Με αφορμή την καταιγίδα του κορονοϊού βγήκαν στην κοινωνική επιφάνεια όλα τα πνευματικά -τρόπος του λέγειν- τέρατα, τα οποία νομίζαμε ότι είχαν θαφτεί στο πέρασμα των ιστορικών χρόνων.
Προλήψεις, προκαταλήψεις, μεταφυσικές, αστρομαντείες, προφητείες του Νοστράδαμου, άγνοιες και συναφείς ανοησίες που βόσκουν στα χωράφια της αμάθειας και της νοητικής υποστάθμης και άλλα παρόμοια. Αίφνης ένα τμήμα της κοινωνίας αποφαίνεται ότι δεν υπάρχει «πανδημία» και ότι όλο το ζήτημα είναι κατασκευή των διαβολικών δυνάμεων του σκότους, των Εβραίων και των μασόνων. Ένα άλλο διατείνεται ότι όλα τα γιατρεύει η «θεία μετάληψη» και οι άγιοι πατέρες.
Τηρουμένων των αναλογιών, θυμίζουν τους κουτούς του μεσαίωνα ή τις πρωτόγονες κοινωνίες που προσπαθούσαν να επιλύσουν ιατρικά προβλήματα με προσευχές, θυσίες και σαμανισμό. Στο διαδίκτυο και ορισμένα ΜΜΕ βγήκαν ξομπλιάστρες και επιτήδειοι που ψαρεύουν πελάτες από το καλάθι της συνωμοσίας και διατείνονται ότι «δεν τρέχει τίποτα». Τι κι αν οι θάνατοι φτάνουν τα εκατομμύρια, τα νοσοκομεία γεμίζουν, οι εντατικές βογκούν και ο διπλανός σταμάτησε να μας μιλάει. Τι κι αν οι εκσκαφείς ανοίγουν τάφους και το σύστημα παραδέρνει και κλονίζεται, δείγμα ότι βρίσκεται σε σαθρά θεμέλια. Ώστε είναι δυνατόν τον 21ο αιώνα και την εποχή που ορισμένοι προσκυνούν την τεχνολογία και τις παραγωγικές δυνάμεις να ξεπετάγονται προλήψεις και προκαταλήψεις αιώνων. Να ανασταίνεται το παρελθόν στις πιο μαύρες σελίδες του και η ανθρωπότητα να τρέχει στο μέλλον με την πλάτη γυρισμένη σ’ αυτό, για να θυμηθούμε τον πίνακα του Π. Κλέε με τίτλο «Angelus novus».
Πού όμως οφείλεται η μεσαιωνική, σκοταδιστική υστερία και πώς το προφανές καταντάει δύσμορφο, δυσεπίλυτο και αντιδραστικό; Πώς γίνεται να ανασύρονται ως λύσεις σε τέτοια προβλήματα η μαγεία, η μαγγανεία, η άγνοια και η βλακεία; Μία μικρή εξήγηση είναι η απέχθεια του κόσμου να πιστέψει στους «από πάνω» και να συνταχθεί με τους κυβερνήτες του κόσμου τούτου. Σχετίζεται με μία ενστικτώδη απέχθεια ενός τμήματος της κοινωνίας να στοιχηθεί πίσω από τους χαρδαλιάδες και τους «επιστήμονες» ή τους επιστήμονες οι οποίοι δεν τού ’δωσαν λύσεις για τη φτώχεια, τον πόλεμο, την ανεργία και την καταπίεση.
Αλλά η παραπάνω εξήγηση έχει μικρής έκτασης σημασία και αυτή η αιτιολογία δεν δίνει πειστική απάντηση στον σκοταδισμό. Η πιο σοβαρή απάντηση ακουμπάει στο μορφωτικό επίπεδο και την ισχυροποίηση σοβαρών ιδεών όπως είναι αυτές της αριστεράς. Όσο ο κόσμος παραδέρνει ανάμεσα στη Σκύλλα της άγνοιας και την Χάρυβδη της αντιαριστεράς, θα συντρίβεται από τη μεταφυσική και θα εξακοντίζει τις απαντήσεις στην αμορφωσιά και το υπερπέραν. Δεν είναι διόλου τυχαίο ότι τις απαντήσεις του «δε συμβαίνει τίποτα» τις βρίσκουμε στους θρησκόληπτους και τους ανθρώπους που η μόρφωσή τους δεν ξεπερνάει τα όρια του …διπλανού σήριαλ. Δεν είναι τυχαίο ότι ένα τμήμα των ρασοφόρων της χώρας μας αρέσκεται στο να υποβαθμίζει την ιατρική επιστήμη και ν’ αναζητά λύσεις στην αγία γραφή, τις σολομωνικές και τον… Άγιο Παΐσιο.
Θα χρειαστούν, λοιπόν, πολλές «Πολιτιστικές Επαναστάσεις» για να σβήσει το μεσαιωνικό σκοτάδι και να λέμε τα πράγματα με τ’ όνομά τους. Δηλαδή, πως η πανδημία είναι πραγματικό γεγονός και πως οι ιοί της φύσης θα υπάρχουν για πολύ καιρό ακόμα. Θα χρειαστεί ακόμα πολύς καιρός για να πειστεί ο κόσμος πως το καπιταλιστικό σύστημα χρησιμοποιεί το γεγονός για να υποτάξει και να πειθαρχήσει κόσμο. Θα χρειαστούν μεγάλοι αγώνες για να έχει η κοινωνία δημόσια νοσοκομεία, κλινικές και εμβόλια. Με άλλα λόγια, ισχύει ό,τι λέγαμε και για το τοξικό νέφος. Είναι υπαρκτό, αλλά η αντιμετώπισή του είναι εξόχως πολιτική. Και σ’ αυτόν τον αγώνα χρειάζονται πολλά μυαλά και πολλά χέρια.