Με φόντο την όξυνση των αμερικανο-τουρκικών τριβών, που όπως υπογραμμίσαμε σε άρθρο του προηγούμενου Λ.Δ. αποτελούν έκφραση ευρύτερων ενδοϊμπεριαλιστικών και περιφερειακών αντιθέσεων, οι Πρόεδροι Τουρκίας και ΗΠΑ είχαν επαφές τις οποίες απασχόλησε και η υπόθεση των ρωσικών συστημάτων «S-400», που η Τουρκία έχει συμφωνήσει να αγοράσει από τη Ρωσία. Συγκεκριμένα, συζητήθηκε η τουρκική πρόταση για συγκρότηση αμερικανο-τουρκικής επιτροπής που, σύμφωνα με την Άγκυρα, θα εξακριβώσει τις συνέπειες που θα έχει η αγορά των «S-400», για την οποία η Τουρκία επιμένει πως δεν συνιστά απειλή για την άμυνα του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ. Να σημειωθεί ότι τον τελευταίο καιρό και οι δύο πλευρές επιμένουν ότι διεξάγεται μια «γόνιμη» ανταλλαγή απόψεων για να απαντηθούν «προβληματισμοί» γύρω από την υπόθεση των «S-400», ενδεικτική κι αυτή της ανάγκης διατήρησης των διμερών σχέσεων που και οι δύο αναγνωρίζουν.
Η αγορά των ρωσικών συστημάτων αεράμυνας «S-400» είναι «τελειωμένη συμφωνία», επανέλαβε ο ΥΠΕΞ της Τουρκίας, Τσαβούσογλου, εκφράζοντας ξανά την επιμονή της Άγκυρας να υλοποιήσει μια συνεργασία που εγείρει πολλές και ισχυρές ενστάσεις από συμμάχους της στη Δύση (ΗΠΑ και όχι μόνο). Ο Τσαβούσογλου ισχυρίστηκε μάλιστα ότι δεν υπάρχει καμιά «προσωρινή φόρμουλα» που περιλαμβάνει τρίτες χώρες, προσπαθώντας να διαψεύσει σενάρια για εγκατάσταση των «S-400» σε Αζερμπαϊτζάν ή Κατάρ αμέσως μετά την απόκτησή τους, ως μια ενδιάμεση λύση που μπορεί να μειώσει τις αντιδράσεις των δυτικών δυνάμεων. Ανάμεσα σε άλλα, ισχυρίστηκε ότι οι «S-400 που θα έχει η Τουρκία δεν θα συνιστούν απειλή για την ασφάλεια του ΝΑΤΟ ούτε και θα αντιμετωπίζουν τα στρατιωτικά συστήματα του ΝΑΤΟ απειλή».
Δηλώσεις με φόντο τις αμερικανο-τουρκικές τριβές έκανε και ο Τούρκος υπουργός Άμυνας, Χουλούσι Ακάρ, που επέμεινε ότι συνεχίζεται κανονικά η εκπαίδευση των Τούρκων πιλότων για τα «F-35» στις ΗΠΑ. Θυμίζουμε ότι η Ουάσιγκτον έχει προειδοποιήσει επανειλημμένα ότι αν η Άγκυρα ολοκληρώσει την αγορά των «S-400», τότε ενδέχεται να «μπλοκάρει» την παράδοση δεκάδων «F-35» (τα κατασκευάζει η αμερικανική «Lockheed Martin» με πολλές ακόμα εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων και τουρκικών) που έχει ζητήσει η τουρκική πλευρά. Πάντως, ο Ακάρ, εκτός από ισχυρισμούς πως η συνεργασία για τα «F-35» προχωρά κανονικά, μοίρασε κι αυτός «προειδοποιήσεις», λέγοντας ότι η χώρα του διαθέτει «πλάνο Β» αν τελικά η συνεργασία για τα «F-35» ακυρωθεί. «Έχουμε βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα σχέδια», σχολίασε σχετικά με τα εξοπλιστικά σχέδια της χώρας του.
Την ετοιμότητα πάντως της Άγκυρας να στραφεί «αλλού», για να προμηθευτεί συστήματα αντίστοιχα με τα μαχητικά αεροσκάφη «F-35», εφόσον οι ΗΠΑ αρνηθούν να υλοποιηθεί η σχετική συμφωνία, επιβεβαίωσε ο ΥΠΕΞ, Τσαβούσογλου. «Γιατί αγοράζουμε το ρωσικό αντιαεροπορικό σύστημα “S-400”; Επειδή έχουμε επείγουσα ανάγκη για ένα σύστημα αεράμυνας». Αναφερόμενος στα «F-35», ο Τσαβούσογλου υπενθύμισε ότι «είμαστε ήδη εταίροι στο πρόγραμμα παραγωγής των “F-35”, συμμετέχουμε σε αυτό το πρότζεκτ, έχουμε καταβάλει το αναγκαίο ποσό. Δεν υπάρχουν προς το παρόν προβλήματα με αυτό. Αλλά στο χειρότερο σενάριο θα χρειαστεί να ικανοποιήσουμε την ανάγκη μας στρεφόμενοι αλλού, όπου προσφέρονται οι καλύτερες τεχνολογίες».
Πίσω πάντως από τις εκατέρωθεν δηλώσεις, η αγορά των S-400, αλλά και η προσέγγιση της Τουρκίας με τη Ρωσία, πέρα από το ότι είναι ένα πραγματικό γεγονός, χρησιμοποιούνται για αμφίπλευρη άσκηση πιέσεων από την Άγκυρα στην προσπάθειά της να διεκδικήσει αναβαθμισμένο περιφερειακό ρόλο στην περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Ανατολικής Μεσογείου.
