Μπήκε για τα καλά στο λεξιλόγιο μας. Ακούγεται παντού και δεν υπάρχει πολιτικός και πολιτικάντης που να μην την κλίνει σε όλους τους τόνους. Μιλάμε για την «συμπερίληψη» και η χρήση της βρίσκεται -πλέον- σ’ όλα τα πεδία. Αλλά τι είναι η συμπερίληψη και πόσο αθώα παρουσιάζεται; Αν σκεφτούμε τον Αντρέα Κάλβο θα μας θυμίσει ότι «ο μύθος κρύβει νουν αληθείας» και η αθωότητα της συμπερίληψης κρύβει κάτι παραπάνω από μια γλωσσική εφεύρεση ή παραξενιά.
Επί της ουσίας σημαίνει περιληπτικά για όλους και όλα, δηλαδή είναι μία διαδικασία ή πράξη που περιλαμβάνει περισσότερα του ενός (συν+περιλαμβάνω). Η πρώτη χρήση της έγινε στη Γαλλία και στο χώρο της εκπαίδευσης, όπου η συμπερίληψη αφορούσε την ένταξη και ενσωμάτωση στη σχολική τάξη παιδιών μεταναστών, προσφύγων ή έγχρωμων. Ως εδώ καλά! Σύντομα η συμπερίληψη έγινε το αγαπημένο σλόγκαν τον αστών πολιτικών, όταν ήθελαν να δείξουν τον φιλανθρωπικό χαρακτήρα τους προς τους απόκληρους της γης που αναζητούσαν έξω από την πατρίδα τους γη.
Πρόσφατα η Κ. Χάρις στις ΗΠΑ αναφέρθηκε στη συμπερίληψη μιλώντας για αυτούς που αναζητούν στο σφαγείο των ΗΠΑ ό,τι τους στέρησαν στο σπίτι τους και τα χώματά τους. Παλαιότερα ριζοσπάστες δάσκαλοι και καθηγητές ορμώμενοι από μισοταξική ματιά μιλούσαν για έναν κόσμο που θα χωράει πολλούς κόσμους, για την ανεκτικότητα, την πολυσυλλεκτικότητα και την συμπερίληψη.
Αυτό το σύνθημα συγκινεί, είναι ελκτικό και αρκετές φορές το χρησιμοποιήσαμε και εμείς ή τουλάχιστον το ανεχτήκαμε επειδή έστεκε στα σύνορα μιας ψυχόπονης αριστεράς.
Αλλά εδώ αρχίζουν οι πονηριές του διαβόλου. Ένας κόσμος που θα χωράει όλους τους κόσμους είναι ένας κόσμος που σβήνει τις υπάρχουσες αντιθέσεις και απ’ ό,τι ξέρουμε και βιώνουμε ο καπιταλισμός όχι μόνο δεν κάνει κάτι τέτοιο αλλά αντίθετα τις δυναμώνει. Η συμπερίληψη μιλάει για μία γενική ενότητα που θα περιλαμβάνει φασίστες και εκμεταλλευτές και στο όνομα του παναθρωπισμού κρύβει τη Λεπέν και την Μελόνι!
Η ενότητα φύσης και κοινωνίας έχει διαρραγεί και το ίδιο η πανενότητα που ευαγγελίζονται οι αστοί όταν θέλουν να αφοπλίζουν την εργατική τάξη, που χωρίς ταξική πάλη και στρατηγικό στόχο (τον σοσιαλισμό) θα σέρνεται στην ουρά τους. Ο κόσμος που θα χωράει πολλούς κόσμους είναι μόνον ο κομμουνισμός και η αταξική κοινωνία. Ως τότε οι κοινωνικοί σχηματισμοί θα σπαράσσονται από ταξικές αντιθέσεις και κανένα ονειροπόλημα δεν μπορεί να τις αναιρέσει.
Το ένα (δηλαδή το όλον) θα χωρίζεται πάντα στα δύο μας δίδασκε ο Μάο τσε Τουνγκ. Κάθε όλον κρύβει μέσα του τις αντιθέσεις του που το πεθαίνουν ή το τραβούν μπροστά. Αυτή ήταν μία από τις βασικότερες κριτικές του Μαρξ προς το γερμανό φιλόσοφο Έγελο. Ο τελευταίος έβλεπε την ολοκλήρωση της ιδέας προς το ωραίο και το απόλυτο ή αν θέλετε προς την γερμανική αυτοκρατορία ή προς το θείο. Ο Κ. Μαρξ αντέστρεψε το σχήμα. Αναζήτησε την εξέλιξη όχι στην ολοκλήρωση, αλλά στις αντιθέσεις. Όχι στη σύνθεση των απόψεων, που λένε οι ρεφορμιστές, αλλά στη νέα θέση. Η θέση, αντίθεση και νέα θέση είναι η διαλεκτική τριάδα κατά τον Μαρξ. Άρα μέσα στο παλιό υπάρχουν όλες οι ανταγωνιστικές αντιθέσεις ώσπου να το ανατρέψουν. Οι παλιοί Κινέζοι φιλόσοφοι είχαν βρει το σχήμα του γιν και γιαν όπου και τα δύο συνυπάρχουν αρμονικά σε έναν κύκλο. Ήταν η αρμονία που ταίριαζε στην δουλοπαροικία, στους μανδαρίνους και τους φτωχούς δουλοπάροικους ή αγρότες. Καμία αρμονία, δηλαδή ισορροπία, δεν μπορεί και δεν πρέπει να υπάρξει με τους δυνάστες και τους εκμεταλλευτές. Είναι απόλυτη ουτοπία και ψευδαίσθηση να θεωρούμε πως το σύστημα εσαεί και παντού είναι δυνατόν να αφομοιώνει, να ενσωματώνει και να ουδετεροποιεί τις αντιθέσεις του.
Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να αγωνιστούμε και να μπούμε μπροστά για τα σύγχρονα δικαιώματα και τις ανάγκες του λαού, της νεολαίας, των αλλοδαπών. Αλλά δεν πρέπει να βάλουμε στη γλωσσική φαρέτρα μας έναν όρο (ή ορισμό) που κρύβει τις αντιθέσεις και ωραιοποιεί τον καπιταλισμό. Όταν αρχίζεις να δανείζεσαι από τον αντίπαλο, στο τέλος θα αρχίζεις να του μοιάζεις. Εκεί, στα εργαστήρια του κτήνους, στις ΗΠΑ και την ΕΕ δεν παράγουν μόνον όπλα, βόμβες, μόδες. Αλλά και ιδέες. Μοντερνοποιούν τη σαπισμένη ιδεολογία τους, κλέβουν από την αριστερά, «παίρνουν τις ιδέες μας και τις κάνουν λιώμα». Στον κόσμο του μέλλοντος, που θα ’ρθει έτσι κι αλλιώς, θα χωρούν τα πάντα εκτός από τους εκμεταλλευτές και τα τσιράκια τους. Ο εργάτης θα είναι και ζωγράφος και η μαγείρισσα θα κάνει πολιτική. Γιατί ο άνθρωπος-παραγωγός θα ’ναι ελεύθερος. Σε αυτόν τον κόσμο οι φασίστες θα έχουν ηττηθεί και ο εργάτης θα είναι περήφανος για τη δουλειά του.
Έως τότε δεν πρέπει να έχουμε καμία αυταπάτη πως η τίγρη δείχνει τα δόντια της επειδή είναι ωραία. Και επειδή δεν έχουμε αρμονία αλλά ταξικό ανταγωνισμό, γινόμαστε σχολαστικοί και απαιτητικοί. Ακόμα και όταν αφήνουμε να περάσει χωρίς σχολιασμό κάτι ρεφορμιστικό (όπως η συμπερίληψη) το κάνουμε με «συγγνωστή πλάνη» (με πλάνη που γνωρίζουμε). Αλλά δεν θα πάρουμε από το γλωσσικό μενού του αντίπαλου. Λοιπόν, χωρίς αυταπάτες.
