνολικού τζίρου του τουρισμού αποτελεί πλέον αισιόδοξο σενάριο και οι κυβερνητικές υποσχέσεις για την «ταχεία δυνατή ανάκαμψη» το 2021 αποτελούν ασπιρίνη για τον καρκίνο.
Οι αντιφάσεις
της κυβερνητικής πολιτικής
Αποτελούν το λιγότερο κοροϊδία τα υγειονομικά μέτρα που προτείνει η κυβέρνηση για τη λειτουργία των ξενοδοχείων, την ίδια στιγμή που εδώ και τόσες μέρες έχει προχωρήσει στο άνοιγμα των καταστημάτων εστίασης, λαμβάνοντας από ελάχιστα μέχρι μηδαμινά μέτρα. Αλλά η μεγαλύτερη αντίφαση είναι ότι ενώ η κυβέρνηση παίρνει υγειονομικά -υποτίθεται- μέτρα για τα ξενοδοχεία, από 1η Ιουλίου θα πραγματοποιεί μόνο «δειγματοληπτικούς» διαγνωστικούς ελέγχους στα αεροδρόμια, φανερώνοντας την πλήρη γύμνια του κρατικού μηχανισμού. Η γύμνια αυτή φάνηκε καθαρά και στην ομιλία Μητσοτάκη στην Σαντορίνη, όταν αναφέρθηκε στο άνοιγμα του τουρισμού σαν «ένα καλά υπολογισμένο ρίσκο». Και απ’ ό,τι φαίνεται, το «ρίσκο» είναι τόσο καλά υπολογισμένο, που μετά την αύξηση των κρουσμάτων κορονοϊού τις τελευταίες μέρες, η κυβέρνηση αναγκάστηκε προσχηματικά να κλείσει ορισμένες επιχειρήσεις στον κλάδο της εστίασης.
Η «βαριά βιομηχανία» και η διέξοδος για τους εργαζόμενους
Η κυβέρνηση της ΝΔ, από κοινού με τις κυβερνήσεις των προηγούμενων χρόνων και δεκαετιών, ακολουθώντας πιστά τις επιταγές της ΕΕ, καταρράκωσαν την αγροτική και βιομηχανική παραγωγή της χώρας, μετατρέποντας τις υπηρεσίες και τον τουρισμό στη «βαριά βιομηχανία» της Ελλάδας. Μια βαριά βιομηχανία, που όπως φαίνεται τώρα, στις συνθήκες της οικονομικής κρίσης που ερχόταν και επιταχύνθηκε από την καπιταλιστική διαχείριση της πανδημίας του κορoνοϊού, δεν είναι παρά ένας «γίγαντας με πήλινα πόδια». Το ζητούμενο, βέβαια, ιδιαίτερα για τους εργαζόμενους στον κλάδο του τουρισμού, αλλά και για το σύνολο των εργαζομένων στη χώρα είναι πώς θα μπορέσουν με τους αγώνες τους να μην επιτρέψουν να περάσει η νέα αντεργατική-αντιλαϊκή επίθεση με όχημα τον κορoνοϊό, πώς θα καταφέρουν να αποτρέψουν τις απολύσεις και τις μειώσεις μισθών και μεροκαμάτων, πώς εν τέλει θα ανατρέψουν την πολιτική που τους δίνει «μισή δουλειά και μισή ζωή».
