Αν η επίσημη έναρξη της τελευταίας πολιτικής απόφασης επιβολής της αξιολόγησης τοποθετείται στον Οκτώβρη του 2020, είναι βέβαιο ότι τέσσερα χρόνια μετά κανείς δεν μπορεί να πει ότι η αξιολόγηση έχει περάσει. Ακόμη και οι ίδιοι οι απολογητές της, με τον τρόπο που παρουσιάζουν τα όσα συμβαίνουν στα σχολεία, ομολογούν ότι η αξιολόγηση έχει ήδη μετατραπεί σε «νεκρό βάρος» της σχολικής ζωής. Πώς αλλιώς μπορεί να κριθεί από τους εισηγητές και θιασώτες της, μια πολιτική τομή που παρουσιάστηκε με διθύραμβους και παραμύθια για τα ευεργετήματά της και έχει καταλήξει να επιβάλλεται από τα στελέχη του υπουργείου, τους συμβούλους και τους διευθυντές με τις απειλές και τον φόβο; Ή στην καλύτερη περίπτωση να σέρνεται στους διαδρόμους και τις σχολικές αίθουσες με τα διεκπεραιωτικού χαρακτήρα «επιχειρήματα»: «έλα μωρέ μια γραφειοκρατική δουλειά είναι», «το κάνουν για να απορροφήσουν κονδύλια», «ας το κάνουμε για να ξεμπερδεύεις και εσύ και εγώ», ή όλα αυτά που οι «σύμβουλοι», αυτοί οι θλιβεροί κήρυκες του νεοεπιθεωρητισμού, ξεστομίζουν για να σύρουν τον εκπαιδευτικό σε μια κακόγουστη θεατρική πράξη ή να τον εντάξουν σε ομάδες για να γράφει ανερμάτιστες και, συνήθως, εκτός πραγματικότητας εκθέσεις για τη σχολική ζωή.
Τέσσερα χρόνια μετά, δεν χρειάζεται να διαβάσει κάποιος τις ανακοινώσεις ΕΛΜΕ, ΣΕΠΕ ή κάποιας αριστερής παράταξης για να καταλάβει τι συμβαίνει με την εφαρμογή της αξιολόγησης. Αρκεί να σταθεί στις απειλές και την τρομοκρατία, που ακόμη και τις μέρες του 15αύγουστου δεν σταμάτησε να σπέρνει το υπουργείο, ή στις φράσεις των «συμβούλων»-επιθεωρητών, αυτών που υπόσχονται πρόσκαιρα «άριστα σε όλους» ή που γίνονται και αυτοί (οι παιδαγωγοί, τρομάρα τους!) κήρυκες των ανερμάτιστων και αβάσιμων απειλών.
Πίσω από τη λάσπη της προπαγάνδας, ο καθένας μπορεί να δει αυτή την αλήθεια καθαρά. Στην πραγματικότητα μακριά από τις τηλεοπτικές κάμερες, μέσα στα σχολεία και στις αίθουσες, στα κύτταρα της εκπαίδευσης, δεν υπάρχει κανείς που να μπορεί να πει ότι αυτή η κεντρική πολιτική επιλογή ΝΔ-κυβερνήσεων-ΟΟΣΑ μπορεί να έχει το παραμικρό θετικό αποτέλεσμα. Τα «επιχειρήματα» των εισηγητών και απολογητών της αξιολόγησης ξεκινούν από το φόβο και τελειώνουν στην διεκπεραίωση. Και για να μην ξεχνάμε τα βασικά, ούτε ο φόβος ούτε η διεκπεραίωση μπορούν να έχουν σχέση με το σχολείο και την παιδαγωγική. Να θυμίσουμε στη νέα στρατιά ενθουσιωδών σεμιναριολάγνων τεχνοκρατών «συμβούλων» και διευθυντών ότι ο φόβος και η διεκπεραίωση είναι εχθροί της παιδαγωγικής και της εκπαίδευσης. Γι’ αυτό ας είναι λιγότερο κυνικοί και ας κρύβουν λίγο από τον ενθουσιασμό τους, στην αναμετάδοση του φόβου και των απειλών.
Με αυτές τις βασικές παραδοχές έχει σημασία να (ξανά)σταθούμε στα εξής σημεία:
1. Ειδικά για τους συνδικαλιστές γαλάζιων, πράσινων και ροζ αποχρώσεων, για όλους αυτούς που έκαναν τα πάντα για να περάσει η αξιολόγηση και που βιάζονται να κάνουν την «πολιτική τους» πραγματικότητα, επαναλαμβάνοντας ότι «η αξιολόγηση έχει περάσει», τους απαντάμε ότι κάνουν λάθος ή λένε ψέμματα! Τέσσερα χρόνια μετά απ’ αυτόν τον τρομοκρατικό ορυμαγδό, η αξιολόγηση ΔΕΝ έχει περάσει ούτε στην ευάλωτη ομάδα των νεοδιόριστων, αφού παρ’ όλ’ αυτά εξακολουθεί ένα σοβαρό τμήμα των νεοδιόριστων να αντιστέκεται. Και όσο συμβαίνει αυτό, τόσο το υπουργείο και οι «σύμβουλοι» επιδίδονται σε ασκήσεις τρόμου. Όμως αν τέσσερα χρόνια μετά από όλα αυτά, η αξιολόγηση δεν έχει επιβληθεί ούτε στους νεοδιόριστους, αν τέσσερα χρόνια μετά η κυβέρνηση δεν μπορεί να την φέρει στο κύριο σώμα του κλάδου, τότε αυτό δεν σημαίνει ότι η αξιολόγηση πέρασε, αλλά είναι η πιο καθαρή απόδειξη ότι δεν προχωράει.
2. Η αξιολόγηση δεν είναι μια ακόμη «γραφειοκρατική» υπόθεση, ούτε επιβάλλεται για την «απορρόφηση κάποιων κονδυλίων». Συνιστά στρατηγική πολιτική επιλογή της κυρίαρχης τάξης. Γι’ αυτό και όλη αυτή η τρομοκρατία για την επιβολή της. Δεν έχει καμία απολύτως θετική παιδαγωγική διάσταση. Έχει στόχο την ιδεολογική χειραγώγηση και πειθάρχηση των εκπαιδευτικών, την κατηγοριοποίηση αυτών και των σχολείων, με σαφείς αντιεκπαιδευτικούς οικονομικούς στόχους. Γι’ αυτό και περιέχονταν ως όρος σε όλα τα μνημόνια. Καμία αγωνία δεν είχαν οι τροϊκανοί για την παιδαγωγική και τους μαθητές. Μόνος στόχος ο περιορισμός της χρηματοδότησης του δημόσιου σχολείου, η υποβάθμισή του, η ιδιωτικοποίηση και εμπορευματοποίηση και η μεταφορά κόστους στους γονείς. Οι συμπτύξεις και καταργήσεις τμημάτων εντάσσονται στην ίδια ακριβώς κατεύθυνση για τη μείωση του… κόστους.
3. Για όσους επιμένουν να κάνουν ότι δεν καταλαβαίνουν το πραγματικό περιεχόμενο και τους στόχους της αξιολόγησης, η σχολική πραγματικότητα βοά. Η πειθάρχηση και η χειραγώγηση δεν αποτελούν κινδυνολογίες κάποιων συνδικαλιστικών κειμένων. Είναι το πρώτο απολύτως ορατό αποτέλεσμα από την μέχρι τώρα επιβολή της αξιολόγησης. Με το φόβο πλημμυρίζουν τα σχολεία και με το φόβο σέρνουν νεοδιόριστους εκπαιδευτικούς στο θέατρο της αξιολόγησης. Και πίσω από αυτό το φόβο που σπέρνουν κρύβονται μετά «σύμβουλοι» και διευθυντές και παριστάνουν τους αθώους, λέγοντας ότι οι νεοδιόριστοι τους ζητάνε(!) να αξιολογηθούν. Αυτό είναι και το μόνο έργο που έχουν να επιδείξουν οι «σύμβουλοι» από την μέχρι τώρα εφαρμογή της. Αυτό κομίζουν στα σχολεία οι μέντορες της «παιδαγωγικής». Απειλές, φόβο και πειθάρχηση. Και μετά οργανώνουν… σεμινάρια για την παιδαγωγική, την κριτική σκέψη, τις ελευθερίες και το δημοκρατικό σχολείο… Είναι πραγματικά θλιβεροί!
4. Ό,τι ζούμε είναι μια πρώτη στρεβλή εικόνα μιας καταστροφικής -αν περάσει η αξιολόγηση- πορείας. Από αυτή την άποψη δεν υπάρχει πιο αφελής φράση από το «ας το κάνω να ξεμπερδέψω». Κανείς δεν ξεμπερδεύει. Για την ακρίβεια, όποιος εγκαινιάσει την αξιολόγηση «μπερδεύει». Ξεκινάει μια ατέρμονη διαδικασία επιθεωρητισμού και εκθέσεων, με στόχο να κυριαρχήσει στην καθημερινότητα του σχολείου και του εκπαιδευτικού. Και το πιο σημαντικό είναι ότι είμαστε σε μια αρχή που διαστρεβλώνει την πραγματική εικόνα. Επειδή τώρα, διοικητικά στελέχη και «σύμβουλοι» κάνουν ό,τι μπορούν για να σύρουν εκπαιδευτικούς στη συμμετοχή, όλη αυτή η ευγένεια και τα άριστα είναι το «τυράκι». Αν εφαρμοστεί τελικά, η αξιολόγηση θα είναι σκληρή, θα επιλέγει ο επιθεωρητής ώρα και τμήμα και βέβαια δεν θα έχει άριστα αλλά ποσοστώσεις, μέχρι τουλάχιστον να μετατραπούν οι «άβουλοι» και θλιμμένοι «σύμβουλοι» σε συνειδητούς γενίτσαρους. Οπότε ακόμη και για όσους, κάτω από το βάρος των απειλών και τον φόβο, σύρθηκαν σε μια πρώτη αξιολόγηση, τα δύσκολα είναι μπροστά. Και άρα ο καθένας έχει τη δυνατότητα να καθορίσει εκ νέου τη στάση του απέναντι στον νεοεπιθεωρητισμό.
5. Έχει σημασία να σταθούμε και στον ευτελισμό, την αναξιοπρέπεια και τον θεατρινισμό που εισάγει η αξιολόγηση σε κάθε πτυχή της σχολικής ζωής. Ειδικά τα δύο τελευταία χρόνια κακόγουστες θεατρικές παραστάσεις στήνονται στις τάξεις εν αναμονή του επιθεωρητή, με αρνητικές σίγουρα συνέπειες για τους μαθητές, τους εκπαιδευτικούς και το σχολείο. Πολύτιμες ώρες χάνονται για την προετοιμασία μιας παράστασης. Τάξεις στολίζονται, έγχρωμες φωτοτυπίες και εποπτικά μέσα εμφανίζονται, τα παιδιά «προετοιμάζονται» σε ρόλο φθηνού κομπάρσου, ενώ όλα αυτά που «ενοχλούν»… απομακρύνονται από τις τάξεις… στο κατά τα άλλα σχολείο της συμπερίληψης! Και το θέατρό τους έχει κι άλλα πολλά. Απομακρύνουν προσφυγάκια μαζί με τον δάσκαλο της παράλληλης. Αξιολόγηση με webex, με τον επιθεωρητή να παρακολουθεί εξ αποστάσεως το τμήμα. Αποσπασμένοι σε διευθύνσεις εμφανίζονται για μια μέρα σε μία τάξη (αγνώστων) μαζί με τον επιθεωρητή για να κριθεί η επάρκεια και η αριστεία τους. Αλλά και στις εκθέσεις αυτοαξιολόγησης, αμέτρητα είναι τα παραμύθια που γράφονται για να πάρουν άριστα 10 από τους «συμβούλους», που καμώνονται και αυτοί τους εύπιστους. Και ο κατάλογος της ξεφτίλας δεν έχει τέλος…
6. Βασικό ζήτημα που έχει προκύψει τα δύο τελευταία χρόνια κατά την επιχείρηση επιβολής της αξιολόγησης είναι η δημοκρατία! Και αποτελεί επίδικο των καιρών η υπεράσπισή της. Καταστρατηγούν και αμφισβητούν κατοχυρωμένα -και συνταγματικά- δικαιώματα, όπως αυτό της απεργίας. Προσπαθούν να φιμώσουν έναν ολόκληρο κλάδο. Προσπαθούν να επιβάλουν το μήνυμα ότι θα σκάμε και θα υπακούμε απλά στις εντολές τους. Ότι θα πειθαρχήσουμε. Αυτό εξυπηρετούν οι απειλές, οι διώξεις, τα πειθαρχικά και όλες αυτές οι μεθοδεύσεις που παραπέμπουν σε δημοκρατική εκτροπή. Και απέναντι σε αυτό οι δάσκαλοι έχουμε χρέος να σταθούμε όρθιοι. Γιατί είναι ο μόνος τρόπος να συνεχίσουμε να μπορούμε να διδάξουμε.
Τα συμπεράσματα προφανή. Αν μέχρι σήμερα που η αξιολόγηση συναντάει τεράστιες αντιστάσεις -και σίγουρα η όποια εφαρμογή της γίνεται με τεράστιες στρεβλώσεις και ωραιοποιήσεις- τα μόνα απτά αποτελέσματα είναι ο φόβος και η πειθάρχηση, ο ευτελισμός της διδακτικής πράξης και της σχολικής καθημερινότητας και η γραφειοκρατεία, η ανάγκη της αντίστασης και του αγώνα είναι ακόμα μεγαλύτερη. Γνωρίζουμε καλά ότι έχουμε δίκιο. Η αξιολόγηση έχει απορριφθεί ξανά και ξανά, με συντριπτικά ποσοστά από τους εκπαιδευτικούς και τα σωματεία τους. Δεν υπάρχει άλλος δρόμος για το δημόσιο σχολείο. Είναι ανάγκη η αλήθεια και η δημοκρατία να νικήσει τον φόβο και την τρομοκρατία τους. Και θα τον νικήσει!
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2024
www.antitetradia.gr, Αβέρωφ 23 -Αθήνα, 6974438720
