«Η νεαρή ηρωίδα του λαού σας έμεινε ακλόνητη…..»
Η Ζόγια Κοσμοντεμιάνσκαγια γεννήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 1923 στο χωριό Οσίνοβι Γκάι στην περιοχή Ταμπόβ. Η μητέρα της ήταν δασκάλα και ο πατέρας της βιβλιοθηκάριος. Το 1929 η οικογένεια μετακομίζει στη Σιβηρία στο χωριό Σίτκινο. Στην περιοχή την ίδια χρονιά δολοφονούνται από τους κουλάκους εφτά μπολσεβίκοι αγρότες. Αυτό το γεγονός θα κάνει βαθειά εντύπωση στην 6χρονη ακόμα Ζόγια. Το 1931 η οικογένεια μετακομίζει στη Μόσχα. Στις 1 Δεκεμβρίου 1934 δολοφονείται ο Σεργκέι Κίροφ. Η 11χρονη τώρα Ζόγια συγκλονισμένη από το γεγονός κάνει αίτηση και γίνεται δεκτή στην Οργάνωση των Πιονιέρων και το 1938 σε ηλικία δεκαπέντε ετών γίνεται μέλος της Κομσομόλ.
Στις 22 Ιουνίου 1941 η ναζιστική Γερμανία του Χίτλερ επιτίθεται στη Σοβιετική Ένωση. Ο Μεγάλος Πατριωτικός Πόλεμος, όπως τον ονόμασε ο Σοβιετικός Λαός, έχει αρχίσει. Στις 3 Ιουλίου 1941 η Ζόγια θα ακούσει από το ραδιόφωνο το διάγγελμα του Στάλιν «…Σε σας απευθύνομαι φίλοι μου…….» και θα την αγγίξει βαθειά όπως και εκατομμύρια άλλους Σοβιετικούς πολίτες. Λίγο αργότερα γίνεται παρτιζάνα του Κόκκινου Στρατού και εντάσσεται στη μονάδα με την κωδική ονομασία 9903 του Δυτικού Μετώπου με το ψευδώνυμο Τάνια επηρεασμένη από την ηρωίδα δασκάλα, τη μπολσεβίκα Τατιάνα Σολομάχα που τον Νοέμβριο του 1918 θα την βασανίσουν άγρια και θα την εκτελέσουν οι Λευκοί. Από το χίλια περίπου άτομα που τον Οκτώβριο του 1941 θα ενταχθούν στην μονάδα 9903 τελικά οι μισοί θα κατορθώσουν να επιβιώσουν. Η Ζόγια αναλαμβάνει αποστολές πίσω από τις γραμμές του εχθρού. Στις 27 Νοεμβρίου 1941 στο χωριό Πετρίσεβο στα περίχωρα της Μόσχας την πιάνουν οι Γερμανοί. Την ανακρίνει ο αντισυνταγματάρχης Ρίντερερ διοικητής του 332ου Συντάγματος Πεζικού της 197ης Μεραρχίας Πεζικού. Θα την υποβάλλουν σε φρικώδη και ανήκουστα βασανιστήρια αλλά δεν θα της πάρουν λέξη. Σώθηκαν διάλογοι της Ζόγιας με τους βασανιστές της:
ΓΕΡΜΑΝΟΙ : «Πού είναι ο Στάλιν;
ΖΟΓΙΑ : «Στο πόστο του.
ΓΕΡΜΑΝΟΙ : «Ποιος είναι ο σκοπός σας;
ΖΟΓΙΑ : «Να σας συντρίψουμε»
Τελικά στις 29 Νοεμβρίου 1941 θα της κρεμάσουν στο στήθος μια επιγραφή που έγραφε «Εμπρηστής» και θα την οδηγήσουν στην πλατεία του χωριού όπου ήταν στημένη η κρεμάλα. Η Ζόγια θα φωνάξει στους συγκεντρωμένους χωρικούς: «Σύντροφοι ! Γιατί είστε λυπημένοι. Να είστε τολμηρότεροι, να αγωνίζεστε, να χτυπάτε τους φασίστες, να τους καίτε, να τους φαρμακώνετε! Δεν φοβάμαι το θάνατο σύντροφοι! Είναι τιμή να πεθαίνεις για το λαό σου!
Γυρίζοντας προς τους Γερμανούς θα τους πει: «Εσείς τώρα θα με κρεμάσετε αλλά δεν είμαι μόνη μου. Είμαστε 200 εκατομμύρια, δεν μπορείτε να μας κρεμάσετε όλους. Θα εκδικηθούν το θάνατο μου. Όσο δεν είναι αργά παραδοθείτε, οπωσδήποτε η νίκη θα είναι δική μας». Και στιγμές πριν το τέλος θα φωνάξει : «Γειά σας σύντροφοι! Πολεμάτε τους, μη φοβάστε. Μαζί μας είναι ο Στάλιν! Ο Στάλιν θα έρθει!».
Είναι μόλις 18 ετών.
Ο Γερμανός υπαξιωματικός Κάρλ Μάουερλαιν που αργότερα θα πιαστεί αιχμάλωτος από τον Κόκκινο Στρατό και ήταν παρών στην ανάκριση της Ζόγιας, θα γράψει στην κατάθεση του; « Η νεαρή ηρωίδα του λαού σας έμεινε ακλόνητη. Δεν ήξερε τι είναι προδοσία….. Είχε μελανιάσει από την παγωνιά, οι πληγές της τρέχανε αίμα, αλλά αυτή δεν είπε τίποτα.» Η 197η γερμανική μεραρχία που βασάνισε και εκτέλεσε τη Ζόγια θα πληρώσει πολύ ακριβά το θάνατο της. Και ο τελευταίος Σοβιετικός στρατιώτης θα μάθει γι’ αυτήν και στις 21 Οκτωβρίου 1943 τμήματα του 11ου συγκροτήματος του Κόκκινου Στρατού θα εξοντώσουν τα υπολείμματα της 197ης μεραρχίας μετά από σκληρές μάχες. Στις μάχες αυτές θα πάρει μέρος και ο κομσομόλος τανκίστας υπολοχαγός του Κόκκινου Στρατού Σούρα Κοσμοντεμιάσκι, ο δυο χρόνια μικρότερος αδερφός της Ζόγια που θα εκδικηθεί με το παραπάνω το θάνατο της αδερφής του. Τελικά στις 13 Απριλίου 1945 ο Ήρωας της Σοβιετικής Ένωσης, Λοχαγός τανκίστας Σούρα Κοσμοντεμιάσκι, θα σκοτωθεί κοντά στο Κένιξμπεργκ της Γερμανίας. Μετά την απελευθέρωση του χωριού Πετρίσεβο από τον Κόκκινο Στρατό το πτώμα της Ζόγια θα μεταφερθεί στη Μόσχα και θα θαφτεί στο νεκροταφείο Νοβοντεβίτσιε. Στο μαύρο μάρμαρο του μνημείου που στήθηκε γράφτηκαν τα λόγια του Νικολάι Οστρόφσκι συγγραφέα του «Πώς δενότανε τ’ ατσάλι» που βρέθηκαν γραμμένα στο ημερολόγιο της Ζόγιας και που τα σφράγισε με το θάνατό της. «Το πιο ακριβό στον άνθρωπο είναι η ζωή. Αυτή του δίνεται μια φορά και πρέπει να την ζήσει κανείς έτσι που πεθαίνοντας να πει: Όλη μου τη ζωή, όλες μου τις δυνάμεις τις έδωσα στο πιο ωραίο ιδανικό του κόσμου, στον αγώνα για την απελευθέρωση της ανθρωπότητας.
Οι μαχητές του Κόκκινου Στρατού που απελευθέρωσαν το Πετρίσεβο θα αποδώσουν τιμές ήρωα στον πρόχειρο τάφο της Ζόγια ενώ ο διοικητής τους Λεονίντ Γκόβοροβ θα πει: «Σημαδεύοντας το φασίστα θυμίσου την Τάνια. Ας μην αστοχήσει το βόλι σου, εκδικήσου την. Την ώρα της επίθεσης θυμίσου την Τάνια και μην κοιτάξεις πίσω…..».
Στις 16 Μαρτίου 1942 με την πράξη 606/56 η Ζόγια Κοσμοντεμιάσκαγια ανακηρύχθηκε Ηρωίδα της Σοβιετικής Ένωσης. Το όνομα της νεαρής ηρωίδας θα πάρουν χιλιάδες μαθητικές και οργανώσεις νεολαίας, των Πιονιέρων και της Κομσομόλ αλλά και σχολεία, ιδρύματα πανεπιστημιακά τμήματα, εργοστάσια κ.α.
Θανάσης Κοντοφάκας
