ΗΠΑ- Ισραήλ στοχοποιούν το Ιράν και κλιμακώνουν τις επιθέσεις εναντίον του
Τα μέτωπα που ενεργοποίησε και οι αντιθέσεις που πυροδότησε η απόφαση του Τραμπ να αποσύρει από τη βορειοανατολική Συρία 2000 Αμερικανούς στρατιώτες,
τροφοδότησαν πυκνές εξελίξεις σε στρατιωτικό και διπλωματικό επίπεδο. Βασικοί “παίκτες¨ παραμένουν οι μεγάλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις ΗΠΑ και Ρωσία, εμπλέκοντας και περιφερειακές δυνάμεις, όπως κύρια η Τουρκία, αλλά και το Ιράν, η Σαουδική Αραβία και το Ισραήλ.
Παρά το «γεωπολιτικό» ανακάτεμα τράπουλας που επιχειρούν οι ΗΠΑ το τελευταίο διάστημα με την αποχώρηση των στρατευμάτων τους από τη Συρία, όποτε και εάν επιλέξουν να την πραγματοποιήσουν, διατηρούν απαράλλακτους τους βασικούς σχεδιασμούς τους, καθώς φαίνεται πως εξυπηρετούνται από μία αναδιάταξη δυνάμεων, όπου κομβικό ρόλο θα παίζουν οι στρατιωτικές δυνάμεις και βάσεις στο Ιράκ.
Η κινητικότητα φαίνεται πως δεν γίνεται μόνο σε στρατιωτικό επίπεδο αλλά και σε διπλωματικό. Η επικράτηση του Άσαντ στον οκταετή πόλεμο δημιούργησε μια νέα κατάσταση στη Συρία, που αναγνωρίζεται από τις χώρες της περιοχής. Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ) και Μπαχρέιν ξανάνοιξαν τις πρεσβείες τους στη Δαμασκό. Αλγερία και Αίγυπτος δραστηριοποιούνται πιέζοντας για συμμετοχή της Συρίας στη Διάσκεψη Κορυφής του Αραβικού Συνδέσμου το Μάρτη στην Τύνιδα. Επαφές έχουν ξεκινήσει ανάμεσα σε Σαουδική Αραβία, ΗΑΕ, Αίγυπτο με στόχο τη μείωση της τουρκικής και ιρανικής επιρροής στη Συρία, προτιμώντας να αναθερμάνουν τις σχέσεις τους με τον Άσαντ.
Στο ίδιο κάδρο ενδοσυμμαχικών αναμοχλεύσεων και αντιπαραθέσεων, η Τουρκία δηλώνει «έτοιμη» να «βοηθήσει», για τα δικά της συμφέροντα, την αποχώρηση των ΗΠΑ από τη Βόρεια Συρία, μολονότι οι τελευταίες εξακολουθούν να φεύγουν μένοντας, ενώ πιέζουν την Τουρκία δηλώνοντας ότι θα “προστατεύσουν” τους Κούρδους των δυνάμεων YPG και SDF, παρόλο που προβάλλουν σαν «κόκκινο πανί» για την Άγκυρα που τις θεωρεί «τρομοκρατικές». Η επίσκεψη του Αμερικανού συμβούλου Εθνικής Ασφάλειας, Τζον Μπόλτον, σε Ισραήλ και Τουρκία ανέδειξε τις αντιθέσεις και επιβεβαίωσε την επιλογή των ΗΠΑ να συνεχίσουν τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις τους στην περιοχή με διάφορους τρόπους και με συνδυασμούς παραγόντων ή συμμαχικών σχημάτων. Η «προειδοποίηση» του Μπόλτον, ότι οι ΗΠΑ δεν θα «αποχωρήσουν» από τη Συρία μέχρι η τουρκική κυβέρνηση να εγγυηθεί ότι θα πολεμήσει το «Ισλαμικό Κράτος» και όχι τους Κούρδους, ήταν χαρακτηριστική.
Αντιδρώντας έντονα, η Άγκυρα έβαλε στο τραπέζι τούς ακόλουθους όρους της Τουρκίας αποσαφηνίζοντας την επιθυμία της να βάλει μπρος την τρίτη κατά σειρά χερσαία επέμβαση στο συριακό έδαφος, και δη στο Μανμπίτζ, πάλι κατά των Κούρδων της Συρίας, που θεωρούνται από τους Αμερικανούς «οι καλύτεροι» και «πιο αξιόπιστοι» σύμμαχοι: α) Να παραδώσουν οι ΗΠΑ 16 από τις στρατιωτικές βάσεις τους στη βόρεια Συρία, β) να πάρουν πίσω τα όπλα που έδωσαν στους Κούρδους των δυνάμεων YPG, γ) να τελειώσουν τις σχέσεις μαζί τους, δ) να συναινέσουν στα σχέδια για τη δημιουργία «σταθεροποιητικής» ένοπλης δύναμης που θα απαρτίζεται «από διάφορα τμήματα» της συριακής κοινωνίας.
Η ένταση στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις οξύνθηκε μετά την απειλή του Τραμπ ότι η χώρα του «θα καταστρέψει οικονομικά την Τουρκία εάν επιτεθεί στους Κούρδους» της Συρίας. Ωστόσο, οι απειλές του Τραμπ δεν συνοδεύτηκαν, τουλάχιστον άμεσα, από μεγαλύτερη κλιμάκωση από τη μεριά του Ερντογάν. Χαμηλώνοντας τους τόνους συζήτησαν τη δημιουργία «ζώνης ασφαλείας», «εκκαθαρισμένης από την τρομοκρατία» στη βόρεια Συρία, κάτι που είναι πάγια επιδίωξη της Άγκυρας από την αρχή του πολέμου στη Συρία. Συμφώνησαν επίσης ότι είναι αναγκαίο να ολοκληρωθεί ο λεγόμενος αμερικανο-τουρκικός «οδικός χάρτης» για την πόλη Μανμπίτζ της Συρίας και να μη δοθεί «καμία ευκαιρία σε στοιχεία που θέλουν να μπλοκάρουν την αμερικανική αποχώρηση». Οι κινήσεις αυτές έγιναν με φόντο τις δύο επιθέσεις κατά κουρδικών και αμερικανικών δυνάμεων με νεκρούς Αμερικανούς στρατιώτες, την ευθύνη των οποίων ανέλαβε ο ISIS.
Η πρόταση για «ζώνη ασφαλείας» απορρίφθηκε από Κούρδους αξιωματούχους της Συρίας ως απόπειρα κατοχής των περιοχών τους από τον τουρκικό στρατό, δηλώνοντας πως το σχέδιο «είναι απειλή για τη Συρία». Αντιπρότειναν να τεθούν οι περιοχές κοντά στα σύνορα με την Τουρκία υπό «διεθνή εποπτεία του ΟΗΕ ή το συριακό στρατό» .
Στην ίδια ρότα κινείται και η Ρωσία, καθώς ο ΥΠΕΞ Λαβρόφ ζήτησε να αναλάβει τον έλεγχο και αυτής της περιοχής ο συριακός στρατός, αμφισβητώντας επί της ουσίας τα σχέδια ΗΠΑ – Τουρκίας για τη δημιουργία δήθεν «ζώνης ασφαλείας» βάθους περίπου 30 χλμ. από τα τουρκικά σύνορα. Χαιρέτισε έτσι με νόημα τις συναντήσεις στη Δαμασκό μεταξύ κυβερνητικών αξιωματούχων και ηγετικών στελεχών των Κούρδων «ώστε να επανέλθει η ζωή σε κανονικούς ρυθμούς υπό μία κυβέρνηση χωρίς ξένη ανάμειξη!». Την ίδια στιγμή άπρακτος έφυγε από την Μόσχα ο Ερντογάν, μετά τη συνάντησή του με τον Πούτιν, καθώς πέρα από φιλοφρονήσεις για “διμερείς συνεργασίες” κ.λ.π. η Ρωσία δεν συμμερίζεται τις τουρκικές φιλοδοξίες στη Συρία, φρενάροντας τους διάφορους εξαγγελόμενους αμερικανοτουρκικούς “οδικούς χάρτες”.
★★★
Εν τω μεταξύ, εντείνεται η αντιπαράθεση Ισραήλ – Ιράν μέσω Συρίας, δημιουργώντας συνθήκες για νέα κλιμάκωση των στρατιωτικών συγκρούσεων στην ευρύτερη περιοχή, έπειτα από δύο ισραηλινές αεροπορικές επιθέσεις σε ιρανικούς στόχους στο διεθνές αεροδρόμιο της Δαμασκού και τα περίχωρα, με αποτέλεσμα το θάνατο τουλάχιστον 11 ατόμων, ανάμεσά τους και τέσσερις Σύροι στρατιωτικοί. Ως πρόσχημα χρησιμοποιήθηκε η ρίψη ιρανικών ρουκετών στα κατεχόμενα από το Ισραήλ Υψίπεδα του Γκολάν, ενώ είχε προηγηθεί η επιτυχής κατάρριψη σχεδόν όλων των ισραηλινών πυραύλων στην πρώτη αεροπορική επίθεση, που πραγματοποίησε το Ισραήλ στο διεθνές αεροδρόμιο της Δαμασκού.
Ο Ιρανός αρχηγός της Πολεμικής Αεροπορίας δήλωσε ότι η χώρα του ανυπομονεί να πολεμήσει το Ισραήλ και «να το εξαλείψει από Γης», τονίζοντας πως οι νέοι Ιρανοί αεροπόροι «είναι σε πλήρη ετοιμότητα και ανυπομονούν να αντιμετωπίσουν το σιωνιστικό καθεστώς». Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Νετανιάχου, απείλησε με στρατιωτική πυγμή την Τεχεράνη, λέγοντας ότι «όποιος προσπαθεί να μας βλάψει, θα τους βλάψουμε εμείς, και όποιος απειλήσει να μας καταστρέψει θα φέρει την ευθύνη» για ό,τι ακολουθήσει.
Εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, κάλεσε το Ισραήλ να σταματήσει τις αεροπορικές επιδρομές στη Συρία, τονίζοντας ότι «δεν πρέπει να επιτρέψουμε η δεινοπαθούσα επί χρόνια από τις ένοπλες συγκρούσεις Συρία να μετατραπεί σε πεδίο ξεκαθαρίσματος γεωπολιτικών λογαριασμών». Κάλεσε μάλιστα όλες τις πλευρές να αναλογιστούν τις ενδεχόμενες συνέπειες από έναν «νέο κύκλο χάους» στη Μέση Ανατολή. Εξέφρασε «έντονη ανησυχία» για την επιδείνωση της κατάστασης στη βορειοανατολική επαρχία Ιντλίμπ της Συρίας, διαπιστώνοντας στη συνέχεια πως οι ΗΠΑ δεν παίρνουν «συγκεκριμένα μέτρα» για τη λεγόμενη «αποχώρηση των στρατευμάτων» τους από τη Βόρεια Συρία. Πρόσθεσε ακόμη πως το «κυριότερο ζήτημα τώρα είναι να μην επιτραπεί η κλιμάκωση της έντασης στη βορειοανατολική Συρία».
Σε ειδική συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας (ΣΑ) του ΟΗΕ στη Ν. Υόρκη για τη Μέση Ανατολή, ο Σύρος πρέσβης είχε προειδοποιήσει το Ισραήλ και τους συμμάχους του ότι η Συρία θα ασκήσει το νόμιμο δικαίωμα σε αυτοάμυνα και θα απαντήσει στην ισραηλινή επίθεση στο διεθνές αεροδρόμιο της Δαμασκού, εξαπολύοντας επίθεση στο ισραηλινό διεθνές αεροδρόμιο «Μπεν Γκουριόν» στο Τελ Αβίβ. Αντίθετα, ο Ισραηλινός πρέσβης, Ντάνιν Ντανόν, προσπάθησε να δικαιολογήσει τις επικίνδυνες επιθέσεις της χώρας του στην ξένη χώρα, οξύνοντας τη γεωπολιτική αντιπαράθεση με το Ιράν, το οποίο κατηγόρησε ξανά για προσπάθειες περιφερειακής αποσταθεροποίησης και «αντι-ισραηλινές» επιθέσεις.
Είναι φανερό ότι οι ισραηλινές αυτές επιθέσεις εντάσσονται στην κοινή αμερικανοϊσραηλινή πολιτική αναβάθμισης της στοχοποίησης του Ιράν και τον σταθερό γεωστρατηγικό ρόλο των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή. Ο ρόλος αυτός πιστοποιήθηκε από τον Αμερικανό ΥΠΕΞ, Μάικ Πομπέο, σε πολυήμερη περιοδεία σε εννιά χώρες της ευρύτερης Μέσης Ανατολής, καθησυχάζοντας συμμάχους και εταίρους για τη σταθερή «υποστήριξη της Αμερικής» στην περιοχή. Σε ομιλία που εκφώνησε στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο του Καΐρου, με τίτλο «Μία Δύναμη για το Καλό: Ο αναζωογονημένος ρόλος της Αμερικής στη Μέση Ανατολή», ο Πομπέο περιέγραψε τους βασικούς στόχους της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής στη Μέση Ανατολή, επικρίνοντας έντονα τις γεωπολιτικές επιδιώξεις και πολιτικές του πρώην Προέδρου Ομπάμα. «Τα αμερικανικά στρατεύματα επιστρέφουν στην πατρίδα από τη Συρία, αλλά δεν πρόκειται για αλλαγή πολιτικής.», διεμήνυσε. Βάζοντας στο στόχαστρο το Ιράν και τη λιβανέζικη σιιτική οργάνωση «Χεζμπολάχ», ο Πομπέο διαβεβαίωσε πως, σε αντίθεση με την προηγούμενη κυβέρνηση, οι ΗΠΑ σήμερα θα στηρίξουν τους συμμάχους τους, τονίζοντας:«Η επιθυμία μας για ειρήνη, με κάθε κόστος, μας έκανε να κλείσουμε συμφωνία με το Ιράν, τον κοινό μας εχθρό (…) Τι μάθαμε σήμερα; Ότι όταν η Αμερική υποχωρεί, το χάος συχνά ακολουθεί. Όταν παραμελούμε φίλους, ενισχύεται η πικρία».
Περιγράφοντας τη βασική πολιτική των ΗΠΑ ο Πομπέο ξεκαθάρισε ότι στη Συρία οι ΗΠΑ θα χρησιμοποιήσουν τη διπλωματία και «θα συνεργαστούν με εταίρους για να διώξουν και την τελευταία ιρανική μπότα». Με άλλα λόγια, θα εμβαθύνουν τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις επικεντρώνοντας αυτήν τη φορά όχι στον Άσαντ που δεν μπόρεσαν οκτώ χρόνια να τον ανατρέψουν, αλλά στο Ιράν, που είναι αντικειμενικά ο μεγαλύτερος γεωπολιτικός αντίπαλος ΗΠΑ – Ισραήλ και πλούσιων μοναρχιών του Κόλπου στην ευρύτερη περιφέρεια. Στο Λίβανο οι ΗΠΑ «θα συνεργαστούν» για να μειώσουν τις απειλές του πυραυλικού οπλοστασίου της «Χεζμπολάχ», που «σκοπεύει στο Ισραήλ και μπορεί να φθάσει σε διαφορετικά σημεία της χώρας … Εάν το Ιράν νομίζει ότι κατέχει το Λίβανο σφάλλει!», είπε χαρακτηριστικά ο Πομπέο. Στο Ιράκ οι ΗΠΑ θα βοηθήσουν να φτιάξουν «μία χώρα χωρίς ιρανική επιρροή». Στην Υεμένη θα συνεχίσουν «να δουλεύουν για διαρκή ειρήνη». Στο Παλαιστινιακό, διαβεβαίωσε πως η κυβέρνηση Τραμπ θα
συνεχίσει να πιέζει για πραγματική και διαρκή ειρήνη μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστινίων. Υποστήριξε ότι η μεταφορά της αμερικανικής πρεσβείας στην Ιερουσαλήμ δεν ήταν παρά τήρηση προεκλογικής υπόσχεσης του Προέδρου Τραμπ. Ακόμη μεγαλύτερη ενίσχυση των σχέσεων με εταίρους όπως τα ΗΑΕ, η Σαουδική Αραβία, το Κατάρ, το Μπαχρέιν, το Ομάν, το Κουβέιτ, «για κοινούς στόχους, όπως κάναμε με την Ιορδανία και το Ιράκ». Προφανής στόχος αυτής της αναφοράς Πομπέο είναι η προσπάθεια για εκτόνωση της έντασης στις σχέσεις χωρών του Κόλπου και της Αιγύπτου με το Κατάρ, αφότου το τελευταίο άρχισε, λόγω γεωπολιτικών και ενεργειακών συμφερόντων, να έρχεται πιο κοντά με το Ιράν.
Αυτό που επιβεβαιώνεται από τις παραπάνω εξελίξεις είναι ότι παραμένει αμείωτος ο ιμπεριαλιστικός ανταγωνισμός για την ανακατανομή σφαιρών επιρροής, φυσικών πόρων, αγωγών Ενέργειας και αγορών στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Ανατολικής Μεσογείου. Όλα δείχνουν ότι αυτός ο ανταγωνισμός μπαίνει σε νέα φάση, το ίδιο επικίνδυνη τόσο για το συριακό λαό όσο και για τους υπόλοιπους λαούς της περιοχής.
