Το εύφλεκτο σκηνικό των αντιθέσεων της Μέσης Ανατολής ολοένα και επεκτείνεται προς Δυσμάς, περιλαμβάνοντας τις χώρες της Ανατολικής Μεσόγειου. Η ανακοίνωση, την περασμένη βδομάδα, από τον αντιπρόεδρο της «Έξον Μόμπιλ» των ευρημάτων των γεωτρήσεων στην Κυπριακή ΑΟΖ πρόσθεσε άλλον έναν κρίκο στη μακρά αλυσίδα του αδυσώπητου αγώνα των ΗΠΑ για την ενεργειακή επικράτησή τους στην Αν. Μεσόγειο και μέσα απ’ αυτήν στην ενίσχυση του ελέγχου τους στην περιοχή περιλαμβανομένων και των Βαλκανίων. Η διαχρονική αμερικανική επιλογή για τη λεγόμενη απεξάρτηση της Ευρώπης από τη ρωσική ενέργεια, με την αντίστοιχη εξάρτηση στα αμερικανικά συμφέροντα γίνεται ολοένα και πιο επιτακτική για την Ουάσιγκτον μετά τη εδραίωση της Μόσχας στις εξελίξεις στη Συρία και την ανάπτυξη των σχέσεων και της επιρροής της με την Άγκυρα και την Τεχεράνη.
Σ’ αυτή την κατεύθυνση εντάσσεται και η πρόσφατη απόφαση του Τραμπ να αφαιρέσει από την Τουρκία (και την Ινδία) το προνομιακό (δασμολογικά) καθεστώς της αναπτυσσόμενης χώρας, ανοίγοντας πάλι εμπορικό πόλεμο με την Άγκυρα, με αφορμή και την αγορά των ρωσικών S-400. Ταυτόχρονα, η Κύπρος μετατρέπεται σε μοχλό πιέσεων και ανταλλαγμάτων προς την Άγκυρα, προκειμένου να επιτευχθούν οι αμερικανονατοϊκές επιδιώξεις για την απόσπαση της Τουρκίας από την προσέγγισή της με τη Μόσχα.
Ελντοράντο του «μαύρου χρυσού»
Μεγάλος αχός σηκώθηκε τις τελευταίες μέρες, μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων της γεώτρησης «Γλαύκος» με τα εκτιμώμενα «άριστης ποιότητας» αποθέματα φυσικού αερίου, που έρχονται να προστεθούν στα κοιτάσματα «Αφροδίτη», «Καλυψώ» και «Ονησίφορο», που ανακαλύφθηκαν τα τελευταία χρόνια.
Παρά την υστέρηση των αποτελεσμάτων σε σχέση με τις μεγάλες προσδοκίες που είχαν καλλιεργηθεί, καλπάζει ο τυχοδιωκτικός πυρετός της Λευκωσίας και οι θριαμβολογίες για την αλλαγή της θέσης της Κύπρου στον ενεργειακό χάρτη. Σπέρνονται νέα «οράματα» και αυταπάτες για «λύση» του Κυπριακού με καταλύτη τα ενεργειακά αποθέματα του νησιού. Ταυτόχρονα εξωραΐζεται και «επικυρώνεται» σαν εθνική επιτυχία η πλήρης ευθυγράμμιση-υποταγή Αθήνας και Λευκωσίας στις ιμπεριαλιστικές ορέξεις και η ολοκληρωτική παραχώρηση των πλουτοπαραγωγικών πόρων της χώρας. Δηλαδή «εξαγοράζουν» την κυριαρχία της Κύπρου από τις τουρκικές απειλές, προσφέροντάς την στους κύριους υπεύθυνους των σημερινών δεινών και προδιαγραφόμενων νέων τρισχειρότερων απειλών.
Ο Κύπριος υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, Λακκοτρύπης, μιλώντας «για τη μεγαλύτερη μέχρι στιγμής ανακάλυψη στην κυπριακή ΑΟΖ και με βάση επίσημα στοιχεία μια από τις μεγαλύτερες ανακαλύψεις παγκοσμίως τα τελευταία δύο χρόνια», υπογράμμισε ότι «δεν πρόκειται μόνο για μεγάλη ανακάλυψη, αλλά για εξαιρετικής ποιότητας ταμιευτήρα, ο οποίος έρχεται να προσθέσει (…) και στα γηγενή κοιτάσματα της ΕΕ αναδεικνύοντας τον ρόλο της Κύπρου ως εναλλακτική πηγή πλέον εφοδιασμού της Ένωσης», επιβεβαιώνοντας την πάγια υποτελή γραμμή της Λευκωσίας ότι η ένταξή της στην ΕΕ «αποτελεί τη μεγαλύτερη εγγύηση της ύπαρξής» της.
Ωστόσο αναπτύσσοντας τη στρατηγική της «Έξον Μόμπιλ», ο αντιπρόεδρός της, τόνισε ότι «δεν περιοριζόμαστε στο τεμάχιο 10 και δεν περιοριζόμαστε μόνο στην Κύπρο», αλλά «ενδιαφερόμαστε και για άλλες ευκαιρίες… και μάλιστα για όλη την Ανατολική Μεσόγειο». Η «Έξον Μόμπιλ» έχει κιόλας εξασφαλίσει άδειες έρευνας στην Αίγυπτο και σε ελληνικές περιοχές στο Ιόνιο και Νότια της Κρήτης.
Αυτές οι «επιχειρηματικές» επιτυχίες των αμερικανικών κολοσσών πηγάζουν από το περιβάλλον αστάθειας, πολεμικών εστιών και οικονομικών κυρώσεων και καταστροφών, που διαμορφώνουν, προκειμένου να προωθήσουν τις θέσεις τους σα μεσολαβητές, προστάτες ή και προμηθευτές εξοπλισμών, εξοστρακίζοντας τους ανταγωνιστές τους.
Συμπαρασύρουν την Ελλάδα. Κονταίνουν την Τουρκία
Στο ίδιο μοτίβο της «θωράκισης» των ελληνικών συμφερόντων έχουν ξεκινήσει, σε περισσότερες από 10 περιοχές, οι διαδικασίες για την έρευνα υδρογονανθράκων, σε μια αγωνιώδη προσπάθεια προσέλκυσης πολυεθνικών εταιρειών, που ανάμεσά τους φιγουράρουν η Total, η ExxonMobil, η Repsol, η Edison, οι οποίες συμμετέχουν κοινοπρακτικά στη διερεύνηση του ελληνικού υπεδάφους.
Δεν είναι τυχαίες οι αναφορές του Αμερικανού πρέσβη, Πάιατ, στο «Φόρουμ των Δελφών», ο οποίος υπέδειξε ότι η περιοχή των Βαλκανίων πρέπει να απεξαρτηθεί ενεργειακά από τη ρωσική «Γκάζπρομ» καθώς «η Ελλάδα αποτελεί κλειδί», με τη συμμετοχή της στις τριμερείς με Αίγυπτο, Ισραήλ και Κύπρο. Επιβεβαιώνοντας την αναβάθμιση του ενδιαφέροντος της Ουάσιγκτον ανακοίνωσε τη συμμετοχή και του Αμερικανού ΥΠΕΞ, Μ. Πομπέο, στην επόμενη τριμερή Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ, που θα πραγματοποιηθεί στην Κρήτη τις επόμενες μέρες και θα περιλαμβάνει στην ημερήσια διάταξη θέματα που αφορούν τόσο στην κατασκευή τερματικού σταθμού επεξεργασίας και αποθήκευσης φυσικού αερίου στην Κύπρο, όσο και στην προοπτική κατασκευής του πολυδάπανου υποθαλάσσιου αγωγού (EastMed), για την παροχή φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, μέσω Κύπρου, Ελλάδας και Ιταλίας.
Ο Πάιατ παρότρυνε επίσης την Αθήνα να ξεπεράσει τα «γραφειοκρατικά» εμπόδια παραχωρώντας, με διαδικασίες «φαστ τρακ», τη ληστρική ασυδοσία των αμερικανικών κολοσσών στην εκμετάλλευση ελληνικών ενεργειακών κοιτασμάτων. Υπέδειξε, αναφερόμενος στα νότια της Κρήτης που υπάρχει σύμπραξη ερευνών της «Έξον Μόμπιλ» με «ΤΟΤΑΛ» και ΕΛΠΕ, ότι: «Ελπίζουμε ο υπουργός κ. Σταθάκης να ολοκληρώσει και τα τελευταία γραφειοκρατικά θέματα και να τον ρωτήσετε για αυτό».
Δεν είναι τυχαία και η τοποθέτηση Κοτζιά στο ίδιο Οικονομικό Φόρουμ, που υποστήριξε ότι δεν πρέπει να είμαστε μονοχοφάηδες, αλλά να έχει και η Τουρκία έσοδα από τον ενεργειακό πλούτο της Αν. Μεσογείου.
Με μπαράζ παραβιάσεων και επίδειξη στρατιωτικής δύναμης απαντά η Τουρκία
Με Νατοϊκή κάλυψη, η Τουρκία προχώρησε σε διαδοχικές Navtex «δεσμεύοντας», ολόκληρο το Φλεβάρη, μεγάλες θαλάσσιες περιοχές εντός της κυπριακής ΑΟΖ, νότια και δυτικά της Κύπρου, για επαναλαμβανόμενες ασκήσεις «ναυτικών μονάδων της Τουρκίας και του ΝΑΤΟ» και «διμερείς ναυτικές ασκήσεις τουρκικού και ξένου Ναυτικού».
Σύμφωνα με πρόσφατη καταγγελία του μονίμου Αντιπρόσωπου της Κύπρου στον ΟΗΕ η προκλητική τακτική της Τουρκίας συμπληρώνεται και με την έναρξη από τις 26 Γενάρη σεισμικών ερευνών του «Μπαρμπαρός» με συνοδεία τουρκικών πολεμικών πλοίων στη νότια περιοχή της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας και σε περιοχές όπου η Λευκωσία έχει παραχωρήσει δικαιώματα έρευνας σε εταιρείες γαλλικών (ΤΟΤΑΛ) και ιταλικών (ΕΝΙ) συμφερόντων.
Ταυτόχρονα, η Άγκυρα οργάνωσε τη μεγαλύτερη στρατιωτική άσκηση που έκαναν ποτέ οι τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις από τις 28 Φλεβάρη μέχρι 8 Μάρτη με την ονομασία «Γαλάζια Πατρίδα». «Είναι η πρώτη φορά που μια στρατιωτική άσκηση θα περιλαμβάνει στο σχεδιασμό της και τις τρεις θάλασσες, όπως και θα αφορά ταυτόχρονα εναέριες και χερσαίες δυνάμεις. Θα ακολουθήσει η άσκηση “Θαλασσόλυκος“, που γίνεται κάθε δυο χρόνια και θα επαναλάβει επίσης την αποφασιστικότητα της Τουρκίας να υπερασπιστεί τα δικαιώματά της σε αυτές τις θαλάσσιες περιοχές», σημείωνε άρθρο της «Χουριέτ». Και επισήμανε ότι «το μήνυμα προς τις πρόσφατες προσπάθειες της Ελλάδας, της Ελληνικής Κύπρου και των εταίρων τους στην Ανατολική Μεσόγειο είναι σαφές: Η Τουρκία δεν θα κάνει ούτε βήμα πίσω από τα δικαιώματά της σ’ αυτές τις περιοχές και θα εξακολουθήσει να δείχνει τη δύναμή της».
Τις τουρκικές θέσεις διατύπωσε ο ΥΠΕΞ, Τσαβούσογλου, επαναλαμβάνοντας ότι: «το Αιγαίο, η Ανατολική Μεσόγειος και ο ενεργειακός πλούτος γύρω από την Κύπρο αποτελούν για εμάς στρατηγικούς στόχους, εθνικά ζητήματα», συμπληρώνοντας ότι «ποτέ δεν αφήσαμε να σφετεριστεί κανείς τα δικαιώματα του τουρκοκυπριακού λαού και του τουρκικού λαού, και δεν θα το επιτρέψουμε ούτε στο μέλλον» κατάληξε.
Μεθοδεύσεις επίσπευσης διχοτομικών εξελίξεων
Σ’ αυτή την κατεύθυνση αναθερμαίνονται παλιά και νέα διχοτομικά σχέδια. Πρόσφατα τόσο η έκθεση του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, όσο και το ψήφισμα του Σ.Α. άφησαν στο απυρόβλητο την Τουρκία, τα κατοχικά στρατεύματα και τις προκλήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ, απαίτησαν την εφαρμογή «το συντομότερο δυνατόν» Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης σε θέματα «χαμηλής πολιτικής», που διευκολύνουν τους τουρκικούς σχεδιασμούς σταδιακής επανόδου στην «κανονικότητα φυσιολογικών συνθηκών» με κατοχικά δεδομένα. Έτσι πραγματοποιήθηκε «άτυπη» συνάντηση Αναστασιάδη – Ακιντζί, ενώ η ειδική σύμβουλος του γγ του ΟΗΕ, Λουτ, είχε επαφές στο ελληνικό ΥΠΕΞ, προκειμένου να κατασταλάξει στους «όρους αναφοράς για την επανάληψη των διαπραγματεύσεων».
Στις συνθήκες αυτές δεν είναι τυχαίο το αυξανόμενο γαλλικό ενδιαφέρον για τη διεύρυνση «στρατιωτικών διευκολύνσεων» που αφορούν τη χρήση εγκαταστάσεων, όπως η ναυτική βάση στο Μαρί (επαρχία Λάρνακας) αλλά και η αεροπορική βάση «Ανδρέας Παπανδρέου» στην Πάφο και η παραχώρηση δυνατοτήτων εγκατάστασης ραντάρ στην οροσειρά του Τροόδους. Μετά την πρόσφατη συνάντηση Μακρόν – Αναστασιάδη, στη Λευκωσία, κυβερνητικές αναφορές έκαναν λόγο για νέες γαλλοκυπριακές συνεργασίες, σε Ενέργεια και Ασφάλεια, και εκτιμήσεις για ανάλογα περιφερειακά «τρίγωνα» (Ελλάδας – Κύπρου – Αιγύπτου), που βρίσκονται υπό την εποπτεία των ΗΠΑ.
Ανάλογο και το γερμανικό ενδιαφέρον για στρατιωτική παρουσία στο νησί. Κύπρος και Γερμανία συμφώνησαν την περασμένη Τρίτη να εντατικοποιήσουν τη συνεργασία τους στο πλαίσιο της Μόνιμης Διαρθρωμένης Συνεργασίας (PESCO), να ενδυναμώσουν τις σχέσεις τους στους τομείς της άμυνας και της ασφάλειας της Ευρώπης, με την Ομοσπονδιακή Υπουργό Άμυνας της Γερμανίας, Λάιεν, να λέει πως η Κύπρος συνιστά πολύτιμο εταίρο του Βερολίνου.
Το Κυπριακό και το Brexit ήταν τα βασικότερα θέματα συζήτησης στη συνάντηση, αυτήν τη βδομάδα, του Κύπριου Προέδρου και της Βρετανής Πρωθυπουργού στην Ντάουνινγκ Στριτ. Η Βρετανία, που διατηρεί βάσεις και αποικιοκρατικά δικαιώματα στο νησί, αποτελώντας πρότυπο και για τα τουρκικά κατοχικά στρατεύματα, δηλώνει υποκριτικά ότι δεν επιθυμεί να συνεχίσει τον «αναχρονιστικό» ρόλο της σαν εγγυήτριας δύναμης. Νωρίτερα, ο ΥΠΕΞ της Κύπρου, Νίκος Χριστοδουλίδης, πραγματοποίησε «επίσκεψη εργασίας» στη Μόσχα, μετά από επίσημη πρόσκληση του Ρώσου ομολόγου του.
Ο Λαβρόφ χαρακτήρισε τη συνεργασία των δύο χωρών «πολυδιάστατη» και ότι «υπηρετεί το έργο της ασφάλειας και σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και σε όλη την ευρωπαϊκή ήπειρο». Χαρακτηρίζοντας «αναχρονιστικό» το υπάρχον σύστημα εγγυήσεων επανέλαβε τη ρωσική θέση για την ενίσχυση του μεσολαβητικού της ρόλου, ότι «όποιες αλλαγές» γίνουν, πρέπει «να γίνουν με νέες αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας» του ΟΗΕ.
