Δεν ξέρω πόσο τα παραμύθια της δικαιοκρισίας και της «ανεξάρτητης δικαιοσύνης», του σεβασμού της στοιχειώδους αξιοπρέπειας των εγκλείστων και του σωφρονισμού ως στόχου των φυλακών-κολαστηρίων υπάρχουν ακόμα μέσα στα μυαλά πολλών ανθρώπων. Δεν το αποκλείω κιόλας. Πολλοί γερνάμε, περιμένοντας τον Άγιο Βασίλη.
Σ’ ένα σύστημα που συντρίβει όλα τα δικαιώματα στη ζωή και την ελευθερία, το πιο σκοτεινό του υποσύνολο, η φυλακή, είναι ένας χώρος εξόντωσης. Ούτε καν εκδικητικής τιμωρίας.
Η έννοια της εκδίκησης εμπεριέχει ίσως κι ένα είδος πρωτόγονης δικαιοσύνης.Τίποτα απ’ όλα αυτά. Κολαστήρια του Δάντη και προορισμένα να εξοντώνουν όχι βέβαια αυτούς που λυμαίνονται τον ανθρώπινο μόχθο ή ληστεύουν το δημόσιο χρήμα ή ξεπουλάνε χώρες και λαούς. Ούτε βέβαια τους ναρκέμπορους και παιδόφιλους μπούληδες. Αυτοί διαθέτουν, ισόβια και αδιαμφισβήτητα, το τεκμήριο αθωότητας και το «δικαίωμα παραγραφής».
Δεν είναι τυχαίο ότι οι ΗΠΑ διαθέτουν το μεγαλύτερο πληθυσμό κρατουμένων που έχει γνωρίσει ποτέ η ιστορία. Δεν είναι τυχαίο ότι οι μαύροι φυλακισμένοι είναι αναλογικά υπερπολλαπλάσιοι απ’ τους λευκούς, ότι ψήνονται στις ηλεκτρικές καρέκλες και αθωώνονται σαράντα χρόνια μετά και ότι οι φυλακές έχουν γίνει ιδιωτικές επιχειρήσεις, όπου ευδοκιμεί το οργανωμένο έγκλημα, η εξόντωση και η δωρεάν εργασία σκλαβοπάζαρου.
Το να βγει κανείς από τις φυλακές καλύτερος άνθρωπος απ’ ότι μπήκε, είναι σα να επιχειρεί μια καμήλα να περάσει απ’ την τρύπα της βελόνας.
Κι όμως κάποιοι το παλεύουν, με μιαν αδιαπραγμάτευτη αξιοπρέπεια και μια δύναμη, που κάτω από άλλες συνθήκες, θα έπρεπε να αποτελεί αντικείμενο μελέτης ψυχολόγων και κοινωνιολόγων με στόχο έναν καλύτερο κόσμο.
Ο Αθανάσιος Κυριαζής είναι ένας ακόμη άνθρωπος που παλεύει με το ίδιο του το σώμα, με την πείνα και τη δίψα, με τη ζωή και το θάνατο να κατοχυρώσει ως δικαίωμα αυτό που αποτελεί υποχρέωση μιας πολιτείας, τη μόρφωση και την ανάδειξη, μέσα από τον τιμωρητικό εγκλεισμό, ενός καλύτερου ανθρώπου. Η συνέχιση των σπουδών του στο ΕΑΠ θα έπρεπε – αν υπήρχε πολιτεία δικαίου – να μην αποτελεί δική του έκκληση με κίνδυνο της ζωής του και βέβαιη την ανήκεστη πια βλάβη της υγείας του, αλλά επιβολή από την ίδια την πολιτεία. Όμως μια πολιτεία σφετερισμού και χειραγώγησης, καταστολής και υποτέλειας δε θέλει καλύτερους ανθρώπους, θέλει αποτελεσματικότερες λοβοτομές.
Οι φιόγκοι της α(χ)ριστείας κλείνουν ακόμη και το σχολείο δεύτερης ευκαιρίας στις φυλακές Κορυδαλλού και η έκκληση των εκπαιδευτικών δεν ακούγεται πουθενά. Καμιά δεύτερη ευκαιρία. Μόνο σιδερένιες μπάλες εντός κι εκτός φυλακής. Και ποιος μπορεί να ξέρει αν η νοσηρή αντίληψή τους δεν φαντασιώνεται και ηλεκτρικές καρέκλες;
Σε όλα μούγκα; Στο τέλος θα γρυλλίζουμε και θα περπατάμε με τα τέσσερα.
Νίνα Γεωργιάδου