Λίγος καιρός έχει περάσει από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, ωστόσο 103 χρόνια πριν, προηγήθηκε και μία άλλη εισβολή όπου μάλιστα συμμετείχε και η χώρα μας στις δυνάμεις εισβολής.
Η νίκη της Οκτωβριανής Επανάστασης το 1917 έσπειρε τον τρόμο στα μεγάλα ιμπεριαλιστικά κράτη και η νεαρή Σοβιετική Ένωση από τις πρώτες κιόλας μέρες της ύπαρξής της υποβλήθηκε σε πολύ σοβαρές δοκιμασίες. Έτσι το 1919 οι ιμπεριαλιστές της Αγγλίας, της Γαλλίας, των Ηνωμένων Πολιτειών, της Ιαπωνίας και άλλων χωρών εκστρατεύουν ενάντια στη Σοβιετική Ένωση για να τσακίσουν το πρώτο σοσιαλιστικό κράτος στον κόσμο, το κράτος των εργατών και των αγροτών. Από την πρώτη στιγμή θα οργανώσουν τον αποκλεισμό της Σοβιετικής Ένωσης από στεριά και θάλασσα σε συνεργασία με την εσωτερική αντεπανάσταση τους καπιταλιστές, τους τσιφλικάδες και τους διάφορους τσαρικούς στρατηγούς.
Ο υπουργός στρατιωτικών της Αγγλίας, ο μετέπειτα πρωθυπουργός Γουίνστον Τσώρτσιλ, ο πιο φανατικός εχθρός της νεαρής Σοβιετικής Ένωσης, θα κηρύξει την εκστρατεία. 14 χώρες θα συμμετάσχουν σε αυτήν, ανάμεσα σε αυτές και η Ελλάδα. Το 1918 οι Ιάπωνες αποβιβάζονται στην Άπω Ανατολή, οι Άγγλοι ιμπεριαλιστές επεμβαίνουν σε περιοχές της μέσης Ασίας και οι Αμερικανοί στη Σιβηρία. Η επέμβαση των ιμπεριαλιστών θα ενισχυθεί την περίοδο 1919-1920, αφού θα έχει λήξει ο πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος και θα έχουν απεμπλακεί δυνάμεις από τα μέτωπα του πολέμου για να χτυπήσουν τη Σοβιετική Ένωση. Τρεις μεγάλες εκστρατείες θα οργανωθούν ενάντια στη Σοβιετική Ένωση. Η πρώτη τον Αύγουστο του 1919 και η οποία θα ανοίξει τρία μέτωπα. Το μέτωπο στη Σιβηρία. Εδώ οι ιμπεριαλιστές στηρίζουν και ενισχύουν τον ναύαρχο του τσαρικού ναυτικού, Αλεξάντερ Κολτσάκ, που θα καταφέρει να φτάσει με τα στρατεύματά του σχεδόν μέχρι τον Βόλγα. Το δεύτερο μέτωπο με τον στρατηγό Αντόν Ντενίκιν και το τρίτο με τον στρατηγό Νικολάι Γιουντένιτς στα βορειοδυτικά το οποίο θα φτάσει σχεδόν ως την Πετρούπολη. Ο Κόκκινος Στρατός θα συντρίψει τελικά τον Κολτσάκ στα τέλη του 1919. Ο Κολτσάκ θα συλληφθεί και θα τουφεκιστεί στο Ιρκούτσκ στις 7 Φεβρουαρίου 1920.
Η δεύτερη εκστρατεία το φθινόπωρο του 1919 με τον στρατηγό Ντενίκιν επιχειρεί να καταλάβει τη Μόσχα. Όμως τελικά και ο Ντενίκιν θα τσακιστεί από τον Κόκκινο Στρατό. Στις αρχές του 1920 όλη η Ουκρανία και ο Βόρειος Καύκασος έχουν απελευθερωθεί από τους λευκοφρουρούς και την ξένη επέμβαση. Η τρίτη εκστρατεία θα γίνει με Πολωνικά στρατεύματα και με στρατεύματα ενός άλλου τσαρικού στρατηγού, του Πιότρ Βράγκελ, που είχε οχυρωθεί στην Κριμαία. Η Σοβιετική Ένωση θα κλείσει συνθήκη ειρήνης με την Πολωνία, τον Οκτώβριο του 1920. Τον επόμενο μήνα ο Κόκκινος Στρατός θα συντρίψει τους λευκοφρουρούς του Βράγκελ και η Κριμαία απελευθερώνεται. Στις 14 Νοεμβρίου 1920 ο Βράγκελ εκκενώνει την Κριμαία και θα φύγει για το εξωτερικό.
Στην Άπω Ανατολή η γιαπωνέζικη επέμβαση θα τσακιστεί τελικά το 1922. Το νεαρό σοβιετικό κράτος είχε βρεθεί σε έναν πολύ σοβαρό κίνδυνο από την επέμβαση των ξένων ιμπεριαλιστών και την ντόπια αντεπανάσταση. Μάλιστα σε κάποια στιγμή τα τρία τέταρτα της χώρας βρίσκονταν στα χέρια των επιδρομέων. Παρόλα αυτά η νεαρή Σοβιετική Ένωση θα καταφέρει να βγει νικητής. Στην εκστρατεία της Ουκρανίας θα συμμετάσχει και η κυβέρνηση Βενιζέλου. Ο Βενιζέλος πρόθυμα δήλωσε στη γαλλική κυβέρνηση ότι θα στείλει και αυτός ένα σώμα στρατού στην Ουκρανία και στόλο στην Οδησσό. Η Γαλλική κυβέρνηση, για αντάλλαγμα, του υποσχέθηκε να στηρίξει τις ελληνικές αξιώσεις στη Θράκη και τη Σμύρνη καλύπτοντας ουσιαστικά τη βενιζελική πολιτική της Μεγάλης Ιδέας. Έτσι στις 2 Ιανουαρίου 1919 το ελληνικό εκστρατευτικό σώμα θα μπει στα πλοία και θα σταλεί στα παράλια της νότιας Ρωσίας.
Η πρώτη αποστολή του ελληνικού εκστρατευτικού σώματος θα αποβιβαστεί στην Οδησσό στις 7 Ιανουαρίου 1919. Οι ανώτεροι αξιωματικοί είχαν διαλεχτεί ένας ένας, αφοσιωμένοι βενιζελικοί αξιωματικοί, όπως ο Αλέξανδρος Οθωναίος, ο Γεώργιος Κονδύλης, ο Νικόλαος Πλαστήρας -επί πρωθυπουργίας του εκτελείται ο Νίκος Μπελογιάννης- ο Στυλιανός Γονατάς -ένας από τους εμπνευστές των Ταγμάτων Ασφαλείας στη Γερμανική Κατοχή. Επικεφαλής του εκστρατευτικού σώματος ορίζεται ο υποστράτηγος Κωνσταντίνος Νίδερ, διοικητής του Α΄ Σώματος Στρατού, μέχρι τον Μάιο του 1919 που θα αντικατασταθεί από τον υποστράτηγο Ιάκωβο Νεγρεπόντη. Το ελληνογαλλικό σώμα των 70.000 ανδρών που από αυτούς οι 23.351 ήταν Έλληνες, αποβιβάστηκε και κατέλαβε την Οδησσό, τη Χερσώνα, το Νικολάγιεφ, τη Σεβαστούπολη τη Συμφερούπολη. Ο ελληνικός στρατός θα δράσει σαν στρατός κατοχής. Μάλιστα στις 7 Απριλίου 1919 ο ελληνικός στρατός κατοχής στη Σεβαστούπολη θα πυροβολήσει μία μεγάλη διαδήλωση των κατοίκων της Σεβαστούπολης όπου συμμετείχαν και εξεγερμένοι Γάλλοι ναύτες που απαιτούσαν -κρατώντας στα χέρια τους κόκκινες σημαίες- να φύγουν τα ξένα στρατεύματα. Το εκστρατευτικό σώμα θα διαταχθεί να προχωρήσει στο εσωτερικό. Όμως ο Κόκκινος Στρατός με επικεφαλής τον Γρηγόριεφ τους ανάγκασε να υποχωρήσουν στη Βεσσαραβία. Οι κάτοικοι της περιοχής στήριξαν τους μπολσεβίκους και δεν αναγνώρισαν κανένα δικαίωμα σε Γάλλους και Έλληνες να επεμβαίνουν στα εσωτερικά τους. Παράλληλα πολλοί Γάλλοι στρατιώτες αποδοκίμαζαν την επέμβαση και υποστήριζαν τους μπολσεβίκους, με αποτέλεσμα, τρία γαλλικά πολεμικά του στόλου να στασιάσουν. Κάτω από το βάρος αυτών των γεγονότων, θα διαμορφωθεί το ηθικό των στρατιωτών και θα διαμορφωθεί ως ηθικό ήττας. Οι μπολσεβίκοι κάλεσαν τους Έλληνες φαντάρους να μπουν στα πλοία και να φύγουν γιατί δεν υπήρχαν διαφορές μεταξύ της Ελλάδας και της Ρωσίας, ο υποστράτηγος Νίδερ θα απαντήσει αρνητικά και τότε θα αρχίσει η επίθεση του Κόκκινου Στρατού. Το ελληνικό σώμα μόλις που γλίτωσε την αιχμαλωσία και γύρισε στην Οδησσό ηττημένο και τσακισμένο. Αν το ελληνογαλλικό σώμα δεν προστατεύονταν από τα κανόνια του γαλλικού στόλου, θα είχαν αιχμαλωτιστεί όλοι από τον Κόκκινο Στρατό. Τελικά στις 28 Απριλίου 1919 το ελληνογαλλικό σώμα μπήκε στα πλοία εκκενώνοντας την Κριμαία με κατεύθυνση την Κωνστάνζα της Ρουμανίας. Η μεγάλη πλειοψηφία του ελληνικού λαού είχε καταδικάσει εξαρχής την επέμβαση και πρώτα απ’ όλα οι κομμουνιστές. Εκατοντάδες ήταν οι νεκροί και τραυματίες Έλληνες φαντάροι που πλήρωσαν με τη ζωή τους τα σχέδια των αγγλογάλλων ιμπεριαλιστών. Ο Κόκκινος Στρατός βγήκε νικητής γιατί πρώτα από όλα υπερασπίζονταν την πατρίδα του, την πρώτη σοσιαλιστική πατρίδα και ήταν ένας στρατός γνήσια λαϊκός με αστείρευτη δύναμη, επαναστατική πειθαρχία και οργάνωση, στον αγώνα του ενάντια στους ξένους εισβολείς.
Θανάσης Κ.
