Η εξέγερση του Πολυτεχνείου, το Νοέμβρη του 1973, δεν είναι μόνο ένας σταθμός στη μετεμφυλιακή ιστορία του τόπου μας. Είναι και το μοναδικό γεγονός που τιμάται, αδιάλειπτα, κάθε χρόνο, μ’ ένα μαχητικό, μαζικό τρόπο από τη νεολαία και το λαό μας.
Τόσα χρόνια τώρα, οι κυρίαρχες αστικές δυνάμεις και οι κυβερνήσεις τους επιδιώκουν, φανερά ή συγκαλυμμένα, να διαστρεβλώσουν και να περάσουν στη λήθη το αντιφασιστικό-αντιιμπεριαλιστικό χαρακτήρα και μήνυμα του Πολυτεχνείου. Ακόμα, να το μετατρέψουν σε μια ανούσια και τυπική επέτειο ή και να καταργήσουν το γιορτασμό του. Και αν δεν το έχουν καταφέρει -επειδή το Πολυτεχνείο το αγκαλιάζουν σφιχτά κάθε χρόνο, σαν δική τους γιορτή, ο ελληνικός λαός και η νεολαία- σίγουρα δεν έχουν παραιτηθεί από την επιδίωξή τους αυτή.
Αλλοιώνουν και διαστρεβλώνουν το περιεχόμενό του με την επίσημη ερμηνεία και περιγραφή που δίνουν για τη λαϊκή εξέγερση στη νεολαία στα σχολεία, με την παραμορφωτική εικόνα που μεταφέρουν μέσα από τα μαζικά μέσα ενημέρωσης ή και με τη σιωπή. Θέλουν να ξεχαστεί και να σβήσουν από τη μνήμη των ανθρώπων τις αιτίες που γέννησαν το Πολυτεχνείο. Θέλουν να αποκρύψουν τον πραγματικό ρόλο των κυρίαρχων πολιτικών δυνάμεων στη μεγαλύτερη εκδήλωση αντίστασης στην 7χρονη δικτατορία. Να μη μαθαίνεται τι αληθινά συνέβη τότε και να μη μεταφέρονται, έτσι, στις νεότερες γενιές τα διδάγματα που δεν βολεύουν την άρχουσα μεγαλοαστική τάξη και τις ξένες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, που άλλοτε με φασιστικές χούντες και άλλοτε με κοινοβουλευτικό μανδύα καταδυναστεύουν τον ελληνικό λαό.
Και ενώ κάνουν όλα αυτά οι εμπνευστές και αυτουργοί των μεθοδεύσεων αυτών, με μέγιστη υποκρισία, κατά καιρούς, βγαίνουν δημόσια να παριστάνουν, τάχα, τους θλιμμένους γιατί τα νέα παιδιά δεν γνωρίζουν τι είναι ή τι έγινε ή πότε έγινε το Πολυτεχνείο… Αλήθεια, πώς θα μεταδοθεί η ιστορική γνώση όταν αυτοί που κυβερνούν, μέσα από το σύστημα εκπαίδευσης και τους μηχανισμούς ενημέρωσης, έχουν βαλθεί να παραχαράξουν και να εξαλείψουν το επαναστατικό, αντιιμπεριαλιστικό, δημοκρατικό του μήνυμα;
Δεν λείπει ούτε η καπηλεία της εξέγερσης του Πολυτεχνείου από εκείνους που, ενώ ήταν απόντες ή δεν το ήθελαν ή το υπονόμευσαν, μετά την πτώση της δικτατορίας προσπαθούν, αδιάντροπα, να οικειοποιηθούν την πιο ηρωική στιγμή της αντιδικτατορικής πάλης της νεολαίας και του λαού.
Η αμερικανοκίνητη φασιστική δικτατορία
Με το στρατιωτικό πραξικόπημα που υποκίνησε, οργάνωσε και καθοδήγησε ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός στις 21 Απριλίου του 1967, ο ελληνικός λαός βρέθηκε κάτω από μια στυγνή φασιστική δικτατορία και βίωσε νέα αφόρητα δεινά.
Η στρατιωτικοφασιστική δικτατορία, στα 7 χρόνια που διήρκεσε, βούλιαξε την Ελλάδα σ’ ένα ζοφερό καθεστώς. Εξυπηρέτησε, πρώτα απ’ όλα, τις επεκτατικές και φιλοπόλεμες ανάγκες των ΗΠΑ. Μετέτρεψε τη χώρα σε ορμητήριο του ΝΑΤΟ για τις επεμβάσεις του στη Μέση Ανατολή και την Ανατολική Μεσόγειο, σε μόνιμη βάση ελλιμενισμού του αμερικάνικου στόλου, σε αποθήκη του ΝΑΤΟικού πυρηνικού οπλοστασίου. Άνοιξε διάπλατα τις πόρτες της ελληνικής οικονομίας για τη διείσδυση του ξένου κεφαλαίου, ιδιαίτερα του αμερικάνικου. Πέρασε νέα δεσμά οικονομικής εξάρτησης της Ελλάδας, με ληστρικούς δανεισμούς από το εξωτερικό.
Παράλληλα, στο εσωτερικό, ενίσχυσε το μεγάλο κεφάλαιο και τα κέρδη του, με νομοθετήματα που παρείχαν φοροαπαλλαγές και προνομιακές πιστώσεις στους μεγαλοεπιχειρηματίες και στους εφοπλιστές, με την επιβολή συνθηκών στρατιωτικοποίησης στην παραγωγική δραστηριότητα, με την παραβίαση κάθε εργατικής νομοθεσίας, την καθήλωση των μισθών και ημερομισθίων, την αύξηση των τιμών των προϊόντων. Κατάφερε οδυνηρά πλήγματα στην αγροτιά με την άσκηση μιας πολιτικής που συνδύαζε άθλιες τιμές συγκέντρωσης των αγροτικών προϊόντων, ληστεία του αγροτικού μόχθου από τους μεγαλέμπορους, απαλλοτριώσεις της αγροτικής γης προς όφελος των βιομηχάνων.
Έβαλε στο γύψο όλα τα δημοκρατικά δικαιώματα και εξαπέλυσε άγριες διώξεις ενάντια σε κάθε προοδευτική φωνή και ειδικά ενάντια στο αριστερό κίνημα. Έκλεισε χιλιάδες κομμουνιστές, αριστερούς και δημοκράτες στις εξορίες και στις φυλακές. Δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους, αντιφασίστες νέους, έσυρε στα κρατητήρια και στα κελιά της ΕΑΤ-ΕΣΑ και πολλούς απ’ αυτούς τους υπέβαλε σε βασανιστήρια. Απαγόρευσε την κυκλοφορία αριστερών και δημοκρατικών εφημερίδων. Έθεσε σε διωγμό, στην παρανομία, το συνδικαλισμό και κατάργησε τους φοιτητικούς συλλόγους. Κατέπνιξε την πνευματική ζωή. Η φασιστική ιδεολογία του «Γ’ Ελληνοχριστιανικού πολιτισμού», της «Ελλάδας των Ελλήνων Χριστιανών», κατέκλυσε τα σχολεία και την κρατική προπαγάνδα. Οι άνθρωποι της επιστήμης, του πολιτισμού και της τέχνης κυνηγήθηκαν. Ο χαφιεδισμός οργίαζε.
Αυτό το αποπνιχτικό καταπιεστικό καθεστώς που, μέρα τη μέρα, τσάκιζε οικονομικά τον ελληνικό λαό, στραγγάλιζε τις πολιτικές, κοινωνικές και πνευματικές ελευθερίες του, τον κρατούσε κάτω από το βραχνά της εξευτελιστικής αμερικανοδουλείας, σύντομα βρέθηκε απομονωμένο και βουτηγμένο στη διαφθορά. Περιήλθε σε κρίση.
Μόλις άρχισε να νιώθει τριγμούς και ενώ ορθωνόταν η λαϊκή αντιφασιστική αντίσταση, κατέφυγε σε ελιγμούς, όπως το ψευτοδημοψήφισμα για την «αβασίλευτη δημοκρατία» το 1973, η αποκληθείσα «φιλελευθεροποίηση» Μαρκεζίνη και οι υποσχέσεις για εκλογές-παρωδία της χούντας το 1974, που επεδίωξαν τη μεταμφίεση της φασιστικής εξουσίας.
Τα σχέδια αυτά τα χάλασε και ματαίωσε, οριστικά, η αναπτυσσόμενη αντιφασιστική πάλη τού ελληνικού λαού και κυρίως η νεολαιίστικη αντιδικτατορική εξέγερση του Πολυτεχνείου.
Κορυφαία εκδήλωση της αντιφασιστικής πάλης
Μετά την επιβολή της στρατιωτικής δικτατορίας, βαθμιαία ο ελληνικός λαός άρχισε να προβάλλει την αντίστασή του. Φυσικά, με πολλές δυσχέρειες, καθώς η μεγάλη μάζα των αριστερών αγωνιστών είχαν συλληφθεί και βρίσκονταν εξόριστοι και φυλακισμένοι, ενώ όσοι δεν είχαν συλληφθεί δρούσαν σε σκληρές συνθήκες παρανομίας.
Η ανάπτυξη της αντιδικτατoρικής πάλης έγινε ακόμα πιο δύσκολη από τη στάση προσαρμογής, ηττοπάθειας και συμβιβασμού με τη φασιστική «νομιμότητα» που κράτησαν οι δυνάμεις των αστικών κομμάτων και οι ρεβιζιονιστικές δυνάμεις του ΚΚΕ (ενιαίες ως το 1968 και διασπασμένες στη συνέχεια).
Η αντιδικτατορική πάλη εντάθηκε μετά το 1971. Πήρε τη μορφή εργατοϋπαλληλικών απεργιών (Ολυμπιακή, ΔΕΗ, τυπογράφοι, τρόλεϊ, δημοσιογράφοι κλπ), αγροτικών κινητοποιήσεων (Μέγαρα, Καλύβια Τρικάλων, Σπάτα, Μενίδι κλπ), και απέκτησε μαζικότερη διάσταση με αποχές, συγκεντρώσεις, πορείες της σπουδάζουσας νεολαίας. Μια σειρά μέτρων της χούντας, όπως η αναγκαστική στράτευση αντιφασιστών φοιτητών, η απαγόρευση ελεύθερων φοιτητικών εκλογών, η βίαιη διάλυση συγκεντρώσεων, οι συνεχείς συλλήψεις κ.ά., συντέλεσαν σ’ αυτό.
Ο αντιδικτατορικός αγώνας της νεολαίας και του λαού ολοένα και πoλιτικoπoιoύνταν, τα αιτήματα της ανατροπής της χούντας και της αμερικανοκρατίας προβάλλονταν πιο ανοιχτά και αγκάλιαζαν τις μαζικές εκδηλώσεις. Πριν από το Νοέμβρη του 1973 θα πραγματοποιηθεί η μεγάλη αντιφασιστική εκδήλωση της Νομικής από τους 4.000 φοιτητές που την κατέλαβαν και άλλους δημοκράτες που την περικύκλωσαν, όπου τα συνθήματα «Δεν περνά ο φασισμός», «Κάτω η χούντα» κ.ά. δέσποσαν. Οι αντιδικτατορικές εκδηλώσεις, που θα πυκνώσουν εκείνη την περίοδο, δείχνουν το μεγάλο αντιφασιστικό αναβρασμό που επικρατεί στη νεολαία και το λαό. Στις 4/11/1973, το μνημόσυνο του Γ. Παπανδρέου μετασχηματίζεται σε αντιφασιστική διαδήλωση με αντιδικτατορικά συνθήματα.
Η αντιδικτατορική πάλη θα κορυφωθεί με την κατάληψη του Πολυτεχνείου της Αθήνας που έμελλε να εξελιχθεί σε ένα συγκλονιστικό επαναστατικό ξεσηκωμό της αντιφασιστικής νεολαίας και του λαού και να περάσει στην ιστορική μνήμη σαν η μεγάλη λαϊκή εξέγερση του Πολυτεχνείου.
Το Πολυτεχνείο, από την Τετάρτη 14/11/1973 έως το πρωί του Σαββάτου 17/11/1973, θα γίνει ο πόλος και η ψυχή του αντιφασιστικού αγώνα. Χιλιάδες νεολαίοι και λαός θα συσπειρωθούν μέσα και έξω από τα κτίρια του Πολυτεχνείου με συνθήματα «Ψωμί – Παιδεία – Ελευθερία», «Έξω οι Αμερικάνοι» κ.ά.
Συγκλονισμένη η χούντα από τον ξεσηκωμό θα κατεβάσει στρατό και τανκς για να τον καταστείλει. Δολοφονεί νέους αγωνιστές, πραγματοποιεί πολυάριθμες συλλήψεις, καταδιώκει άγρια τους αντιφασίστες.
Ωστόσο, τις μέρες του Πολυτεχνείου, η αντιφασιστική κινητοποίηση δεν περιορίστηκε μόνο στην Αθήνα. Στη Θεσσαλονίκη έγινε, επίσης, κατάληψη της Πολυτεχνικής Σχολής και επενέβη κι εκεί ο στρατός. Κατάληψη έγινε και στο Πανεπιστήμιο Πάτρας. Αντιφασιστική πορεία οργανώθηκε στους δρόμους των Ιωαννίνων, ύστερα από το κλείσιμο του Πανεπιστημίου που διέταξε η χούντα. Και αυτές οι εκδηλώσεις δέχθηκαν τη βίαιη επίθεση της χουντικής αστυνομίας και έγιναν συλλήψεις αντιφασιστών.
Ο ρόλος των πολιτικών δυνάμεων
στην εξέγερση του Πολυτεχνείου
Η εξέγερση του Πολυτεχνείου ξέσπασε μέσα σε συνθήκες όπου το χουντικό καθεστώς δοκιμαζόταν από την κρίση που δημιουργούσε η μαύρη αντιδραστική-σκοταδιστική πολιτική του σ’ όλους τους τομείς και, παράλληλα, σε διεθνές επίπεδο, σημαντικά γεγονότα, όπως η επιβολή της αμερικανόπνευστης δικτατορίας του Πινοσέτ στη Χιλή, η νικηφόρα πορεία του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα του Βιετνάμ, η εξέγερση των φοιτητών και του λαού της Ταϊλάνδης κ.ά., δυνάμωναν το αντιαμερικανικό-αντιιμπεριαλιστικό κίνημα και το ενθάρρυναν στον αγώνα του για την ανατροπή της δικτατορίας.
Η κορύφωση της αντιδικτατορικής πάλης έγινε κάτω από την ισχυρή επίδραση των αντιφασιστικών δυνάμεων -οργανωμένων και αυθόρμητων- που υποστήριξαν σταθερά, όλη την προηγούμενη περίοδο αλλά και κατά τη διάρκεια της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, την κατεύθυνση της μαζικής, αγωνιστικής αντιπαράθεσης με την αμερικανοστήριχτη χούντα. Στο Πολυτεχνείο συγκρούστηκαν δύο βασικές κατευθύνσεις, δύο γραμμές. Η γραμμή της αγωνιστικής αντιπαράθεσης στο φασιστικό καθεστώς και η γραμμή της προσαρμογής σε πλαίσια «ανεκτά» από το καθεστώς αυτό. Η γραμμή πάλης για την ανατροπή και το ξερίζωμα της αμερικανοστήριχτης στρατιωτικο-φασιστικής δικτατορίας και η γραμμή του συμβιβασμού, της μιας ή της άλλης μορφής, με τη «φιλελευθεροποίηση» του χουντικού καθεστώτος.
Την πρώτη πρόβαλλαν οι μαρξιστές-λενινιστές, όλες οι συνεπείς αντιφασιστικές, αντιιμπεριαλιστικές δυνάμεις. Το Πολυτεχνείο φέρνει τη σφραγίδα αυτής της αγωνιστικής αντιφασιστικής-αντιιμπεριαλιστικής κατεύθυνσης, η οποία δεν μπήκε απρόσκοπτα και χωρίς εμπόδια. Χρειάστηκε να αντιμετωπίσει τη γραμμή και τις απόψεις της ηττοπάθειας και του συμβιβασμού, που διοχετεύονταν -με τον έναν ή τον άλλο τρόπο- από τις αστικές δυνάμεις και τις δυνάμεις των δύο ρεβιζιονιστικών πτερύγων του ΚΚΕ.
Όσο και αν, μετά το 1974, όλοι σχεδόν βγήκαν να καπηλευτούν την ηρωική εξέγερση του Πολυτεχνείου, η αλήθεια είναι πως τα αστικά και ρεβιζιονιστικά κόμματα σ’ αυτή τη μεγαλειώδη επαναστατική εκδήλωση της νεολαίας και του λαού λειτούργησαν -στον ένα ή στον άλλο βαθμό- ως τροχοπέδη ή με ανοιχτά εχθρικό τρόπο.
Οι δυνάμεις των αστικών κομμάτων (Δεξιάς, Κέντρου) -με ελάχιστες εξαιρέσεις- σ’ όλη τη διάρκεια της δικτατορίας προσαρμόστηκαν και υποτάχτηκαν στη φασιστική «νομιμότητα». Ήταν σε συνδιαλλαγή με τη χούντα και νομιμοποίησαν τις κινήσεις της (με τη συμμετοχή στο ψευτοδημοψήφισμα του 1973, τη συγκατάθεσή τους στη «φιλελευθεροποίηση» Μαρκεζίνη κ.ά.). Αναζητούσαν την έξοδο από τη δικτατορία στην «από τα πάνω» παρέμβαση ξένων ιμπεριαλιστικών παραγόντων, από τους οποίους προσδοκούσαν ρύθμιση για «ομαλή» μετάβαση σε αστικό κοινοβουλευτικό καθεστώς. Στέκονταν μακριά από τις αντιφασιστικές λαϊκές κινητοποιήσεις, δεν ήθελαν «να τραβηχτούν τα πράγματα στα άκρα» και απλά κοίταζαν πώς να επωφεληθούν για τους ιδιοτελείς σκοπούς τους από την αντιδικτατορική πάλη που έδινε ο λαός.
Αυτή η πολιτική προκαθόρισε και την απουσία τους από τον ξεσηκωμό του Πολυτεχνείου, το λούφαγμά τους όταν ξεκίνησε.
Όσο για τις ρεβιζιονιστικές δυνάμεις του ΚΚΕ, αυτές -τόσο πριν τη διάσπασή τους το 1968 όσο και μετά απ’ αυτή- ακολούθησαν την πολιτική που προσέβλεπε στον «ομαλό δημοκρατικό μετασχηματισμό της δικτατορίας», ζητούσε «ελεύθερες εκλογές» και κυβέρνηση «όλων των κομμάτων», «εθνικής ενότητας». Αυτή η γραμμή του συμβιβασμού εκφράστηκε, χαρακτηριστικά, με τη συμμετοχή τους στο ψευτοδημοψήφισμα της δικτατορίας του Παπαδόπουλου το 1973 και το φλερτ με τη «φιλελευθερoπoίηση» Μαρκεζίνη. Επίσης, με την ταχτική «να μην οξύνουμε τα πράγματα και να μη δώσουμε προσχήματα στη δικτατορία», με τη συγκράτηση της πολιτικοποίησης των μαζικών αντιφασιστικών εκδηλώσεων και την εφαρμογή της γραμμής ότι τα αιτήματα πρέπει να κινούνται αυστηρά σε συνδικαλιστικά πλαίσια. Αυτή τη γραμμή προσπάθησαν να τη μεταφέρουν και στον ξεσηκωμό του Πολυτεχνείου.
Σε προκήρυξή της, που εξέδωσε το Δεκέμβρη του 1973, η Οργάνωση Μαρξιστών Λενινιστών της Ελλάδας (ΟΜΛΕ) περιέγραψε πώς αυτή η γραμμή εκφράστηκε στην κατάληψη του Πολυτεχνείου: «…προσπάθησαν αρχικά να απομονώσουν τους φοιτητές του Πολυτεχνείου από τους άλλους φοιτητές που κατέβηκαν για συμπαράσταση. Πρώτη υπονομευτική ενέργεια και αποτυχία. Όταν η προσπάθεια αυτή απέτυχε, χτύπησαν λυσσασμένα την ιδέα της κατάληψης του Πολυτεχνείου που συζητιόταν πλατιά μέσα στις φοιτητικές μάζες. Όταν απέτυχαν και εκεί, πάλεψαν για να παραμείνουν οι εκδηλώσεις στο Πολυτεχνείο σε καθαρά φοιτητικά πλαίσια, αρνούμενοι τη συμμετοχή των εργατών, άλλων εργαζομένων, μαθητών κλπ. Όταν και στο επίπεδο αυτό οι προτάσεις τους απορρίφθηκαν, έδωσαν την τελευταία μάχη στο ζήτημα της πολιτικής γραμμής, υποστηρίζοντας πως ο αγώνας είναι καθαρά αντιδιχτατορικός και προτείνοντας να σταλεί έκκληση προς όλες τις “αντιδιχτατορικές οργανώσεις και κόμματα” για το σχηματισμό της κυβέρνησης “εθνικής ενότητας”».
Οι δυνάμεις του συμβιβασμού και της αντίληψης «να μην γίνει κατά μέτωπο σύγκρουση με τη δικτατορία», πριν το Πολυτεχνείο, υποστήριζαν ότι «η κατάληψη είναι λάθος συναισθηματισμός», «δεν πρέπει να γίνει», «θα μας χτυπήσουν» κ.ο.κ. Την πρώτη μέρα της κατάληψης, οι εκπρόσωποι του Ρήγα Φεραίου (νεολαία του ΚΚΕεσ.) αλλά και της αντι-ΕΦΕΕ (παράταξη του ΚΚΕ) παρέμβαιναν με ανακοινώσεις για να αποκλείσουν μη συνδικαλιστικά αιτήματα είτε για να εισαγάγουν το αίτημα για «οικουμενική κυβέρνηση». Οι δυνάμεις της αντι-ΕΦΕΕ πρότειναν να μην έρχονται φοιτητές από άλλες σχολές στο Πολυτεχνείο και αντιτάχθηκαν στο να γίνουν γενικές συνελεύσεις σχολών στο Πολυτεχνείο. Συνθήματα όπως το «Έξω το ΝΑΤΟ» και «Έξω οι Αμερικάνοι», με ψίθυρους, διαβάζονταν ως «ύποπτα» και «προβοκατόρικα». Στη διάρκεια των γεγονότων ο ραδιοφωνικός σταθμός του ρεβιζιονιστικού ΚΚΕ «Φωνή της Αλήθειας» μίλαγε για «προβοκάτορες που ανάβουν φωτιές» στο Πολυτεχνείο.
Ο γραμματέας του ΚΚΕεσ. (πρόγονος του ΣΥΡΙΖΑ), Μπ. Δρακόπουλος, παρουσίασε την εξέγερση του Πολυτεχνείου ως έργο «σκοτεινών δυνάμεων» και προβοκατόρων, κάνοντας τις μέρες της κατάληψής του, την εξής δήλωση: «η εξέλιξη στον τόπο μας έχει περιέλθει σε λεπτό σημείο. Παράλληλα, στο ευρύτατο δημοκρατικό κίνημα πού αξιώνει την είσοδο στη δημοκρατική ομαλότητα, σκοτεινές δυνάμεις εργάζονται για να φράξουν το δρόμο προς την κατεύθυνση αυτή και οργανώνουν προκλήσεις για να δικαιολογήσουν την επιβολή στρατοκρατικών μέτρων».
Παρ’ όλο που οι εξελίξεις, με τη μαζική προσέλευση σπουδαστών και κόσμου, μέσα και γύρω από το Πολυτεχνείο, που φώναζαν και έγραφαν όλο και πιο πολιτικοποιημένα συνθήματα, με χαρακτηριστικότερα τα «Έξω οι ΗΠΑ» και «έξω το ΝΑΤΟ» στην προμετωπίδα του κτιρίου, ακύρωσαν τις απόπειρες να συρρικνωθεί το αντιφασιστικό-αντιιμπεριαλιστικό περιεχόμενό του, οι δυνάμεις του ρεβιζιονιστικού ΚΚΕ συνέχισαν να αναφέρονται, και μετά, στα γεγονότα της λαϊκής εξέγερσης με προκλητικό τρόπο.
Τρανταχτή απόδειξη αποτελεί η περιβόητη «Πανσπουδαστική Νο 8» (έντυπο-όργανο της αντι-ΕΦΕΕ) που κυκλοφόρησε μετά (Γενάρης-Φλεβάρης 1974), όταν τα μέλη της Συντονιστικής Επιτροπής του Πολυτεχνείου ήταν σε παρανομία. Εκεί παρουσιάστηκε, με πλαστογραφημένη την υπογραφή της Συντονιστικής Επιτροπής, μια ανακοίνωση που έγραφε:
«Καταγγέλλουμε την προσχεδιασμένη εισβολή στο χώρο του Πολυτεχνείου την Τετάρτη 14 Νοέμβρη 350 οργανωμένων πρακτόρων της ΚYΠ, σύμφωνα με το προβοκατόρικο σχέδιο των Ρουφογάλη-Καραγιαννόπουλου, με βάση τις εντολές του παραμερισμένου τώρα τέως πρωτοδικτάτορα Παπαδόπουλου και της αμερικάνικης ΣΙΑ, με σκοπό να προβάλουν με κάθε μέσο τραμπουκισμού και προβοκάτσιας γελοία και αναρχικά συνθήματα που δεν εκφράζανε τη στιγμή και τις συγκεκριμένες δυνατότητες…
…Σαν υπεύθυνη Συντονιστική Επιτροπή του Πολυτεχνείου δηλώνουμε ότι παρ’ όλα αυτά το φοιτητικό μας κίνημα δεν ήθελε με κανένα τρόπο η εκδήλωσή μας αυτή να συντελέσει, ώστε να συγκρουστούν κατά μέτωπο στη συγκεκριμένη στιγμή οι λαϊκές δυνάμεις με τη σιδερόφραχτη δικτατορία…».
Η επαίσχυντη αυτή ανακοίνωση είναι μια αδιαμφισβήτητη γραπτή ιστορική μαρτυρία ότι οι δυνάμεις του ρεβιζιονισμού ήταν φορείς της ηττοπάθειας και του συμβιβασμού και «δεν ήθελαν με κανέναν τρόπο» το Πολυτεχνείο «να συντελέσει ώστε να συγκρουστούν κατά μέτωπο τη συγκεκριμένη στιγμή οι λαϊκές δυνάμεις με τη σιδερόφραχτη δικτατορία».
Είναι ένα μνημείο προβοκατορολογίας που συκοφάντησε ως «οργανωμένους πράκτορες της ΚΥΠ» τους 350 φοιτητές από τη Νομική, οι οποίοι, κυνηγημένοι από την αστυνομία, έτρεξαν να μπουν στο Πολυτεχνείο.
Είναι πειστήριο μιας αναίσχυντης πλαστογραφίας, αφού η Συντονιστική Επιτροπή του Πολυτεχνείου ποτέ δεν σύνταξε μια τέτοια ανακοίνωση, γεγονός που ξεσκέπασαν με σχετική δημόσια δήλωσή τους 17 μέλη της Συντονιστικής Επιτροπής.
Επιπλέον η ίδια «Πανσπουδαστική Νο 8» περιείχε και μια κατάπτυστη ανακοίνωση που κατάγγειλε έναν αγωνιστή της κατάληψης του Πολυτεχνείου και μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής της ως «πράκτορα της ΚΥΠ και της ασφάλειας», η οποία ήταν παντελώς ψευδής και παραμένει και αυτή ως ένα ακόμα «δείγμα» για το πώς η παράταξη του ΚΚΕ, η αντι-ΕΦΕΕ, αντιμετώπιζε υποστηρικτές της κατάληψης.
Το κηλίδωμα της «Πανσπουδαστικής Νο 8», η ρεβιζιονιστική ηγεσία του ΚΚΕ προσπάθησε αργότερα, αδέξια, να το ξεπλύνει άλλοτε με ισχυρισμούς ότι η «Πανσπουδαστική Νο 8» ήταν «πλαστογραφημένη» άλλοτε με ισχυρισμούς ότι η ανακοίνωση άλλο εννοούσε απ’ αυτό που της αποδίδονταν. Και όχι μόνον αυτό.
Μέχρι σήμερα, πάρα την κατακραυγή που έχει υποστεί το δημοσίευμα της «Πανσπουδαστικής Νο 8», έχει αρνηθεί να το καταδικάσει και εξακολουθεί να προσπαθεί να το δικαιολογήσει!
Μετά τη μεταπολίτευση, η ρεβιζιονιστική ηγεσία του ΚΚΕ επιτέθηκε σφοδρά ενάντια σ’ αυτούς που συκοφαντικά αποκαλούσε «αριστεριστές», ενάντια στους μαρξιστές-λενινιστές και άλλους αριστερούς αγωνιστές που ήταν ενεργητικά παρόντες στον ξεσηκωμό του Πολυτεχνείου και αποκάλυπταν τις παραπάνω αλήθειες. Όμως η συκοφαντία όπως και το ψέμα έχουν κοντά ποδάρια.
Αυτά που οι μαρξιστές-λενινιστές και οι συνεπείς αντιφασίστες αγωνιστές καταμαρτυρούσαν για τη στάση του ΚΚΕ, στην εξέγερση του Πολυτεχνείου, ήλθε με ένα άλλο τρόπο, ουσιαστικά, να τα επιβεβαιώσει η «έκθεση και τα συμπεράσματα για τα γεγονότα του Νοέμβρη του 1973» της 4ης Ολομέλειας της ΚΕ του ΚΚΕ που έγινε τον Ιούλη του 1976, όπου γράφει πως:
«Μέσα σε αυτά τα πλαίσια της κομματικής γραμμής διατύπωνε και η ΚΝΕ τις θέσεις της (…) τονίζονταν, και μάλιστα έντονα, ότι θα έπρεπε να αποφευχθούν οι περιπτώσεις ξεκομμένων ενεργειών του ΦΚ -και ειδικά με τη μορφή καταλήψεων- κάτω από την επίδραση αυθόρμητων και αριστερίστικων στοιχείων…
Η ΚΟΑ και το Γραφείο του ΚΣ της ΚΝΕ είδαν καταρχήν την κατάληψη σαν μια επικίνδυνη περιπλοκή στην ανάπτυξη της αντιχουντικής πάλης. Η σκέψη τους ήταν κυρίως να πάρουν μέτρα για την άμεση απαγκίστρωση των φοιτητών από το Πολυτεχνείο (…) η κατάληψη αποτέλεσε αιφνιδιασμό για τις καθοδηγήσεις του κόμματος και της ΚΝΕ (…) για αγώνα σε τέτοια έκταση δεν υπήρχε καν σκέψη (…)Το Γραφείο του ΚΣ της ΚΝΕ έμαθε τα γεγονότα σχεδόν τυχαία την Πέμπτη το πρωί (…) Πρώτη του εκτίμηση ήταν ότι τα γεγονότα αποτελούν ανεύθυνη, ως ένα βαθμό ενέργεια έξω από την γραμμή της οργάνωσης…
Το απόγευμα της Πέμπτης φτάνει στους συνδικαλιστές μια γραμμή που ζητούσε να ρίχνονται βασικά φοιτητικά αιτήματα, η οποία δεν πιάνει ούτε στα μέλη μας. Και όπου την υπερασπίστηκαν έτσι απόλυτα, ζημίωσε και είχε σαν αποτέλεσμα ορισμένα στελέχη της αντι-ΕΦΕΕ να αποτύχουν στις εκλογές των γενικών συνελεύσεων…
Από τη νύχτα της Πέμπτης γίνονται γενικές συνελεύσεις, που εκλέγουν άμεσα νέα Συντονιστική Επιτροπή. Γιατί αμφισβητούνταν η εγκυρότητα της πρώτης, επειδή δεν είχε εκλεγεί(…) η κάπως μονοκόμματη προβολή, επί ένα διάστημα, της γραμμής για φοιτητικά μόνον αιτήματα και μια ορισμένη αδράνεια, επειδή έλειπε η ενιαία καθοδήγηση, δεν μας επέτρεψαν την πλειοψηφία στη νέα ΣΕ σε οπαδούς ΚΝΕ-Α/Ε. Οι εκλογές ευνοούν τον ΡΦ και τους αριστεριστές…
Το μεσημέρι της Παρασκευής, λίγα λεπτά πριν από τη συνεδρίαση της ΣΕ, ο τότε γραμματέας της ΚΝΕ του Πολυτεχνείου συναντά μέλος της ΣΕ, και του ανακοινώνει ότι λίγο πριν η καθοδήγηση του έβαλε ζήτημα για το πώς θα κατορθώσουν να φύγουν από το Πολυτεχνείο….».
Τι άλλο ομολογούν όλα αυτά εκτός από το ότι η στάση των δυνάμεων του ΚΚΕ στην εξέγερση του Πολυτεχνείου ήταν ακριβώς το αντίθετο από αυτό που ισχυρίζεται ανερυθρίαστα, σήμερα, η ηγεσία του ΚΚΕ πως «το ΚΚΕ και η ΚΝΕ στήριξαν με όλες τις δυνάμεις την κατάληψη του Πολυτεχνείου» και «έπαιξαν αποφασιστικό ρόλο στην οργάνωση της κατάληψης, συνέβαλαν στην αντιιμπεριαλιστική-αντιδικτατορική γραμμή που κυριάρχησε και εκφράστηκε στη διακήρυξη της Συντονιστικής Επιτροπής»;
Όταν το 1989 ξέσπασε η μεγάλη κρίση στο ΚΚΕ, οι δυνάμεις του που διαγράφηκαν ή αποχώρησαν ήλθαν να επιβεβαιώσουν όσα έλεγαν οι μαρξιστές-λενινιστές και άλλοι αριστεροί αγωνιστές του Πολυτεχνείου, προσθέτοντας νέες μαρτυρίες για τη γραμμή του ΚΚΕ απέναντι στην εξέγερση του Πολυτεχνείου:
Μέλος του ΚΣ της ΚΝΕ (Σ. Αντωνακάκη) αποκάλυψε πως η πιο βασική διάσταση της ΚΝΕ με την ηγεσία του ΚΚΕ, στο παρελθόν, ήταν η περίπτωση του Πολυτεχνείου, όπου η ηγεσία ήταν αντίθετη με τη γραμμή της κατάληψης. Από τις διαγραμμένες δυνάμεις του ΚΚΕ που εκδώσανε το περιοδικό «ΠΡΙΝ» και συγκεκριμένα από το τεύχος του Νοέμβρη 1989 έγινε γνωστό ότι «…το Γραφείο του Κλιμακίου της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ που ήταν στην Ελλάδα πήρε εξαρχής αρνητική θέση απέναντι στα γεγονότα (σ.σ. εξέγερση του Πολυτεχνείου) και διατήρησε τη θέση αυτή μέχρι το τέλος της εξέγερσης». Ότι «ενώ η εξέγερση γενικεύονταν και αποκτούσε προωθημένα χαρακτηριστικά, η ηγεσία του ΚΚΕ δίνει γραμμή να προβληθούν….. “φοιτητικά αιτήματα” …». Ότι «Καθώς η κατάληψη του Πολυτεχνείου και η εξέλιξη της εξέγερσης εξελίχθηκαν αυθόρμητα, φάνηκε έντονα ένας φόβος που διακατέχει την ηγεσία του ΚΚΕ απέναντι σε αυθόρμητα, μη ελεγχόμενα γεγονότα (…) Το Γραφείο του Κλιμακίου της ΚΕ του ΚΚΕ είχε απορρίψει προτάσεις που υπήρχαν για νέα κατάληψη της Νομικής πριν από το Πολυτεχνείο, για μαχητική συμμετοχή στο μνημόσυνο του Γ. Παπανδρέου δέκα μέρες νωρίτερα κλπ. Παρ’ όλο που το ΚΚΕ είχε ταχθεί ρητά εναντίον του Μαρκεζίνη, είναι έκδηλη στη στάση του η επίδραση ενός κλίματος Κοινοβουλευτικής αναμονής».
Παρά ταύτα η ηγεσία του ΚΚΕ δεν ορρωδεί, τις μέρες μας, να εμφανίζει τις δυνάμεις του σαν πρωταγωνιστές του λαϊκού ξεσηκωμού του Νοέμβρη. Επιμένει, χωρίς ντροπή, να παραποιεί βάναυσα την ιστορία της εξέγερσης του Πολυτεχνείου για να καλύψει τις αμαρτίες του σε αυτήν. Προκλητικά προσπαθεί να εμφανιστεί σαν συνεχιστής του αγώνα του Πολυτεχνείου όταν στο κορυφαίο αίτημά του για Εθνική Ανεξαρτησία, στις μεν μέρες της κατάληψης εναντιώθηκε μέχρι τέλους και, εδώ και καιρό, τώρα έχει αποκηρύξει τον αγώνα για εθνική ανεξαρτησία.
Η ηγεσία του ΚΚΕ δεν διαστρέφει, σήμερα, μόνο την ιστορία του Πολυτεχνείου αλλά παραποιεί και τον χαρακτήρα της φασιστικής δικτατορίας του 1967. Δεν θεωρεί, σήμερα, ότι η 7χρονη στρατιωτική δικτατορία ήταν αμερικανοστήριχτο καθεστώς και προϊόν της αντιδραστικής Δεξιάς. Στις ανακοινώσεις της για την επέτειο του Πολυτεχνείου, τα τελευταία χρόνια, γράφει πως «δεν υπήρξε αποτέλεσμα του “κράτους της Δεξιάς”» και την περιγράφει ως «μια από τις εναλλακτικές μορφές εξουσίας του κεφαλαίου, που επιλέχτηκε στη βάση των τότε προτεραιοτήτων και αναγκών της» και ως μια «τότε ανάγκη αναμόρφωσης των δομών και των μηχανισμών του αστικού κράτους», διαγράφοντας το ότι η αντιδραστική Δεξιά ήταν η κύρια δύναμη του στρατιωτικού πραξικοπήματος και ότι το φασιστικό πραξικόπημα της 21ης Απριλίου του 1967 οργανώθηκε από τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό, ότι η χούντα ήταν ένα καθεστώς δουλικά υποταγμένο στις ΗΠΑ.
Το μήνυμα του Πολυτεχνείου πάντα επίκαιρο
Αυτή είναι η ιστορική αλήθεια για την εξέγερση του Πολυτεχνείου. Μια αλήθεια που οι κυρίαρχες δυνάμεις θέλουν να λησμονηθεί ενώ, από πολλές πλευρές, θολώνεται και παραποιείται.
Παρ’ όλα αυτά, το Πολυτεχνείο, από το 1974 μέχρι σήμερα, διατηρεί ακέρια την αίγλη του και τιμάται αδιάλειπτα από τη νεολαία και το λαό. Και έχει σημασία να τονιστεί αυτό γιατί είναι πολλαπλές οι προσπάθειες των μεταπολιτευτικών κυβερνήσεων ν’ αφυδατώσουν το γιορτασμό του και να σταματήσουν την πορεία στην αμερικάνικη πρεσβεία.
Επανειλημμένες προσπάθειες έχουν γίνει για να φθαρεί και χτυπηθεί η εξέγερση του Πολυτεχνείου ως ηρωικό ορόσημο του αγώνα του ελληνικού λαού για Ψωμί-Παιδεία-Ελευθερία-Εθνική Ανεξαρτησία που συνεχίζεται και σήμερα για τους ίδιους στόχους.
Άλλες θέλησαν να το συκοφαντήσουν σαν «μύθο». Άλλες θέλησαν να του αφαιρέσουν και να του διαστρέψουν το πραγματικό αγωνιστικό λαϊκό-δημοκρατικό περιεχόμενο του. Άλλες με το σύνθημα «ο αγώνας δικαιώθηκε» θέλησαν να αμφισβητήσουν την επικαιρότητα των αιτημάτων του και με το ψεύδος ότι δήθεν αυτά ικανοποιήθηκαν στη μεταπολίτευση να εξασθενήσουν, να υπονομεύσουν και να βάλουν ένα τέρμα στο γιορτασμό του Πολυτεχνείου ως μέρα μεγάλης λαϊκής-αντιιμπεριαλιστικής διαδήλωσης.
Τα πρώτα χρόνια μετά το 1974 οι κυβερνήσεις της NΔ με την αστυνομική τρομοκρατία, τις απαγορεύσεις, με πολιτικές μανούβρες (λ.χ. τις μέρες γιορτασμού του Πολυτεχνείου το 1974 και 1977 όρισαν τη διεξαγωγή των βουλευτικών εκλογών), επεδίωξαν να περιορίσουν ή και να καταργήσουν το γιορτασμό του Πολυτεχνείου, εμπόδισαν, με φράγματα από ΜΑΤ, την πορεία να φτάσει ως την αμερικάνικη πρεσβεία.
Οι κυβερνητικές επιθέσεις κατά του γιορτασμού του Πολυτεχνείου προκάλεσαν νέα θύματα, όπως έγινε το 1980, όταν δύο νέοι (Κουμής, Κανελλοπούλου) έπεσαν νεκροί από τα χτυπήματα των αστυνομικών δυνάμεων. Τα επόμενα χρόνια με επανειλημμένες προβοκάτσιες, που οδήγησαν μέχρι το κάψιμο της Πρυτανείας του Πολυτεχνείου το 1991, συνεχίστηκαν οι απόπειρες απομαζικοποίησης και συρρίκνωσης του γιορτασμού. Το 2020 η κυβέρνηση της ΝΔ απαγόρευσε τον τριήμερο γιορτασμό και την πορεία στην αμερικάνικη πρεσβεία.
Ωστόσο, ο γιορτασμός του Πολυτεχνείου και η μεγάλη λαϊκή αντιιμπεριαλιστική πορεία στην αμερικάνικη πρεσβεία έδειξαν ακατάλυτη αντοχή χάρη στη μαζική στήριξη και συμμετοχή της νεολαίας και του λαού. Συμμετοχή και στήριξη που έχει εκδηλωθεί σε κάθε γιορτασμό της εξέγερσης του Πολυτεχνείου.
Γιατί τις μέρες τιμής της εξέγερσης βρίσκουν έκφραση οι βαθύτεροι πόθοι και επιθυμίες του λαού και της νεολαίας της Ελλάδας, που αποτυπώνονται στα αντιιμπεριαλιστικά αιτήματα και συνθήματά του ενάντια στον αμερικανικό ιμπεριαλισμό, το ΝΑΤΟ και την ΕΕ, για Εθνική Ανεξαρτησία. Στα αιτήματα κατά της αντιλαϊκής πολιτικής της φτώχειας, της ανεργίας, του περιορισμού και της καταστολής των δημοκρατικών δικαιωμάτων.
Αιτήματα για τα οποία, κάτω από τη βαριά σκιά των ιμπεριαλιστικών κατακτητικών πολέμων των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, των εντεινόμενων κινδύνων για την ειρήνη, κάτω από τις συνέπειες της σκληρής καπιταλιστικής εκμετάλλευσης, κάτω από την πίεση της αντιλαϊκής κυβερνητικής πολιτικής, οι λαϊκές μάζες, η νεολαία έχουν ανάγκη να διαδηλώσουν, αποτίνοντας, ταυτόχρονα, αγωνιστικό φόρο τιμής στους δεκάδες δολοφονημένους αντιφασίστες αγωνιστές και στους εξεγερμένους του Νοέμβρη του 1973.
