Τους τρεις τελευταίους μήνες εκατοντάδες χιλιάδες Ισραηλινοί βγαίνουν στον δρόμο σε εβδομαδιαία βάση για να διαμαρτυρηθούν ενάντια σε αυτό που θεωρούν καθεστωτικό πραξικόπημα της ακροδεξιάς κυβέρνησης – ένα σχέδιο (που ήδη έχει αρχίσει να εφαρμόζεται) για να υποβαθμίσουν το δικαστικό σύστημα και να αλλάξουν το σύστημα διακυβέρνησης σε σημείο που να εξοβελιστούν όλοι ο έλεγχοι στους κυβερνώντες.
Του σχεδίου ηγείται ένας πρωθυπουργός που δικάζεται για διαφθορά σε τρεις διαφορετικές υποθέσεις, ενώ το Ισραήλ συνεχίζει να έχει υπό κατοχή εκατομμύρια Παλαιστινίους με μια ατζέντα να κατοχυρώσει περαιτέρω τον έλεγχό τους. Κάθε κόμμα στην ισραηλινή κυβέρνηση έχει συγκεκριμένους και σαφείς στόχους που θα υπηρετούσαν οι διάφοροι νόμοι σ’ αυτό το πακέτο δικαστικής αναθεώρησης.
Για τα ακραία ορθόδοξα κόμματα, προέχει η διασφάλιση ότι οι ψηφοφόροι τους δεν χρειάζεται να υπηρετούν στον στρατό. (Αντ’ αυτού μελετούν τον εβραϊκό θρησκευτικό νόμο). Το 2017 το Ανώτατο Δικαστήριο του Ισραήλ ακύρωσε έναν νόμο που εξαιρούσε τους σεμιναριακούς φοιτητές της άκρας ορθοδοξίας από τη στρατολόγηση στις Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις, με το σκεπτικό ότι διαιωνίζει την ανισότητα. Ειδικά για το Κόμμα Shas, σχετίζεται επίσης με την καταστρατήγηση της υπάρχουσας νομοθεσίας, ώστε να μπορέσει ο ηγέτης του, Aryeh Deri, να υπηρετήσει ως υπουργός παρά τις αρκετές πρόσφατες καταδίκες του για φορολογική απάτη.
Για τα θρησκευτικά, εθνικιστικά, ρατσιστικά, άκρα δεξιά κόμματα -Εβραϊκή Δύναμη και Θρησκευτικός Σιωνισμός, και τα δύο ηγούνται από εποίκους που είναι τώρα ανώτεροι υπουργοί στην κυβέρνηση- σχετίζεται (το σχέδιο) με την επέκταση της ισραηλινής κυριαρχίας σε όλα τα κατεχόμενα εδάφη, που ονομάζουν Γη του Ισραήλ, και την μετατροπή των δημόσιων θεσμών σε πιο θρησκευτικούς.
Για το κυβερνών δεξιό κόμμα Λικούντ του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου, σχετίζεται επίσης με τη συνέχιση της επέκτασης της επιχείρησης εποικισμού του Ισραήλ, την εδραίωση της εξουσίας πάνω στα ΜΜΕ, την κουλτούρα και τους δημόσιους θεσμούς – και για τον Νετανιάχου σχετίζεται με το να αποκτήσει αρκετό έλεγχο των δικαστηρίων, μέσω του διορισμού δικαστών, προκειμένου να αποφύγει την καταδίκη.
Ουσιαστικά, αυτό που είναι κοινό στα κόμματα που συναπαρτίζουν αυτή την κυβέρνηση είναι η αποφασιστικότητά τους να δημιουργήσουν και να διαμορφώσουν νέους νόμους που υπηρετούν τα στενά τους ιδιοτελή συμφέροντα, ακόμη κι αν παραβιάζουν το λεγόμενο κράτος δικαίου όπως γίνεται αντιληπτό στις υποτιθέμενες δημοκρατίες τόσο στο Ισραήλ όσο και στο εξωτερικό, ακόμη κι αν καταπατούν δικαιώματα και καταρρίπτουν τους ισχύοντες κανόνες. Με άλλα λόγια, θέλουν να νομιμοποιήσουν αυτές τις παράνομες ενέργειες που εξυπηρετούν τα συμφέροντά τους.
Η πράξη της δημιουργίας νέων νόμων με σκοπό την εξυπηρέτηση των συμφερόντων του είναι ακριβώς αυτό που κάνει το Ισραήλ εδώ και 56 χρόνια ως δύναμη κατοχής.
Οι άνευ προηγουμένου διαδηλώσεις που γίνονται σε όλη τη χώρα αγνοούν σε μεγάλο βαθμό αυτό το γεγονός. Περιλαμβάνουν μια σειρά από ομάδες—υπαλλήλους στον τομέα της τεχνολογίας, ακαδημαϊκούς, στρατιωτικούς εφέδρους, πρώην πολιτικούς, γιατρούς, ακτιβιστές για τα δικαιώματα των LGBTQ, θρησκευόμενους και κοσμικούς Ισραηλινούς, ακόμη και μερικούς εποίκους που προσδιορίζονται ως φιλελεύθεροι— που όλοι εμπλέκονται σε διάφορες πράξεις πολιτικής ανυπακοής, πρωτοφανείς για το Ισραήλ.
Υπάρχει πληθώρα πλακάτ στις διαδηλώσεις με όλα τα είδη μηνυμάτων, αλλά στο σύνολό τους οι διαδηλωτές —οι οποίοι είναι σχεδόν αποκλειστικά Εβραίοι— είναι συσπειρωμένοι γύρω από ένα βασικό σύνθημα: τη δημοκρατία. Ο κόσμος το ουρλιάζει στους δρόμους, μοιράζονται μπλε βραχιολάκια με τη λέξη, οι διαδηλωτές επιμένουν ότι προσπαθούν να τη σώσουν. Λένε ότι έχουν διακινδυνεύσει τη ζωή τους για ένα κράτος που είναι «εβραϊκό και δημοκρατικό» και ότι δεν θα συνεργαστούν με το κράτος εάν πάψει να είναι δημοκρατικό.
Όμως, η στρατιωτική κατοχή του Ισραήλ που διαρκεί 56 χρόνια έχει συστηματικά αγνοήσει τις αρχές της δημοκρατίας και της ισότητας για τις οποίες λένε ότι αγωνίζονται. Ενώ οι διαδηλωτές -πολλοί από αυτούς από τους πιο προνομιούχους στην ισραηλινή κοινωνία- περπατούν στους δρόμους απαιτώντας «κράτος δικαίου» και «δημοκρατία», οι ισραηλινές δυνάμεις κατεδαφίζουν παλαιστινιακά σπίτια, συμπαρίστανται σε εποίκους που τρομοκρατούν τους Παλαιστίνιους, αρνούνται την ελευθερία κίνησης και συνάθροισης, επιβάλλουν παρατεταμένη κράτηση χωρίς δίκη, δολοφονούν άοπλους διαδηλωτές, κάνουν βασανιστήρια και απελαύνουν Παλαιστίνιους ακτιβιστές. Και στο Ισραήλ, οι Παλαιστίνιοι πολίτες αντιμετωπίζουν δομικές διακρίσεις και ανισότητες στο πλαίσιο μιας ρητής πολιτικής που δίνει προτεραιότητα στα εβραϊκά δικαιώματα.
Η κατοχή είναι αδιαχώριστη από το Ισραήλ. Η ίδια κυβέρνηση που λειτουργεί τους κρατικούς μηχανισμούς του Ισραήλ κυριαρχεί σε εκατομμύρια Παλαιστινίους χωρίς κράτος, στους οποίους ουσιαστικά απαγορεύει να διαμαρτυρηθούν για την κατάστασή τους. Το ίδιο Ανώτατο Δικαστήριο που κατέρριψε έναν νόμο που νομιμοποιεί τον εβραϊκό οικισμό σε ιδιωτική παλαιστινιακή γη έδωσε το πράσινο φως στη συνεχιζόμενη μεταφορά πολιτών του Ισραήλ στα κατεχόμενα εδάφη και στην πολιορκία της Γάζας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η ισραηλινή οργάνωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων B’Tselem ορίζει το Ισραήλ ως καθεστώς απαρτχάιντ και που η Human Rights Watch και η Διεθνής Αμνηστία έχουν κατηγορήσει το Ισραήλ για διάπραξη του εγκλήματος του απαρτχάιντ.
Μία από τις αλλαγές που έχει ήδη κάνει αυτή η κυβέρνηση και που δείχνει πόσο συνώνυμα είναι η κατοχή και το Ισραήλ -αλλά δεν έχει τραβήξει την προσοχή όσο η δικαστική αναθεώρηση- είναι η εξουσία που έχει παραχωρήσει στον υπουργό Οικονομικών, Bezalel Smotrich. Ο Smotrich, ο οποίος υποστηρίζει την επίσημη προσάρτηση της Δυτικής Όχθης, στα τέλη Φεβρουαρίου, ζήτησε να «αφανιστεί» η παλαιστινιακή πόλη Χαουάρα στη Δυτική Όχθη. Ο ίδιος, απόγονος εποίκων από την Ουκρανική πόλη Smotrich, διακήρυξε από το Παρίσι ότι «δεν υπάρχει Παλαιστινιακός λαός». Τα λόγια του καταχειροκροτήθηκαν. Ανάμεσα στους σημερινούς Ισραηλινούς ηγέτες, ο Smotrich δεν είναι καθόλου ο μόνος που έχει προβεί σε αυτόν τον ισχυρισμό. Τα ίδια είχε στην ουσία διαμηνύσει ο Νετανιάχου ήδη από το 2019…
