Ορίστηκε από τον ΟΗΕ η ημερομηνία σύγκλησης της «άτυπης συνάντησης “5+1” για το Κυπριακό ζήτημα, στη Γενεύη της Ελβετίας, από τις 27 μέχρι τις 29 Απριλίου» ώστε «να προσδιοριστεί αν υπάρχει κοινό έδαφος για να διαπραγματευτούν τα μέρη μια διαρκή λύση του Κυπριακού προβλήματος, εντός ενός προβλεπτού ορίζοντα».
Την ανακοίνωση χαιρέτησαν Λευκωσία και Αθήνα, με τον Αναστασιάδη να καλλιεργεί αυταπάτες για μετεξέλιξη «της Κυπριακής Δημοκρατίας σε μια λειτουργική και βιώσιμη δικοινοτική – διζωνική ομοσπονδία» και το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών να συμμετέχει «εποικοδομητικά στις προσπάθειες επίτευξης του στόχου της άτυπης διάσκεψης». Ωστόσο, και μόνο το γεγονός της μετακύλισης της ημερομηνίας μετά τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ (το Μάρτη), πιστοποιεί την αβεβαιότητα του εγχειρήματος και τις πιέσεις προς την ελληνοκυπριακή πλευρά για νέους συμβιβασμούς, καθώς οι θέσεις των δύο πλευρών παραμένουν αντιδιαμετρικές.
Τουρκία και Κατεχόμενα διατυμπανίζουν τη διχοτομική γραμμή των δύο κρατών, θεωρώντας χασομέρι κάθε άλλη συζήτηση και ειδικά την ανακύκλωση του διαλόγου με στόχο τη διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία, στην οποία τυπικά τουλάχιστον επιμένουν Αθήνα και Λευκωσία και η οποία μπορεί να «ξεχειλώσει» μέχρι τη χαλαρή συνομοσπονδία. Μια τέτοια εξέλιξη οδηγεί σε ένα εκτρωματικό κράτος-προτεκτοράτο, πολλαπλών πατρώνων, δίνοντας στην Τουρκία τη δυνατότητα ελέγχου ολόκληρου του νησιού. Εξάλλου για δεκαετίες το Κυπριακό σταδιακά έχει μετατραπεί -με τις συνεχείς υποχωρήσεις της ελληνοκυπριακής πλευράς- από διεθνές πρόβλημα εισβολής και κατοχής ενός ανεξάρτητου κράτους σε εσωτερικό ζήτημα, που αφορά αποκλειστικά τις σχέσεις και τα δικαιώματα των δύο κοινοτήτων. Ταυτόχρονα προσφέρει το πρόσχημα στην Τουρκία να εμφανίζεται σαν προστάτης-εγγυητής των Τουρκοκυπρίων διατηρώντας στο νησί στρατό 40 χιλιάδων, δήθεν για την ασφάλεια των 130 χιλιάδων (σύμφωνα με την απογραφή του 2011).
▲▼▲
Την ίδια ώρα η Άγκυρα συνεχίζει τις προκλήσεις στην καρδιά του Αιγαίου, ενώ η ελληνική κυβέρνηση αναμένει την τουρκική απάντηση για τις ημερομηνίες του επόμενου, 62ου γύρου διερευνητικών επαφών, ο οποίος έχει αποφασιστεί να πραγματοποιηθεί στην Αθήνα, και λίγες μέρες πριν τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, όπου θα επανεξετασθούν οι Ευρωτουρκικές σχέσεις.
Την ένταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, που προκάλεσε η παρουσία του τουρκικού ωκεανογραφικού σκάφους «Τσεσμέ» στο κεντρικό Αιγαίο και τις διαρροές του τουρκικού υπουργείου Άμυνας περί παρενόχλησής του από ελληνικά μαχητικά αεροσκάφη, επισκίασε η μεγάλης κλίμακας τουρκική διακλαδική άσκηση στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο, με την επωνυμία «Γαλάζια Πατρίδα-2021», διάρκειας από τις 25 Φλεβάρη μέχρι τις 7 Μάρτη, με τη συμμετοχή 87 πλοίων, 27 αεροσκαφών και 20 ελικοπτέρων, που ανήκουν στο Ναυτικό, την Αεροπορία, τον Στρατό Ξηράς, την Ακτοφυλακή και τη Χωροφυλακή.
Σχετικά μ’ αυτές τις προκλήσεις η θέση του εκπροσώπου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ήταν ότι «όλα αυτά θα ληφθούν υπόψη και θα αντικατοπτρίζονται στην έκθεση που θα υποβάλει ο ύπατος εκπρόσωπος σχετικά με την “πορεία προς τα εμπρός” για τις σχέσεις ΕΕ – Τουρκίας στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Μαρτίου». Δηλαδή η ΕΕ προεξοφλώντας κιόλας την πρόοδο των Ευρωτουρκικών σχέσεων, αντί των κυρώσεων, δίνει επίσημη και πλήρη κάλυψη στις τουρκικές δραστηριότητες.
Σ’ αυτό το κλίμα η κυβέρνηση Μητσοτάκη εξακολουθεί να κρύβεται πίσω από τους ισχυρούς «συμμάχους». Ωστόσο τα μυστικά παζάρια και οι διαβουλεύσεις που εξελίσσονται στην περιοχή μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, κάποια στιγμή αποκαλύπτονται. Δεν ήταν τυχαίο το ξεμπρόστιασμα του Μητσοτάκη, κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στο Τελ Αβίβ, από το Νετανιάχου, ο οποίος ανέφερε ότι ο Έλληνας ομόλογός του παρουσίασε «κάποιες καινοτόμες ιδέες» για τον αγωγό «EastMed», αφήνοντας να αιωρούνται ερωτήματα για εναλλακτική όδευση και εκμετάλλευση του αγωγού. Λίγο αργότερα έγινε γνωστή Αιγυπτοϊσραηλινή συμφωνία για μεταφορά ισραηλινού αερίου (του κοιτάσματος Λεβιάθαν) σε αιγυπτιακά λιμάνια και σταθμούς υγροποίησης, αφήνοντας εκτός νυμφώνος την Κύπρο. Ταυτόχρονα, ο πρώην υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ αρμόδιος για την Ενέργεια, Φάνον, σημείωνε πως «ο αγωγός East Med είναι μία επιλογή, υπάρχουν και άλλες». Οι εξελίξεις αυτές ανατρέπουν το μεγαλεπήβολο σχέδιο East Med και τερματίζουν τις φιλοδοξίες τόσο του Ερντογάν να μεταφέρεται το αέριο της Ανατολικής Μεσογείου με αγωγό μέσω της Τουρκίας στην Ευρώπη, όσο και του Μητσοτάκη, που ενώ μόλις πριν ένα χρόνο πανηγύριζε στο Ζάππειο τη συμφωνία με τους συνεταίρους του Νετανιάχου και Αναστασιάδη για τον υποθαλάσσιο αγωγό σύνδεσης Κύπρου-Κρήτης τώρα γίνεται «λαγός» νέων πιο βιώσιμων σεναρίων.
Κόλαφο για την Αθήνα αποτέλεσε και η κίνηση του Καΐρου σχετικά με τις οριοθετήσεις θαλασσίων ζωνών ανατολικά του 28ου μεσημβρινού, με αφορμή τον διεθνή διαγωνισμό για εκχώρηση αδειών ερευνών για υδρογονάνθρακες από την Αιγυπτιακή Κρατική Εταιρία Πετρελαίου EGAS, που κλείνει το μάτι στην Άγκυρα. Η Αίγυπτος με την κίνησή της αυτή δηλώνει ότι δεν αναγνωρίζει πλήρη επήρεια στο Καστελόριζο (εξάλλου και στα υπόλοιπα νησιά, κατά την μερική οριοθέτηση Αιγύπτου με την Ελλάδα δυτικά του 28ου μεσημβρινού, δεν αποδόθηκε πλήρης επήρεια). Με αυτή την κίνηση το Κάιρο αναγνωρίζει ότι δεν υπάρχει τριμερές σημείο συνάντησης των ΑΟΖ της Ελλάδας, της Αιγύπτου και της Κύπρου και συνεπώς δεν μπορεί να υπάρξει επαφή των ΑΟΖ της Ελλάδας και της Κύπρου, προσεγγίζοντας έτσι την τουρκική θέση που διευρύνει την Αιγυπτιακή θαλάσσια ζώνη.
