Με εκατέρωθεν απειλές και «προειδοποιήσεις» γύρω από τις προμήθειες ρωσικών υδρογονανθράκων και τον τρόπο πληρωμής τους από τα κράτη της Ευρώπης – ζήτημα που συνδέεται άμεσα με την εφαρμογή των ευρωατλαντικών κυρώσεων κατά της Ρωσίας – συνεχίστηκε η οξυμένη αντιπαράθεση Δύσης – Ρωσίας γύρω και από τα κρίσιμα ζητήματα της Ενέργειας.
Την ίδια ώρα, το ντόμινο επιπτώσεων από τον πόλεμο στην Ουκρανία, τις ευρωατλαντικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας και την επιτάχυνση εξελίξεων σε μια σειρά από άλλα καυτά μέτωπα προκαλεί «ανησυχίες» και διεργασίες σε χώρες της Ανατολικής Μεσογείου και του Κόλπου.
Οι ηγέτες της Αιγύπτου, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και του Ισραήλ πραγματοποίησαν συνάντηση έχοντας στο επίκεντρο μια ευρεία γκάμα θεμάτων. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται οι επιπτώσεις της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία στον τομέα της Ενέργειας, καθώς και η επισιτιστική ανασφάλεια που προκαλείται σε χώρες της περιοχής, όπως η Αίγυπτος, η οποία εισάγει το 80% των δημητριακών που χρειάζεται από τη Ρωσία και την Ουκρανία. Στην ατζέντα της συνάντησης τέθηκαν οι εξελίξεις στη Συρία, στο φόντο και της επίσκεψης Άσαντ στα ΗΑΕ στις 18/3, όπως και οι διαπραγματεύσεις των ΗΠΑ με το Ιράν.
Σε αυτό το περιβάλλον, το Ισραήλ σε ρόλο διαμεσολαβητή επιδιώκει την αποκλιμάκωση των εντάσεων μεταξύ ΗΠΑ και χωρών του Κόλπου με πρώτες τη Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ, που με βάση τα δικά τους συμφέροντα στον ΟΠΕΚ+, δεν συμμερίζονται τις θέσεις και τις πιέσεις των ΗΠΑ για κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας. Οι δύο χώρες δείχνουν να αντιστέκονται στις πιέσεις των ΗΠΑ για αύξηση της παραγωγής πετρελαίου εντός ΟΠΕΚ ώστε να μειωθούν οι τιμές του που έχουν εκτοξευτεί.
Αξίζει να σημειωθούν οι δηλώσεις του Αμερικανού Ρεπουμπλικανού γερουσιαστή, Μπεν Σας, σε σχέση με τις απειλές που δέχεται η πρωτοκαθεδρία του δολαρίου στη διεθνή οικονομία εν μέσω πληροφοριών πως η Σαουδική Αραβία μελετά το ενδεχόμενο πώλησης πετρελαίου προς την Κίνα, όχι σε δολάριο, αλλά σε γουάν που είναι το νόμισμα της Κίνας. Τόνισε πως εάν οι ΗΠΑ δείξουν σε αυτό το θέμα «αδύναμες», τότε το δολάριο θα χάσει την πρωτοκαθεδρία του, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την αμερικανική οικονομία. Επιχείρησε δε να ντύσει με «ιδεολογικό» περιτύλιγμα αυτήν τη σφοδρή αντιπαράθεση λέγοντας: «Η 10ετής μάχη επιβίωσης διεθνώς είναι μεταξύ των ΗΠΑ και των δυτικών αξιών έναντι του κράτους παρακολούθησης και καταπίεσης των λαών από τη μεριά του ΚΚ της Κίνας. Πρέπει να προσέχουμε την προσπάθεια αντικατάστασης του δολαρίου και πρέπει να δείξουμε ότι οι λαοί που αγαπούν την ελευθερία προτιμούν την ηγεσία των ΗΠΑ από την καταπίεση των Κινέζων». Η Κίνα αγοράζει περισσότερο από το 25% του πετρελαίου που εξάγει η Σαουδική Αραβία. Η Σαουδική Αραβία είναι ο μεγαλύτερος προμηθευτής αργού της Κίνας με 1,76 εκατ. βαρέλια τη μέρα, ενώ ακολουθεί η Ρωσία με 1,6 εκατ. βαρέλια. Σήμερα, περίπου το 80% των παγκόσμιων πωλήσεων αργού πετρελαίου γίνονται σε δολάρια, ενώ η Σαουδική Αραβία τιμολογεί όλες τις εξαγωγές της σε δολάρια.
Τους σφοδρούς ανταγωνισμούς και τα εντεινόμενα παζάρια ανέδειξαν και οι δηλώσεις του υπουργού Ενέργειας των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, Σουχάιλ αλ Μαζρούι. Την ώρα που εντείνονται οι πιέσεις ΗΠΑ, ΕΕ, Ιαπωνίας, για αύξηση της πετρελαϊκής παραγωγής στις χώρες του ΟΠΕΚ, ο υπουργός Ενέργειας των Εμιράτων δήλωσε πως η Ρωσία με την ημερήσια παραγωγή των 10 εκατ. βαρελιών πετρελαίου είναι «σημαντικό μέλος της παγκόσμιας ενεργειακής συμμαχίας ΟΠΕΚ+». Πρότεινε δε «η πολιτική να μείνει εκτός ενεργειακών ζητημάτων», εκτός, όπως πρόσθεσε χαρακτηριστικά, αν «βρεθεί κάποιος που να φέρει 10 εκατομμύρια βαρέλια, κάτι που εμείς δεν τα βλέπουμε». Αποτυπώνοντας τους ανταγωνισμούς μεταξύ μονοπωλίων της «πράσινης ενέργειας» και μονοπωλίων υδρογονανθράκων, όπως και τα ανταλλάγματα που παζαρεύουν σήμερα πετρελαιοπαραγωγές χώρες όπως τα ΗΑΕ, ο Μαζρούι δήλωσε ότι δεν είναι δυνατό να υπάρχουν υπο-επενδύσεις και να προωθεί κανείς τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και στη συνέχεια να ζητά αύξηση της παραγωγής κατά τη διάρκεια μιας κρίσης, χρειάζεται μακροπρόθεσμος σχεδιασμός. «Νομίζω ότι στην Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Κλίμα, όλοι οι παραγωγοί ένιωσαν απρόσκλητοι και ανεπιθύμητοι, αλλά τώρα είμαστε πάλι υπερήρωες, δεν δουλεύει έτσι», δήλωσε ο ίδιος. Ο Μαζρούι τόνισε την ανάγκη για επενδύσεις σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο παράλληλα με ανανεώσιμες πηγές, λέγοντας ότι η συμμαχία ΟΠΕΚ+ χρειάζεται να αντικαταστήσει τουλάχιστον 5-8 εκατ. βαρέλια που χάνονται κάθε χρόνο για να διατηρήσει την παραγωγή εκεί που είναι. Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα θα συνεργαστούν με τον ΟΠΕΚ+ για να διασφαλιστεί ότι η ενεργειακή αγορά είναι σταθερή, δήλωσε ο ίδιος.
Οι πιέσεις αναμένεται πάντως να συνεχιστούν, καθώς θα συνέλθει εκ νέου η σύνοδος των υπουργών Ενέργειας του ΟΠΕΚ+, με ένα από τα βασικά θέματα στην ατζέντα να είναι το εάν θα διατηρηθούν η πετρελαϊκή παραγωγή και τα όρια αύξησής της στα σημερινά επίπεδα ή όχι.
Ταυτόχρονα, όπως έδειξε και η απαίτηση της Ρωσίας για πληρωμή των εξαγωγών αερίου σε ρούβλια – απαίτηση που έσπευσαν να απορρίψουν οι Ευρωπαίοι, ο ενεργειακός πόλεμος είναι άμεσα συνδεδεμένος με τον «νομισματικό πόλεμο». Η προσπάθεια της Ρωσίας και της Κίνας για ενεργειακές συναλλαγές με βάση το κινεζικό γουάν (π.χ. με Σαουδική Αραβία, Ινδία) και για τη δημιουργία νέου διεθνούς συστήματος διατραπεζικών συναλλαγών οδηγεί ήδη σε νέα όξυνση των αντιθέσεων.
Στο μεταξύ, η Σαουδική Αραβία ανακοίνωσε πως τον Απρίλη ξεκινά την κατασκευή εργοστασίου παραγωγής υδρογόνου στην πόλη Νeom για να το εξάγει το 2026. Το σχέδιο εντάσσεται στη στρατηγική απεξάρτησης της σαουδαραβικής οικονομίας από το πετρέλαιο, που είναι γνωστό ως «ΟΡΑΜΑ 2030». Η σαουδαραβική πετρελαϊκή εταιρεία ΑΡΑΜΚΟ συμφώνησε να αναλάβει την ανέγερση διυλιστηρίου και βιομηχανίας πετροχημικών στο Παντζίν της βόρειας Κίνας έως το 2024, στο πλαίσιο ευρύτερου σχεδιασμού κάλυψης ενεργειακών αναγκών της κινεζικής οικονομίας. Ο υπουργός Ενέργειας της Σαουδικής Αραβίας ανέφερε οτι ο OPEC+ θα κρατήσει τις πολιτικές διαφορές έξω από το πεδίο της λήψης αποφάσεων για την πετρελαϊκή παραγωγή, προς όφελος του “κοινού καλού” για τη σταθεροποίηση των τιμών ενέργειας. Καθώς κυβερνήσεις και διεθνείς οργανισμοί καταδικάζουν ή αποκλείουν τη Ρωσία – πετρελαιοπαραγωγική χώρα και εταίρο του μπλοκ του OPEC στο ευρύτερο σχήμα OPEC+ , λόγω της εισβολής της στην Ουκρανία, ο OPEC, στον οποίο ηγούνται κυρίως η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, έχει αρνηθεί να ακολουθήσει τον δρόμο των κυρώσεων. Ο Σαουδάραβας υπουργός, ανέφερε ότι η ίδια η ύπαρξη του Οργανισμού βασίζεται στον διαχωρισμό μεταξύ της αποστολής σταθεροποίησης των πετρελαϊκών τιμών και των άλλων γεωπολιτικών παραγόντων, ακόμη και στην περίπτωση μιας διεθνώς καταδικαζόμενης εισβολής.
Σαουδική Αραβία και ΗΑΕ ψήφισαν κατά της ρωσικής εισβολής στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ νωρίτερα εντός του Μαρτίου, καλώντας τη Μόσχα να αποσυρθεί από το ουκρανικό έδαφος.
