“Έρωτας” στα χρόνια του κορονοϊού! Παραφράζοντας το γνωστό βιβλίο του Μαρκές αυτός θα μπορούσε να είναι, με σκωπτική διάθεση, ο τίτλος ενός σήριαλ με πολλά επεισόδια για τις σύγχρονες ταραχώδεις σχέσεις Κίνας και ΗΠΑ, σε όλα τα επίπεδα.
Από τις 25 Ιανουαρίου μπήκαμε στη χρονιά του αρουραίου, σύμφωνα με το κινέζικο ημερολόγιο και όλοι οι αστρολόγοι προέβλεπαν ότι το 2020 θα ήταν μια χρονιά κατά την οποία σε παγκόσμιο επίπεδο η οικονομία θα άνθιζε, η υγεία θα βελτιωνόταν και θα υπήρχαν νέες επενδυτικές ευκαιρίες!
Βέβαια όλες αυτές οι ελπίδες αποδείχθηκαν φρούδες, αφού ακριβώς με την έναρξη του νέου κινέζικου έτους άρχισε να εξαπλώνεται η επιδημία του κορονοϊού στην Κίνα, βάζοντας σε καραντίνα ολόκληρη τη χώρα και πυροδοτώντας μια γιγαντιαίων διαστάσεων παγκόσμια υγειονομική και οικονομική κρίση, η οποία βάρυνε ακόμη περισσότερο στις σχέσεις των δύο χωρών.
Λίγες μέρες νωρίτερα, στις 15 Ιανουαρίου, είχε λήξει η πρώτη φάση του εμπορικού πολέμου μεταξύ Πεκίνου και Ουάσιγκτον με την υπογραφή της ενδιάμεσης εμπορικής συμφωνίας. Παρά την συμφωνία, ο Τραμπ διαμήνυσε σε όλους τους τόνους ότι θα διατηρήσει στο ακέραιο τους δασμούς που έχει επιβάλει στα κινεζικά προϊόντα ως διαπραγματευτικό χαρτί για την επόμενη φάση της διαπραγμάτευσης.
Η υγειονομική κρίση που έπληξε τον ασιατικό γίγαντα αποτέλεσε μία νέα αφορμή για την αμερικανική ηγεσία, ώστε να εξαπολύσει μια αντι-κινεζική εκστρατεία με σκοπό να την στιγματίσει ηθικοπολιτικά, να υπονομεύσει τη ραγδαία οικονομική ανάπτυξη της Κίνας και τη συνεχώς διευρυνόμενη διεθνή της επιρροή.
Ο Τραμπ υποτιμώντας συνεχώς τον κίνδυνο διασποράς του νέου ιού, διακηρύσσοντας πως οι ΗΠΑ είναι θωρακισμένες έναντι αυτού, προχώρησε εξαρχής σε κινήσεις που στόχευαν την Κίνα. Αμέσως με την έναρξη της επιδημίας, η αμερικανική κυβέρνηση εξέδωσε ταξιδιωτική οδηγία προς τους πολίτες της, αντίστοιχη με αυτές που ισχύουν για χώρες όπως είναι το Ιράκ και το Αφγανιστάν. Οι ΗΠΑ ήταν η πρώτη χώρα που πρότεινε τη μερική απομάκρυνση του προσωπικού της πρεσβείας της και η πρώτη που επέβαλε ταξιδιωτική απαγόρευση στους ταξιδιώτες από την Κίνα. Επίσης, ο Αμερικανός υπουργός Εμπορίου ανακοίνωσε ότι η έκρηξη της επιδημίας θα επιτρέψει την επιστροφή μεγάλου αριθμού παραγωγικών θέσεων εργασίας πίσω στις ΗΠΑ, λόγω της επιβράδυνσης της παραγωγής που θα παρατηρηθεί στην Κίνα.
Η κινεζική πλευρά αντέδρασε έντονα σε αυτές τις ενέργειες και το υπουργείο Εξωτερικών της Κίνας ζήτησε από την αμερικανική ηγεσία να μην υπερβάλει στις αντιδράσεις της αλλά να συνεργαστεί για την καταπολέμηση του ιού.
Η εκπρόσωπος του υπουργείου, Χουά Τσουννίγκ, άσκησε κριτική προς τις ΗΠΑ, επισημαίνοντας πως δεν πρόσφεραν “καμία ουσιαστική βοήθεια” στην Κίνα προκαλώντας μόνο θόρυβο σχετικά με την έξαρση του ιού. Επέρριψε στις ΗΠΑ την ευθύνη για τον πανικό που δημιουργήθηκε, καθώς με τις ενέργειές τους διέσπειραν τον φόβο.
Πλέον στην Κίνα φαίνεται πως η επιδημία έχει ελεγχθεί, αποκαλύπτοντας και τις μεγάλες δυνατότητες του συγκεντρωτικού κρατικού μηχανισμού και της καπιταλιστικής της οικονομίας να ξεπερνάει κρίσεις τέτοιου μεγέθους. Την ίδια στιγμή, ο ιός έχει περάσει στην αντίπερα όχθη του Ειρηνικού, αναγκάζοντας τον Αμερικανό πρόεδρο να κηρύξει τις ΗΠΑ σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Παράλληλα, έβγαλε στην επιφάνεια τη γύμνια του πλήρως ιδιωτικοποιημένου συστήματος υγείας της χώρας και τη μεγάλη έλλειψη δημόσιας υγειονομικής φροντίδας για τον αμερικανικό λαό.
Ακόμη όμως και αυτή τη στιγμή ο Αμερικανός πρόεδρος δεν παύει να στρέφει τα βέλη του προς το Πεκίνο. O Τραμπ αναφέρθηκε στον “κινεζικό ιό” κλιμακώνοντας τις ήδη τεταμένες σχέσεις της Ουάσιγκτον με το Πεκίνο. Σε ανάρτησή του στο Twitter έγραψε: “Οι ΗΠΑ θα στηρίξουν ενεργά τις βιομηχανίες αυτές, όπως τις αεροπορικές εταιρείες και άλλες, που επηρεάζονται ιδιαίτερα από τον Κινεζικό Ιό. Θα είμαστε πιο ισχυροί από ποτέ!”
Η Κίνα εξέφρασε “την έντονη αγανάκτησή της” για την ανάρτηση αυτή. Ο εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών, Γκενγκ Σουάνγκ, δήλωσε πως με αυτό τον τρόπο ο Τραμπ “στιγματίζει” την Κίνα, τονίζοντας ότι “οι ΗΠΑ θα πρέπει πρώτα να διευθετήσουν τα δικά τους ζητήματα”. Στη συνέχεια πρόσθεσε πως “ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και η διεθνής κοινότητα είναι ξεκάθαρα αντίθετες στη σύνδεση του ιού με συγκεκριμένες χώρες ή περιοχές και κατά οποιουδήποτε στιγματισμού”.
Το επίσημο κινεζικό πρακτορείο Xinhua σχολίασε ότι η χρήση “ρατσιστικών και ξενοφοβικών χαρακτηρισμών προκειμένου να αποδοθούν ευθύνες για την επιδημία σε άλλες χώρες απλώς αποκαλύπτουν την ανευθυνότητα και την ανικανότητα κάποιων πολιτικών”.
Το tweet του Τραμπ προκάλεσε αντιδράσεις ακόμη και στις ΗΠΑ. “Η ασιατική κοινότητα των Αμερικανών –άνθρωποι στην υπηρεσία των οποίων είστε– ήδη υποφέρουν. Δεν χρειάζεται να τροφοδοτείτε ακόμη περισσότερο τη μισαλλοδοξία”, σχολίασε ο Μπιλ ντε Μπλάζιο, δήμαρχος της Νέας Υόρκης.
Νωρίτερα ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε πως ετοιμάζει ένα εκτελεστικό διάταγμα προκειμένου να επιχορηγήσει ακόμη και ως 100% τις δαπάνες μετεγκατάστασης στις ΗΠΑ των μονοπωλίων ιατροφαρμακευτικού εξοπλισμού, από την Κίνα και άλλες περιοχές, εν μέσω της πανδημίας.
Ο Πίτερ Ναβάρο, κορυφαίος σύμβουλος του Τραμπ για θέματα εμπορίου, είπε στο τηλεοπτικό δίκτυο CNN ότι ελπίζει να ολοκληρωθεί σύντομα η προεργασία, ώστε να περιοριστεί η εξάρτηση των ΗΠΑ από ξένα φάρμακα.
“Οι περισσότεροι Αμερικανοί δεν γνωρίζουν ότι το 97% των αντιβιοτικών φτάνει στη χώρα από την Κίνα και το 80% των δραστικών συστατικών των φαρμάκων έρχεται από την Κίνα και την Ινδία”, είπε ο Ναβάρο.
Μέσα σε όλα αυτά ξέσπασε διπλωματικό επεισόδιο μεταξύ Πεκίνου και Ουάσιγκτον, όταν άλλος εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών, ο Ζάο Λιζιάν, εκτίμησε στο Twitter ότι ο αμερικανικός στρατός ήταν που εισήγαγε τον ιό SARS-CoV-2 στην Κίνα.
Ανέβασε ένα βίντεο με τον Ρόμπερτ Ρέντφιλντ, διευθυντή των Κέντρων Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών (CDC) των ΗΠΑ, κατά την κατάθεσή του σε επιτροπή του Κογκρέσου στις 12 Μαρτίου του 2020. Εκεί ο Ρέντφιλντ αναφέρει πως κάποιοι θάνατοι γρίπης στις ΗΠΑ, που έγιναν παλιότερα, αργότερα αναγνωρίστηκαν ως κρούσματα του Covid-19, της ασθένειας που προκαλεί το στέλεχος του κορονοϊού. Το ίδιο βίντεο αναρτήθηκε κι από άλλους φορείς στις ΗΠΑ, όπως το εθνικό δίκτυο CCTV, το CNN και η εφημερίδα Global Times.
Ο Λιζιάν υποστήριξε ότι ο “ασθενής μηδέν” του κορωνοϊού παγκοσμίως είναι Αμερικανός στρατιωτικός, που βρέθηκε στη Γιουχάν τον Οκτώβρη, λίγο πριν το ξέσπασμα της επιδημίας, στο πλαίσιο των Παγκόσμιων Στρατιωτικών Αγώνων.
Νωρίτερα ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ, Ρόμπερτ Ο’ Μπράιαν, είχε δηλώσει πως η Κίνα αντέδρασε αργά στην εμφάνιση του κορωνοϊού, πιθανώς κοστίζοντας στον κόσμο δύο μήνες.
Η τοποθέτηση αυτή του Κινέζου εκπροσώπου προκάλεσε την οργή του Λευκού Οίκου. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ κάλεσε τον πρέσβη της Κίνας για εξηγήσεις και για να διατυπώσει τη διαμαρτυρία του.
Ο Τραμπ από τη μεριά του κατηγόρησε την Κίνα για διασπορά ψευδών ειδήσεων. “Η Κίνα έδωσε στη δημοσιότητα ψευδείς πληροφορίες που έλεγαν πως οι στρατιωτικοί μας ευθύνονται για τον κορονοϊό. Αυτό είναι λάθος. Ο ιός αυτός προήλθε από την Κίνα… Οι στρατιωτικοί μας δεν τον μετέδωσαν σε κανέναν”, επεσήμανε, μιλώντας σε συνέντευξη τύπου. Πρόσθεσε ότι άρχισε να αναφέρεται στον κορονοϊό ως “κινεζικό ιό” επειδή “δεν εκτίμησα ιδιαίτερα το γεγονός ότι η Κίνα έλεγε ότι οι στρατιώτες μας το μετέδωσαν σε εκείνους».